National Rural Health Mission: Different Schemes Under NHRM Part 2 : Study Material for Arogya and ZP Bharati: आरोग्य व जिल्हा परिषद परीक्षा मध्ये तांत्रिक विषयांमध्ये एकूण 40 प्रश्न विचारले जातात त्यात सगळ्यात जास्त विचारला जाणारा टॉपिक म्हणजे सरकारी योजना. यावर एकूण 9-10 प्रश्न विचारले जातात त्यामुळे हा विषय गेम चेंजर ठरू शकतो. याचा अभ्यास करणे आपल्याला फार आवश्यक आहे. Adda 247 मराठी, सर्व तांत्रिक विषयाचे टॉपिक कव्हर करणार आहे. आज आपण राष्ट्रीय ग्रामीण आरोग्य अभियान (NHRM) अंतर्गत येणाऱ्या विविध योजना बद्दल या लेखांमध्ये माहिती बघणार आहोत जे तुमच्या मार्कांमध्ये वाढ करू शकतात.
महाराष्ट्र जिल्हा परिषद मेगा भरती 2021 अधिसूचना पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा
National Rural Health Mission: Different Schemes Under NHRM Part 2: आरोग्य विभाग व जिल्हा परिषद विभागामध्ये तांत्रिक विषयामध्ये विविध योजना येतात हे आपण पाहिलेले आहे या सर्व योजना राष्ट्रीय ग्रामीण आरोग्य अभियान याच्या अंतर्गत येतात आज आपण या लेखांमध्ये काही योजनांची माहिती पाहणार आहोत जेणेकरून हा लेख वाचल्यानंतर तुम्हाला दोन-तीन मार्कांचा नक्की फायदा होईल. राष्ट्रीय ग्रामीण आरोग्य अभियानामध्ये येणाऱ्या विविध योजना/ कार्यक्रम याबद्दल थोडक्यात पण महत्त्वाची माहिती आपण बघणार आहोत.
महाराष्ट्र ZP भरती 2021 परीक्षेचे स्वरूप आणि अभ्यासक्रम पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा
Different Schemes Under National Rural Health Mission (NHRM): आज आपण या लेखामध्ये राष्ट्रीय ग्रामीण आरोग्य अभियान अंतर्गत येणाऱ्या विविध कार्याक्रमापैकी तीन महत्त्वाच्या कार्यक्रमांची (Programmes) माहिती बघणार आहोत ते खालील प्रमाणे आहेत.
राष्ट्रीय ग्रामीण आरोग्य अभियान अंतर्गत विविध कार्यक्रम: भाग 1 पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा
Janani Suraksha Yojana (JSY) | जननी सुरक्षा योजना (JSY): जननी सुरक्षा योजना (JSY) राष्ट्रीय ग्रामीण आरोग्य अभियान (NHM) अंतर्गत सुरक्षित मातृत्व हस्तक्षेप आहे. गर्भवती महिलांमध्ये संस्थात्मक प्रसूतीला प्रोत्साहन देऊन माता आणि बालमृत्यू कमी करण्याच्या उद्देशाने हे राबवले जात आहे. कमी कामगिरी करणारी राज्ये (लो परफॉर्मिंग स्टेट्स (एलपीएस)) वर विशेष लक्ष केंद्रित करून ही योजना सर्व राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये (यूटी) लागू आहे. राष्ट्रीय मातृत्व लाभ योजना (NMBS) मध्ये बदल करून जननी सुरक्षा योजना एप्रिल 2005 मध्ये सुरू करण्यात आली. राष्ट्रीय सामाजिक सहाय्य कार्यक्रमाच्या (एनएसएपी) घटकांपैकी एक म्हणून एनएमबीएस ऑगस्ट 1995 मध्ये अंमलात आला. योजना 2001-02 दरम्यान ग्रामीण विकास मंत्रालयाकडून आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण विभागाकडे हस्तांतरित करण्यात आली.
सुरवात : 12 ऑगस्ट 2005
Low Performing State: ज्या राज्यांमध्ये संस्थात्मक प्रसूतीचे प्रमाण 25% किंवा त्यापेक्षा कमी होते त्यांना कमी कामगिरी करणारी राज्ये (LPS) म्हणून संबोधले गेले. ती राज्य खालीलप्रमाणे आहेत.
High Performing State: ज्या राज्यांमध्ये संस्थात्मक प्रसूतीचे प्रमाण 25% पेक्षा जास्त होते त्यांना उच्च कार्यक्षम राज्ये (HPS) म्हणून संबोधले गेले. बाकी सर्व राज्ये ही उच्च कार्यक्षम राज्ये (HPS) गणली गेली.
उद्दिष्टे:
लक्ष्य गट व फायदे
गर्भवती महिलांमध्ये संस्थात्मक प्रसूतीला प्रोत्साहन देण्यासाठी आशा (मान्यताप्राप्त सामाजिक आरोग्य कार्यकर्ता) म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या महिला आरोग्य स्वयंसेवकांना ही योजना कामगिरीवर आधारित प्रोत्साहन प्रदान करते. या उपक्रमाअंतर्गत पात्र गर्भवती महिलांना त्यांच्या बँक खात्यांमध्ये थेट JSY लाभ मिळण्याचा अधिकार आहे . मातांच्या विविध श्रेणींसाठी रोख पात्रता खालीलप्रमाणे आहे.
श्रेणी
| ग्रामीण भाग | शहरी क्षेत्र | ||
आईचे पॅकेज | आशा पॅकेज | आईचे पॅकेज | आशाचे पॅकेज | |
LPS | शासकीय आरोग्य केंद्रांमध्ये प्रसूती करणाऱ्या सर्व गर्भवती महिला 1400 | 600 | 1000 | 400 |
HPS | सरकारी आरोग्य केंद्रात प्रसूती करणाऱ्या सर्व बीपीएल/अनुसूचित जाती/अनुसूचित जमाती (एससी/एसटी) महिला 700 | 600 | 600 | 400 |
कोविड-19 स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्वाची माहिती पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा
मिशन इंद्रधनुष्य (MI) | Mission Indhradhanush (MI): मिशन इंद्रधनुष (MI) आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्रालयाने (MOHFW) 25 डिसेंबर 2014 रोजी भारतभर सर्व मुलांसाठी लसीकरण कव्हरेज वाढवण्याच्या उद्देशाने सुरू केले. या कार्यक्रमांतर्गत भारतातील सामाजिक-आर्थिक, सांस्कृतिक आणि भौगोलिक क्षेत्रातील मुलांना लसीकरण केले जात आहे. संपूर्ण लसीकरण कव्हरेज सुनिश्चित करून, एकात्मिक आणि वचनबद्ध टास्क फोर्सच्या सहकार्याने या उपक्रमाचे मोठे कार्य पूर्ण केले जात आहे. प्रत्येक एमआय सक्रियतेचे नियोजन शेवटच्या तपशीलासाठी केले जाते; शिबिरे कोठे लावली जातील यापासून ते कोणत्या मुलांना लसीकरण करणे आवश्यक आहे आणि शिबिरासाठी कोणत्या लसीकरणांची आवश्यकता असेल.
सुरवात : 25 डिसेंबर 2014
सामाविष्ट आजार: यात खालील 7 आजारांच्या लसीकरणावर भर देण्यात येणार आहे.
उद्दिष्टे:
मिशन इंद्रधनुष्यचे टप्पे
Accredited Social Health Activist (ASHA) | मान्यताप्राप्त सामाजिक आरोग्य कार्यकर्ता (ASHA): Accredited Social Health Activist (ASHA) एक प्रशिक्षित महिला समुदाय आरोग्य कार्यकर्ती आहे. आशाला समुदाय आणि सार्वजनिक आरोग्य यंत्रणेतील संवाद म्हणून काम करण्याचे प्रशिक्षण दिले जाईल. सध्या 9 लाखांहून अधिक आशा आहेत. आशा योजना सध्या 33 राज्यांमध्ये (गोवा, चंदीगड आणि पुद्दुचेरी वगळता) अस्तित्वात आहे.
आशा साठी निवड निकष: ग्रामीण व शहरी भागात आशा निवडीचे निकष खालीलप्रमाणे आहे.
ग्रामीण भागात
शहरी भागात
आशा बेनिफिट पॅकेज
आशा आणि आशा फॅसिलिटेटर प्रधानमंत्री सुरक्षा विमा योजना (जीवन विमा) अंतर्गत समाविष्ट केले जातील. पात्रता निकष 18-70 वर्षे आहेत. कव्हर 1 जून ते 31 मे पर्यंत एक वर्षाच्या कालावधीसाठी आहे आणि लाभ खालीलप्रमाणे आहे:-
तुम्हाला हेही बगायला आवडेल
Q1. आरोग्य व जि. प. विभागाच्या विविध योजनांवर प्रश्न विचारातील का?
Ans. होय आरोग्य व जि. प. विभागाच्या परीक्षेत विविध योजनांवर प्रश्न विचारातील.
Q2. विविध योजनांवर किती प्रश्न विचारले जातात?
Ans. विविध योजनांवर 2 ते 3 प्रश्न विचारले जातात
Q3. तांत्रिक विषयात कोण कोणत्या घटकांचा समावेश होतो?
Ans. तांत्रिक विषयात सरकारच्या विविध आरोग्यविषयक योजना, रोग, आहारशास्त्र, शरीरशास्त्र, व संबंधित पदाशी निगडित घटकाचा समावेश होतो
Q4. तांत्रिक विषयातील घटक मला कुठे पाहायला मिळतील?
Ans. Adda247 मराठीच्या अधिकृत वेबसाईटवर तुम्हाला यासंबंधी सर्व माहिती मिळणार आहे.
Adda247 मराठी App | Add247Marathi Telegram group
YouTube channel- Adda247 Marathi
केवळ सरावच परीक्षेत चांगले गुण मिळण्यास मदत करू शकतो
Yes, there be questions on various schemes of the department in Arogya and ZP Bharati
2 to 3 questions are asked on different schemes
The technical subject covers various government health schemes, diseases, dietetics, physiology, and related posts.
You will find all the information on the official website of Adda247 Marathi.
खाऱ्या पाण्याचे सरोवर, ज्याला कधीकधी खारे तळे म्हणूनही ओळखले जाते, ते जमीनीच्या आत असलेले पाण्याचे पिंड आहे ज्यामध्ये इतर सरोवरांपेक्षा…
Question of the Day (General Science) Q. The SI unit of temperature is: (a) Temperature (b) Ampere (c) Watt (d) Kelvin…
Question of the Day (Current Affairs) Q. The exercise Poorvi Lehar was conducted by (a) Indian Army (b) Indian Navy…
Weekly English Vocab 22 to 27 April 2024 For most competitive exam aspirants, vocabulary is a nightmare, but it carries…
Police Bharti 2024 Shorts Police Bharti 2024 Shorts : Police Bharti 2024 परीक्षेची तयारी करणाऱ्या विद्यार्थी मित्रांनो, आपण जर Police…
MPSC Shorts | Group B and C MPSC Shorts | Group B and C: MPSC परीक्षेची तयारी करणाऱ्या विद्यार्थी मित्रांनो, आपण…