Marathi govt jobs   »   Study Materials   »   Missiles Of India

Missiles Of India, Get Complete List of Missiles Of India, भारताची क्षेपणास्त्रे

Missiles Of India: India’s missile arsenal serves multiple purposes in India’s defense strategy. Various missiles of India are a very important part of its security system. Many of these are surface-to-surface missiles and some are surface-to-air missiles. India also has missiles that can be fired from the sea. Agni missiles are the main backbone of the Indian missile system. In this article, you will get detailed information about Missiles Of India, a List of Missiles Of India, a Classification of Missiles, and Information about Missiles like Cruise Missile, Ballistic Missile,  Air to Air missiles, and Surface to Air missiles.

Missiles Of India
Category Study Material
Subject Science (Physics)
Useful for All Competitive Exams
Name Missiles Of India

Missiles Of India

Missiles Of India: मिसाइल हा शब्द   लॅटिन क्रियापद  mittere वरून आला आहे, ज्याचा अर्थ आहे – “पाठवणे”! मूलभूतपणे, क्षेपणास्त्र ही एक स्वयं-चालित मार्गदर्शित युद्ध प्रणाली आहे. पहिले क्षेपणास्त्र नाझी जर्मनीने दुसऱ्या महायुद्धात विकसित केले होते. हे फक्त ऑपरेटरद्वारे रेडिओ-नियंत्रित होते. भौतिकशास्त्र या विषयात Missiles Of India (भारतातील क्षेपणास्त्रे) हा अत्यंत महत्वाचा घटक येतो. आगामी काळातील MPSC मार्फत घेण्यात येणार सर्व परीक्षा, तसेच महाराष्ट्रातील सरळ सेवा जसे कि, तलाठी भरती (Talathi Bharti 2023), कृषी विभाग भरती (Krushi Vibhag Bharti 2023) व इतर सर्व स्पर्धा परीक्षेच्या द्र्ष्टीने हा घटक फार महत्वाचा आहे. आज या लेखात आपण Missiles Of India (भारतातील क्षेपणास्त्रे) त्याचे प्रकार, भारत्तात असणारे विविध क्षेपणास्त्रे (Missiles Of India) याबद्दल माहिती पाहणार आहे.

Missiles Of India | भारताची क्षेपणास्त्रे

Missiles Of India: भारताने आपल्या स्वातंत्र्यानंतर विविध सामरिक आणि सामरिक क्षेपणास्त्र प्रणालींचा (Missiles Of India) अभ्यास, निर्मिती आणि वापर केला आहे. अनेक दशकांच्या प्रदीर्घ प्रकल्पांनी बॅलिस्टिक, क्रूझ, अँटी-शिप, एअर-डिफेन्स, एअर टू एअर आणि क्षेपणास्त्र-विरोधी प्रणालींसह सर्व प्रकारच्या क्षेपणास्त्र प्रणालींचा विकास केला आहे. ICBM असलेल्या जगातील सात देशांपैकी भारत (Missiles Of India) एक आहे आणि बॅलेस्टिक क्षेपणास्त्रविरोधी प्रणाली असलेल्या चार देशांपैकी एक आहे. 2016 पासून, भारत क्षेपणास्त्र तंत्रज्ञान नियंत्रण व्यवस्था (MTCR) चा सदस्य आहे. या लेखात आपण भारतातील विविध क्षेपणास्त्राबद्दल (Missiles Of India) माहिती पाहणार आहे.

World Health Organization (WHO)

Adda247 Marathi App
Adda247 Marathi App

Missiles Of India: Classification of Missiles | क्षेपणास्त्रांचे वर्गीकरण

Missiles Of India: Classification of Missiles: क्षेपणास्त्रांचे (Missiles Of India) प्रमुख दोन प्रकार पडतात Cruise Missile व Ballistic Missile यांच्याबद्दल माहिती पुढीलप्रमाणे

Cruise Missile: क्रूझ क्षेपणास्त्र हे स्थलीय लक्ष्यांवर वापरले जाणारे मार्गदर्शित क्षेपणास्त्र आहे, जे वातावरणात राहते आणि त्याच्या उड्डाण मार्गाचा मोठा भाग अंदाजे स्थिर वेगाने उडते. ते पृथ्वीच्या वातावरणात उडतात आणि जेट इंजिन तंत्रज्ञान वापरतात. ते पॉवर फ्लाइटमध्ये एरोडायनॅमिकली मार्गदर्शन करतात. क्रूझ क्षेपणास्त्रे उच्च अचूकतेसह लांब पल्ल्यापर्यंत मोठे वारहेड वितरित करण्यासाठी डिझाइन केलेले आहेत. आधुनिक क्रूझ क्षेपणास्त्रे सुपरसॉनिक किंवा उच्च सबसॉनिक वेगाने प्रवास करण्यास सक्षम आहेत, स्व-नेव्हिगेट करतात आणि नॉन-बॅलिस्टिक, अत्यंत कमी उंचीच्या मार्गावर उड्डाण करण्यास सक्षम आहेत.

Missiles Of India
Missile of Inida

याचे 3 उपप्रकार पडतात.

1) सबसोनिक क्रूझ क्षेपणास्त्र

2) सुपरसॉनिक क्रूझ क्षेपणास्त्र

3) हायपरसोनिक क्रूझ क्षेपणास्त्र

सबसोनिक क्रूझ क्षेपणास्त्र आवाजापेक्षा कमी वेगाने उडते. ते सुमारे 0.8 मॅच वेगाने प्रवास करते. अमेरिकन टॉमहॉक क्रूझ क्षेपणास्त्र हे सुप्रसिद्ध सबसॉनिक क्षेपणास्त्र आहे. इतर काही उदाहरणे म्हणजे यूएसएचा हार्पून आणि फ्रान्सचा एक्सोसेट.

सुपरसॉनिक क्रूझ क्षेपणास्त्र सुमारे 2-3 माच वेगाने म्हणजे; ते एका सेकंदात एक किलोमीटरचा प्रवास करते. क्षेपणास्त्राचे मॉड्यूलर डिझाईन आणि वेगवेगळ्या दिशानिर्देशांवर प्रक्षेपित करण्याची त्याची क्षमता यामुळे ते युद्धनौका, पाणबुड्या, विविध प्रकारचे विमान, मोबाइल स्वायत्त लाँचर्स आणि सायलो यासारख्या विस्तृत प्लॅटफॉर्मसह एकत्रित केले जाऊ शकते. सुपरसॉनिक गती आणि वॉरहेड मास यांचे मिश्रण उच्च गतिज ऊर्जा प्रदान करते आणि जबरदस्त प्राणघातक परिणाम सुनिश्चित करते. ब्रह्मोस ही एकमेव ज्ञात बहुमुखी सुपरसॉनिक क्रूझ क्षेपणास्त्र प्रणाली आहे जी सेवेत आहे.

हायपरसोनिक क्रूझ क्षेपणास्त्र 5 Mach पेक्षा जास्त वेगाने प्रवास करते. अनेक देश हायपरसोनिक क्रूझ क्षेपणास्त्र विकसित करण्यासाठी काम करत आहेत. ब्रह्मोस एरोस्पेस हे हायपरसॉनिक क्रूझ क्षेपणास्त्र ब्रह्मोस-II विकसित करण्याच्या प्रक्रियेत आहे, जे 5 मॅचपेक्षा जास्त वेगाने उड्डाण करेल.

Ballistic Missile: बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्र पूर्वनिश्चित लक्ष्यावर एक किंवा अधिक शस्त्रे वितरीत करण्यासाठी बॅलिस्टिक मार्गक्रमण करते. ही शस्त्रे केवळ तुलनेने अल्प कालावधीतच मार्गदर्शन करतात—बहुतेक उड्डाण उर्जाविरहित असते. कमी पल्ल्याच्या बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्रे पृथ्वीच्या वातावरणातच राहतात, तर आंतरखंडीय बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्रे (ICBMs) उप-कक्षीय मार्गावर प्रक्षेपित केली जातात.

बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्रांचे वर्गीकरण त्यांच्या श्रेणीनुसार केले जाते, पृथ्वीच्या लंबवर्तुळाच्या पृष्ठभागावर प्रक्षेपणाच्या ठिकाणापासून त्यांच्या पेलोडच्या शेवटच्या घटकाच्या प्रभावाच्या बिंदूपर्यंत जास्तीत जास्त अंतर मोजले जाते. क्षेपणास्त्रात प्रचंड पेलोड आहे. भारतातील काही बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्र (Missiles Of India) पुढीलप्रमाणे Prithvi I, Prithvi II, Agni I, Agni II आणि Dhanush Missile

Missiles Of India: Air-to-air missiles | हवेतून हवेत मारा करणारी क्षेपणास्त्रे

Missiles Of India: Air-to-air missiles: भारतातील हवेतून हवेत मारा करणारी क्षेपणास्त्रे (Missiles Of India) खालीलप्रमाणे आहेत.

Name of the Missile Type of Missile Operational Range Speed
MICA Air-to-Air Missiles 500 m to 80 km Mach 4
Astra Air-to-Air Missiles 80-110 km Mach 4.5 +
Innovator K-100 Medium Range air-to-air missile 300–400 km Mach 3.3

Missiles Of India: Surface to Air Missiles | जमिनीवरून हवेत मारा करणारी क्षेपणास्त्रे

Missiles Of India: Surface to Air Missiles; भारतातील जमिनीवरून हवेत मारा करणारी क्षेपणास्त्रे (Missiles Of India) खालीलप्रमाणे आहेत.

Missiles Of India
Range of Missile
Name of the Missile

(क्षेपणास्त्राचे नाव)

Type of Missile (प्रकार) Operational Range (रेंज) Speed (गती)
Agni-I (अग्नी I) Medium-range ballistic missile 700-1250 km Mach 7.5
Agni-II (अग्नी II) Intermediate-range ballistic missile 2,000–3,000 km Mach 12
Agni-III (अग्नी III) Intermediate-range ballistic missile 3,500 km – 5,000 km 5–6 km/s
Agni-IV (अग्नी IV) Intermediate-range ballistic missile 3,000 – 4,000 km Mach 7
Agni-V (अग्नी V) Intercontinental ballistic missile 5000 – 8000 Km Mach 24
Prithvi I (पृथ्वी I) Short-Range Ballistic Missile 150 km
Prithvi II (पृथ्वी II) Short-Range Ballistic Missile 350 km
Dhanush (धनुष) Short-Range Ballistic Missile 350 – 600 km
Shaurya (सूर्या) Medium-Range Ballistic Missile 750 to 1,900 km
Prahaar (प्रहार) Short-Range Ballistic Missile 150 km

Missiles Of India: Cruise Missiles | क्रुज क्षेपणास्त्रे

Missiles Of India: Surface to Air Missiles; भारतातील क्रुज क्षेपणास्त्रे (Missiles Of India) खालीलप्रमाणे आहेत.

Name of the Missile (क्षेपणास्त्राचे नाव) Type of Missile (प्रकार) Operational Range  (रेंज) Speed (गती)
BrahMos

(India-Russia)

Fastest Supersonic Cruise Missile in the world (Ship, submarine, aircraft, and land) 290 km Mach 2.8 to 3 Mach
BrahMos II Hypersonic cruise missile(Ship, submarine, aircraft, and land) 300km Mach 7
Nirbhay Subsonic cruise missile (Ship, submarine, aircraft, and land) 1,000 -1500 km Mach 0.8
Missiles Of India
ब्रम्होस
BrahMos-A Air launched Cruise Missile Range
Brahmos-M Smaller variant of the air-launched BrahMos 290 km
BrahMos-NG Mini version based on the existing BrahMos 290 km

Types of Winds

Missiles Of India: Other Important Missiles | इतर महत्वाचे क्षेपणास्त्रे

Missiles Of India: Other Important Missiles: भारतातील इतर महत्वाचे क्षेपणास्त्रे (Missiles Of India) खालीलप्रमाणे आहेत.

Defense Missile

Name of the Missile (क्षेपणास्त्राचे नाव) Type of Missile (प्रकार) Operational Range (रेंज) Speed (गती)
Prithvi Air Defence (पृश्वी) Exo-atmospheric Anti-ballistic missile Altitude- 80km Mach 5+
Prithvi Defence Vehicle (पृश्वी) Exo-atmospheric Anti-ballistic missile Altitude- 30km Mach 4.5
Advanced Air Defence Endoatmospheric Anti-ballistic missile Altitude- 120km

Submarine Launched Ballistic Missiles

Name of the Missile (क्षेपणास्त्राचे नाव) Type of Missile (प्रकार) Operational Range  (रेंज) Speed (गती)
Ashwin (अश्विन) Ballistic Missile 150-200km Mach 4.5
Sagarika (सागरिका) Ballistic Missile 700 – 1900 Km
K-4 Ballistic Missile 3,500–5,000 km
K-5 Ballistic Missile 6,000 km

Anti-Tank Missile

Name of the Missile (क्षेपणास्त्राचे नाव) Type of Missile (प्रकार) Operational Range  (रेंज) Speed (गती)
Amogha 1 (अमोघ I) Anti-Tank Guided Missile 2.8 km
Nag (नाग) Anti-Tank Guided Missile 4km 230 m/s
Helina (हेलेना) Anti-Tank Guided Missile 7-8km
World Health Organization (WHO)
Adda247 Marathi Telegram
Other Important Study Articles
Article Name Web Link App Link
Maharatna Companies in India Click here to View on Website Click here to View on App
First Person in India Click here to View on Website Click here to View on App
First Anglo-Maratha War Click here to View on Website Click here to View on App
Important Revolutions in India Click here to View on Website Click here to View on App
Maharashtra Samruddhi Mahamarg Click here to View on Website Click here to View on App
Anti-Defection Law Click here to View on Website Click here to View on App
Quantitative Aptitude Formulas Click here to View on Website Click here to View on App
Padma Awards 2023 Click here to View on Website Click here to View on App
Blood Circulatory System: Blood Vessels, Human Blood, And Heart Click here to View on Website Click here to View on App
Maharashtra Lokseva Hakk Adhiniyam 2015 Click here to View on Website Click here to View on App
Hill Station in Maharashtra Click here to View on Website Click here to View on App
Governor General of British India before 1857 Click here to View on Website Click here to View on App
Bird Sanctuary in India 2023, Updated List Click here to View on Website Click here to View on App
Credit Control Methods of RBI Click here to View on Website Click here to View on App
List of First In India: Science, Governance Defence, Sports Click here to View on Website Click here to View on App
Right to Information Act 2005 Click here to View on Website Click here to View on App
Important Articles of Indian Constitution 2023 Click here to View on Website Click here to View on App
Election Commission of India (ECI) Click here to View on Website Click here to View on App
Important Days in Maharashtra Click here to View on Website Click here to View on App
Advocate General Of Maharashtra Click here to View on Website Click here to View on App
Maharashtra Etymology Click here to View on Website Click here to View on App
List of First-Ranked States in Mineral Production Click here to View on Website Click here to View on App
Five-Year Plan (1951-2017) Click here to View on Website Click here to View on App
Functions of Zilla Parishad Click here to View on Website Click here to View on App
List of Best Intelligence Agencies of the World 2023 Click here to View on Website Click here to View on App
List of First Ranked States in Mineral Production Click here to View on Website Click here to View on App
Attorney General of India Click here to View on Website Click here to View on App
Economic Survey of Maharashtra 2022-23 Click here to View on Website Click here to View on App
Maharashtra Budget 2023-24 Click here to View on Website Click here to View on App
Union Budget 2023-24 Click here to View on Website Click here to View on App
Census of India 2011 Click here to View on Website Click here to View on App
Maharatna Companies in India 2023 Click here to View on Website Click here to View on App
Socio-Religious Movements In India Click here to View on Website Click here to View on App
Father’s Of Various Fields Click here to View on Website Click here to View on App
Gandhian Era Click here to View on Website Click here to View on App
Dr. Babasaheb Ambedkar Jayanti 2023 Click here to View on Website Click here to View on App
Loksabha in Marathi Click here to View on Website Click here to View on App
Chief Minister Role and Function Click here to View on Website Click here to View on App
Food and Nutrition Click here to View on Website Click here to View on App
The World’s 10 Smallest Countries 2023 Click here to View on Website Click here to View on App
Important List of Sports Cups and Trophies Click here to View on Website Click here to View on App
Interesting Unknown Facts about Indian Constitution Click here to View on Website Click here to View on App
PM Kisan Samman Nidhi Yojana 2023 Click here to View on Website Click here to View on App

 

Latest Maharashtra Govt. Jobs Majhi Naukri 2023
Home Page Adda 247 Marathi
Current Affairs in Marathi Chalu Ghadamodi

YouTube channel- Adda247 Marathi

Adda247 मराठी App | Add247Marathi Telegram group

MAHARASHTRA MAHAPACK (Validity 12 Months)
MAHARASHTRA MAHAPACK

Sharing is caring!

FAQs

Which is the most powerful missile in India?

Agni-V is an Indian nuclear-capable intercontinental ballistic missile developed by the Defense Research and Development Organization [DRDO].

Which is the most powerful Cruise Missile manufactured by India?

Brahmos is India's most powerful cruise missile. Its penetration capacity is 290 km.

What type of missile is Agni I?

Agni I is a medium-range ballistic missile.

Name the anti-tank missile

The snake is an anti-tank missile.