भारत में पक्षी अभ्यारण्य यूपीएससी सिविल सेवा प्रारंभिक परीक्षा के लिए महत्वपूर्ण हैं। अपने विगत लेखों में, हमने पहले ही राष्ट्रीय उद्यानों की सूची, वन्यजीव अभ्यारण्यों की सूची एवं भारत में जैव मंडल आरक्षित केंद्रों की सूची पर चर्चा की है। इस लेख में, हम भारत में महत्वपूर्ण पक्षी अभ्यारण्यों पर चर्चा करेंगे।
राज्य | पक्षी अभ्यारण्य |
आंध्र प्रदेश | कोलेरू पक्षी अभ्यारण्य |
मंजीरा पक्षी अभ्यारण्य | |
नेलापट्टू पक्षी अभ्यारण्य | |
रोलपाडु ग्रेट इंडियन बस्टर्ड अभ्यारण्य | |
पुलिकट झील पक्षी अभ्यारण्य | |
बिहार | नागी बांध पक्षी अभ्यारण्य |
दिल्ली/उत्तर प्रदेश | ओखला पक्षी अभ्यारण्य |
नजफगढ़ अपवाहिका पक्षी अभ्यारण्य | |
गोवा | सलीम अली पक्षी अभ्यारण्य |
गुजरात | नलिया घास का मैदान (लाला बस्टर्ड डब्ल्यूएलएस) |
खिजड़िया पक्षी अभ्यारण्य | |
कच्छ बस्टर्ड अभ्यारण्य | |
नल सरोवर पक्षी अभ्यारण्य | |
पोरबंदर पक्षी अभ्यारण्य | |
थोल झील | |
वचना पक्षी अभ्यारण्य | |
हरियाणा | भिंडावास वन्यजीव अभ्यारण्य |
सुल्तानपुर पक्षी अभ्यारण्य | |
खपरवास वन्यजीव अभ्यारण्य | |
हिमाचल प्रदेश | बंदली वन्यजीव अभ्यारण्य |
कैस वन्यजीव अभ्यारण्य | |
पोंग बांध झील वन्यजीव अभ्यारण्य (एक पक्षी अभ्यारण्य 1983 के रूप में घोषित) | |
गमगुल वन्यजीव अभ्यारण्य | |
जम्मू-कश्मीर | होकेरा आद्र भूमि |
झारखंड | उधवा झील पक्षी अभ्यारण्य |
कर्नाटक | घटप्रभा पक्षी अभ्यारण्य |
बंकापुर मयूर संरक्षण रिजर्व (पक्षी) | |
गुडवी पक्षी अभ्यारण्य | |
रंगाथिटटु पक्षी विहार | |
केरल | कदलुंडी पक्षी अभ्यारण्य |
कुमारकोम पक्षी अभ्यारण्य | |
मंगलावनम पक्षी अभ्यारण्य | |
चुलानूर मोर अभ्यारण्य | |
मध्य प्रदेश | घाटीगांव बस्टर्ड अभ्यारण्य |
करेरा बस्टर्ड अभ्यारण्य | |
सैलाना खरमोर (लेसर फ्लोरिकन) अभ्यारण्य | |
सरदारपुर खरमोर (लेसर फ्लोरिकन) अभ्यारण्य | |
महाराष्ट्र | मायनी पक्षी अभ्यारण्य |
ग्रेट इंडियन बस्टर्ड अभ्यारण्य | |
जायकवाडी पक्षी अभ्यारण्य | |
जवाहरलाल नेहरू बस्टर्ड अभ्यारण्य | |
करनाला पक्षी अभ्यारण्य | |
नायगाव मयूर अभ्यारण्य | |
नंदुर मधमेश्वरी बर्ड अभ्यारण्य | |
मिजोरम | लैंगतेंग वन्यजीव अभ्यारण्य |
नागालैंड | खोनोमा प्रकृति संरक्षण एवं ट्रगोपन अभ्यारण्य |
ओडिशा | नालाबाना पक्षी अभ्यारण्य |
पंजाब | हरिके झील पक्षी अभ्यारण्य |
राजस्थान | केवलादेव राष्ट्रीय उद्यान / भरतपुर पक्षी अभ्यारण्य |
डेजर्ट नेशनल पार्क/मरु राष्ट्रीय उद्यान | |
तमिलनाडु | चित्रांगुडी पक्षी अभ्यारण्य |
कंजिरंकुलम पक्षी अभ्यारण्य | |
कूनथनकुलम पक्षी अभ्यारण्य | |
प्वाइंट केलिमियर पक्षी अभ्यारण्य | |
वेदंथंगल पक्षी अभ्यारण्य | |
वदूवूर झील पक्षी अभ्यारण्य | |
वेट्टई गुडी पक्षी अभ्यारण्य | |
अरियाकुलम पक्षी अभ्यारण्य | |
सिक्किम | कितम पक्षी अभ्यारण्य |
उत्तर प्रदेश | बखिरा अभ्यारण्य |
नवाबगंज पक्षी अभ्यारण्य | |
सूर सरोवर पक्षी अभ्यारण्य | |
पटना पक्षी अभ्यारण्य | |
समन अभ्यारण्य | |
थसराना पक्षी अभ्यारण्य (धनौरी आर्द्रभूमि) | |
सांडी पक्षी अभ्यारण्य | |
उत्तराखंड | आसन बैराज पक्षी अभ्यारण्य |
झिलमिल झील संरक्षण रिजर्व (पक्षी) | |
पश्चिम बंगाल | चिंतामणि कर पक्षी अभ्यारण्य |
रायगंज वन्यजीव अभ्यारण्य / कुलिक पक्षी अभ्यारण्य |
प्रश्न. भारत का सबसे पुराना पक्षी अभ्यारण्य कौन सा है?
उत्तर. तमिलनाडु में वेदांथंगल पक्षी अभ्यारण्य।
प्रश्न. भारत का सबसे बड़ा पक्षी अभ्यारण्य कौन सा है?
उत्तर. भरतपुर पक्षी अभ्यारण्य को राजस्थान में केवलादेव राष्ट्रीय उद्यान भी कहा जाता है।
प्रश्न. पहला मानव निर्मित पक्षी अभ्यारण्य कौन सा है?
उत्तर. महाराष्ट्र में सागरेश्वर वन्यजीव अभ्यारण्य।
प्रश्न. भारत में कितने पक्षी अभ्यारण्य स्थित हैं?
उत्तर. बॉम्बे नेचुरल हिस्ट्री सोसाइटी (बीएनएचएस) के अनुसार, भारत में लगभग 72 पक्षी अभ्यारण्य हैं।
प्रश्न. भारत का सबसे छोटा पक्षी अभ्यारण्य कौन सा है?
उत्तर. मयूरेश्वर वन्यजीव अभ्यारण्य, महाराष्ट्र।
भारत में बायोस्फीयर रिजर्व की सूची
भारत में रामसर आर्द्रभूमि स्थलों की सूची
Follow US | |
UPSC Govt. Jobs UPSC Current Affairs UPSC Judiciary PCS Download Adda 247 App here to get the latest updates |
The Western and Eastern Ghats are two formidable mountain ranges in India, with the Deccan…
The Indian Postal Service holds a prestigious position among India's Group 'A' Civil Services, managing…
The Allahabad High Court is recruiting advocates for the Uttar Pradesh Higher Judicial Service (HJS)…
The term "Crown rule in India" denotes the direct governance exercised by the British Crown…
The Himalayan mountain range delineates the boundary between the Indian subcontinent and the Tibetan Plateau…
India, the seventh-largest country in the world, is distinguished from the rest of Asia by…