National Animal of India: Nations around the world have specific symbols and elements that represents their identity. There are a number of different symbols that represent the identity of India. Like other countries we also have many national symbols like National Flag, National Anthem, National Song, National emblem, National Bird, National Animal, National Flowers and so on.
National symbols are intrinsic to the Indian identity and heritage. Indians of all demographics backgrounds across the world are proud of these National Symbols as they infuse a sense of pride and patriotism in every Indian’s heart. In this article we will get detail information about National Animal of India. We will see what is the national animal of India, where it is found, Scientific name, state wise population of National Animal of India etc.
National Animal of India | |
Category | Study Material |
Useful for | All Competitive Exams |
Subject | General Knowledge |
Article Name | National Animal of India |
List of National Symbols of India
भारतीय राष्ट्रीय प्रतीक (Indian National Symbols) देशातील प्रतिमा चित्रण आणि अतिशय काळजीपूर्वक निवड करण्यात आली आहे. राष्ट्रीय चिन्हे देश आणि तिची जातीय संस्कृती परिभाषित करतात. भारताचा राष्ट्रीय प्राणी म्हणून निवड आहे रॉयल बंगाल टाइगर. हिंदू पौराणिक कथा आणि वैदिक युगात वाघ हे शक्तीचे प्रतीक होते. हे बर्याचदा दुर्गा देवीच्या विविध रूपांचे प्राणी-वाहन म्हणून चित्रित केले गेले. भारत जगातील 80 टक्के वाघांचे घर आहे. रॉयल बंगाल टायगरने भारतीय चलनी नोट्स तसेच टपाल तिकिटांमध्ये वैशिष्ट्यीकृत केले आहे. तर चला आज या लेखात आपण भारताचा राष्ट्रीय प्राणी (National Animal of India) याबद्दल संपूर्ण माहिती पाहुयात
भारताचा राष्ट्रीय प्राणी भव्य रॉयल बंगाल टायगर (वाघ) आहे. त्याचे वैज्ञानिक नाव पँथेरा टिग्रीस आहे. बंगाल टायगर हा एक पट्टे असलेला प्राणी आहे ज्यात गडद पट्ट्यांसह फरचा जाड पिवळा कोट आहे. रॉयल बंगाल वाघ हे सामर्थ्य, चपळता आणि कृपेचे प्रतीक आहे. रॉयल बंगाल वाघ एकाच वेळी भव्य, शाही आणि प्राणघातक आहे ज्यामुळे तो भारतीय प्राण्यांमध्ये सर्वात विशिष्ट मांसाहारी बनतो.
हे त्याच्या गूढ आणि मोहक वैशिष्ट्यांसाठी ओळखले जाते जे त्याला भारतात कुठेही आढळलेल्या उर्वरित वन्य प्राण्यांपासून वेगळे करते. या गुणांमुळेच तो भारताचा राष्ट्रीय प्राणी बनतो. वाघाचे सरासरी आयुर्मान 8 ते 10 वर्षे आहे.
Scientific Classification of National Animal of India | भारताचा राष्ट्रीय प्राणी: भारताच्या राष्ट्रीय प्राण्यांचे शास्त्रीय वर्गीकरण, रॉयल बंगाल वाघ खालीलप्रमाणे आहे
Kingdom | Animalia |
Phylum | Chordata |
Clade | Synapsida |
Class | Mammalia |
Order | Carnivora |
Family | Felidae |
Genus | Panthera |
Species | Panthera tigris |
Tiger Reserves in India: दिवसेंदिवस वाघांची संख्या कमी होत होती. त्याचे जतन आणि संवर्धन करणे आपल्या सर्वांची जबाबदार आहे. या गोष्टीचा विचार करून भारत सरकारने 1973 साली प्रोजेक्ट टायगर सुरु केले. या प्रकल्पाचा उद्देश वाघांच्या नैसर्गिक अधिवासात त्यांची व्यवहार्य लोकसंख्या सुनिश्चित करणे, त्यांना नामशेष होण्यापासून वाचवणे आणि नैसर्गिक वारसा म्हणून जैविक महत्त्व असलेल्या क्षेत्रांचे कायमस्वरूपी संरक्षण करणे हे वाघांच्या वितरणामध्ये पर्यावरणाच्या विविधतेचे शक्य तितके जवळचे प्रतिनिधित्व करते. या प्रकल्पाने देशातील वाघांची घटती लोकसंख्या पुनरुज्जीवित करण्यास खरोखर मदत केली आहे. अधिकृत आकडेवारीनुसार देशात फक्त 1411 वाघ होते. 2018 मध्ये 2,967 वाघांची संख्या वाढली.
1973 साली जेव्हा वाघ प्रकल्प सुरू झाला तेव्हा संपूर्ण देशात फक्त 9 व्याघ्र प्रकल्प होते . वर्ष 2019 मध्ये गोळा केलेल्या आकडेवारीनुसार ही संख्या 50 वर गेली आहे. देशातील सर्व व्याघ्र प्रकल्पांची नावे खाली दिली आहेत.
अ. क्र. | व्याघ्र प्रकल्पाचे नाव | राज्य |
---|---|---|
1 | नागार्जुनसागर श्रीशैलम | आंध्र प्रदेश |
2 | नामदाफा | अरुणाचल प्रदेश |
3 | कमलंग व्याघ्र प्रकल्प | अरुणाचल प्रदेश |
4 | पॅकेज | अरुणाचल प्रदेश |
5 | माझे | आसाम |
6 | नेमेरी | आसाम |
7 | ओरंग व्याघ्र प्रकल्प | आसाम |
8 | काझीरंगा | आसाम |
9 | वाल्मिकी | बिहार |
10 | उदंती-सीतानदी | छत्तीसगड |
11 | अचनकमार | छत्तीसगड |
12 | इंद्रावती | छत्तीसगड |
13 | पालामाऊ | झारखंड |
14 | बांदीपूर | कर्नाटक |
15 | भद्रा | कर्नाटक |
16 | दांडेली-अंशी | कर्नाटक |
17 | नगरहोल | कर्नाटक |
18 | बिलीगिरी रंगनाथ मंदिर | कर्नाटक |
19 | पेरियार | केरळा |
20 | परंबिकुलम | केरळा |
21 | कान्हा | मध्य प्रदेश |
22 | पेंच | मध्य प्रदेश |
23 | बांधवगड | मध्य प्रदेश |
24 | ठेवा | मध्य प्रदेश |
25 | सातपुडा | मध्य प्रदेश |
26 | संजय-डुब्री | मध्य प्रदेश |
27 | मेळघाट | महाराष्ट्र |
28 | ताडोबा-अंधारी | महाराष्ट्र |
29 | पेंच | महाराष्ट्र |
30 | सह्याद्री | महाराष्ट्र |
31 | नवेगाव-नागझिरा | महाराष्ट्र |
32 | बोर | महाराष्ट्र |
33 | दंपा | मिझोरम |
34 | सिमिलीपाल | ओडिशा |
35 | सत्कोसिया | ओडिशा |
36 | रणथंबोर | राजस्थान |
37 | सरिस्का | राजस्थान |
38 | मुकंद्रा हिल्स | राजस्थान |
39 | कलाकड-मुंडंथुराई | तामिळनाडू |
40 | अनामलाई | तामिळनाडू |
41 | मुदुमालाई | तामिळनाडू |
42 | सत्यमंगलम | तामिळनाडू |
43 | सैनिक | तेलंगणा |
44 | अमराबाद | तेलंगणा |
45 | दुधवा | उत्तर प्रदेश |
46 | पिलीभीत | उत्तर प्रदेश |
47 | कॉर्बेट | उत्तराखंड |
48 | राजाजी टी.आर | उत्तराखंड |
49 | सुंदरबन | पश्चिम बंगाल |
50 | बक्सा | पश्चिम बंगाल |
Project Tiger: प्रोजेक्ट टायगर वाघ संवर्धन कार्यक्रम एप्रिल 1973 मध्ये सुरू करण्यात आली. भारत सरकारने पंतप्रधान इंदिरा गांधी च्या कारकीर्द याची सुरवात करण्यात आली. या प्रकल्पाचा उद्देश बंगाल वाघांची त्यांच्या नैसर्गिक अधिवासात व्यवहार्य लोकसंख्या सुनिश्चित करणे , त्यांना नामशेष होण्यापासून वाचवणे आणि जैविक महत्त्व असलेल्या क्षेत्रांचे नैसर्गिक वारसा म्हणून कायमस्वरूपी संरक्षण करणे हे देशातील वाघांच्या वितरणात इकोसिस्टमच्या विविधतेचे शक्य तितके जवळचे प्रतिनिधित्व करणे आहे . प्रकल्पाच्या टास्क फोर्सने या व्याघ्र प्रकल्पांची कल्पना केली प्रजनन केंद्रक म्हणून, ज्यामधून अतिरिक्त प्राणी शेजारच्या जंगलांमध्ये स्थलांतरित होतील. प्रकल्पांतर्गत अधिवास संरक्षण आणि पुनर्वसनाच्या गहन कार्यक्रमाला पाठिंबा देण्यासाठी निधी आणि वचनबद्धता एकत्रित केली गेली. शासनाने शिकारांचा सामना करण्यासाठी वाघ संरक्षण दल स्थापन केले आहे आणि मानवी-वाघ संघर्ष कमी करण्यासाठी ग्रामस्थांचे पुनर्वसन करण्यासाठी निधी दिला आहे.
2006 च्या व्याघ्र जनगणनेदरम्यान, वाघांची साइट-विशिष्ट घनता, त्यांचे सह-शिकारी आणि कॅमेरा ट्रॅपमधून मिळवलेली शिकार आणि जीआयएस वापरून स्वाक्षरी सर्वेक्षणासाठी एक नवीन पद्धत वापरली गेली . या सर्वेक्षणाच्या निकालाच्या आधारावर, एकूण वाघांची लोकसंख्या 1,411 ते 1,657 प्रौढ आणि 1.5 वर्षापेक्षा जास्त वयाच्या प्रौढ वाघांपर्यंतच्या 1,411 व्यक्तींची होती. प्रकल्पामुळे वाघांची संख्या 2018 मध्ये 2,603–3,346 पर्यंत वाढली.
भारतातील राष्ट्रीय महामार्ग वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा.
Statewide Tiger Population in India: राज्यानुसार भारतातील वाघाची संख्या 2006 पासून 2018 पर्यंत खाली देण्यात आली आहे.
राज्य | 2006 जनगणना | 2010 जनगणना | 2014 जनगणना | 2018 जनगणना |
बिहार | 10 | 8 | 28 | 31 |
उत्तराखंड | 178 | 227 | 340 | 442 |
उत्तर प्रदेश | 109 | 118 | 117 | 173 |
आंध्र प्रदेश | 95 | 72 | 68 | 48 |
तेलंगणा | – | – | – | 26 |
छत्तीसगड | 26 | 26 | 46 | 1 |
झारखंड | – | 10 | 3 | 5 |
मध्यप्रदेश | 300 | 257 | 308 | 526 |
महाराष्ट्र | 103 | 168 | 190 | 312 |
ओडिशा | 45 | 32 | 28 | 28 |
राजस्थान | 32 | 36 | 45 | 69 |
गोवा | – | – | 5 | 3 |
कर्नाटक | 290 | 300 | 406 | 524 |
केरळा | 46 | 71 | 136 | 190 |
तामिळनाडू | 76 | 163 | 229 | 264 |
अरुणाचल प्रदेश | 14 | – | 28 | 2 |
आसाम | 70 | 143 | 167 | 190 |
मिझोरम | 6 | 5 | 3 | 0 |
नागालँड | – | – | – | – |
नॉर्थन डब्ल्यूबी | 10 | – | 3 | 0 |
सुंदरबन | – | 70 | 76 | 88 |
Q1. How many tiger reserves are there in Maharashtra?
Ans. Maharashtra has 6 tiger reserves.
Q2. What was the number of tigers in 2018?
Ans. The number of tigers increased to 2,603–3,346 in 2018.
Q3. How to count the number of tigers?
Ans. Counting of tigers is done through Project Tiger.
Also See,
Latest Maharashtra Govt. Jobs | Majhi Naukri 2022 |
Home Page | Adda 247 Marathi |
Current Affairs in Marathi | Chalu Ghadamodi |
YouTube channel- Adda247 Marathi
Adda247 मराठी App | Add247Marathi Telegram group
There are 6 tiger projects in Maharashtra
The number of tigers increased to 2,603–3,346 in 2018.
The counting of tigers was done through Project Tiger.
महाराष्ट्र मंत्रिमंडळाने सर्व सरकारी कागदपत्रांमध्ये आईचे नाव समाविष्ट करण्याचा निर्णय घेतला आहे. हा बदल 1 मे 2024 पासून लागू होणार…
Daily Marathi Vocab 2024 बहुतेक स्पर्धा परीक्षा इच्छूकांसाठी, शब्दसंग्रह हे एक दुःस्वप्न आहे, परंतु प्रत्येक स्पर्धा परीक्षेत याला खूप महत्त्व…
Daily English Vocab 2024 For most competitive exam aspirants, vocabulary is a nightmare, but it carries a great amount of…
राष्ट्रीय बातम्या चिनी आयातीवर भारताचे अवलंबित्व: ग्लोबल ट्रेड रिसर्च इनिशिएटिव्ह (GTRI) ने चिनी आयातीवरील भारताच्या अवलंबनात लक्षणीय वाढ नोंदवली आहे,…
महाराष्ट्रातील MPSC परीक्षा ही आगामी काळात लवकरच होणार आहे. ही टाइमलाइन लक्षात घेऊन, उमेदवारांना आता MPSC परीक्षेची 2024 ची परिश्रमपूर्वक…
Addapedia Maharashtra Daily Current Affairs PDF, 01 May 2024 Addapedia (Maharashtra) Daily Current Affairs PDF: The word competition is in…