Table of Contents
List of National Symbols of India, In this article you will get a detailed list of National Symbols of India, Importance of National Symbols of India like National Flag, National Song, National Anthem, National Animal, and other important National Symbols of India
List of National Symbols of India | |
Catagory | Study Material |
Subject | Static |
Name | List of National Symbols of India |
Useful for | MPSC Group C Exam |
List of National Symbols of India
List of National Symbols of India: भारतातील विविध राष्ट्रीय चिन्हांची (List of National Symbols of India) अतिशय काळजीपूर्वक निवड करण्यात आली आहे. राष्ट्रीय चिन्हे देश आणि तिची जातीय संस्कृती परिभाषित करतात. महाराष्ट्रातील, MPSC गट क च्या परीक्षा, तसेच MPSC घेत असलेल्या इतर स्पर्धा परीक्षामध्ये, त्याचप्रमाणे इतर स्पर्धा परीक्षांच्या दृष्टीने Static Awareness हा खूप महत्वाचा टॉपिक आहे. Static Awareness हा असा विषय आहे ज्यावर विचारलेल्या प्रश्नाबद्दल माहिती असेल तर 2-3 सेकंड्समध्ये आपल्याला तो सोडवता येतो. त्यामुळे या विषयात score करणे हे खूप सोपे असते. फक्त आपले वाचन जास्तीतजास्त असणे खूप आवश्यक आहे. त्यामुळे आपण या विषयात असेलेल्या विविध टॉपिकसचा अभ्यास करणे खूप फायदेशीर ठरेल. आज या लेखात आपण List of National Symbols of India हा घटक महत्वाचा घटक पाहणार आहोत.
List of National Symbols of India | भारताचे राष्ट्रीय चिन्हे
List of National Symbols of India: भारतीय प्रजासत्ताकाची अनेक राष्ट्रीय चिन्हे (List of National Symbols of India) आहेत. भारताची राष्ट्रीय चिन्हे भारताच्या राष्ट्रीय अस्मितेची संस्कृती आणि स्वरूप दर्शवतात. ते प्रत्येक भारतीयाच्या हृदयात अभिमान आणि देशभक्तीची भावना निर्माण करतात. त्यांना वेगवेगळ्या वेळी उचलण्यात आले. खाली अतुल्य भारताच्या राष्ट्रीय चिन्हांची यादी आहे ज्याचा अभिमान वाटला पाहिजे. हे चिन्हे कोणती व ती कोठून घेतली आहे याची माहिती प्रत्येक स्पर्धा परीक्षा देणाऱ्या विद्यार्थ्यास हवी. यावर अनेकदा पेपर मध्ये प्रश्न विचारतात.आगामी म्हाडा भरतीच्या पेपरमध्ये सामान्य ज्ञान विषयावर एकूण 50 विचारले जातील. त्यामुळे List of National Symbols of India यावर पेपरमध्ये प्रश्न विचारण्याची शक्यता आहे.

National Symbols of India: List of Symbols | भारताचे राष्ट्रीय चिन्हे: चिन्हांची यादी
National Symbols of India: भारताच्या राष्ट्रीय चिन्हांची यादी खाली दिलेली आहे. ज्याचा फायदा स्पर्धा परीक्षा देणाऱ्या प्रत्येक उमेदवारास होईल.
शीर्षक | राष्ट्रीय चिन्हे (National Symbols) |
---|---|
राष्ट्रीय झेंडा | तिरंगा |
राष्ट्रगीत | जन गण मन |
राष्ट्रीय दिनदर्शिका | शक कॅलेंडर |
राष्ट्रीय गीत | वंदे मातरम |
राष्ट्रीय चिन्ह | भारताचे राष्ट्रीय चिन्ह |
राष्ट्रीय फळ | आंबा |
राष्ट्रीय नदी | गंगा |
राष्ट्रीय प्राणी | रॉयल बंगाल टायगर |
राष्ट्रीय वृक्ष | भारतीय बनियन |
राष्ट्रीय जलचर प्राणी | गंगा नदी डॉल्फिन |
राष्ट्रीय पक्षी | भारतीय मोर |
राष्ट्रीय चलन | भारतीय रुपया |
राष्ट्रीय सरपटणारे प्राणी | किंग कोब्रा |
राष्ट्रीय वारसा प्राणी | भारतीय हत्ती |
राष्ट्रीय फूल | कमळ |
राष्ट्रीय भाजी | भोपळा |
निष्ठेची शपथ | राष्ट्रीय प्रतिज्ञा |
Importance of National Symbols of India | भारताच्या राष्ट्रीय चिन्हांचे महत्त्व
Importance of National Symbols of India: भारताची 17 राष्ट्रीय चिन्हे आहेत. राष्ट्रीय चिन्हांचे महत्त्व खाली दिले आहे.
1. ते देशाच्या केंद्रस्थानी असलेल्या समृद्ध सांस्कृतिक तंतूचे उदाहरण देतात.
2. भारतीय नागरिकांच्या हृदयात अभिमानाची भावना जागृत करणे.
3. भारत आणि तेथील नागरिकांसाठी अद्वितीय गुणवत्तेचे प्रतिनिधित्व करा.
4. निवडलेल्या ऑब्जेक्टला लोकप्रिय करा.
5. निवडलेले राष्ट्रीय चिन्ह पुढील पिढ्यांसाठी जतन करण्यास मदत करा.
भारताच्या राष्ट्रीय चिन्हांची तपशीलवार माहिती खाली देण्यात आली आहे.
कोविड-19 स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्वाची माहिती
National Flag: Tiranga | राष्ट्रीय ध्वज: तिरंगा
National Flag: Tiranga: तिरंगा हा भारताचा राष्ट्रध्वज आहे. ध्वजाची रचना पिंगली व्यंकय्या यांनी केली आहे आणि 22 जुलै 1947 रोजी संविधान सभेने तो स्वीकारला होता.

वरचा भगवा रंग , देशाची ताकद आणि धैर्य दर्शवतो. पांढरा रंग धर्म चक्र सह शांती आणि सत्य सूचित करते. हिरवा रंग जमिनीची सुपीकता, वाढ दाखवते. त्याची रचना अशोकाच्या सारनाथ सिंह स्तूपवार दिसणार्या चाकासारखी आहे . त्याचा व्यास पांढऱ्या पट्टीच्या रुंदीएवढा आहे आणि त्यात 24 चक्र आहेत. 22 जुलै 1947 रोजी भारताच्या संविधान सभेने राष्ट्रध्वजाची रचना स्वीकारली.
National Emblem: State Emblem of India | राष्ट्रीय चिन्ह: भारताचे राज्य चिन्ह
National Emblem: State Emblem of India: सारनाथ येथील अशोकाच्या सिंह राजधानीतून भारताचे राष्ट्रीय चिन्ह दत्तक घेतले आहे. त्याचे ब्रीदवाक्य सत्यमेव जयते आहे; (“Truth Alone Triumphs). यात चार आशियाई सिंह पाठीमागे उभे आहेत, एका अॅबॅकसवर बसवलेले आहेत, ज्यात एक हत्ती, एक सरपटणारा घोडा, एक बैल आणि एक घंटा वरच्या चाकांनी विलग केलेला आहे. आकाराचे कमळ. राष्ट्रीय चिन्ह शक्ती, धैर्य, आत्मविश्वास यांचे प्रतीक आहे आणि तळाशी एक घोडा व बैल आहे आणि मध्यभागी सुंदर चक्र आहे.
National Calendar: Saka Calendar | राष्ट्रीय दिनदर्शिका: शक कॅलेंडर
National Calendar: Saka Calendar: शक दिनदर्शिका कॅलेंडर समितीने 1957 मध्ये सादर केली होती. शक कॅलेंडरचा वापर अधिकृतपणे 1 चैत्र 1879 शक काल, किंवा 22 मार्च 1957 रोजी सुरू झाला.
National Anthem: Jana Gana Mana | राष्ट्रगीत: जन गण मन
National Anthem: Jana Gana Mana: रवींद्रनाथ टागोर यांनी मूळ बंगाली भाषेत रचलेले जन-गण-मन हे भारताचे राष्ट्रगीत, संविधान सभेने 24 जानेवारी 1950 रोजी भारताचे राष्ट्रगीत म्हणून त्याच्या हिंदी आवृत्तीत स्वीकारले होते. ते पहिल्यांदा 27 डिसेंबर 1911 रोजी गायले गेले होते.
National Song: Vande Matram | राष्ट्रीय गीत: वंदे मातरम
National Song: Vande Matram: बंकिमचंद्र चटर्जी यांनी संस्कृतमध्ये रचलेले वंदे मातरम हे भारताचे गीत आहे. 24 जानेवारी 1950 रोजी राष्ट्रपती डॉ. राजेंद्र प्रसाद यांनी संविधान सभेत निवेदन दिले, “भारतीय स्वातंत्र्याच्या लढ्यात ऐतिहासिक भूमिका बजावलेल्या वंदे मातरम या गीताला जन गण मनाच्या बरोबरीने सन्मानित केले जाईल. आणि त्याच्याशी समान दर्जा असेल.”

वंदे मातरम् गायले गेलेले पहिले राजकीय प्रसंग म्हणजे भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसचे 1896 चे अधिवेशन. हे गाणे बंकिमचंद्र यांच्या सर्वात प्रसिद्ध कादंबरी आनंद मठ (1882) चा एक भाग होता.
National Currency: Indian Rupee | राष्ट्रीय चलन: भारतीय रुपया
National Currency: Indian Rupee: भारतीय रुपया (ISO कोड: भारतीय रुपये) भारतीय गणराज्याच्या अधिकृत चलन आहे. चलन जारी करणे भारतीय रिझर्व्ह बँक नियंत्रित करते. भारतीय रुपयाचे चिन्ह हे देवनागरी व्यंजन “र” (रा) पासून घेतलेले आहे आणि लॅटिन अक्षर “आर” 2010 मध्ये स्वीकारले गेले. ते उदय कुमार धर्मलिंगम यांनी डिझाइन केले आहे. INR समानतेचे चिन्ह दर्शविते जे आर्थिक विषमता कमी करण्याच्या देशाच्या इच्छेचे प्रतीक आहे. शॉर्टलिस्ट केलेल्या पाच चिन्हांमधून INR ची रचना निवडण्यात आली. उदय कुमार यांच्या मते हे डिझाईन भारतीय तिरंग्यावर आधारित आहे.
National Animal: Bengal Tiger | राष्ट्रीय प्राणी: बंगाल टायगर
National Animal: Bengal Tiger: रॉयल बंगाल टायगर हा भारताचा राष्ट्रीय प्राणी आहे आणि जगातील सर्वात मोठ्या मांजरींमध्ये त्याचा समावेश होतो. वाघांच्या घटत्या लोकसंख्येमुळे एप्रिल 1973 मध्ये हा भारताचा राष्ट्रीय प्राणी म्हणून स्वीकारण्यात आला. वाघापूर्वी भारताचा राष्ट्रीय प्राणी सिंह होता.

National Bird: Peacock | राष्ट्रीय पक्षी: मोर
National Bird: Peacock: भारतीय मोर (Pavo cristatus) हा भारताचा राष्ट्रीय पक्षी आहे. उपखंडातील स्वदेशी पक्षी, मोर ज्वलंत रंगांच्या एकतेचे प्रतिनिधित्व करतो आणि भारतीय संस्कृतीत संदर्भ शोधतो. भारत सरकारने 1 फेब्रुवारी 1963 रोजी मोराला भारताचा राष्ट्रीय पक्षी म्हणून घोषित केले. तो कोरड्या सखल भागात आढळतो.

National Aquatic Animal: Dolphin | राष्ट्रीय जलचर प्राणी: डॉल्फिन
National Aquatic Animal: Dolphin: गंगा नदीतील डॉल्फिनला भारत सरकारने राष्ट्रीय जलचर प्राणी म्हणून घोषित केले आहे. हा गुवाहाटीचा शहरी प्राणी देखील आहे. दक्षिण आशियाई नदी डॉल्फिन प्रामुख्याने गंगा, यमुना, चंबळ नदी, ब्रह्मपुत्रा नदी आणि त्यांच्या उपनद्यांमध्ये आढळते.

National Fruit: Mango | राष्ट्रीय फळ: आंबा
National Fruit: Mango: आंबा (Mangifera indica), ज्याला प्रेमाने फळांचा राजा म्हटले जाते, हे भारताचे राष्ट्रीय फळ आहे. त्याच्या मधुर सुगंध आणि स्वादिष्ट स्वादांनी अनादी काळापासून जगभरातील अनेकांची मने जिंकली आहेत. भारताचे राष्ट्रीय फळ म्हणून ते देशाच्या प्रतिमेच्या बाजूने समृद्धी, विपुलता आणि समृद्धीचे प्रतिनिधित्व करते.

National Flower: Lotus | राष्ट्रीय फूल: कमळ
National Flower: Lotus: भारताचे राष्ट्रीय फूल कमळ (नेलुम्बो न्यूसिफेरा) आहे. ही एक जलीय औषधी वनस्पती आहे ज्याला संस्कृतमध्ये ‘पद्म’ असे संबोधले जाते आणि भारतीय संस्कृतीमध्ये तिला पवित्र दर्जा प्राप्त होतो. कमळ हे अध्यात्म, फलदायीपणा, संपत्ती, ज्ञान, प्रकाश, हृदय आणि मनाच्या शुद्धतेचे प्रतीक आहे.

National Tree: Banyan Tree | राष्ट्रीय वृक्ष: वटवृक्ष
National Tree: Banyan Tree: भारताचा राष्ट्रीय वृक्ष वट वृक्ष ग्लूमेराटा benghalensis म्हणून औपचारिकपणे नियुक्त आहे. वृक्ष हे बहुधा कल्पित ‘कल्पवृक्ष’ किंवा ‘इच्छा पूर्णतेचे झाड’ चे प्रतीक आहे कारण ते दीर्घायुष्याशी संबंधित आहे आणि त्यात महत्वाचे औषधी गुणधर्म आहेत. वटवृक्षाचा आकार आणि आयुर्मान हे मोठ्या संख्येने प्राण्यांचे निवासस्थान बनवते.

National River: Ganga | राष्ट्रीय नदी: गंगा
National River: Ganga: गंगा किंवा गंगा ही भारताची राष्ट्रीय नदी आहे. हिचा उगम हिमालयातील गंगोत्री ग्लेशियरच्या हिमक्षेत्रात भागीरथी नदीच्या रूपात होतो. हिंदूंच्या मते ही पृथ्वीवरील सर्वात पवित्र नदी आहे. विशेष म्हणजे, गंगा ही भारतातील सर्वात लांब नदी आहे जी 2,510 किमी पर्वत, मैदाने आणि दऱ्या व्यापते. वाराणसी, अलाहाबाद आणि हरिद्वार ही प्रमुख भारतीय शहरे ज्यातून जातात.

National Reptile: King Cobra | राष्ट्रीय सरपटणारे प्राणी: किंग कोब्रा
National Reptile: King Cobra: किंग कोब्रा (ओफिओफॅगस हॅन्ना ) हा भारताचा राष्ट्रीय सरपटणारा प्राणी आहे आणि तो भारत आणि आग्नेय आशियातील जंगलात आढळतो. हा जगातील सर्वात लांब विषारी साप आहे जो 19 फूट पर्यंत वाढण्यास सक्षम आहे आणि 25 वर्षांपर्यंत जगू शकतो. त्यांच्याकडे एका चाव्यात 6 मिली विष टोचण्याची क्षमता आहे. त्याचे स्वतःचे सांस्कृतिक महत्त्व आहे, हिंदू धर्मात किंग कोब्राला नाग म्हणूनही ओळखले जाते आणि त्याला दैवी मानले जाते आणि भगवान शिवाची पूजा केली जाते आणि त्याच्या गळ्यात कोब्रा गुंडाळलेला असतो.

National Heritage Animal: Indian Elephant | राष्ट्रीय वारसा प्राणी: भारतीय हत्ती
National Heritage Animal: Indian Elephant: भारतीय हत्ती हा भारताचा राष्ट्रीय वारसा प्राणी म्हणून घोषित करण्यात आला आहे, तो मूळ आशियातील आहे. भारतीय हत्तीला अधिवासाची हानी, विखंडन आणि ऱ्हास यामुळे धोक्यात आणि धोक्यात म्हणून सूचीबद्ध करण्यात आले आहे.

Oath of Allegiance: National Pledge | निष्ठेची शपथ: राष्ट्रीय प्रतिज्ञा
Oath of Allegiance: National Pledge: राष्ट्रीय प्रतिज्ञा ही भारतीय प्रजासत्ताकाशी निष्ठेची शपथ आहे. सार्वजनिक कार्यक्रमांमध्ये, विशेषत: शाळांमध्ये आणि स्वातंत्र्यदिन आणि प्रजासत्ताक दिनाच्या समारंभात भारतीयांकडून हे सामान्यपणे ऐकले जाते. ही प्रतिज्ञा 1962 मध्ये लेखक पिडीमरी वेंकट सुब्बा राव यांनी मूळतः तेलुगू भाषेत तयार केली होती. 1963 मध्ये विशाखापट्टणम येथील एका शाळेत प्रथम वाचण्यात आली आणि त्यानंतर तिचे विविध प्रादेशिक भाषांमध्ये भाषांतर करण्यात आले.

Study Material for All MPSC Exams | MPSC च्या सर्व परीक्षांसाठी अभ्यास साहित्य
Study Material for All MPSC Exams: MPSC च्या परीक्षा पास व्हायला मुलांना बरेच वर्ष लागतात कारण MPSC चा अभ्यासक्रम खूप आहे आणि प्रश्न नेमके कशातून येतात हे समजायला वेळ लागतो. तुमच्या अभ्यासाच्या तयारीला गती देण्यासाठी Adda247 मराठी सर्व विषयातील महत्वाचे टॉपिक कव्हर करणार आहे. त्याच्या सर्व लिंक तुम्ही खालील तक्त्यात पाहू शकता आणि दररोज यात भर पडणार आहे. त्यामुळे तुम्ही Adda 247 मराठी च्या अधिकृत वेबसाईट ला भेट द्या. यामुळे तुम्हाला MPSC राज्यसेवा पुर्व परीक्षा 2021 व तसेच आगामी MPSC च्या सर्व स्पर्धा परीक्षेत जास्त गुण मिळवण्यास मदत होईल.
तुम्हाला हेही बघायला आवडेल:
- Parliament of India: Lok Sabha
- Parliament of India: Rajya Sabha
- Forests in Maharashtra
- Important Events of Indian Freedom Struggle
FAQs National Symbols of India
Q1. भारताच्या राष्ट्रध्वजाला काय म्हणतात?
Ans. भारताच्या राष्ट्रध्वजाला तिरंगा म्हणतात. त्याची रचना पिंगली व्यंकय्या यांनी केली होती .
Q2. भारताच्या राष्ट्रीय गीताला काय म्हणतात?
Ans. बंकिमचंद्र चट्टोपाध्याय लिखित भारताचे राष्ट्रीय गीत “वंदे मातरम” असे म्हणतात.
Q3. भारताचे राष्ट्रगीत पहिल्यांदा कधी गायले गेले?
Ans. भारताचे राष्ट्रगीत 27 डिसेंबर 1911 रोजी कलकत्ता अधिवेशनात प्रथमच गायले गेले.
Q4. राष्ट्रीय रुपयाचे चिन्ह कोणी तयार केले?
Ans. उदय कुमार धर्मलिंगम यांनी भारतीय राष्ट्रीय रुपयाची रचना केली.
Q5. अशीच महत्वपूर्ण लेख मला कुठे पाहायला मिळेल?
Ans. Adda 247 मराठी च्या अधिकृत वेबसाईट वर तुम्हाला सर्व स्पर्धा परीक्षांचे नोटीफिकेशन, अभ्यासक्रम, मागील वर्षीच्या प्रश्नपत्रिका व अभ्यास साहित्य मिळेल.
Adda247 मराठी App | Add247Marathi Telegram group
YouTube channel- Adda247 Marathi
केवळ सरावच परीक्षेत चांगले गुण मिळण्यास मदत करू शकतो
