Table of Contents
भौगोलिक संकेत म्हणजे काय?
GI म्हणजे भौगोलिक संकेतांचा संदर्भ आहे जे विशिष्ट उत्पादनास नियुक्त केले जाते ज्याचे विशिष्ट भौगोलिक उत्पत्ती आहे आणि गुण, प्रतिष्ठा किंवा वैशिष्ट्ये आहेत जी मूळत: मूळ स्थानाशी संबंधित आहेत त्या स्थानाचा GI टॅग नियुक्त केला जातो. हे 15 सप्टेंबर 2003 पासून अंमलात आले. दार्जिलिंग टी हे GI टॅग मिळवणारे पहिले भारतीय उत्पादन होते.
भौगोलिक संकेत (GI) टॅग हे बौद्धिक संपदा अधिकारांचे (IPRs) एक महत्त्वाचे घटक आहेत जे एखाद्या विशिष्ट उत्पादनाला त्याच्या भौगोलिक वैशिष्ट्यांच्या आधारे नियुक्त केले जातात. GI-टॅग असलेली उत्पादने कोणीही किंवा इतर कोणत्याही प्रदेशाद्वारे बेकायदेशीरपणे अलग ठेवण्याचा विशिष्ट अधिकार देऊन वापरली जात नाहीत. उमेदवार या लेखात आजपर्यंतच्या उत्पादनांना दिलेल्या GI टॅगची संपूर्ण यादी पाहू शकतात.
भारतात GI टॅग काय आहेत?
भारतातील जिओग्राफिकल इंडिकेशन्स (GI) टॅग हे बौद्धिक संपदा संरक्षणाचे एक प्रकार म्हणून काम करतात, ज्याचा उद्देश विशिष्ट भौगोलिक प्रदेशांशी संबंधित वस्तूंचे रक्षण करणे आहे. वस्तूंचे भौगोलिक संकेत (नोंदणी आणि संरक्षण) अधिनियम, 1999 द्वारे शासित, हे टॅग अशा उत्पादनांना ओळखतात ज्यांचे गुण, प्रतिष्ठा किंवा वैशिष्ट्ये त्यांच्या भौगोलिक उत्पत्तीशी निगडीत आहेत. खाद्यपदार्थ, हस्तकला, वाइन आणि स्पिरिट ड्रिंक्स, औद्योगिक उत्पादने आणि कृषी उत्पादनांना टॅग नियुक्त केले आहेत. 2004-05 साली भारतात GI टॅग असलेले पहिले उत्पादन दार्जिलिंग चहा होते.
महाराष्ट्रातील नवीन जीआय टॅग उत्पादनांची यादी
| अ.क्र. | भौगोलिक संकेत | प्रकार |
| 1 | तुळजापूरच्या कवड्या | हस्तकला |
| 2 | लातूरची पानचिंचोली चिंच | कृषी |
| 3 | भोसरी डाळ, लातूर | कृषी |
| 4 | काष्टी कोथिंबीर, लातूर | कृषी |
| 5 | दगडी ज्वारी, जालना | कृषी |
| 6 | कुंथलगिरी खवा, धाराशिव | उत्पादित |
| 7 | पेणचे गणपती | हस्तकला |
| 8 | बहाडोली जांभूळ | कृषी |
| 9 | बदलापूर जांभूळ | कृषी |
महाराष्ट्रातील जीआय टॅग उत्पादनांची यादी
| अ.क्र. | भौगोलिक संकेत | प्रकार |
| 1 | सोलापुरी चादर | हस्तकला |
| 2 | सोलापूर टेरी टॉवेल | हस्तकला |
| 3 | नागपूर संत्रा | कृषी |
| 4 | पुणेरी पगडी | हस्तकला |
| 5 | नाशिक व्हॅली वाईन | उत्पादित |
| 6 | पैठणी साड्या आणि कापड | हस्तकला |
| 7 | महाबळेश्वर स्ट्रॉबेरी | कृषी |
| 8 | नाशिक द्राक्षे | कृषी |
| 9 | नाशिक द्राक्षे | कृषी |
| 10 | कोल्हापूर गूळ | कृषी |
| 11 | वारली चित्रे | हस्तकला |
| 12 | अजरा घनसाळ भात | कृषी |
| 13 | मंगळवेढा ज्वारी | कृषी |
| 14 | सिंधुदुर्ग आणि रत्नागिरी कोकम | कृषी |
| 15 | वाघ्या घेवडा | कृषी |
| 16 | नवापूर तूर डाळ | कृषी |
| 17 | वेंगुर्ला काजू | कृषी |
| 18 | लासलगाव कांदा | कृषी |
| 19 | सांगली मनुका | कृषी |
| 20 | बीड कस्टर्ड सफरचंद | कृषी |
| 21 | जालना गोड संत्रा | कृषी |
| 22 | वायगाव हळद | कृषी |
| 23 | पुरंदर अंजीर | कृषी |
| 24 | जळगाव भरीत वांगी | कृषी |
| 25 | सोलापूर डाळिंब | कृषी |
| 26 | भिवापूर मिरची | कृषी |
| 27 | आंबेमोहर तांदूळ | कृषी |
| 28 | डहाणू घोलवड चिकू | कृषी |
| 29 | जळगाव केळी | कृषी |
| 30 | मराठवाडा केसर आंबा | कृषी |
| 31 | करवथ कटी साड्या आणि कापड | हस्तकला |
| 32 | हापूस | कृषी |
| 33 | सांगली हळद | कृषी |
| 34 | कोल्हापुरी चप्पल | हस्तकला |
महाराष्ट्रातील सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी ऑनलाईन क्लास, व्हिडिओ कोर्स, टेस्ट सिरीज, पुस्तके आणि इतर अभ्यास साहित्य खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करून मिळावा.
अड्डा 247 मराठी अँप | अड्डा 247 मराठी टेलिग्राम ग्रुप
