Table of Contents
महाराष्ट्रातील अत्यंत महत्वाच्या घडामोडी : वर्ष 2023
- ‘मराठी तितुका मेळवावा’ विश्वसंमेलनाचे आयोजन मुंबईत.
- जालना आणि नागपूर शहर पोलिसांना ‘सर्वोत्कृष्ट पोलिस युनिट’ पुरस्कार.
- जी- 20 परिषदेच्या निमित्ताने पुणे येथे सायकल फेरीचेआयोजन.
- आयपीएस अधिकारी देवेन भारती मुंबईच्या विशेष पोलिस आयुक्तपदी नियुक्त.
- 14 जानेवारी ते 28 जानेवारी कालावधीत मराठी भाषा संवर्धन पंधरवडा साजरा.
- शिवराज राक्षे याने 65 वा महाराष्ट्र केसरी किताब जिंकला.
- गोगोरो आणि बेलरिस इंडस्ट्रीज यांची बॅटरी स्वॅपिंग पायाभूत सुविधा स्थापन करण्यासाठी महाराष्ट्र सरकारसोबत धोरणात्मक ऊर्जा भागीदारी.
- पंतप्रधान नरेंद्र मोदींनी मुंबईत 38 हजार कोटींच्या विकास प्रकल्पांचे उद्घाटन आणि पायाभरणी केली.
- पुणे दिवाणी न्यायालयात भारतातील सर्वात खोल मेट्रो स्टेशन येत आहे.
- मुंबईत एससीओ चित्रपट महोत्सवाचं आयोजन.
- खादी आणि ग्रामोद्योग आयोगाचे (KVIC) अध्यक्ष श्री. मनोज कुमार यांच्या हस्ते महिनाभर चालणाऱ्या खादी महोत्सव – 23 चे उद्घाटन मुंबईत.
- महाराष्ट्राचे राज्य गीत म्हणून जय जय महाराष्ट्र माझा याची निवड.
- मुंबईत दोन वर्षांच्या विश्रांतीनंतर काळा घोडा कला महोत्सव झाला.
- निरुपणकार आप्पासाहेब धर्माधिकारी यांना ‘महाराष्ट्र भूषण’ पुरस्कार.
- पंतप्रधान मोदींनी मुंबईत अरबी अकादमीचे उद्घाटन केले.
- पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी मुंबईहून दोन नवीन वंदे भारत ट्रेनला हिरवा झेंडा दाखवला.
- कोश्यारींच्या राजीनाम्यानंतर महाराष्ट्रात नवे राज्यपाल – रमेश बैस.
- भारतातील पहिली इलेक्ट्रिक एसी डबल डेकर बस मुंबईत दाखल.
- केंद्रीय रस्ते वाहतूक आणि महामार्ग मंत्री नितीन गडकरी यांनी महाराष्ट्रातील नागपूर येथे जगातील सर्वात मोठ्या आणि अद्वितीय दिव्यांग उद्यान – अनुभूती समावेशी उद्यानाची पायाभरणी केली.
- मुंबई- चर्चगेट स्टेशन आता सी. डी. देशमुख स्टेशन म्हणून ओळखले जाईल.
- संपूर्ण औरंगाबाद जिल्ह्याचं नाव छत्रपती संभाजीनगर, तर उस्मानाबाद जिल्ह्याचं नाव धाराशिव करण्यात आले.
- महाराष्ट्रातील चंद्रपूर आणि यवतमाळ जिल्ह्यांना जोडणाऱ्या महामार्गावर जगातील पहिला 200 मीटर लांबीचा बांबू कॅश बॅरिअर बसवण्यात आला.
- अखिल भारतीय महिला लोककला संमेलन मुंबईत.
- ज्येष्ठ गायिका आशा भोसले प्रतिष्ठित ‘महाराष्ट्र भूषण’ पुरस्काराने सन्मानित.
- मेळघाट व्याघ्र प्रकल्पास जागतिक व्याघ्र मानक संस्थेची मान्यता.
- पुणे विमानतळावर डिजियात्रा सुरु होणार.
- कोकणचा राजा हापूस राज्यातील जी आय टॅग नोंदणीत दुसरा.
- सांस्कृतिक कार्य मंत्री सुधीर मुनगंटीवार यांच्या हस्ते समता पर्वाचे उद्घाटन.
- महात्मा जोतिराव गोविंदराव फुले यांची 196 वी जयंती 11 एप्रिल 2023 रोजी साजरी करण्यात आली.
- महाराष्ट्रात सावरकरांची जयंती ‘स्वातंत्र्य वीर गौरव दिवस’ म्हणून साजरी होणार.
- अमित शहा यांनी अप्पासाहेब धर्माधिकारी यांना ‘महाराष्ट्र भूषण’ देऊन सन्मानित केले.
- महाराष्ट्र सरकारने अपंग कर्मचाऱ्यांसाठी पदोन्नतीमध्ये 4% कोटा लागू केला.
- मॉरिशसमध्ये छत्रपती शिवाजी महाराज पुतळ्याचं देवेंद्र फडणवीस यांच्या हस्ते अनावरण.
- जालना ही महाराष्ट्रातील 29 वी महापालिका म्हणून घोषित.
- जलसंधारण योजनांमध्ये महाराष्ट्र आघाडीवर.
- एमआयटी-वर्ल्ड पीस युनिव्हर्सिटीमध्ये आशियातील पहिली उपसमुद्र संशोधन प्रयोगशाळा पुणे येथे तयार.
- अखिल भारतीय मराठी नाट्य परिषदेच्या अध्यक्षपदी प्रशांत दामले यांची निवड.
- सरकारी योजना आणि सेवक नागरिकांच्या द्वारात पोहोचवण्यासाठी महाराष्ट्र सरकारने शासन आपल्या दारी उपक्रम सुरू केला.
- RBI ने मराठा को-ऑप बँकचे कॉसमॉस को-ऑप बँक विलीनीकरण मंजूर केले.
- महाराष्ट्रात केवळ एक रुपयात पीक विमा योजनेचा लाभ मिळणार.
- महाराष्ट्र सरकार नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजना सुरू करणार.
- डॉ. पंजाबराव देशमुख नैसर्गिक शेती मिशनची व्याप्ती वाढविली.
- सिल्लोड तालुक्यात मका संथोधन केंद्र स्थापन होणार.
- पर्यटन व्यवसायात महिलांना अधिक वाव देण्यासाठी “आई” पर्यटन धोरण राबविण्यात येणार.
- अहमदनगरचं नामांतर ‘अहिल्यादेवीनगर’ करण्याची घोषणा मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी केली.
- लातूर विभागात पशुरोग निदान प्रयोगशाळा स्थापन करण्यात येणार.
- शिर्डी, चिमूर येथे नवे अपर जिल्हाधिकारी कार्यालय.
- पाचवी आणि आठवीच्या विद्यार्थ्यांसाठीच्या शिष्यवृत्ती रकमेत वाढ.
- महाराष्ट्राला नवी दिल्लीत 3 राष्ट्रीय जल पुरस्कार प्राप्त.
- विठ्ठल रखुमाई वारकरी विमा छत्र योजनेसाठी इफ्को टोकियो विमा कंपनीची निवड.
- ताडोबा अंधारी व्याघ्र प्रकल्पात राबविला जाणार ‘भरारी प्रकल्प’.
- आठ महिने पाण्याविना जगू शकणाऱ्या वनस्पतींच्या 62 प्रजातींचा शोध.
- आयआयटी मुंबईच्या क्यूएस मानांकनात वाढ; पहिल्या 150 संस्थांमध्ये प्रथमच प्रवेश.
- राज्यातील दुसरी ते दहावीच्या विद्यार्थ्यांसाठी ‘सेतू अभ्यास’.
- वर्सोवा-वांद्रे सागरी सेतूला स्वातंत्र्यवीर सावरकर यांचे नाव.
- एमटीएचएलचे अटलबिहारी वाजपेयी स्मृती शिवडी-न्हावा-शेवा अटल सेतू नामकरण.
- हिंदुहृदयसम्राट बाळासाहेब ठाकरे आपला दवाखान्यासाठी 210 कोटी.
- महात्मा ज्योतिराव फुले, आयुष्मान भारत आरोग्य योजनेचे एकत्रिकरण; आता दीड लाखांऐवजी 5 लाखांपर्यंत आरोग्य संरक्षण.
- संजय गांधी, श्रावणबाळ योजनेतील निवृत्तीवेतनात वाढ.
- कोट्यावधी असंघटीत कामगारांसाठी स्वतंत्र कामगार कल्याण महामंडळाची स्थापना.
- नानाजी देशमुख कृषि संजीवनी प्रकल्पाचा दुसरा टप्पा सुरु.
- औरंगाबाद (छत्रपती संभाजीनगर) येथे मराठवाडा मुक्तीसंग्रामाचे भव्य स्मारक होणार.
- राज्यात विविध सात ठिकाणी न्यायालये स्थापन करण्याचा निर्णय -मुखेड (जि. नांदेड), उमरखेड (जि. यवतमाळ), चिखलदरा (जि. अमरावती) आणि महाड (जि.रायगड), हरसूल (जि. नाशिक), वरूड (जि. अमरावती), फलटण (जि. सातारा).
- राज्यातील अभियांत्रिकी महाविद्यायांमध्ये अद्ययावत उत्कृष्टता केंद्र.
- सुक्ष्म, लघु व मध्यम उद्योगांच्या क्लस्टरमधील पायाभूत सुविधांसाठी सिडबीशी सहमती करार.
- जालना-जळगाव नवीन ब्रॉडगेज रेल्वेसाठी 3 हजार 552 कोटी.
- महाराष्ट्रात 9 नवीन शासकीय वैद्यकीय महाविद्यालये स्थापन होणार.
- बुलढाणा येथे शासकीय कृषि महाविद्यालय स्थापन करण्याचा निर्णय.
- दारिद्य रेषेवरील मुलांना देखील मोफत गणवेश, बूट, पायमोजे मिळणार.
- देवळा, वैजापूर तालुक्यातील बंधाऱ्यांना मान्यता.
- अमरावती जिल्ह्यात मासोदला लिंबूवर्गीय फळांसाठी सिट्रस इस्टेट.
- सर जे.जे. कला आणि वास्तुशास्त्र महाविद्यालयास आता अभिमत विद्यापीठाचा दर्जा.
- औरंगाबाद (छत्रपती संभाजीनगर) जिल्ह्यातील गंगापूर तालुक्यातील गंगापूर उपसा सिंचन योजनेस मान्यता.
- महाराष्ट्र वस्तू व सेवाकर (सुधारणा) विधेयक, 2023 च्या प्रारुपास मान्यता.
- राज्यात खासगी पशु वैद्यकीय महाविद्यालये स्थापन करण्यास मान्यता.
- पिंपरी-चिंचवड येथे वरिष्ठ पोलिस अधिका-यांची पदे निर्माण होणार.
- पर्यटन उपविभागासाठी उप – सचिव पद निर्माण करण्यास मान्यता.
- महाराष्ट्रातील नवीन अमरावती रेल्वे स्थानक हे मध्य रेल्वेमधील तिसरे ‘पिक स्टेशन’ ठरले.
- महाराष्ट्र सरकारने आदिवासी गावांना मुख्य रस्त्यांनी जोडण्यासाठी भगवान बिरसा मुंडा जोडरस्ते योजना सुरू केली.
- उद्योगपती रतन टाटा यांना महाराष्ट्र सरकारने स्थापन केलेला पहिला ‘उद्योगरत्न पुरस्कार’.
- महाराष्ट्र सरकारने जर्मनीच्या प्रोफेशनल असोसिएशन फुटबॉल लीगसोबत सामंजस्य करार केला.
- 2023-24 या आर्थिक वर्षाच्या पहिल्या तिमाहीत, थेट विदेशी गुंतवणूक (FDI) आकर्षित करण्यात महाराष्ट्र आघाडीवर.
- छत्रपती संभाजीनगर, महाराष्ट्राची पर्यटन राजधानीने आपली पहिली अजिंठा एलोरा आर्ट्स रेसिडेन्सी आयोजित केली.
- पुणे येथील राष्ट्रीय चित्रपट आणि दूरदर्शन संस्था (FTII) ने अभिनेता आर. माधवन यांची नवीन अध्यक्ष म्हणून नियुक्ती केली.
- गोंडवाना विद्यापीठाने आदिवासी अभ्यास केंद्राला मान्यता दिली.
- MADCने हेलिपॅड बांधण्यासाठी, हवाई रुग्णवाहिका उपलब्ध करण्यासाठी नोडल एजन्सी तयार केली.
- पुणे मेट्रोमध्ये प्रगत ‘थर्ड रेल सिस्टिम’.
- महाराष्ट्र सरकारने ‘शासन आपल्या दारी’ मोहिमेच्या धर्तीवर एक नवीन महिला सक्षमीकरण मोहीम जाहीर केली.
- साहित्य संमेलनाचे बोधचिन्ह हे खान्देशचे प्रतिबिंब असून त्यावर बहिणाबाईंची कास्ट-पेन्सिल, संबळ आणि केळीची पाने दाखविली आहेत.
- सहकार भारती ट्रस्टच्या माध्यमातून नवी मुंबईतील विष्णुदास भावे सभागृहात मच्छिमारांचा देशव्यापी मेळावा आयोजित.
- अमरावती, चिखलदरा, अकोला या जिल्ह्यांमध्ये 1 ते 5 वयोगटातील बालकांच्या मृत्यूचे प्रमाण वाढले.
- मुलींच्या जन्माला प्रोत्साहन देण्यासाठी आणि कमी उत्पन्न असलेल्या कुटुंबातील मुलींच्या शिक्षणाला प्रोत्साहन देण्यासाठी ‘लेक लाडकी’ या योजनेला मंजुरी.
- सरकारने स्थानिक स्वराज्य संस्थांना 1300 आरोग्यवर्धिनी केंद्रे स्थापन करण्याचे आदेश दिले.
- महाराष्ट्र विधी विद्यापीठाने CNLU मूट कोर्ट स्पर्धा जिंकली.
- आयओसी आणि रिलायन्सने ऑलिम्पिक खेळांना चालना देण्यासाठी करार केला.
- आसिफ कुरेशी हे बार कौन्सिलचे नवे अध्यक्ष.
- MH सरकारने सहकार संवाद नावाचे मोबाईल ऍप्लिकेशन लॉन्च केले.
- जिओ वर्ल्ड सेंटर येथे 141 व्या आंतरराष्ट्रीय ऑलिम्पिक समिती (IOC) सत्राचे उद्घाटन मुंबईत.
- रेबीज-मुक्त मुंबई मोहिमेत 14,000 भटक्यांचे लसीकरण.
- कोपरखैरणे आणि वाशी येथील रहिवासी बेंझिन आणि टोल्युइन रसायनांचा श्वास घेत आहेत.
- पहिला एकात्मिक घनकचरा व्यवस्थापन प्रकल्प बदलापूरमध्ये.
- महाराष्ट्रातील सर्व सरकारी शाळांमध्ये 2024- 25 या शैक्षणिक वर्षापासून ‘एक राज्य, एक गणवेश’ धोरण लागू.
- महाराष्ट्र आपल्या अर्थसंकल्पाच्या केवळ 4.1% आरोग्यावर खर्च करतो.
- महाराष्ट्रातून पद्मविभूषणचे मानकरी :
- प्रसिद्ध तबलावादक झाकिर हुसेन (कला)
- महाराष्ट्रातून पद्मभूषणचे मानकरी :
- कुमार मंगलम बिर्ला (व्यापार आणि उद्योग)
- सुमन कल्याणपूर (कला)
- दिपक धर (विज्ञान आणि अभियांत्रिकी)
- महाराष्ट्रातून पद्मश्रीचे मानकरी :
- भिकू रामजी इदाते (समाजसेवा)
- राकेश झुनझुनवाला – मरणोत्तर (व्यापार आणि उद्योग)
- परशुराम खुने (कला)
- प्रभाकर भानुदास मांडे (साहित्य आणि शिक्षण)
- गजानन माने (समाजसेवा)
- रमेश पतंगे (साहित्य आणि शिक्षण)
- रवीना टंडन (कला)
- कुमी नरिमन वाडिया (कला)
पद्म पुरस्कार 2024
पद्मविभूषण पुरस्कार 2024 विजेत्यांची यादी
अ.क्र. | विजेत्याचे नाव | क्षेत्र | राज्य/देश |
1 | वैजयंतीमाला बाली | कला | तामिळनाडू |
2 | श्री कोनिडेला चिरंजीवी | कला | आंध्र प्रदेश |
3 | श्री एम व्यंकय्या नायडू | सार्वजनिक व्यवहार | आंध्र प्रदेश |
4 | श्री बिंदेश्वर पाठक | समाजकार्य | बिहार |
5 | सुश्री पद्मा सुब्रह्मण्यम | कला | तामिळनाडू |
पद्मभूषण पुरस्कार विजेत्यांची तपशीलवार यादी 2024 – महाराष्ट्र
अ.क्र. | विजेत्याचे नाव | क्षेत्र | राज्य |
1 | श्री होर्मुसजी एन कामा | साहित्य आणि शिक्षण | महाराष्ट्र |
2 | श्री अश्विन बालचंद मेहता | औषध | महाराष्ट्र |
3 | श्री राम नाईक | सार्वजनिक व्यवहार | महाराष्ट्र |
4 | श्री दत्तात्रय अंबादास मायालू उर्फ राजदत्त | कला | महाराष्ट्र |
5 | श्री प्यारेलाल शर्मा | कला | महाराष्ट्र |
6 | श्री कुंदन व्यास | साहित्य आणि शिक्षण – पत्रकारिता | महाराष्ट्र |
पद्मश्री पुरस्कार विजेत्यांची 2024 नावांची यादी – महाराष्ट्र
अ.क्र. | विजेत्याचे नाव | क्षेत्र | राज्य/देश |
1 | श्री उदय विश्वनाथ देशपांडे | खेळ | महाराष्ट्र |
2 | श्री मनोहर कृष्णा डोळे | औषध | महाराष्ट्र |
3 | श्री जहिर I काझी | साहित्य आणि शिक्षण | महाराष्ट्र |
4 | श्री चंद्रशेखर महादेवराव मेश्राम | औषध | महाराष्ट्र |
5 | कु.कल्पना मोरपरिया | व्यापार आणि उद्योग | महाराष्ट्र |
6 | श्री शंकरबाबा पुंडलिकराव पापळकर | समाजकार्य | महाराष्ट्र |
Note: महाराष्ट्रातील सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी ऑनलाईन क्लास, व्हिडिओ कोर्स, टेस्ट सिरीज, पुस्तके आणि इतर अभ्यास साहित्य खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करून मिळावा.