Table of Contents
CPGRAMS म्हणजे काय?
- CPGRAMS म्हणजे केंद्रीकृत सार्वजनिक तक्रार निवारण आणि देखरेख प्रणाली.
- हे भारत सरकारने तयार केलेले ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म आहे.
- CPGRAMS सार्वजनिक तक्रारी दाखल करणे आणि ट्रॅक करणे सुलभ करते.
- या प्रणालीद्वारे नागरिक इलेक्ट्रॉनिक पद्धतीने तक्रारी करू शकतात.
- प्लॅटफॉर्म तक्रार निवारण प्रक्रियेचे केंद्रीकरण करते.
- तक्रारी संबंधित सरकारी अधिकाऱ्यांकडे निराकरणासाठी पाठवल्या जातात.
- वापरकर्ते त्यांच्या तक्रारींची स्थिती आणि प्रगतीचे निरीक्षण करू शकतात.
- CPGRAMS चे उद्दिष्ट सार्वजनिक तक्रारींचे निराकरण करण्यासाठी पारदर्शकता, कार्यक्षमता आणि जबाबदारी वाढवणे आहे.
CPGRAMS कार्ये
- CPGRAMS केंद्र किंवा राज्य सरकारच्या स्तरावर सेवा वितरणाविरुद्ध तक्रारी नोंदवण्यासाठी ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म उपलब्ध करून देऊन नागरिकांचे जीवन सुलभ करते.
- प्लॅटफॉर्मचे उद्दिष्ट दरवर्षी किमान 1,000 तक्रारींचे निराकरण करणे आणि गांभीर्याच्या आधारे त्यांचे वर्गीकरण करणे, अंतिम निराकरण होईपर्यंत प्रत्येक तक्रारीचा मागोवा घेणे.
- CPGRAMS वर तक्रार दाखल केल्यावर, निराकरण होईपर्यंत नागरिकांना ट्रॅकिंगच्या उद्देशाने एक अद्वितीय तक्रार किंवा नोंदणी क्रमांक प्राप्त होतो. हे नागरिकांना विशिष्ट सरकारी विभाग, मंत्रालये किंवा केंद्र किंवा राज्य स्तरावरील संस्थांविरुद्ध तक्रारी दाखल करण्याची परवानगी देते, त्वरित निराकरण सुनिश्चित करते.
- CPGRAMS विविध मंत्रालये आणि विभागांना प्रशासन स्तरावर एकत्रित करते, नागरिकांना त्यांच्या तक्रारींचे निराकरण करण्यासाठी एकच मुद्दा प्रदान करते.
- सरकारी अधिकारी तक्रार बंद केल्यानंतर, असंतुष्ट नागरिक ‘खराब’ रेटिंग देऊ शकतात आणि तक्रार पुन्हा उघडण्यासाठी अपील दाखल करू शकतात.
- नागरिकांना दिलेल्या प्रारंभिक तक्रार क्रमांकाचा वापर करून नागरिक त्यांच्या अपीलांच्या स्थितीचा मागोवा घेऊ शकतात.
CPGRAMS पोर्टलमध्ये तक्रार दाखल करण्यासाठी पायऱ्या
पायरी-1 कोणत्याही केंद्र किंवा राज्य सरकारच्या मंत्रालय किंवा विभागाविरुद्ध तक्रार दाखल करू इच्छिणारे नागरिक प्रशासकीय सुधारणा आणि सार्वजनिक तक्रार विभागाच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट देऊन तसे करू शकतात.
पायरी-2. ‘www.pgportal.gov.in’ ला भेट द्या आणि होमपेजवर ‘लॉज ए ग्रीव्हन्स’ पर्याय निवडा.
पायरी-3. प्रवेशासाठी वापरकर्तानाव आणि संकेतशब्द प्राप्त करून पोर्टलवर नोंदणी करा.
पायरी-4. प्रदान केलेल्या क्रेडेन्शियल्सचा वापर करून ऑनलाइन तक्रार फॉर्म पूर्ण करा, निराकरण होईपर्यंत ट्रॅकिंग हेतूंसाठी एक अद्वितीय नोंदणी किंवा तक्रार क्रमांक मिळवा.
पायरी-5. वेबसाइट तक्रारीची स्थिती, तसेच प्रलंबित आणि सोडवलेल्या तक्रारींची एकूण संख्या कोणत्याही वेळी ट्रॅक करण्यास अनुमती देते.
पायरी-6. नागरिक ‘स्पष्टीकरणे किंवा स्मरणपत्रे’ प्राप्त करणे, सरकारी अधिकाऱ्यांकडून सूचना किंवा स्पष्टीकरणे मिळवणे निवडू शकतात.
तक्रारीचे निराकरण: अंतिम चरण
- स्थानिक स्तराचे मूल्यांकन: सुरुवातीला, स्थानिक कार्यालय तक्रारी किंवा तक्रारीचे पुनरावलोकन करते. सरकारी अधिकारी तक्रार दाखल केलेल्या नागरिकांना पोचपावती पत्र देतात.
- कोणत्याही कारवाईची आवश्यकता नाही: तक्रार नाकारली गेल्यास, पोचपावती पत्र नागरिकाला सूचित करते, ते न स्वीकारण्याचे कारण प्रदान करते.
- अधीनस्थ संस्थेसोबत घेतले: तक्रारीची पातळी आणि तीव्रता यावर अवलंबून, स्वीकृत तक्रारी एक किंवा अधिक अधीनस्थ अधिकाऱ्यांकडे पाठवल्या जातात. पूर्ण रिझोल्यूशन प्राप्त होईपर्यंत प्रक्रियेचा मागोवा घेतला जातो.
काही समस्या ज्या CPGRAMS द्वारे संबोधित केल्या जात नाहीत
- माहितीचा अधिकार कायदा, 2005 अंतर्गत येणाऱ्या चिंता.
- नागरिकांनी मांडलेल्या सूचना.
- सध्या कोणत्याही भारतीय न्यायालयात विचाराधीन मुद्दे.
- कौटुंबिक किंवा वैयक्तिक वाद.
- भारताच्या प्रादेशिक अखंडतेवर किंवा इतर राष्ट्रांशी राजनैतिक संबंधांवर प्रत्यक्ष किंवा अप्रत्यक्ष प्रभाव असलेल्या समस्या.
- पोर्टल कोणत्याही प्रशासन स्तरावरील भ्रष्टाचाराशी संबंधित तक्रारींचे निराकरण करत नाही.
- नागरिकांनी अशा तक्रारी थेट केंद्रीय अप्रत्यक्ष कर आणि सीमा शुल्क मंडळ किंवा केंद्रीय दक्षता आयोगाकडे केल्या पाहिजेत.
