Marathi govt jobs   »   Study Materials   »   भारताचे संविधान,जगातील प्रमुख संविधानांवरून भारतीय संविधानात...

भारताचे संविधान,जगातील प्रमुख संविधानांवरून भारतीय संविधानात स्वीकारण्यात आलेली तत्वे, जिल्हा परिषद भरतीसाठी महत्वाचे टॉपिक

भारतीय संविधानातील महत्वाचे स्त्रोत

भारतीय राज्यघटना 26 नोव्हेंबर 1949 रोजी अस्तित्वात आली. भारताच्या संविधान सभेने इतर देशांच्या संविधानात आणि भारत सरकार कायदा 1935 मधील वैशिष्ट्यांचा विचार करून त्याचा मसुदा तयार केला. या दिवशी संविधान सभेच्या सदस्यांनी कागदपत्रांवर स्वाक्षरी केली. भारताच्या संविधानाच्या निर्मितीसाठी अनेक देश प्रेरणास्थान आहेत. खाली असे देश आणि त्यांच्या राज्यघटनेतून स्वीकारण्यात आलेली वैशिष्टे पहा. भारतीय संविधान दिन दरवर्षी 26 नोव्हेंबर रोजी साजरा केला जातो. आगामी काळातील जिल्हा परिषद भरती 2023, आरोग्य भरती 2023, नगर परिषद भरती 2023, MIDC भरती 2023 व इतर सर्व स्पर्धा परीक्षेच्या दृष्टीने भरताची राज्यघटना हा महत्वाचा घटक आहे, भारतीय राज्यघटनेवर 2 ते 3 प्रश्न नेहमी विचारले जातात. चला तर याविषयी अधिक माहिती पाहुया. 

जिल्हा परिषद रिव्हिजन प्लॅन पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा

जिल्हा परिषद परीक्षेचे वेळापत्रक 2023 पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा

जिल्हा परिषद प्रवेशपत्र 2023 डाउनलोड करण्यासाठी येथे क्लिक करा

भारतीय राज्यघटनेचे प्रमुख स्त्रोत: विहंगावलोकन 

भारतीय राज्यघटना ही त्यातील सामग्री आणि भावनेने अद्वितीय आहे. जरी जगातील इतर राज्यघटनेंमधून अनेक उत्कृष्ट वैशिष्ट्यांचा समावेश केला होता. भारताच्या राज्यघटनेत अनेक ठळक वैशिष्ट्ये आहेत जी इतर देशांच्या संविधानांपेक्षा वेगळी आहेत.

भारतीय राज्यघटनेचे प्रमुख स्त्रोत: विहंगावलोकन
श्रेणी अभ्यास साहित्य 
विषय भारतीय राज्यघटना
उपयुक्त ZP परीक्षा आणि इतर सर्व स्पर्धा परीक्षा
लेखाचे नाव भारतीय राज्यघटनेचे प्रमुख स्त्रोत

भारतीय संविधानातील महत्वाचे स्त्रोत 

भारतीय राज्यघटना ही उधारीची पिशवी आहे किंवा केवळ कागद आणि कात्रीचे काम आहे, अशी टीका अनेकजण करतात .हे खरे आहे की त्याने काही वैशिष्ट्ये उधार घेतली होती परंतु ऐतिहासिक दृष्टीकोन, भौगोलिक विविधता,  भारताच्या सांस्कृतिक आणि पारंपारिक वैशिष्ट्यांनुसार मसुदा तयार करण्यात आला होता .

संविधान भारतीय संविधानात स्वीकारण्यात आलेले तत्त्व
ब्रिटनचे संविधान
  • संसदीय शासन प्रणाली,
  • कायद्याचे राज्य,
  • कायदेनिर्मिती,
  • एकेरी नागरिकत्व,
  • कॅबिनेटपद्धती,
  • द्विगृही कायदेमंडळ.
1935 चा भारत सरकार कायदा
  • फेडरल योजना
  • राज्यपाल कार्यालय
  • न्यायव्यवस्था
  • लोकसेवा आयोग
  • आणीबाणीच्या तरतुदी
अमेरिकेचे संविधान
  • सरनामा,
  • मूलभूत हक्क,
  • न्यायीक पुनर्विलोकन,
  • न्यायमंडळाचे स्वातंत्र्य,
  • महाभियोग,
  • सर्वोच्च व उच्च न्यायालयांच्या न्यायाधीशांची पदच्युती,
  • उपराष्ट्रपती
फ्रान्सचे संविधान
  • सरनाम्यातील “प्रजासत्ताक” 
  • स्वातंत्र्य, समता, बंधुता हे शब्द
कॅनडाचे संविधान
  • प्रबळ केंद्रशासन असलेले संघराज्य,
  • शेषाधिकार संसदेकडे,
  • राज्यपालांचीनिवड राष्ट्रपती करतात,
  • सर्वोच्च न्यायालयाचे सल्लादायी अधिकार क्षेत्र.
आयर्लंडचे संविधान
  • राज्याच्या धोरणाची मार्गदर्शक तत्त्वे,
  • राष्ट्रपतींची निवडणूक,
  • राज्यसभेवर सदस्यांचे नामनिर्देशन.
जर्मनीचे वायमर संविधान
  • आणीबाणी काळात मूलभूत हक्कांचे निलंबन
ऑस्ट्रेलियाचे संविधान
  • समवर्ती सूची,
  • व्यापार वाणिज्य स्वातंत्र्य
  • संसदेच्या दोन्ही गृहांची संयुक्त बैठक
जपानचे संविधान
  • कायद्याने प्रस्तावित कार्यपद्धती
सोव्हिएत रशियाचे संविधान
  • मूलभूत कर्तव्ये,
  • सरनाम्यातील सामाजिक, आर्थिक व राजनैतिक न्याय
दक्षिण आफ्रिकेचे संविधान
  • संविधान दुरुस्तीची पद्धत.
  • राज्यसभा सदस्यांची निवडणूक

आपल्याला माहित आहे की आपली राज्यघटना ही सर्वात लांब लिखित संविधान आहे, त्यात योगदान देणारा एक घटक अनेक भिन्न स्त्रोतांमधून काढला गेला आहे. संविधान सभेने अनेक संविधानांचे मूल्यमापन केले आणि भारताच्या विविधतेला सर्वोत्कृष्ट लागू असलेल्या सर्व तरतुदी घेऊन एक मसुदा तयार केला. डॉ. बी.आर. आंबेडकर संविधान सभेतील मसुदा समितीचे अध्यक्ष होते.

अड्डा 247 मराठी टेलिग्राम
अड्डा 247 मराठी टेलिग्राम

महाराष्ट्रातील सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी ऑनलाईन क्लास, व्हिडिओ कोर्स, टेस्ट सिरीज, पुस्तके आणि इतर अभ्यास साहित्य खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करून मिळावा.

महाराष्ट्र अभ्यास साहित्य

जिल्हा परिषद परीक्षेसाठी उपयुक्त अभ्यास साहित्य 

महाराष्ट्रातील आगामी जिल्हा परिषद भरती 2023, आरोग्य भरती 2023, नगर परिषद भरती 2023, MIDC भरती 2023 व इतर सर्व सरळ सेवा भरती साठी मराठी व्याकरणावर अड्डा247 ने एक लेखमालिका सुरु केली आहे. दररोज यात नवनवीन घटकांची भर पडत आहे. मराठी व्याकरणाचे इतर महत्वाचे लेख पाहण्यासाठी खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करा.

लेखाचे नाव लिंक
चक्रवाढ व्याज (Compound Interest)
भारताचे नागरिकत्व
पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा
भारतीय नागरिकांचे मूलभूत अधिकार
पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा
भारतीय संविधानाची उद्देशिका
भारतातील राज्ये आणि त्यांची राजधानी
पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा
महाराष्ट्राचे हवामान पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा
सिंधू संस्कृती
जगातील 07 खंड पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा
टक्केवारी सूत्र, टक्केवारी म्हणजे काय, कसे काढायचे आणि काही महत्त्वाचे प्रश्न
भारतातील कृषी अर्थव्यवस्था
भारताच्या पंचवार्षिक योजना (1951 ते 2017)
पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा
गती व गतीचे प्रकार पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा
आम्ल व आम्लारी पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा
भारतातील सर्वात लांब पूल 2023
रोग व रोगांचे प्रकार
महाराष्ट्रातील मंत्रिमंडळ
महाराष्ट्रातील लोकजीवन
सजीवांचे वर्गीकरण भाग 1: सूक्ष्मजीव आणि वनस्पती
वनस्पतीची रचना आणि कार्ये
भारतीय नागरिकांचे मूलभूत अधिकार
लोकपाल आणि लोकायुक्त
संगणकाशी संबंधीत शब्दांचे शॉर्ट आणि लॉंग फॉर्म्स
महाराष्ट्राचे प्रशासकीय विभाग
भारतातील राष्ट्रीय जलमार्ग
पृथ्वीवरील महासागर
महाराष्ट्राचे हवामान
भारताची क्षेपणास्त्रे
महाराष्ट्रातील शहरांची यादी
ब्रिटिश भारतातील प्रारंभीच्या काळातील गव्हर्नर जनरल (1857 च्या आधीचे)
महाराष्ट्रातील महत्त्वाच्या नद्या
ढग व ढगांचे प्रकार
नदीकाठच्या भारतीय शहरांची यादी
महाराष्ट्रातील वने व वनांचे प्रकार, राष्ट्रीय उद्याने आणि अभयारण्ये
गांधी युग – सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी अभ्यास साहित्य
गती व गतीचे प्रकार – संज्ञा, वर्गीकरण, आलेख आणि वर्गीकरण

For More Study Articles, Click here

ताज्या महाराष्ट्र सरकारी नोकरीबद्दल माहितीसाठी माझी नोकरी 2023
होम पेज अड्डा 247 मराठी
मराठीत चालू घडामोडी चालु घडामोडी

अड्डा 247 मराठीचे युट्युब चॅनल

अड्डा 247 मराठी अँप | अड्डा 247 मराठी टेलिग्राम ग्रुप

महाराष्ट्राचा महापॅक
महाराष्ट्राचा महापॅक

 

 

 

Sharing is caring!

FAQs

भारतीय राज्यघटना कधी स्वीकारण्यात आली?

२६ नोव्हेंबर १९४९ रोजी राज्यघटना स्वीकारण्यात आली

सम वर्ती सूची कोणत्या देशाकडून स्वीकारण्यात आले आहे?

ऑस्ट्रेलिया या देशाकडून समवर्ती सूची घेण्यात आले आहे.

मसुदा समितीचे अध्यक्ष कोण होते?

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मसुदा समितीचे अध्यक्ष होते.