Socio-Religious Movements In India: Socio-Religious Movements In India is the most important topic in the Indian freedom Struggle. In the 19th and 20th Centuries, there were many Socio-Religious Movements that happened in India. Due to these Socio-Religious Movements, the undesirable norms and traditions of India came to an end In this article, you will get detailed information about the Socio-Religious Movements In India, Socio-Religious Movements in the 19th – 20th Centuries in India, and information about Important Socio-Religious Reformers.
ZP Revision Roadmap: Ace Your Exams with Confidence
Click here to view ZP Exam Time Table 2023
Click here to Download ZP Admit Card 2023
Socio-Religious Movements In India | |
Category | Study Material |
Useful for | All Competitive Exams |
Subject | History |
Name | Socio-Religious Movements In India |
Socio-Religious Movements In India: 19व्या – 20व्या शतकातील भारतातील सामाजिक-धार्मिक चळवळी (Socio-Religious Movements In India) हा इतिहासातील महत्वाचा घटक आहे. सामाजिक आणि धार्मिक सुधारणांची तातडीची गरज जी 19व्या शतकाच्या सुरुवातीच्या दशकापासून प्रकट होऊ लागली ती प्रामुख्याने पाश्चात्य संस्कृती आणि शिक्षणाच्या संपर्कामुळे उद्भवली. भारतीय समाजाची कमजोरी सुशिक्षित भारतीयांना स्पष्टपणे दिसून आले ज्यांनी या पद्धतींवर प्रश्नचिन्ह निर्माण करण्यास सुरुवात केली आणि त्यांना दूर करण्यासाठी पद्धतशीरपणे कार्य करण्यास सुरुवात केली. शतकानुशतके पाळल्या गेलेल्या हिंदू समाजातील परंपरा, श्रद्धा आणि प्रथा यापुढे ते स्वीकारण्यास तयार नव्हते. पाश्चात्य विचारांच्या प्रभावाने नव्या प्रबोधनाला जन्म दिला. यातून समाज जागृतीची चळवळ निर्माण होऊन समाज प्रबोधन होऊ लागले. आगामी काळातील आगामी काळातील जिल्हा परिषद भरती 2023, आरोग्य भरती 2023, नगर परिषद भरती 2023, MIDC भरती 2023 व इतर सर्व स्पर्धा परीक्षेच्या दृष्टीने भारतातील सामाजिक-धार्मिक चळवळी हा इतिहासातील अत्यंत महत्वाचा टॉपिक आहे. आज या लेखात आपण भारतातल्या सामाजिक आणि धार्मिक चळवळी (Socio-Religious Movements In India) याबद्दल माहिती पाहणार आहोत. ज्यात सामाजिक व धार्मिक चळवळी व त्याचे संस्थापक, थोर समाजसुधारकांविषयी थोडक्यात माहिती दिली आहे.
Socio-Religious Movements in 19th – 20th Centuries in India: खालील तक्त्यात 19व्या – 20व्या शतकातील भारतातील सामाजिक-धार्मिक चळवळी (Socio-Religious Movements in 19th – 20th Centuries in India) दिले आहे.
सामाजिक-धार्मिक चळवळी आणि संघटना:
वर्ष | ठिकाण | संस्थेचे नाव | संस्थापक |
1815 | कलकत्ता | आत्मीय सभा | राजा राम मोहन रॉय |
1828 | कलकत्ता | ब्राह्मो समाज | राजा राम मोहन रॉय |
1829 | कलकत्ता | धर्मसभा | राधाकांत देव |
1839 | कलकत्ता | तत्वबोधिनी सभा | देबेंद्रनाथ टागोर |
1840 | पंजाब | निरंकारी | दयाल दास, दरबारा सिंग, रतन चंद इ. |
1844 | सुरत | मानव धर्म सभा | दुर्गाराम मंचाराम |
1849 | बॉम्बे | परमहंस मंडळी | दादोबा पांडुरंग |
1857 | पंजाब | नामधारी | राम सिंग |
1861 | आग्रा | राधास्वामी सत्संग | तुळशी राम |
1866 | कलकत्ता | भारतातील ब्राह्मो समाज | केशबचंद्र सेन |
1866 | देवबंद | दार-उल-उलुम | मौलाना हुसेन अहमद |
1867 | बॉम्बे | प्रार्थना समाज | आत्माराम पांडुरंग |
1875 | बॉम्बे | आर्य समाज | स्वामी दयानंद सरस्वती |
1875 | न्यूयॉर्क (यूएसए) | थिओसॉफिकल सोसायटी | मैडम एच.पी. ब्लावात्स्की और कर्नल एच.एस. ओल्कोट |
1878 | कलकत्ता | साधारण ब्राह्मो समाज | आनंद मोहन बोस |
1884 | पुणे | डेक्कन एज्युकेशन सोसायटी | जी जी आगरकर |
1886 | अलीगढ | मुहम्मदन शैक्षणिक परिषद | सय्यद अहमद खान |
1887 | बॉम्बे | इंडियन नॅशनल कॉन्फरन्स | एम.जी.रानडे |
1887 | लाहोर | देवा समाज | शिवनारायण अग्निहोत्री |
1894 | लखनौ | नदवाह – उल – उलामा | मौलाना शिबली नुमानी |
1897 | बेलूर | रामकृष्ण मिशन | स्वामी विवेकानंद |
1905 | बॉम्बे | भारतीय समाजाचे सेवक | गोपाळ कृष्ण गोखले |
1909 | पुणे | सेवा सदन | श्रीमती रमाबाई रानडे आणि जी.के.देवधर |
1911 | बॉम्बे | सोशल सर्व्हिस लीग | ना.म.जोशी |
1914 | अलाहाबाद | सेवा समिती | एच.एन.कुंजरू |
Important Socio-Religious Reformers: 19 व्या शतकात भारतात सामाजिक व धार्मिक सुधारणा करण्यासाठी समाजसुधारकांनी (Socio-Religious Movements in 19th – 20th Centuries in India) खूप मेहनत घेतली. भारतातील काही समाजसुधारकांची थोडक्यात माहिती खाली दिली आहे.
Lower Caste Movements and Organisations: 19 व्या शतकात जातीभेत खूप मोठ्या प्रमाणावर होता. हा जातीभेत दूर करण्यासाठी व खालच्या जातीच्या उत्थानासाठी कार्य करणाऱ्या चळवळी आणि संघटनांची यादी (Socio-Religious Movements in 19th – 20th Centuries in India) व त्याचे संस्थापक कोण होते याबद्दलची माहिती खालील टेबलमध्ये दिली आहे.
चळवळ / संघटना | वर्ष | ठिकाण | संस्थापक |
सत्यशोधक समाज | 1873 | महाराष्ट्र | मा. ज्योतिबा फुले |
अरविप्पुरम आंदोलन | 1889 | अरविप्पुरम, केरळ | श्री नारायण गुरु |
Shri Narayan Dharama Paripalana Yogam (S. N. D. P.) Movement | 1902 – 03 | केरळा | श्री नारायण गुरु, डॉ.पालपू आणि कुमारन आसन |
डिप्रेस्ड क्लास मिशन सोसायटी | 1906 | बॉम्बे | व्ही.आर.शिंदे |
बहुजन समाज | 1910 | सातारा, महाराष्ट्र | मुकुंदराव पाटील |
Justice (Party) Movement | 1915-16 | मद्रास, तामिळनाडू | सीएन मुदलियार, टीएम नायर आणि पी. त्यागराज चेट्टी |
Depressed class Welfare Institute (बहिस्कृत हितकारिणी सभा) | 1924 | बॉम्बे | डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर |
स्वाभिमान चळवळ | 1925 | मद्रास, तामिळनाडू | इ.व्ही. रामास्वामी नायकर ‘पेरियार’ |
हरिजन सेवक संघ | 1932 | पुणे | महात्मा गांधी |
Note: महाराष्ट्रातील सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी ऑनलाईन क्लास, व्हिडिओ कोर्स, टेस्ट सिरीज, पुस्तके आणि इतर अभ्यास साहित्य खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करून मिळावा.
सरळ सेवा जसे कि, कृषी विभाग भरती 2023, तलाठी भरती 2023, जिल्हा परिषद भरती 2023 व इतर सर्व परीक्षेचा पेपर देणाऱ्या विद्यार्थ्यासाठी Adda 247 मराठी आपणासाठी सर्व महत्वाच्या टॉपिक वर महत्वपूर्ण लेखमालिका प्रसिद्ध करणार आहे. त्याच्या सर्व लिंक तुम्ही खालील तक्त्यात पाहू शकता आणि दररोज यात भर पडणार आहे. त्यामुळे तुम्हाला या Adda 247 मराठीच्या लेखमालिकेचा नक्कीच फायदा होईल.
Latest Maharashtra Govt. Jobs | Majhi Naukri 2023 |
Home Page | Adda 247 Marathi |
Current Affairs in Marathi | Chalu Ghadamodi |
YouTube channel- Adda247 Marathi
Adda247 मराठी App | Add247Marathi Telegram group
The Brahmo community was founded by King Ram Mohan Roy.
Satyashodhak Samaj was founded by Mahatma Phule
The Theosophical Society was headquartered in New York.
Tatvabodhini Patrika was started by Debendranath Tagore.
Addapedia Maharashtra Daily Current Affairs PDF, 06 May 2024 Addapedia (Maharashtra) Daily Current Affairs PDF: The word competition is in…
महाराष्ट्रातील MPSC परीक्षा ही आगामी काळात लवकरच होणार आहे. ही टाइमलाइन लक्षात घेऊन, उमेदवारांना आता MPSC परीक्षेची 2024 ची परिश्रमपूर्वक…
Question of the Day (Arithmetic) Q. In a city, 40% of the people are illiterate and 60% are poor. Among…
महाराष्ट्र स्टेट बोर्ड व NCERT सिरीज स्पर्धा परीक्षांमध्ये लाभदायक का आहे ? सर्व विषयांच्या स्टेट बोर्ड पुस्तकांचा समावेश असलेली महाराष्ट्रातील…
मंगल पांडे - चरित्र आणि इतिहास मंगल पांडे: मंगल पांडे हे एक भारतीय सैनिक होते ज्यांनी १८५७ च्या भारतीय बंडात मोलाची…
क्रीडा क्षेत्रातील प्रसिद्ध चषक आणि ट्रॉफी अलिकडच्या वर्षांत, गट B आणि C या दोन्ही पदांसाठी विविध विभागांमध्ये भरतीसाठी राज्य/केंद्र सरकारच्या…