दैनिक चालू घडामोडी: 10 जून 2021

 

चालू घडामोडी हा सर्वात महत्वाचा विषय आहे आणि जर आपण आपला वेळ मनापासून समर्पित केला तर आपण या विषयातून खूप चांगले गुण मिळवू शकता. चालू घडामोडींच्या संबधीत MPSC State Service, MPSC Group B, MPSC Group C, Saral Seva Bharati, Talathi, UPSC, SSC, RRB अशा अनेक स्पर्धापरीक्षांमधे बरेच प्रश्न विचारले जातात. हा विषय असा आहे ज्या बदल माहिती असेल तरच आपल्यला परीक्षेत उत्तर देता येतात आणि ते पण खूप कमी वेळात आणि तो वेळ आपण दुसऱ्या प्रशांसाठी लावता येतो. म्हणून या विषयात चांगले गूण मिळवण्यासाठी आपल्यला देशात आणि जगात काय चालले आहे याची माहिती असणे खूप गरजेचे आहे.
येथे आम्ही सर्व वर्तमानपत्रांमधून समकालीन समस्यांचा सारांश आपल्यासमोर सादर करतो, ज्यामुळे आपला वेळ वाचतो आणि आपले ज्ञान वाढते. तर चला 10 जून 2021 चे सर्व महत्वाचे चालू घडामोडी पाहुयात.

 

राज्य बातमी

1. आसामला देहिंग पटकाईसह सातवे राष्ट्रीय उद्यान मिळाले.

• आसाम सरकारने नुकत्याच झालेल्या मंत्रिमंडळ बैठकीत देहिंग पट्टाई वन्यजीव अभयारण्य राज्याचे 7वे राष्ट्रीय उद्यान म्हणून जाहीर करण्याचा निर्णय घेतला आहे.
• नवीन राष्ट्रीय उद्यान, ज्याला देहिंग पत्कई रेन फॉरेस्ट म्हणून ओळखले जाते, यामध्ये पुष्प व प्राण्यांचे विविध वैशिष्ट्य आहे, ज्याला 2004 मध्ये राज्य सरकारने 111.19 चौरस किलोमीटर क्षेत्राचे देहिंग पत्कई वन्यजीव अभयारण्य म्हणून सूचित केले होते.
• या भागात हूलॉक गिब्बन, हत्ती, मंद लॉरी, वाघ, बिबट्या, ढग असलेल्या बिबट्या, सुवर्ण मांजर, फिशिंग मांजर, संगमरवरी मांजरी, सांबर, हॉग हरण, आळशी अस्वल आणि चिंताजनक राज्य पक्षी पांढर्‍या पंख असलेल्या लाकडाच्या बदकासाठी समाविष्ट आहे.
• आता दुसर्‍या क्रमांकाची राष्ट्रीय उद्याने राज्यात आहेत.  मध्य प्रदेश आणि अंदमान आणि निकोबार बेटे प्रत्येकी नऊ राष्ट्रीय उद्याने आहेत.

सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाचे :

• आसामचे राज्यपाल: जगदीश मुखी;
• आसामचे मुख्यमंत्री: हिमंता बिस्वा सरमा.

 

आंतरराष्ट्रीय बातम्या

2. कायदेशीर निविदा म्हणून बिटकॉइनचा अवलंब करणारा एल साल्वाडोर पहिला देश ठरला

• बिटकॉइनला कायदेशीर निविदा प्रदान करणारा एल साल्वाडोर जगातील पहिला देश ठरला आहे. कायदेशीर निविदा म्हणून बिटकॉइनचा वापर 90 दिवसात कायदा होईल.
• अल साल्वाडोरची अर्थव्यवस्था मोठ्या प्रमाणावर प्रेषणांवर अवलंबून असते आणि म्हणूनच जे परदेशात काम करतात ते बिटकॉईन्समध्ये पैसे परत घरी पाठवू शकतात. बिटकॉइनचा वापर पूर्णपणे पर्यायी असेल. त्यातून देशात आर्थिक समावेश, गुंतवणूक, पर्यटन, नाविन्य आणि आर्थिक विकास होईल.

सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाचेः

• अल साल्वाडोर राजधानी: सॅन साल्वाडोर; चलन: युनायटेड स्टेट्स डॉलर;
• अल साल्वाडोरचे अध्यक्ष: नायब बुकेले.

 

नेमणुका

3. फेसबुकने स्फूर्ती प्रिया यांना भारतासाठी तक्रार अधिकारी म्हणून नेमले 

• फेसबुकने स्फूर्ती प्रिया यांना भारतासाठी तक्रार अधिकारी म्हणून  ठेवले आहे, असे कंपनीने आपल्या वेबसाइटवर   म्हटले आहे. महिन्यात लागू होणाऱ्या नवीन माहिती तंत्रज्ञान (मध्यस्थ मार्गदर्शक तत्त्वे आणि डिजिटल मीडिया एथिक्स कोड) नियम, 2021 च्या आधारे हे पाऊल जवळ आले आहे.
• नवीन सरकारी मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, 50 लाखाहून अधिक वापरकर्ते असलेल्या सोशल मीडिया कंपन्यांना तक्रार अधिकारी, नोडल अधिकारी आणि मुख्य अनुपालन अधिकारी नेमावे लागतात.
• हे तीनही कर्मचारी भारताचे रहिवासी असले पाहिजेत. फेसबुकच्या मालकीच्या मेसेजिंग प्लॅटफॉर्म व्हाट्सऍपने काही दिवसांपूर्वी परेश बी लाल यांची तक्रार अधिकारी म्हणून नियुक्ती केली.
• व्हाट्सऍप, फेसबुक आणि गुगलने 29 मे रोजी त्यांचे अनुपालन अधिकारी, निवासी तक्रार अधिकारी आणि नोडल संपर्क व्यक्तीची माहिती सरकारशी सामायिक केली होती. दोनदिवसांनंतर,  नवीन आयटी नियम कृतीत आले.
• सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मला तक्रार अधिकाऱ्याचे नाव आणि इतर संबंधित माहिती त्यांच्या वेबसाइटवर प्रकाशित करावी लागेल जेणेकरून वापरकर्ते सहजपणे त्यांच्यापर्यंत पोहोचू शकतील.
• तक्रार अधिकाऱ्याला हे सुनिश्चित करण्याचे कामही देण्यात आले आहे की तक्रार 24 तासांच्या आत मान्य केली जाईल आणि ती दाखल केल्यापासून 15 दिवसांच्या  आत योग्य प्रकारे निकाली लावली जाईल आणि अधिकाऱ्यांनी जारी केलेला कोणताही आदेश, नोटीस किंवा निर्देश प्राप्त आणि मान्य केला जाईल.

सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्वाचे :

• फेसबुकचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी : मार्क झुकेरबर्ग.
• फेसबुक मुख्यालय: कॅलिफोर्निया, अमेरिका

 

4. आरबीआयचे डेप्युटी गव्हर्नर म्हणून महेश कुमार जैन यांना दोन वर्षाची मुदतवाढ मिळाली

• मंत्रिमंडळाच्या नियुक्ती समितीने महेश कुमार जैन यांची रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाचे (आरबीआय) उपराज्यपाल म्हणून पुन्हा नियुक्त करण्यास 22 जून 2021 पासून मान्यता दिली आहे.
• एमके जैन यांची आरबीआय उपराज्यपाल म्हणून तीन वर्षांची मुदत  21 जून, 2021 रोजी संपणार होते. सध्या मायकेल पात्रा, एम राजेश्वर राव आणि रवी शंकर हे अन्य तीन रिझर्व्ह बँकेचे डेप्युटी गव्हर्नर आहेत.

 

5. एलआयसीचे अध्यक्ष एम. आर. कुमार यांचा कार्यकाळ मार्च 2022 पर्यंत वाढविण्यात आला आहे

• कॅबिनेटच्या (एसीसी) नेमणूक समितीने एमआर कुमार यांच्या कार्यकाळात राज्य सरकारच्या विमा कंपनी लाइफ इन्शुरन्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडियाचे (एलआयसी) अध्यक्ष म्हणून काम करण्यास मान्यता दिली आहे.
• आता विस्तारित मुदतीच्या अंतर्गत श्री. कुमार हे 13 मार्च २०२२ पर्यंत या पदावर काम करतील. यापूर्वी एलआयसीचे अध्यक्ष म्हणून त्यांचा कार्यकाळ 30 जून, 2021 रोजी संपणार होता.

सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाचे टेकवे:

• एलआयसी मुख्यालय: मुंबई;
• एलआयसीची स्थापनाः 1 सप्टेंबर 1956.

 

6. ख्रिस ब्रॉड वर्ल्ड टेस्ट चॅम्पियनशिप फायनलसाठी मॅच पंच होणार आहे

• आयसीसी एलिट पॅनेल मॅच पंच , ख्रिस ब्रॉड भारत आणि न्यूझीलंड यांच्यात 18 जूनपासून साऊथॅम्प्टनच्या एजस बाऊल येथे होणाऱ्या वर्ल्ड टेस्ट चॅम्पियनशिप (डब्ल्यूटीसी) अंतिम सामन्याचे निरीक्षण करेल.
• आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट परिषदेने (आयसीसी) सामन्यासाठी अधिकाऱ्यांची घोषणा केली आहे. . आयसीसी एलिट पॅनेलचा रिचर्ड आयलिंगवर्थ आणि मायकेल गफ हे मैदानी पंच असतील.

सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाचेः

• आयसीसीचे अध्यक्ष: ग्रेग बार्कले.
• आयसीसीचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी: मनु सावनी.
• आयसीसीचे मुख्यालय: दुबई, संयुक्त अरब अमिराती.

 

7. आरबीआयने आयसीआयसीआय बँकेचे अंशकालिक अध्यक्ष म्हणून जीसी चतुर्वेदी यांची पुन्हा नियुक्ती करण्यास मान्यता दिली

• आयसीआयसीआय बँकेच्या गिरीशचंद्र चतुर्वेदी यांना बँकेचे अर्धवेळ अध्यक्ष म्हणून पुन्हा नियुक्त करण्यास आरबीआयची मान्यता मिळाली आहे.
• ते विद्यमान अटी व शर्तींनुसार 01 जुलै 2021 रोजी आयसीआयसीआय बँकेच्या 3 वर्षाच्या कार्यकाळात अर्धवेळ अध्यक्ष असतील.  मागील वर्षी, बँकेच्या भागधारकांनी 1 जुलै 2021 पासून चतुर्वेदीच्या नॉन-एक्झिक्युटिव्ह (अर्ध-वेळ) अध्यक्षपदी पुन्हा नियुक्तीस मान्यता दिली.

सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाचे :

• आयसीआयसीआय बँक मुख्यालय: मुंबई, महाराष्ट्र.
• आयसीआयसीआय बँकेचे एमडी आणि मुख्य कार्यकारी अधिकारी: संदीप बख्शी
• आयसीआयसीआय बँक टॅगलाइनः हम है ना, ख्याल आपका.

 

पुरस्कार बातम्या

8. झिम्बाब्वेच्या कादंबरीकार सिसिती डांगरेंबगाने पीईएन पिंटर पुरस्कार 2021 जिंकला

• भ्रष्टाचाराविरोधात निषेध नोंदवताना हारे येथे गेल्या वर्षी अटक करण्यात आलेल्या बुकर-शॉर्टलिस्टेड झिम्बाब्वेच्यालेखिका उलथापालथीच्या काळातही महत्वाची सत्ये हस्तगत करण्याची आणि संवाद साधण्याची क्षमता दाखवणारया  त्सिटि डांगरेंबगा यांना पेन पिंटर बक्षीस देऊन गौरविण्यात आले आहे.  2020 च्या बुकर पुरस्कारासाठी, डांगरेंबगाच्या दिस मॉरनेबल बॉडीसुद्धा निवडले गेले होते.
• 2009 मध्ये स्थापित, पीईएन पिंटर पुरस्कार नोबेल-पुरस्कार विजेते नाटककार हॅरोल्ड पिन्टर यांच्या स्मृति म्हणून देण्यात आला.  वार्षिक पुरस्कार अशा लेखकास दिला जातो ज्यांच्याकडे वेबसाइट नमूद करते, “नाटक, कविता, निबंध किंवा इंग्रजीत लिहिलेल्या उत्कृष्ट साहित्यिक कल्पित साहित्याचे महत्त्वाचे अंग” असायला हवे.

 

रँक आणि अहवाल बातम्या

9. क्यूएस वर्ल्ड युनिव्हर्सिटी रँकिंग्ज 2022 जाहीर

• लंडनस्थित क्वाक्वेरेली सायमंड्सने (क्यूएस) क्यूएस वर्ल्ड युनिव्हर्सिटी रँकिंग 2022 जारी केले आहे जे विविध मापदंडांवर जगभरातील विद्यापीठांची तुलना आणि स्थान देते.
• 09 जून 2021 रोजी प्रसिद्ध झालेल्या क्यूएस वर्ल्ड युनिव्हर्सिटी रँकिंग 2022 मधील सर्वोत्कृष्ट 400 जागतिक विद्यापीठांमध्ये आठ भारतीय विद्यापीठांना स्थान मिळाले आहे. तथापि, इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी (आयआयटी) बॉम्बे, आयआयटी-दिल्ली आणि आयआयएससी बंगळुरू ही केवळ तीन विद्यापीठे पहिल्या 200 विद्यापीठांमध्ये आहेत.

सर्वोच्च भारतीय विद्यापीठ

• आयआयटी-बॉम्बे ला 177 व्या क्रमांकासह भारतातील सर्वोत्कृष्ट विद्यापीठ म्हणून स्थान देण्यात आले आहे.  त्यानंतर आयआयटी-दिल्ली (185) आणि आयआयएससी (186) यांचा क्रमांक लागतो..
• इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ सायन्स (आयआयएससी), बंगळुरुला “जगातील सर्वोच्च संशोधन विद्यापीठ” म्हणून घोषित केले गेले आहे, ज्याने  संशोधन प्रभाव मोजणाऱ्या प्रशस्तीपत्रप्रति फॅकल्टी (सीपीएफ) सूचकासाठी 100/100 चा परिपूर्ण गुण मिळवला आहे.
• कोणत्याही भारतीय संस्थेने संशोधनात किंवा इतर कोणत्याही पॅरामीटरमध्ये प्रथमच परिपूर्ण 100 गुण मिळवले आहेत.

सर्वोच्च विद्यापीठ

• मॅसेच्युसेट्स इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी (एमआयटी) सलग 10 व्या वर्षी क्रमवारीत अव्वल स्थानावर आहे .
• एमआयटीनंतर ऑक्सफर्ड विद्यापीठ दुसऱ्या स्थानावर आहे. स्टॅनफोर्ड विद्यापीठ आणि केंब्रिज विद्यापीठाने तिसरे स्थान सामायिक केले.

 

कराराच्या बातम्या

11. भारतपे 2023 पर्यंत आयसीसीचा अधिकृत भागीदार बनला

• कर्ज आणि डिजिटल पेमेंट्स सुरू झाल्यावर भारतपे यांनी आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट कौन्सिल (आयसीसी) चे अधिकृत भागीदार होण्यासाठी तीन वर्षांचा करार केल्याची घोषणा केली. करारानुसार, भारतपे प्रसारण आणि डिजिटल प्लॅटफॉर्मवर असोसिएशनला प्रोत्साहन देईल तसेच 2023 पर्यंत आयसीसीच्या सर्व कार्यक्रमांमध्ये इन-वेन्यू ब्रँड क्रियाकलाप अंमलात आणतील.
• आगामी स्पर्धांमध्ये आगामी आयसीसी विश्वचषक अजिंक्यपद (साउथॅम्प्टन, यूके 2021), पुरुष टी 20 विश्वचषक (भारत, 2021), पुरुष टी 20 विश्वचषक (ऑस्ट्रेलिया, 2022), महिला विश्वचषक (न्यूझीलंड, 2022), यू 19 क्रिकेट वर्ल्ड कप (वेस्ट इंडीज, 2022), महिला टी 20 विश्वचषक (दक्षिण आफ्रिका, 2022), पुरुष क्रिकेट विश्वचषक (भारत, 2020) आणि विश्व कसोटी अजिंक्यपद (2023).

सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाचे :

• भारतपेचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी: अश्नीर ग्रोव्हर;
• भारतपेचे हेडऑफिसः नवी दिल्ली;
• भारतपे स्थापित: 2018.

 

संरक्षण बातमी

13. इंडो-थाई कॉर्पॅट अंदमानच्या समुद्रात प्रारंभ झाला

• भारत-थायलंड समन्वित पेट्रोल (इंडो-थाई कॉर्पट) ची 31 वी आवृत्ती 09 जून 2021 रोजी अंदमान समुद्रात सुरू झाली. भारतीय नौदल आणि रॉयल थाई नौदल यांच्यात 09 ते 11 जून 2021 या कालावधीत तीन दिवसांची समन्वित गस्त घालण्यात येत आहे.
• भारतीय बाजूने, स्वदेशी बनावटीची नेव्हल ऑफशोअर पेट्रोल व्हेसल, इंडियन नेव्हल शिप (आयएसएस) सारू सहभागी होत आहे आणि थायलंड नौदलाकडून एचटीएमएस क्राबी दोन्ही नौदलातील डॉर्नियर मेरीटाइम पेट्रोल विमानांसह कॉर्पटमध्ये भाग घेत आहे.
• २००५ पासून दोन नौदलांदरम्यान त्यांच्या आंतरराष्ट्रीय सागरी सीमा रेषेसह (आयएमबीएल) वार्षिक दोन नौदलांदरम्यान हा कॉर्पटी सराव केला जात आहे.
• कॉर्पटी नौदलांमध्ये समज आणि आंतरक्रियाशीलता निर्माण करते आणि बेकायदेशीर अनियंत्रित (आययूयू) मासेमारी, अंमली पदार्थांची तस्करी, सागरी दहशतवाद, सशस्त्र दरोडा आणि पिरॅक सारख्या बेकायदेशीर कारवाया रोखण्यासाठी आणि दडपण्यासाठी उपाय विकसित करतेy.

सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्वाचे टेकवे:

• थायलंड कॅपिटल: बँकॉक;
• थायलंड चलन: थाई बाट.