दैनिक चालू घडामोडी: 18 आणि 19 जुलै 2021

चालू घडामोडी हा सर्वात महत्वाचा विषय आहे आणि जर आपण आपला वेळ मनापासून समर्पित केला तर आपण या विषयातून खूप चांगले गुण मिळवू शकता. चालू घडामोडींच्या संबधीत MPSC State Service, MPSC Group B, MPSC Group C, Saral Seva Bharati, Talathi, UPSC, SSC, RRB अशा अनेक स्पर्धापरीक्षांमधे बरेच प्रश्न विचारले जातात. हा विषय असा आहे ज्या बदल माहिती असेल तरच आपल्यला परीक्षेत उत्तर देता येतात आणि ते पण खूप कमी वेळात आणि तो वेळ आपण दुसऱ्या प्रशांसाठी लावता येतो. म्हणून या विषयात चांगले गूण मिळवण्यासाठी आपल्यला देशात आणि जगात काय चालले आहे याची माहिती असणे खूप गरजेचे आहे.
येथे आम्ही सर्व वर्तमानपत्रांमधून समकालीन समस्यांचा सारांश आपल्यासमोर सादर करतो, ज्यामुळे आपला वेळ वाचतो आणि आपले ज्ञान वाढते. तर चला 18 आणि 19 जुलै 2021चे सर्व महत्वाचे चालू घडामोडी पाहुयात.

 

राष्ट्रीय बातम्या 

 1. जम्मू-काश्मीर उच्च न्यायालयाचे नाव बदलून ‘जम्मू आणि काश्मीर आणि लडाखचे उच्च न्यायालय’ असे करण्यात आले

• जम्मू-काश्मीर आणि लडाख साठी असलेल्या संयुक्त उच्च नायालायाचे अधिकृतरीत्या नामकरण करून ‘जम्मू आणि काश्मीर आणि लडाखचे उच्च न्यायालय’ असे करण्यात आले.
• न्याय विभाग, केंद्रीय कायदा आणि न्याय मंत्रालयाने या आदेशाची सूचना दिली.

सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाची माहिती:

• केंद्रशासित प्रदेश आणि जम्मू काश्मीरचे नायब राज्यपाल: मनोज सिन्हा
• लडाखचे नायब राज्यपाल: राधा कृष्ण माथुर

 

 2. गुगल क्लाऊडने भारतात दुसरे ‘क्लाउड क्षेत्र’ सुरू केले

• गूगल क्लाऊडने दिल्ली एनसीआरमध्ये आपले नवीन क्लाऊड क्षेत्र, ग्राहकांसाठी आणि भारत आणि आशिया पॅसिफिक प्रदेशातील सार्वजनिक क्षेत्रासाठी जाहीर केले आहे.
• हे नवे गुगल क्लाउड क्षेत्र  मुंबईनंतरचे भारतातील दुसरे आणि आशिया-पॅसिफिकमधील दहावे क्षेत्र आहे. जगभरात एकूण 26 गुगल क्लाउड क्षेत्र आहेत.

सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाची माहिती:

• गूगलचे  मुख्य कार्यकारी अधिकारी: सुंदर पिचाई
• गूगलची स्थापना: 4 सप्टेंबर 1998, कॅलिफोर्निया, युनायटेड स्टेट्स
• गूगलचे  संस्थापक: लॅरी पेज आणि सेर्गेई ब्रिन

 

 3. हिमाचल प्रदेशातील कुलू येथे भिक्षु फळ (मॉंक फ्रुट) लागवडीचा भारतातील पहिला प्रयोग सुरु

• चीनमधील भिक्षु फळ अर्थात मॉंक फ्रुट, जे एक कॅलरी-मुक्त नैसर्गिक मधुरता आणणारे फळ म्हणून ओळखले जाते त्याची पालमपूर येथील वैज्ञानिक संशोधन व औद्योगिक तंत्रज्ञान परिषद हिमालयीन जैव-संसाधन तंत्रज्ञान संस्ठेच्या (सीएसआयआर-आयएचबीटी) पुढाकाराने हिमाचल प्रदेशातील कुलू येथे लागवड करण्यास सुरुवात झाली आहे.
• नवीन पिकाचा आर्थिक लाभ साधारण हेक्टरी 3 लाख ते साडेतीन लाख रुपयांपर्यंत असल्याचे अनुमान आहे.
• या पिकाला 16-20°c तापमान आणि दमट हवामानासह डोंगराळ प्रदेशाची आवश्यकता असते.

सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाची माहिती:

• हिमाचल प्रदेशचे राज्यपाल: बंडारू दत्तात्रेय
• हिमाचल प्रदेशचे मुख्यमंत्री: जय राम ठाकूर

 

राज्य बातम्या 

 4. हरयाणा राज्य ‘एक गट, एक उत्पादन’ योजना सुरु करणार

हरयाणा सरकार लवकरच ग्रामीण भागातील लघुउद्योगांना प्रोत्साहन आणि प्रोत्साहन देण्यासाठी ‘एक गट, एक उत्पादन’ योजना आणणार आहे.या योजनेंतर्गत राज्यातील प्रत्येक ब्लॉकला/गटाला  काही औद्योगिक दृष्टींनी जोडण्याची राज्य सरकारची योजना आहे. या औद्योगिक क्लस्टरमध्येच सामान्य सेवा, लॅब परीक्षण, वेष्टन, दळणवळण,अकाउंटन्सीची इत्यादींची व्यवस्था केली जाईल.

सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाची माहिती:

• हरयाणा राजधानी: चंदीगड
• हरयाणाचे राज्यपाल: बंडारू दत्तात्रय
• हरयाणाचे मुख्यमंत्री: मनोहर लाल खट्टर

 

आंतरराष्ट्रीय बातम्या 

 5. अमेरिका, अफगाणिस्तान, पाकिस्तान आणि उझबेकिस्तान यांच्यात नवीन क्वाड संघटन

• अमेरिका, अफगाणिस्तान, पाकिस्तान आणि उझबेकिस्तान यांनी प्रादेशिक संपर्क वाढविण्याच्या दृष्टीने नवीन चतुर्भुज मुत्सद्दी मंच स्थापित करण्यास तत्त्वत: सहमती दर्शविली आहे.
• चीनने बेल्ट रोड इनिशिएटिव्ह (बीआरआय) अफगाणिस्तानापर्यंत वाढविण्याच्या तयारीच्या पार्श्वभूमीवर नवीन क्वाड ग्रुपची स्थापना महत्त्वपूर्ण आहे.
• अफगाणिस्तानच्या पूर्वेस व दक्षिणेस पाकिस्तान, पश्चिमेस इराण, उत्तरेस तुर्कमेनिस्तान, उझबेकिस्तान आणि ताजिकिस्तान आणि ईशान्य दिशेला चीन आहे.

 

 6. मायक्रोसॉफ्टने 500 दशलक्ष डॉलर्स ला सायबर सुरक्षा कंपनी रिस्कआयक्यू विकत घेतली

• मायक्रोसॉफ्टने मालवेयर आणि स्पायवेअर मॉनिटरींग आणि मोबाईल अ‍ॅप सुरक्षितता यासह सायबर सुरक्षा प्रदान करणारी सॅन फ्रान्सिस्को आधारित रिस्कआयक्यू ही कंपनी विकत घेतली आहे.
• ब्लूमबर्गने दिलेल्या माहितीनुसार हा करार एकूण 500 दशलक्ष डॉलर्स पेक्षा अधिक आहे.

सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाची माहिती:

• मायक्रोसॉफ्टचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी आणि अध्यक्ष:सत्य नाडेला
• मायक्रोसॉफ्ट मुख्यालय:रेडमंड, वॉशिंग्टन, युनायटेड स्टेट्स

 

महत्त्वाचे दिवस  

 7. 18 जुलै: आंतरराष्ट्रीय नेल्सन मंडेला दिवस

• संयुक्त राष्ट्रसंघातर्फे 18 जुलै हा दिवस आंतरराष्ट्रीय नेल्सन मंडेला दिन म्हणून साजरा केला जातो. आंतरराष्ट्रीय स्तरावर लोकशाहीसाठी संघर्ष आणि जगभरातील शांतता वाढविण्यात नेल्सन मंडेला यांनी दिलेल्या योगदानाच्या स्मरणार्थ हा दिवस पाळण्यात येतो.
• 18 जुलै 2009 रोजी न्यूयॉर्कमध्ये प्रथम मंडेला दिन साजरा करण्यात आला. संयुक्त राष्ट्र महासभेने 10 नोव्हेंबर 2009 रोजी एक ठराव संमत करून 18 जुलैला “आंतरराष्ट्रीय नेल्सन मंडेला दिवस” म्हणून घोषित केले.

नेल्सन मंडेला यांच्याविषयी: 

• नेल्सन रोलीहल्लाला मंडेला यांचा जन्म 18 जुलै, 1918 रोजी दक्षिण आफ्रिकेच्या ट्रान्सकी येथे झाला. त्यांच्या आईचे नाव नॉनकाफी नासेकेनी आणि वडीलांचे नाव नोकोसी मफकॅनिस्वा गाडला मंडेला असे होते.
• 1944 मध्ये त्यांनी आफ्रिकन नॅशनल कॉंग्रेसमध्ये प्रवेश केला आणि एएनसी यूथ लीग (एएनसीवायएल) स्थापन करण्यात योगदान दिले.
• 1993 मध्ये नेलसन मंडेला आणि फ्रेडरिक विलेम डी क्लार्क यांना संयुक्तपणे ‘शांततेच्या मार्गाने रंगभेद संपुष्टात आणण्यासाठी आणि दक्षिण आफ्रिकेत लोकशाही चा पाया घालण्यासाठी नोबेल शांतता पुरस्कार’ प्रदान करण्यात आला.
• मंडेला 1999 मध्ये राजकारणातून निवृत्त झाले. त्यांच्या राहत्या घरी जोहान्सबर्ग येथे 5 डिसेंबर 2013 त्यांचे निधन झाले.

 

क्रीडा बातम्या 

 8. 2021 ची ब्रिटीश ग्रँड प्रिक्स स्पर्धा लुईस हॅमिल्टनने जिंकली

• लुईस हॅमिल्टन (मर्सिडीज-ग्रेट ब्रिटन) ने विक्रमी आठव्यांदा ब्रिटीश ग्रँड प्रिक्स स्पर्धा जिंकली. ही  स्पर्धा 18 जुलै 2021 रोजी युनायटेड किंगडममधील सिल्व्हरस्टोन सर्किट येथे आयोजित करण्यात आली  होती.
• सात वेळा विश्वविजेत्या हॅमिल्टनचा कारकीर्दीतील हा 99 वा विजय तर 10 शर्यतींनंतरचा सध्याचा हंगामातील चौथा विजय आहे.
• मोनाकोच्या चार्ल्स लेकलर (फेरारी) दुसर्‍या क्रमांकावर तर फिनलँडचा हॅमिल्टनचा सहकारी वाल्टेरी बोटास तिसऱ्या क्रमांकावर आहे.

 

 9. आयओएने बी के सिन्हा यांना भारतीय ऑलिम्पिक पथकाचे पत्रकार संलग्नक म्हणून नियुक्त केले

• भारतीय ऑलिम्पिक संघटनेने सेवानिवृत्त आयपीएस अधिकारी बी.के. सिन्हा यांची 23 जुलैपासून सुरू होणार्‍या टोकियो ऑलिम्पिक भाग घेणाऱ्या भारतीय ऑलिम्पिक पथकाचे सुरक्षा प्रमुख तसेच पत्रकार संलग्नक अशा दुहेरी जबाबदारीसाठी नेमणूक केली आहे.
• सिन्हा हे हरयाणा राज्याचे माजी पोलीस महासंचालक असून त्यांना राष्ट्रपती पोलीस पदक देखील मिळाले आहे.

सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाची माहिती:

• भारतीय ऑलिम्पिक संघटनेचे अध्यक्ष: नारायण रामचंद्रन
• भारतीय ऑलिम्पिक संघटनेची स्थापनाः 1927

 

पुरस्कार बातम्या 

 10. कान्स चित्रपट महोस्तव 2021 च्या विजेत्यांची यादी जाहीर

• 2021 च्या कान्स चित्रपट महोस्तवचा 17 जुलै 2021 रोजी समारोप झाला. स्पाइक ली यांच्या अध्यक्षतेखाली निर्णायक मंडळाने समारोप समारंभात पुरस्कार प्रदान केले.
• टायटॅन या चित्रपटासाठी ज्युलिया ड्यूकनॉने कानचा सर्वोच्च पुरस्कार पाल्मे डी’ऑर जिंकला, हा पुरस्कार जिंकणारी ती आतापर्यंतची दुसरी महिला ठरली. जेन कॅम्पियन हिला 1993 मध्ये हा पुरस्कार मिळाला होता.

विजेत्यांची यादी: 

• पाल्मे डी’ऑर: ज्युलिया ड्यूकनॉ(फ्रान्स) साठी टायटॅन
• ग्रां प्री (टीआयई): ए हीरो साठी अश्गर फरहादी(इराण) आणि कंपार्टमेंट नंबरसाठी जुहो कुओस्मानेन(फिनलँड)
• सर्वोत्कृष्ट दिग्दर्शक: लिओस कॅरॅक्स अ‍ॅनेट (फ्रान्स)
• सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्री: रीनेट रीनस्वे (नॉर्वे) वर्स्ट परसन ऑफ द यीअर साठी
• सर्वोत्कृष्ट अभिनेता: कॅलेब लँड्री जोन्स (युएस) नायट्राम साठी

 

 11. भारताच्या पायल कपाडिया 2021 च्या कान्स चित्रपट महोत्सवात सर्वोत्कृष्ट माहितीपट पुरस्काराने सन्मानित

• दिग्दर्शक पायल कपाडिया यांच्या, “ए नाईट ऑफ नोईंग नथिंग” ने 74 व्या कान्स चित्रपट महोत्सवात सर्वोत्कृष्ट माहितीपटांसाठी ओइल डी’ओर (गोल्डन आय) पुरस्कार जिंकला आहे.
• कान्स चित्रपट महोत्सव आणि त्याचे सामान्य प्रतिनिधी थिअरी फ्रेमाक्स यांच्या सहकार्याने 2015 मध्ये लास्कॅम (फ्रेंच-स्पिकिंग राइटर्स सोसायटी) आणि बर्टुसेसेली यांनी हा पुरस्कार सुरू केला होता.
• कपाडिया फिल्म अ‍ॅण्ड टेलिव्हिजन इन्स्टिट्यूट ऑफ इंडिया (एफटीआयआय) च्या माजी विद्यार्थिनी असून त्यांनी अ‍ॅन्ड व्हॉट इज समर सीइंग (2018) आणि लास्ट मॅंगो मॉन्सून 2015 या लघूपटाचे दिग्दर्शन केले आहे.

 

 12. बांगलादेशचे नोबेल पुरस्कार विजेते महंमद युनूस यांना ऑलिम्पिक मानमुकुट मिळणार

• बांगलादेशचे नोबेल पुरस्कार विजेते महंमद युनूस यांचा टोकियो ऑलिम्पिक येथे ऑलिम्पिक मानमुकुट देऊन सन्मान केला जाणार आहे. ते या सन्मानाचे द्वितीय विजेते आहेत.
• जगातील दारिद्र्य कमी करण्याच्या दृष्टीने अग्रगण्य सूक्ष्म वित्त पुरवठा दार असणाऱ्या यांना खेळाच्या विकासाकरिता केलेल्या उत्तुंग कार्य केल्याबद्दल हा सन्मान मिळणार आहे.

ऑलिम्पिक मानमुकुटबद्दल:

• खेळातून संस्कृती, शिक्षण, शांतता आणि विकासाच्या प्रयत्नांना मान्यता देण्यासाठी पाच वर्षांपूर्वी ऑलिम्पिक मानमुकुट सन्मानाची निर्मिती कण्यात आली. 2016 च्या रिओ ऑलिम्पिकमध्ये प्रथमच केनियाच्या माजी ऑलिम्पियन किप केनो यांना ऑलिम्पिक मानमुकुट हा सन्मान देण्यात आले, ज्यांनी आपल्या देशात मुलांचे घर, एक शाळा आणि खेळाडूंचे प्रशिक्षण केंद्र उघडले.
• युनूस यांनी 1980 च्या दशकात ग्रामीण बँकेची स्थापना केली. त्यांच्या इतर उपक्रमात नूस स्पोर्ट्स हब, जे सामाजिक उपक्रमांचे जाळे आहे जे खेळाच्या माध्यमातून विकासास प्रोत्साहन देते.

 

 13. दोन भारतीय संस्थांना 2021 चा यूएनडीपी विषुववृत्त पुरस्कार जाहीर

• संरक्षण आणि जैवविविधता क्षेत्रात काम केल्याबद्दल 2021 सालच्या प्रतिष्ठित विषुववृत्त पुरस्कारप्राप्त 10 संस्थांमध्ये भारतातील आधारमल पझांगुडीयनर प्रोड्युसर कंपनी लिमिटेड आणि स्नेहकुंज ट्रस्ट या दोन संस्थांचा समवेश आहे.
• यूएनडीपी जैवविविधतेचे संवर्धन आणि शाश्वत वापराद्वारे गरीबी कमी करण्याच्या समुदायातील प्रयत्नांना मान्यता देण्यासाठी हा द्वैवार्षिक पुरस्कार देते.
• आधारमल पझांगुडीयनर प्रोड्युसर कंपनी लिमिटेड ही तमिळनाडूतील नीलगिरी बायोस्फीअर रिझर्व्हमधील 1700 सदस्यांची सहकारी संस्था असून टी संपूर्णपणे स्थानिक लोकांतर्फे चालविली जाते.
• स्नेहकुंज ट्रस्टने 45 वर्षे समुदाय-आधारित जीर्णोद्धार आणि संवर्धनावर लक्ष केंद्रित करून पश्चिम घाट आणि कर्नाटक किनारपट्टीवर संवेदनशील वेटलँड आणि किनारपट्टीवरील परिसंस्थाचे संरक्षण केले आहे.

 

निर्देशांक आणि अहवाल 

 14. भारतातील वाघांचे 35% परिक्षेत्र संरक्षित क्षेत्राबाहेर आहे

• डब्ल्यूडब्ल्यूएफ-युएनईपीच्या अहवालानुसार, भारतातील 35 टक्के वाघ संरक्षित क्षेत्राबाहेर राहतात आणि मानव-प्राण्यांच्या संघर्षाचा परिणाम जगातील वन्य मांजरींच्या 75 टक्के प्रजातींवर होतो आहे.
• “सर्वांसाठी भविष्य – मानवी-वन्यजीव सहजीवनाची आवश्यकता” या अहवालात वाढत्या मानवी-वन्यजीव संघर्षाचे परीक्षण केले असून असे आढळून आले आहे की जागतिक पातळीवर समुद्री आणि स्थलीय संरक्षित क्षेत्र केवळ 9.67 टक्के आहे.
• यापैकी बहुतेक संरक्षित क्षेत्रे एकमेकांना जोडलेल्या नसल्यामुळे,अनेक प्रजाती त्याच्या अस्तित्वासाठी आणि सामायिक भूमीसाठी मानवाधिकार असलेल्या क्षेत्रावर अवलंबून असतात.

सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाची माहिती:

• वर्ल्ड वाईड फंड फॉर नेचर, मुख्यालय: ग्लँड, स्वित्झर्लंड
• युएनईपी मुख्यालय: नैरोबी, केनिया

 

विज्ञान आणि तंत्रज्ञान बातम्या 

 15. आयआयटी-मद्रासने ‘एनबी ड्रायव्हर’ नावाचा एआय अल्गोरिदम विकसित केला आहे

• भारतीय तंत्रज्ञान संस्था मद्रास येथील संशोधकांनी पेशींमध्ये कर्करोगामुळे होणारे बदल ओळखण्यासाठी कृत्रिम बुद्धिमत्ता-आधारित ‘एनबी ड्रायव्हर’ नावाचे गणिताचे प्रारूप विकसित केले आहे.
• हा अल्गोरिदम कर्करोगाच्या प्रगतीसाठी जबाबदार अनुवांशिक बदल दर्शविण्यासाठी डीएनए रचनेचा लाभ घेण्यासाठी तुलनेने अनपेक्षित तंत्र वापरते, जे सध्याच्या पद्धतीत वापरणे कठीण आहे.
• या बदलांची मूलभूत यंत्रणा समजून घेतल्यास एखाद्या रुग्णाला ‘अचूक कर्करोगशास्त्र’ म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या योग्य उपचार पद्धतीची मदत होईल.

 

पुस्तके आणि लेखक 

 16. बिमल जालान यांचे ‘द इंडिया स्टोरी’ पुस्तक प्रकाशित

• आरबीआयचे माजी गव्हर्नर बिमल जालान यांनी ‘द इंडिया स्टोरी’ नावाचे नवीन पुस्तक लिहिले आहे.
• हे पुस्तक भारताच्या आर्थिक इतिहासावर केंद्रित असून भारताच्या राजकीय अर्थव्यवस्थेच्या भविष्यासाठी मार्गदर्शन देणारे आहे.
• या पुस्तकात 1991 ते 2019 या काळात भारताच्या आर्थिक धोरणांचा उहापोह करण्यात आला आहे.
• त्यांनी ‘इंडिया देन अँड नाऊ’ आणि ‘इंडिया अहेड’ ही पुस्तकेही लिहिली आहेत.

 

Adda247 मराठी App | Add247Marathi Telegram group

YouTube channel- Adda247 Marathi

केवळ सरावच परीक्षेत चांगले गुण मिळण्यास मदत करू शकतो

सराव करा