Daily Current Affairs in Marathi (चालू घडामोडी) | 22 and 23-May-2022

राष्ट्रीय बातम्या (Daily Current Affairs for Maharashtra state exams)

1. पीयूष गोयल 2022 साठी दावोस येथे WEF मध्ये भारताचे नेतृत्व करणार आहेत.

• स्वित्झर्लंडमधील दावोस येथे वर्ल्ड इकॉनॉमिक फोरमची वार्षिक बैठक सुरू झाली. पाच दिवस चालणाऱ्या या बैठकीत भारतीय शिष्टमंडळाचे नेतृत्व वाणिज्य आणि उद्योग मंत्री पीयूष गोयल करणार आहेत. हा कार्यक्रम जागतिक कथन तयार करण्यासाठी एक महत्त्वाचा आणि संबंधित खेळाडू म्हणून भारताचा दर्जा मजबूत करण्यास मदत करेल, विशेषत: पुढील वर्षी G-20 अध्यक्षपद स्वीकारण्याची तयारी करत असताना.

महत्त्वाचे मुद्दे:

• वर्ल्ड इकॉनॉमिक फोरमच्या चर्चेत अनेक उद्योग अधिकारीही भाग घेतील.
• मजबूत आर्थिक विकास आणि स्थिर समष्टि आर्थिक संकेतकांमुळे जागतिक आर्थिक मंच भारताला गुंतवणूकीचे इष्ट ठिकाण म्हणून प्रोत्साहन देण्यासाठी एक व्यासपीठ म्हणून काम करेल.
• श्री. गोयल या महिन्याच्या 26 आणि 17 तारखेला युनायटेड किंगडमला भेट देतील आणि यूके सरकार आणि व्यवसायांशी मुक्त व्यापार करार वाटाघाटींमध्ये झालेल्या प्रगतीवर चर्चा करतील.
• भारत आणि युनायटेड किंगडमच्या पंतप्रधानांनी दोन्ही देशांमधील मुक्त व्यापार कराराला अंतिम रूप देण्यासाठी दिवाळी 2022 मध्ये शिखर परिषद आयोजित करण्यास सहमती दर्शवली.

उपस्थित:

• वाणिज्य आणि उद्योग मंत्री: पियुष गोयल
• आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्री: मनसुख मांडविया
• पेट्रोलियम आणि नैसर्गिक वायू मंत्री: हरदीप सिंग पुरी
• मध्य प्रदेश, तामिळनाडू, आंध्र प्रदेश, महाराष्ट्र, कर्नाटक आणि तेलंगणाचे मुख्यमंत्री आणि वरिष्ठ मंत्री शिष्टमंडळाच्या सदस्यांमध्ये असतील.

2. Paytm ने ‘Paytm General Insurance Ltd’ नावाचा संयुक्त उपक्रम जाहीर केला

• Paytm ने Paytm General Insurance Ltd (PGIL) नावाने संयुक्त उपक्रम (JV) सामान्य विमा कंपनीची घोषणा केली आहे. Paytm ने 10 वर्षांच्या कालावधीत PGIL मध्ये रु. 950 कोटी खर्च करण्याची आणि PGIL मध्ये 74% ची अपफ्रंट इक्विटी स्टेक ठेवण्याची योजना जाहीर केली आहे. गुंतवणुकीनंतर, पेटीएम जनरल इन्शुरन्स ही पेटीएमची उपकंपनी बनेल.

राज्य बातम्या (Daily Current Affairs for Maharashtra state exams)

3. नॉर्थ ईस्ट रिसर्च कॉन्क्लेव्ह 2022 चे उद्घाटन धर्मेंद्र प्रधान यांच्या हस्ते झाले.

• श्री धर्मेंद्र प्रधान , केंद्रीय शिक्षण आणि कौशल्य विकास मंत्री, यांनी IIT गुवाहाटी येथे नॉर्थ ईस्ट रिसर्च कॉन्क्लेव्ह (NERC) 2022 लाँच केले. आपल्या टिप्पण्यांमध्ये, श्री प्रधान म्हणाले की ही परिषद उद्योग, शैक्षणिक आणि धोरणकर्ते यांच्यातील संबंध वाढवेल, तसेच संसाधनांनी समृद्ध ईशान्य प्रदेशातील राज्ये आणि देशातील संशोधन, स्टार्ट-अप आणि उद्योजकीय परिसंस्था पुन्हा उत्साही करेल.

महत्त्वाचे मुद्दे:

• संशोधनाच्या महत्त्वावर चर्चा करताना, शिक्षणमंत्र्यांनी संशोधनाचे उद्दिष्ट देशातील जुनाट समस्यांवर उपाय शोधणे हे असले पाहिजे आणि सर्वांनी एकत्र येण्याचे, एकत्र काम करण्यासाठी आणि सर्वात असुरक्षित लोकांच्या कल्याणासाठी उत्पादन करण्याचे आवाहन केले. त्यांनी नमूद केले की NERC 2022 हा भारताच्या आणि जगाच्या संशोधन आणि विकासाच्या आकांक्षा पूर्ण करण्यासाठी जागतिक बेंचमार्क असेल.
• श्री प्रधान यांनी विद्यार्थी आणि तरुणांना देशाला नवीन उंची गाठण्यास मदत करण्यासाठी “कर्तव्य आणि जबाबदाऱ्यांच्या मार्गावर प्रवास” करण्याचे आवाहन केले.
• आसामचे मुख्यमंत्री डॉ. हिमंता बिस्वा सरमा यांनी त्यांच्या विवेचनात सांगितले की, भारतासारख्या वेगाने विकसित होणाऱ्या देशासाठी संशोधन आणि विकास महत्त्वाचा आहे.
• ते पुढे म्हणाले की, प्रगतीशील समाजात संशोधन आणि विकास हा नेहमीच एक महत्त्वाचा घटक म्हणून पाहिला जातो कारण ते नावीन्यपूर्ण प्रक्रियेत आणि आपले ज्ञान आणि समज वाढवण्यासाठी खूप महत्वाचे आहे.
• उद्योजक आणि संशोधन संस्था उत्तर-पूर्व रिसर्च कॉन्क्लेव्हमध्ये त्यांचे नवकल्पना प्रदर्शित करू शकतात.
• ईशान्येसाठी हा एक विलक्षण प्रयत्न आहे कारण तो धोरणकर्ते, उद्योग नेते आणि संशोधकांना एका व्यासपीठावर एकत्र आणतो. या प्रचंड कार्यक्रमाचा प्रदेशाच्या शैक्षणिक क्षेत्रावर लक्षणीय परिणाम होईल.

4. महाराष्ट्रातील रिदम मामानिया या 10 वर्षीय मुलीने एव्हरेस्ट बेस कॅम्प सर केला.

• वरळी येथील 10 वर्षीय चॅम्पियन स्केटर, रिदम मामानिया, नेपाळमधील हिमालय पर्वतरांगांमध्ये एव्हरेस्ट बेस कॅम्प (EBC) शिखर सर करणाऱ्या सर्वात तरुण भारतीय गिर्यारोहकांपैकी एक बनला आहे. बेस कॅम्पवर चढाई करण्यासाठी ती तरुण भारतीय गिर्यारोहकांमध्ये सामील झाली आहे. रिदमने 11 दिवसांत 5,364 मीटर उंचीवरील बेस कॅम्पवर चढाई पूर्ण करून दुर्मिळ कामगिरी केली आहे.

आंतरराष्ट्रीय बातम्या (Daily Current Affairs for Maharashtra state exams)

5. अँथनी अल्बानीज यांनी ऑस्ट्रेलियाचे नवे पंतप्रधान म्हणून शपथ घेतली.

• ऑस्ट्रेलियातील मजूर पक्षाचे नेते अँथनी अल्बानीज यांनी देशाचे नवे पंतप्रधान म्हणून शपथ घेतली. अल्बानीजने निवडणुकीत विजयाचा दावा केला आणि नऊ वर्षांनी सत्तेची प्रतीक्षा संपवली आणि यासह अँथनी अल्बानीज देशाचे 31 वे पंतप्रधान बनले. लिबरल-नॅशनल युतीचे नेतृत्व करणारे निवर्तमान पंतप्रधान स्कॉट मॉरिसन यांनी पराभव स्वीकारला आहे.

सर्व स्पर्धात्मक परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे:

नियुक्ती बातम्या (Daily Current Affairs in Marathi)

6. Paytm चे MD आणि CEO म्हणून विजय शेखर शर्मा यांची पुनर्नियुक्ती

• विजय शेखर शर्मा यांची पेटीएमचे व्यवस्थापकीय संचालक (MD) आणि मुख्य कार्यकारी अधिकारी (CEO) म्हणून आणखी 5 वर्षांच्या कालावधीसाठी पुनर्नियुक्ती करण्यात आली आहे. त्यांचा कार्यकाळ 19 डिसेंबर 2022 ते 18 डिसेंबर 2027 पर्यंत असेल.

सर्व स्पर्धात्मक परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे:

• Paytm स्थापना: ऑगस्ट 2010
• Paytm मुख्यालय: नोएडा, उत्तर प्रदेश, भारत

7. सलील पारेख यांची इन्फोसिसच्या एमडी आणि सीईओपदी पुनर्नियुक्ती

• IT प्रमुख Infosys ने जाहीर केले की त्यांच्या संचालक मंडळाने सलील एस. पारेख यांची कंपनीचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी आणि व्यवस्थापकीय संचालक (CEO आणि MD) म्हणून 1 जुलै 2022 पासून, 31 मार्च 2027 पर्यंत पाच वर्षांच्या कालावधीसाठी पुनर्नियुक्ती केली आहे.
• सलील पारेख हे जानेवारी 2018 पासून इन्फोसिसचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी आणि व्यवस्थापकीय संचालक आहेत आणि गेल्या 4 वर्षांत त्यांनी इन्फोसिसचे यशस्वी नेतृत्व केले आहे. त्यांच्याकडे IT सेवा उद्योगातील तीस वर्षांपेक्षा जास्त जागतिक अनुभव आहे, ज्यामध्ये एंटरप्रायझेससाठी डिजिटल ट्रान्सफॉर्मेशन चालविण्याचा, व्यवसायात बदल घडवून आणणे आणि यशस्वी संपादने व्यवस्थापित करण्याचा मजबूत ट्रॅक रेकॉर्ड आहे.

सर्व स्पर्धात्मक परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे:

• इन्फोसिसची स्थापना: 2 जुलै 1981, पुणे
• इन्फोसिस मुख्यालय: बेंगळुरू
• इन्फोसिसचे संस्थापक: एनआर नारायण मूर्ती आणि नंदन नीलेकणी

8. पंतप्रधान मोदींनी IFS विवेक कुमार यांना त्यांचे नवीन खाजगी सचिव म्हणून नियुक्त केले आहे.

• पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी IFS विवेक कुमार यांना त्यांचे नवीन खाजगी सचिव (PS) म्हणून नियुक्त केले आहे. मंत्रिमंडळ नियुक्ती समितीने विवेक कुमार यांची पंतप्रधान मोदींचे प्रेस सचिव म्हणून नामांकन स्वीकारले. विवेक कुमार हे पंतप्रधान कार्यालयाचे संचालक आहेत आणि 2004 च्या बॅचचे भारतीय परराष्ट्र सेवा (IFS) अधिकारी (PMO) आहेत.
• मंत्रिमंडळ नियुक्ती समितीने विवेक कुमार, IFS (2004) यांना पंतप्रधान कार्यालयातील संयुक्त सचिव स्तरावर PS ते PM म्हणून नियुक्त करण्यासाठी, वेतन मॅट्रिक्स स्तर 14 वर वेतनासह अर्ज मंजूर केला आहे.

अर्थव्यवस्था बातम्या (Daily Current Affairs in Marathi)

9. RBI ने केंद्र सरकारला 30,307 कोटी रुपयांचे अतिरिक्त हस्तांतरण अधिकृत केले.

• भारतीय रिझर्व्ह बँकेने 2021-22 या आर्थिक वर्षासाठी केंद्र सरकारला 30,307 कोटी रुपयांचे अतिरिक्त हस्तांतरण मंजूर केले आहे. रिझव्‍‌र्ह बँकेचा वार्षिक अहवाल आणि खाते या वर्षासाठी स्वीकारण्यासाठी भारतीय रिझर्व्ह बँकेच्या केंद्रीय संचालक मंडळाची मुंबईत 596 वी बैठक गव्हर्नर शक्तीकांत दास यांच्या अध्यक्षतेखाली झाली. सध्याची आर्थिक स्थिती, जागतिक आणि देशांतर्गत समस्या आणि अलीकडील भू-राजकीय घडामोडींचे परिणाम तपासल्यानंतर बोर्डाने आकस्मिक जोखीम बफर 5.50 टक्के ठेवण्याचे मान्य केले.

महत्त्वाचे मुद्दे:

• महागाई वर्षातील सर्वात मोठ्या पातळीवर आहे. एप्रिलचा घाऊक किंमत निर्देशांक 15.05 टक्के होता. 7.8% हा ग्राहक किंमत निर्देशांक आहे.
• हे अत्यंत उच्च दर आहेत आणि या बाबतीत भारत एकटा नाही. अमेरिकेत, जिथे उद्दिष्ट महागाई दर 2% आहे, सर्वात अलीकडील महागाई दर 8.5 टक्के होता, जो आता 8.3 टक्क्यांवर घसरला आहे. परिणामी, जगभरात महागाई अस्तित्वात आहे.
• अलिकडच्या वर्षात कमोडिटी, सेवा आणि उत्पादनाच्या किंमती या सर्वांमध्ये प्रचंड वाढ झाली आहे.
• 2021 मध्ये महागाई सुरू झाली आणि युक्रेनमधील युद्धाने ती अधिक तीव्र केली. सध्या संपूर्ण जग महागाईच्या विळख्यात अडकले आहे.

10. भारत-बांगलादेश नौदल समन्वित गस्त (CORPAT) ची चौथी आवृत्ती सुरू झाली.

• भारतीय नौदल-बांगलादेश नौदल समन्वित गस्त (CORPAT) ची चौथी आवृत्ती सुरू झाली. गस्त कवायती बंगालच्या उपसागराच्या उत्तर भागात सुरू झाल्या आणि 22 ते 23 मे दरम्यान सुरू राहतील . दोन्ही युनिट्स आंतरराष्ट्रीय सागरी सीमारेषेवर संयुक्त गस्त घालतील. शेवटचा IN-BN CORPAT ऑक्टोबर 2020 मध्ये आयोजित करण्यात आला होता.
• भारतीय नौदलाच्या स्वदेशी युद्धनौका, आयएनएस कोरा आणि आयएनएस सुमेधा यासह बांगलादेश नौदलाच्या युद्धनौका बीएनएस अली हैदर आणि बीएनएस अबू उबैदाह गस्तीदरम्यान पाण्याला स्पर्श करतील. CORPAT दरम्यान दोन्ही नौदलाची सागरी गस्त विमाने आंतरराष्ट्रीय सागरी सीमारेषेवर ( IMBL) संयुक्त गस्त देखील करतील.

रँक आणि अहवाल बातम्या (Daily Current Affairs for Maharashtra state exams)

11. डॉ. बिबेक देबरॉय यांनी भारतातील विषमतेची (इनइक्वालिटी) स्थिती अहवाल लाँच केला.

• पंतप्रधानांच्या आर्थिक सल्लागार परिषदेचे अध्यक्ष डॉ. बिबेक देबरॉय यांनी भारतातील विषमता अहवाल (EAC-PM) लाँच केला. इन्स्टिट्यूट फॉर कॉम्पिटिटिव्हनेसने संशोधनाचे लेखन केले आहे, जे भारतातील असमानतेची पातळी आणि प्रकार यांची व्यापक तपासणी करते. हा अभ्यास आरोग्य, शिक्षण, घरगुती वैशिष्ट्ये आणि श्रम बाजार क्षेत्रातील असमानतेवरील डेटा एकत्र करतो. या क्षेत्रातील असमानता, संशोधनानुसार, लोकसंख्या अधिक असुरक्षित बनवते आणि बहुआयामी दारिद्र्य निर्माण करते.

असमानता अहवाल डेटाची स्थिती:

• अहवालात असमानतेचे स्वरूप आणि अनुभव ठरवणाऱ्या पाच मुख्य घटकांचा विचार केला आहे.
• हे दोन भागांमध्ये विभागले गेले आहे: आर्थिक पैलू आणि सामाजिक-आर्थिक प्रकटीकरण.
• उत्पन्न वितरण आणि श्रमिक बाजाराची गतिशीलता, तसेच आरोग्य, शिक्षण आणि घरगुती वैशिष्ट्ये हे त्यापैकी आहेत.
• प्रत्येक प्रकरण सद्यस्थिती, चिंतेचे क्षेत्र, पायाभूत सुविधांच्या बाबतीत यश आणि अपयश आणि शेवटी, नियतकालिक श्रम बल सर्वेक्षण (PLFS), राष्ट्रीय कुटुंबाच्या विविध फेऱ्यांमधील डेटा वापरून असमानतेवर होणारा परिणाम स्पष्ट करण्यासाठी समर्पित आहे. आणि आरोग्य सर्वेक्षण (NFHS), आणि UDISE+.
• संशोधन देशाच्या विविध वंचिततेच्या परिसंस्थेवर परिणाम करणारे संपूर्ण विश्लेषण प्रदान करून असमानतेवरील कथा विस्तृत करते, ज्याचा लोकसंख्येच्या कल्याणावर आणि एकूण वाढीवर थेट प्रभाव पडतो.
• हे एक संशोधन आहे जे वर्ग, लिंग आणि भूगोल यांच्या छेदनबिंदूंमध्ये असमानतेचा समाजावर कसा परिणाम होतो हे पाहतो.
• 2017-18, 2018-19, आणि 2019-20 या वर्षांच्या उत्पन्न वितरण अंदाजांवर जोर देण्यासाठी अहवाल संपत्तीच्या अंदाजांच्या पलीकडे जातो, जो केवळ आंशिक दृश्य प्रदान करतो.
• अहवालात यावर जोर देण्यात आला आहे की असमानतेचे उपाय म्हणून संपत्तीचे केंद्रीकरण कौटुंबिक क्रयशक्तीमधील बदल उघड करत नाही आणि त्याऐवजी भांडवल हालचाली स्पष्ट करण्यासाठी प्रथमच उत्पन्न वितरणावर लक्ष केंद्रित करते.

क्रीडा बातम्या (Daily Current Affairs in Marathi)

12. UEFA युरोपा फुटबॉल लीगचे विजेतेपद जर्मनीच्या ईनट्रॅच फ्रँकफर्टने जिंकले.

• स्पेनमधील सेव्हिल येथे पेनल्टीवर रेंजर्सचा 5-4 असा पराभव करून जर्मन क्लब इनट्रॅच फ्रँकफर्टने 42 वर्षांतील पहिला युरोपियन ट्रॉफी जिंकला आहे. गोलरक्षक, केविन ट्रॅपने अतिरिक्त वेळेच्या शेवटी आणि शूटआऊटमध्ये दुसरा बचाव करून फ्रँकफर्टला पेनल्टीवर 5-4 असा विजय मिळवून दिला. स्कॉटिश क्लब रेंजर्स देखील 1972 मधील कप विनर्स चषकानंतरचे पहिले युरोपियन विजेतेपद जिंकण्याचा प्रयत्न करत होते. केविन ट्रॅप (इनट्रॅच फ्रँकफर्ट) सामनावीर ठरला.

13. ओडिशाने 12व्या हॉकी इंडिया सीनियर महिला राष्ट्रीय चॅम्पियनशिपचे विजेतेपद पटकावले.

• ओडिशाच्या महिला संघाने 12व्या हॉकी इंडिया सीनियर महिला राष्ट्रीय चॅम्पियनशिपच्या अंतिम फेरीत कर्नाटकचा 2-0 असा पराभव करत सीनियर नॅशनलमध्ये पहिले सुवर्ण जिंकले आहे. तत्पूर्वी, तिसर्‍या-चौथ्या स्थानाच्या लढतीत हॉकी झारखंडने हॉकी हरियाणाचा 3-2 असा पराभव केला. 12वी हॉकी इंडिया सीनियर महिला राष्ट्रीय चॅम्पियनशिप भोपाळ, मध्य प्रदेश येथे आयोजित करण्यात आली होती.
• तथापि, दोन्ही बाजूंनी केलेल्या भक्कम बचावात्मक कामगिरीमुळे सामना हाफटाईममध्ये 0-0 असा बरोबरीत सुटला. पुनम बार्ला (34′) हिने तिसऱ्या क्वार्टरमध्ये सामन्यात गोल करून ओडिशाने आघाडी घेतली. अशिम कांचन बार्ला (59′) याने उशीरा गोल करून खेळावर शिक्कामोर्तब केले.

14. रेड बुलच्या मॅक्स वर्स्टॅपेनने स्पॅनिश ग्रांड प्रीक्स जिंकली.

• फॉर्म्युला वन वर्ल्ड चॅम्पियन, मॅक्स वर्स्टॅपेनने रेड बुलमध्ये स्पॅनिश ग्रँड प्रिक्स जिंकून फेरारीच्या चार्ल्स लेक्लेर्ककडून शीर्षस्थानी स्थान मिळवले, जो सर्किट डी बार्सिलोना-कॅटलुनिया येथे नेतृत्व करताना इंजिनमध्ये बिघाड झाल्याने निवृत्त झाला. इमोला आणि मियामीनंतर सलग तिसरा विजय मिळवण्यासाठी त्याच्या सहकाऱ्याला सांगितल्यानंतर मेक्सिकन सर्जिओ पेरेझने दुसरे स्थान पटकावले.

15. भारतीय आर प्रग्नानंधाने 2022 मध्ये मॅग्नस कार्लसनला दुसऱ्यांदा हरवले.

• चेसबल मास्टर्स ऑनलाइन जलद बुद्धिबळ स्पर्धेत नॉर्वेजियन खेळाडूला चकित करताना भारतीय GM प्रज्ञानंधाने 3 महिन्यांत विश्वविजेता मॅग्नस कार्लसनवर दुसरा विजय मिळवला. 16 वर्षीय प्रज्ञानंधाने फेब्रुवारीमध्ये एअरथिंग्स मास्टर्स या ऑनलाइन जलद बुद्धिबळ स्पर्धेत मॅग्नस कार्लसनला प्रथमच पराभूत केले.
• स्पर्धेच्या 2 व्या दिवशी प्रग्नंधाने त्याचे गुणांकन 12 पर्यंत नेले तर कार्लसन लीडरबोर्डवर चीनच्या वेई यीच्या मागे दुसऱ्या स्थानावर होता. जगातील सर्वात तरुण ग्रँड मास्टर अभिमन्यू मिश्रा हा देखील 16 जणांच्या स्पर्धेचा भाग आहे. प्रग्नानंधाने काळ्या तुकड्यांसह विजय मिळवून कार्लसनची एअरथिंग्ज मास्टर्समधील 3-सामन्यातील विजयी धावसंख्या केवळ 19 चालींमध्ये टारॅश व्हेरिएशन गेममध्ये संपवली.