Daily Current Affairs in Marathi (चालू घडामोडी) | 09 July 2022

राष्ट्रीय बातम्या (Daily Current Affairs for Maharashtra state exams)

1. अमित शहा यांनी स्वामी रामानुजाचार्य यांच्या ‘स्टॅच्यू ऑफ पीस (शांततेचा पुतळा)’चे व्हार्चूअली अनावरण केले

• केंद्रीय गृहमंत्री, अमित शहा यांनी श्रीनगरमधील स्वामी रामानुजाचार्य यांच्या ‘स्टॅच्यू ऑफ पीस (शांततेचा पुतळा)’ चे अनावरण केले, जे सोनवार क्षेत्रातील एका मंदिरात आहे.
• संत रामानुजाचार्य, ज्यांना रामानुज म्हणूनही ओळखले जाते, ते एक महान विचारवंत, तत्वज्ञानी आणि समाजसुधारक, तामिळनाडूच्या श्रीपेरुंबदुर येथे जन्मलेले दक्षिण भारतीय ब्राह्मण मानले जातात.

रामानुज बद्दल:

• रामानुजांनी अस्पृश्यतेच्या भेदभावाविरुद्ध बंड केले आणि समाजात मोठा बदल घडवून आणण्याची भूमिका बजावली. ते वैष्णव धर्माचे अनुयायी आहेत आणि त्यांनी लोकांना मोक्षाची तत्त्वे शिकवली.
• आदि शंकराचार्यांच्या शिकवणीपेक्षा भिन्न असलेल्या त्यांच्या विश्वासावर आधारित त्यांनी श्री भाष्य, वेदार्थ संग्रह आणि भगवद्गीता भास्य यासह अनेक पुस्तके लिहिली. संत हे लोकांना त्यांच्या जन्माच्या जातीवरून नव्हे तर त्यांच्या चारित्र्यावरून न्याय देण्यासाठी ओळखले जातात.
• स्त्रियांना ‘संन्यास’ (जगाचा त्याग) मध्ये दीक्षा देणारे ते पहिले हिंदू आचार्य मानले जातात. ते वेदांत पद्धतीचे ‘भक्ती’मध्ये मिश्रण करण्यासाठी देखील ओळखले जातात. रामानुजांच्या निधनानंतर ‘संन्यासिनी’ महिला समाज नाहीसा झाला.

2. NEP 2020 अंमलात आणण्यासाठी,पंतप्रधानांनी अखिल भारतीय शिक्षा समागम सुरू केला.

• पंतप्रधान कार्यालयाच्या प्रसिद्धीपत्रकानुसार, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी वाराणसीमध्ये राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरणावर अखिल भारतीय शिक्षा समागम सुरू केला. 
• पंतप्रधानांनी श्रोत्यांना सांगितले की “अमृत काळ” चे व्रत साकारण्यात आपली शिक्षण व्यवस्था आणि तरुण पिढीचा मोठा वाटा आहे. त्यांनी महामना मदन मोहन मालवीय यांना नमस्कार केला आणि समागमाच्या शुभेच्छा दिल्या. पंतप्रधानांनी आदल्या दिवशी एलटी कॉलेजमध्ये अक्षय पत्र मिड-डे मील किचनचे उद्घाटन केले.

शिक्षा समागम:

• शिक्षण मंत्रालयाकडून शिक्षा समागम सुरू आहे. प्रख्यात शैक्षणिक, धोरणकर्ते आणि शैक्षणिक नेत्यांना विचारविनिमय करण्यासाठी, त्यांच्या अनुभवांची देवाणघेवाण करण्यासाठी आणि राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरण (NEP) 2020 अंमलबजावणी रोडमॅपवर चर्चा करण्यासाठी एक मंच असेल.
• प्रत्येक सहभागीच्या संस्थेतील NEP अंमलबजावणीच्या प्रगतीची चर्चा केली जाईल, तसेच उल्लेखनीय अंमलबजावणीचे डावपेच, सर्वोत्तम सराव आणि यशोगाथा यांची चर्चा केली जाईल.
• तीन दिवसीय शिक्षा समागम दरम्यान NEP 2020 अंतर्गत उच्च शिक्षणासाठी निवडलेल्या नऊ विषयांवर पॅनेल चर्चा होणार आहे 

3. केंद्रीय मंत्री हरदीप सिंग पुरी यांनी स्वनिधी महोत्सव’चा शुभारंभ केला.

• पंतप्रधान स्ट्रीट व्हेंडरच्या आत्मानिर्भरनिधी (Prime Minister Street Vendor’s AtmaNirbharNidhi- PM SVANidhi) योजनेच्या दुसऱ्या वर्धापनदिनानिमित्त, गृहनिर्माण आणि शहरी व्यवहार मंत्री, हरदीप सिंग पुरी यांनी 9 ते 31 जुलै दरम्यान साजरा होणारा ‘SVANIdhi महोत्सव’ लाँच केला. हा महोत्सव सर्व राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांमधील 75 शहरांमध्ये आयोजित केला जाईल आणि विविध सांस्कृतिक उपक्रम, डिजिटल प्रशिक्षण उपक्रम आणि कर्ज मेळे प्रदर्शित केले जातील. यामध्ये प्रतिष्ठित पथ विक्रेत्यांच्या सत्काराचे कार्यही असेल.
• उद्योजकांसोबत स्वातंत्र्याची 75 वर्षे साजरी करण्याचे या महोत्सवाचे उद्दिष्ट आहे आणि रस्त्यावरील विक्रेत्यांच्या आर्थिक समावेशासाठी हा पहिलाच उत्सव आहे.

चालू घडामोडी (Daily Current Affairs) 2022 | 08-July-2022

राज्य बातम्या (Daily Current Affairs for MPSC exams)

4. राजस्थान सरकार भारतातील पहिले आरोग्य-अधिकार विधेयक सादर करणार आहे.

• राजस्थान सरकार लवकरच आरोग्य हक्क विधेयक विधानसभेत सादर करण्याची शक्यता आहे, “भारतातील अशा प्रकारचा पहिला”, ज्याचे उद्दिष्ट सरकारी आणि खाजगी आरोग्य सेवा प्रदात्यांमार्फत दर्जेदार आणि परवडणाऱ्या आरोग्य सेवांसाठी वचनबद्ध आहे. 
• जानेवारीमध्ये, सरकारने एक मसुदा विधेयक तयार केला होता ज्यात रूग्ण, त्यांचे परिचर आणि आरोग्य सेवा प्रदाते यांचे हक्क तसेच संबंधितांच्या तक्रारींचे निराकरण करण्यासाठी एक प्रणाली परिभाषित केली होती.

विधेयकातील महत्त्वाचे मुद्दे:

• आरोग्याचा अधिकार विधेयक हा राज्यातील वैद्यकीय सेवांचा विस्तार आणि बळकटीकरण करण्याच्या राजस्थान सरकारच्या बोलीचा एक भाग आहे.
• अलीकडेच, मुख्यमंत्र्यांनी जयपूरमधील सांगणेरी गेट येथील महिला उपचारालयातील (महिला रुग्णालय) सुविधांच्या विस्तारासाठी 117 कोटी रुपये मंजूर केले.
• राज्याने मुख्यमंत्री चिरंजीवी आरोग्य विमा योजनेच्या माध्यमातून लोकांना 10 लाख रुपयांपर्यंत मोफत उपचार देऊन प्रत्येक कुटुंबाची आरोग्य सुरक्षा सुनिश्चित केली आहे .
• यासोबतच योजनेत नोंदणी केलेल्या कुटुंबांना 5 लाख रुपयांपर्यंतचा अपघात विमाही दिला जात आहे.

सर्व स्पर्धात्मक परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे:

• राजस्थानचे राज्यपाल : कलराज मिश्रा;
• राजस्थानची राजधानी: जयपूर;
• राजस्थानचे मुख्यमंत्री: अशोक गेहलोत.

5. पश्चिम रेल्वेने मुंबईच्या वांद्रे टर्मिनस ते खार स्टेशनला जोडणारा सर्वात लांब स्कायवॉक उघडला.

• खार रोड रेल्वे स्थानकापासून जवळच्या वांद्रे टर्मिनसपर्यंतचा पश्चिम रेल्वेचा (WR) सर्वात लांब स्कायवॉक प्रवाशांसाठी प्लॅटफॉर्मवर सहजपणे चढण्यासाठी खुला करण्यात आला आहे. 
• स्कायवॉक 314 मीटर लांब आणि 4.4 मीटर रुंद आहे. पश्चिम रेल्वेच्या नोंदीनुसार स्कायवॉक प्रवाशांना खार स्टेशनवर उतरून आणि दक्षिण फूट ओव्हर ब्रिज घेऊन थेट वांद्रे (टी) पर्यंत पोहोचू शकेल.

6. देशातील 13 एक्सप्रेसवे असलेले यूपी हे पहिले राज्य ठरले आहे.

• मुख्यमंत्री योगी आदित्यनाथ यांच्यामुळे उत्तर प्रदेशातील सर्वात मोठ्या एक्स्प्रेस वे नेटवर्कची पायाभरणी झाली आहे. राज्याला लवकरच जगभरातील इतर अनेक राष्ट्रांपासून उत्तम महामार्ग जोडणी मिळेल. 
• राज्यात आता 13 द्रुतगती मार्ग आहेत, जे असे करणारे ते देशातील पहिले राज्य बनले आहे. एकूण 3200 किमी लांबीच्या 13 द्रुतगती मार्गांपैकी सहा वापरात आहेत तर इतर सात बांधकामाधीन आहेत.

सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे:

• मुख्यमंत्री उत्तर प्रदेश: योगी आदित्यनाथ

7. मिशन कुशल कर्मी: बांधकाम कामगारांचे कौशल्य सुधारण्यासाठी दिल्ली सरकारची योजना

• दिल्लीचे उपमुख्यमंत्री मनीष सिसोदिया यांनी बांधकाम कामगारांना त्यांची क्षमता सुधारण्यास मदत करण्यासाठी मिशन कुशल कर्मी सुरू केले. औपचारिक प्रसिद्धीपत्रकानुसार, दिल्ली सरकारने हा कार्यक्रम दिल्ली कौशल्य आणि उद्योजकता विद्यापीठ (DSEU) आणि दिल्ली इमारत आणि इतर बांधकाम कामगार कल्याण मंडळाच्या मदतीने विकसित केला आहे.

मुख्य मुद्दे:

• सिम्प्लेक्स, NAREDCO आणि इंडिया व्हिजन फाऊंडेशन यांच्या सहकार्याने बांधकाम कामगारांची कौशल्ये वाढवण्यासाठी हा DSEU कार्यक्रम विशेषतः अनोखा आहे. या 15 दिवसांच्या विशेष प्रशिक्षण कार्यक्रमाचा एक भाग म्हणून कामगार वाढवतील, ज्यामुळे भविष्यात त्यांचे वेतन वाढेल.
• यामुळे कामगारांच्या पगारात 8,000 रुपयांपर्यंत वाढ होईल. या योजनेअंतर्गत सरकारला एका वर्षात 2 लाख कामगारांना प्रशिक्षित करायचे आहे.
• या कार्यक्रमाचे उद्दिष्ट 2 लाखांहून अधिक नोंदणीकृत बांधकाम कामगारांना दरवर्षी बांधकाम क्षेत्रात उद्योगाच्या मागणीवर आधारित नोकरीच्या भूमिकेसाठी नोकरीवर कौशल्य विकास प्रशिक्षण देणे हे आहे.

सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे:

• दिल्लीचे उपमुख्यमंत्री:  मनीष सिसोदिया
• दिल्लीचे मुख्यमंत्री: श्री अरविंद केजरीवाल

8. 2022 मध्ये त्रिपुरामध्ये खार्ची उत्सव सुरू होत आहे.

• त्रिपुराच्या पूर्वेकडील खैरपूर येथे हजारो भाविकांनी एकत्र येऊन 14 देवी-देवतांना प्रार्थना करून आठवडाभर चालणारा पारंपारिक खर्ची उत्सव सुरू झाला. खारची पूजा हा मुख्यतः आदिवासींचा सण आहे पण त्याची उत्पत्ती हिंदू धर्माशी आहे. भारत आणि शेजारील बांगलादेशातील भाविक आणि साधूही या उत्सवात सहभागी झाले आहेत.

सर्व स्पर्धात्मक परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे’:

• त्रिपुराची राजधानी: आगरतळा;
• त्रिपुराचे मुख्यमंत्री : डॉ. माणिक साहा;
• त्रिपुराचे राज्यपाल: सत्यदेव नारायण आर्य.

आंतरराष्ट्रीय बातम्या (Daily Current Affairs for MPSC exams)

9. निदर्शकांनी अधिकृत निवासस्थानावर आक्रमण केल्याने श्रीलंकेचे अध्यक्ष तेथून पळून गेले.

• श्रीलंकेच्या निदर्शकांनी पोलीस बॅरिकेड्स तोडून श्रीलंकेचे राष्ट्रपती गोटाबाया राजपक्षे यांच्या अधिकृत निवासस्थानात प्रवेश केला. निदर्शक कोलंबोतील निवासस्थानात घुसताच श्रीलंकेच्या राष्ट्रपतींना त्यांच्या निवासस्थानातून पळ काढावा लागला. राष्ट्रपतींच्या निषेधार्थ देशभरातून निदर्शक बस, ट्रेन आणि ट्रकमधून कोलंबोला पोहोचले.
• आंदोलकांना सरकारचा गैरव्यवस्थापन आणि आर्थिक संकटापासून संरक्षण करण्यात अपयशी ठरल्याबद्दल त्यांचा संताप व्यक्त करायचा होता. लोक सरकारच्या विरोधात निदर्शने करत आहेत, राष्ट्रपतींच्या विरोधात घोषणा देत आहेत आणि राष्ट्रपतींच्या घरापर्यंत पोहोचण्यासाठी पोलिसांचे बॅरिकेड्स उखडून टाकत आहेत.

नियुक्ती बातम्या (Daily Current Affairs in Marathi)

10. आरके गुप्ता यांची उपनिवडणूक आयुक्तपदी नियुक्ती

• आरके गुप्ता यांची उपनिवडणूक आयुक्त म्हणून नियुक्ती करण्यात आली, असे कार्मिक मंत्रालयाने जारी केलेल्या आदेशात म्हटले आहे. ते टी श्रीकांत यांनी जागा घेतील. गुप्ता ढील वर्षी 28 फेब्रुवारीपर्यंत उपनिवडणूक आयुक्त (सहसचिव स्तर) म्हणून काम करतील.

निवडणूक आयोगातील इतर महत्त्वाच्या व्यक्ती:

• भारताचे मुख्य निवडणूक आयुक्त: राजीव कुमार
• निवडणूक आयुक्त: अनुप चंद्र पांडे