Table of Contents
चंद्रशेखर आझाद |Chandrasekhar Azad
चंद्रशेखर आझाद |Chandrasekhar Azad : भारतीय क्रांतिकारी नेते आणि स्वातंत्र्यसैनिक, चंद्रशेखर तिवारी हे त्यांच्या स्टेज नावाने चंद्रशेखर आझाद म्हणून ओळखले जात होते. संघटनेचे संस्थापक राम प्रसाद बिस्मिल यांच्या निधनानंतर त्यांनी हिंदुस्तान रिपब्लिकन असोसिएशन (एचआरए) ची हिंदुस्तान सोशालिस्ट रिपब्लिकन असोसिएशन (एचएसआरए) या नवीन नावाने पुनर्गठन केली, तसेच पक्षातील इतर तीन महत्त्वाच्या व्यक्ती रोशन सिंग, राजेंद्र नाथ लाहिरी आणि अशफाकुल्ला खान. HSRA चा नेता म्हणून पॅम्प्लेटवर स्वाक्षरी करताना तो वारंवार “बलराज” उपनाव वापरत असे.
|
महाराष्ट्र पोलीस कॉन्स्टेबल भरती 2024 : अभ्यास योजना Maharashtra Police Constable Recruitment 2024 : Study Plan |
अँप लिंक | वेब लिंक |
| Police Bharti 2024 Shorts | पोलीस भरती 2024 शॉर्ट्स | Subject Wise Plan
|
अँप लिंक | वेब लिंक |
चंद्रशेखर आझाद |Chandrasekhar Azad : विहंगावलोकन
| व्हर्नाक्युलर प्रेस कायदा : विहंगावलोकन | |
| श्रेणी | अभ्यास साहित्य |
| उपयोगिता | महाराष्ट्र पोलीस कॉन्स्टेबल भरती 2024 आणि इतर सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी उपयुक्त |
| विषय | आधुनिक भारताचा इतिहास |
| लेखाचे नाव | चंद्रशेखर आझाद |Chandrasekhar Azad |
| लेखातील प्रमुख मुद्दे |
|
चंद्रशेखर आझाद इतिहास
- चंद्रशेखर आझाद, 1906 मध्ये चंद्रशेखर तिवारी यांचा जन्म, भारताच्या स्वातंत्र्यासाठी लढणाऱ्या स्वातंत्र्यसैनिकांमध्ये एक प्रमुख व्यक्ती होती.
- आझाद तरुण वयातच चळवळीकडे वळले, त्यांनी गांधींच्या असहकार चळवळीत भाग घेतला आणि ब्रिटीश अधिकाऱ्यांच्या हातून त्यांना प्रथम प्रतिकाराची चवही मिळाली.
- आंदोलनाच्या निलंबनामुळे निराश होऊन ते क्रांतिकारी हिंदुस्थान रिपब्लिकन असोसिएशन (HRA) मध्ये सामील झाले.
- काकोरी ट्रेन दरोडा आणि ब्रिटीश अधिकाऱ्याच्या हत्येसारख्या कृत्यांमध्ये सामील असलेला तो एक प्रमुख व्यक्ती बनला.
- चंद्रशेखर आझाद यांचा 27 फेब्रुवारी 1931 रोजी अल्फ्रेड पार्क येथे डोक्यात गोळी झाडून मृत्यू झाला.
चंद्रशेखर आझाद यांचे निधन
सेंट्रल असेंब्लीच्या बॉम्बस्फोटानंतर आझाद यांनी भगतसिंग यांना तुरुंगातून सोडवण्याचा प्रयत्न केला. 27 फेब्रुवारी 1931 रोजी चंद्रशेखर आझाद आपल्या एका संपर्काला भेटण्यासाठी अल्फ्रेड पार्क येथे गेले असता त्यांना पोलिसांनी घेरले. सादर करण्याच्या आदेशाला न जुमानता त्याने पोलिस बटालियनचा वीरतापूर्वक काही तास प्रतिकार केला पण शेवटी स्वतःच्या डोक्यात गोळी झाडून घेतली.
चंद्रशेखर आझाद यांचे चरित्र
चंद्रशेखर आझाद यांच्यावरील मूलभूत माहिती जाणून घेण्यासाठी खालील तक्ता तपासा:
चंद्रशेखर आझाद यांचे स्वातंत्र्यलढ्यातील योगदान
चंद्रशेखर आझाद हे महान भारतीय स्वातंत्र्यसैनिक होते. त्यांच्या प्रखर देशभक्ती आणि वीरतेने त्यांच्या पिढीतील इतरांना स्वातंत्र्ययुद्धात सामील होण्यास प्रवृत्त केले. त्यांनी भगतसिंग यांचे गुरू म्हणून काम केले आणि भगतसिंग यांच्यासमवेत त्यांना भारताने आजवर निर्माण केलेल्या महान क्रांतिकारकांपैकी एक मानले जाते. चंद्रशेखर आझाद यांचे स्वातंत्र्य चळवळीतील योगदान खाली पहा.
असहकार आंदोलन
डिसेंबर १९२१ मध्ये चंद्रशेखर विद्यार्थी म्हणून असहकार चळवळीत सामील झाले. त्यावेळी ते 15 वर्षांचे होते. त्यामुळे त्याला ताब्यात घेण्यात आले. त्याने स्वत:ची ओळख “आझाद” (द फ्री), वडील “स्वतंत्रता” (स्वातंत्र्य) म्हणून आणि त्याच्या राहण्याचे ठिकाण “जेल” म्हणून त्याला न्यायदंडाधिकाऱ्यांसमोर आणले. त्यामुळे त्यांना चंद्रशेखर आझाद हे नाव मिळाले.
हिंदुस्थान रिपब्लिकन असोसिएशन
- 1922 मध्ये गांधींनी असहकार कारवाई स्थगित केल्यानंतर आझाद एच आर ए मध्ये सामील झाले.
- अनुशीलन समितीची शाखा म्हणून, सचिंद्र नाथ सन्याल, नरेंद्र मोहन सेन आणि प्रतुल गांगुली यांनी 1924 मध्ये पूर्व बंगालमध्ये HRA या भारतीय क्रांतिकारी गटाची स्थापना केली.
- सदस्य: भगतसिंग , चंद्रशेखर आझाद, सुखदेव, राम प्रसाद बिस्मिल, रोशन सिंग, अशफाकुल्ला खान, राजेंद्र लाहिरी.
काकोरी षडयंत्र
क्रांतिकारी उपक्रमांसाठी जमा केलेला बहुतांश पैसा सरकारी इमारतींमधून चोरी करून मिळवला गेला. त्यानुसार HRA ने 1925 मध्ये काकोरी, लखनौ जवळ काकोरी ट्रेन दरोडा टाकला. चंद्रशेखर आझाद, राम प्रसाद बिस्मिल, अशफाकुल्ला खान, राजेंद्र लाहिरी आणि मन्मथनाथ गुप्ता यांनी ही रणनीती पार पाडली.
हिंदुस्थान सोशालिस्ट रिपब्लिकन असोसिएशन
नंतर, HRA च्या अवशेषांमधून हिंदुस्थान सोशालिस्ट रिपब्लिकन आर्मी (HSRA) ची स्थापना झाली. चंद्रशेखर आझाद, अशफाकुल्ला खान, भगतसिंग, सुखदेव थापर आणि जोगेश चंद्र चॅटर्जी यांनी १९२८ मध्ये नवी दिल्लीतील फिरोजशाह कोटलामध्ये याची स्थापना केली. लाला लजपत राय यांच्या हत्येचा नेमका बदला घेण्यासाठी , HSRA ने 1928 मध्ये लाहोरमध्ये जेपी साँडर्स या ब्रिटिश पोलिसाच्या हत्येची योजना आखली.
HSRA आणि साँडर्सची हत्या
सप्टेंबर 1928 रोजी आझाद यांनी भगतसिंग आणि सुखदेव यांच्यासमवेत हिंदुस्थान सोशालिस्ट रिपब्लिकन असोसिएशन (HSRA) ची स्थापना केली. लाला लजपत राय यांच्या हत्येचा बदला घेण्यासाठी, HSRA चे पहिले मिशन 1928 मध्ये लाहोरमध्ये जेपी साँडर्सला मारणे हे होते. सार्वजनिक सुरक्षा विधेयक आणि व्यापार विवाद विधेयकाचा निषेध करण्यासाठी, दुसरे काम सेंट्रल असेंब्लीवर बॉम्बफेक करणे होते.
चंद्रशेखर आझाद यांचा वारसा
गांधी-आयर्विन कराराच्या परिणामस्वरुप, त्यांच्या संस्मरणानुसार, आझाद यांनी जवाहरलाल नेहरूंशी त्यांच्या निधनाच्या काही आठवड्यांपूर्वी भेट घेतली होती. आझाद, त्यांच्या अनेक सहकाऱ्यांप्रमाणे, नेहरूंच्या म्हणण्यानुसार, त्यांच्या तंत्राची “निरर्थकता” लक्षात आली, त्यांनी असेही नमूद केले की “शांततापूर्ण पद्धती” प्रभावी होतील यावर आझादला पूर्ण विश्वास नव्हता. अलाहाबादमधील अल्फ्रेड पार्क सध्या चंद्रशेखर आझाद पार्क म्हणून ओळखले जाते. अलाहाबाद संग्रहालयात त्याच्या कोल्ट पिस्तुलाचे प्रदर्शन आहे.
महाराष्ट्रातील सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी ऑनलाईन क्लास, व्हिडिओ कोर्स, टेस्ट सिरीज, पुस्तके आणि इतर अभ्यास साहित्य खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करून मिळावा.
