Polity- Important Amendments in Indian Constitution – Introduction
ప్రపంచంలోని ఏ ఇతర లిఖిత రాజ్యాంగం వలె, మారుతున్న పరిస్థితులు మరియు అవసరాలకు అనుగుణంగా తనను తాను సర్దుబాటు చేసుకునేందుకు భారత రాజ్యాంగం కూడా దాని సవరణను అందిస్తుంది.
రాజ్యాంగంలోని పార్ట్ XXలోని ఆర్టికల్ 368 రాజ్యాంగాన్ని మరియు దాని విధానాన్ని సవరించడానికి పార్లమెంటుకు ఉన్న అధికారాలతో వ్యవహరిస్తుంది. దాని కోసం నిర్దేశించిన విధానానికి అనుగుణంగా పార్లమెంటు ఏదైనా నిబంధనను కూడిక, వైవిధ్యం లేదా రద్దు చేయడం ద్వారా రాజ్యాంగాన్ని సవరించవచ్చని పేర్కొంది.
అయితే, రాజ్యాంగం యొక్క ‘ప్రాథమిక నిర్మాణం’గా ఉండే నిబంధనలను పార్లమెంటు సవరించదు. కేశవానంద భారతి కేసులో (1973) సుప్రీంకోర్టు ఈ తీర్పునిచ్చింది.
APPSC/TSPSC Sure shot Selection Group
Polity- Important Amendments in Indian Constitution (Part-2)
భారత రాజ్యాంగంలో ముఖ్యమైన సవరణలు కొన్ని పార్ట్ 1 లో అందించాము. ఇక్కడ మరి కొన్ని ముఖ్యమైన సవరణలు వివరించాము.
39వ సవరణ చట్టం, 1975
కారణాలు: రాజ్ నారాయణ్ పిటిషన్‌పై లోక్‌సభకు ప్రధాని ఇందిరాగాంధీ ఎన్నిక చెల్లదని అలహాబాద్ హైకోర్టు ఇచ్చిన తీర్పుకు ప్రతిస్పందనగా ఇది అమలులోకి వచ్చింది.
సవరణలు:
రాష్ట్రపతి, ఉపరాష్ట్రపతి, ప్రధాని మరియు స్పీకర్‌లకు సంబంధించిన వివాదాలను న్యాయవ్యవస్థ పరిధికి మించి ఉంచింది. వాటిని పార్లమెంటు నిర్ణయించే అధికారం ద్వారా నిర్ణయించాలి.
తొమ్మిదో షెడ్యూల్‌లో కొన్ని కేంద్ర చట్టాలను చేర్చారు
42 వ సవరణ చట్టం, 1976
పీఠికలో మూడు కొత్త పదాలు (అంటే, సోషలిస్ట్, లౌకిక మరియు సమగ్రత) జోడించబడ్డాయి.
పౌరులచే ప్రాథమిక విధులను జోడించారు (కొత్త భాగం IV A).
కేబినెట్ సలహాకు రాష్ట్రపతిని కట్టుబడేలా చేసింది.
ఇతర విషయాల కోసం అడ్మినిస్ట్రేటివ్ ట్రిబ్యునల్‌లు అందించబడింది (భాగం XIV A జోడించబడింది).
1971 జనాభా లెక్కల ఆధారంగా 2001 వరకు లోక్‌సభ మరియు రాష్ట్ర శాసనసభలలో సీట్లను స్తంభింపజేయడం – జనాభా నియంత్రణ కొలత
న్యాయపరమైన పరిశీలనకు మించి రాజ్యాంగ సవరణలు చేసింది.
సుప్రీంకోర్టు మరియు హైకోర్టుల న్యాయ సమీక్ష మరియు రిట్ అధికార పరిధిని తగ్గించింది.
లోక్‌సభ మరియు రాష్ట్ర శాసనసభల పదవీకాలాన్ని 5 నుండి 6 సంవత్సరాలకు పెంచింది.
నిర్దేశక సూత్రాల అమలు కోసం రూపొందించిన చట్టాలు కొన్ని ప్రాథమిక హక్కుల ఉల్లంఘన కారణంగా కోర్టులు చెల్లవని ప్రకటించలేవు.
దేశ వ్యతిరేక కార్యకలాపాలను ఎదుర్కోవడానికి చట్టాలను రూపొందించడానికి పార్లమెంటుకు అధికారం ఇచ్చింది మరియు అటువంటి చట్టాలు ప్రాథమిక హక్కుల కంటే ప్రాధాన్యతనిస్తాయి.
సమాన న్యాయం మరియు ఉచిత న్యాయ సహాయం, పరిశ్రమల నిర్వహణలో కార్మికుల భాగస్వామ్యం మరియు పర్యావరణం, అడవులు మరియు వన్యప్రాణుల రక్షణ వంటి మూడు కొత్త ఆదేశిక సూత్రాలు జోడించబడ్డాయి.
భారత భూభాగంలో కొంతభాగంలో జాతీయ అత్యవసర పరిస్థితిని ప్రకటించడాన్ని సులభతరం చేసింది.
రాష్ట్రంలో రాష్ట్రపతి పాలన యొక్క వన్-టైమ్ వ్యవధిని 6 నెలల నుండి ఒక సంవత్సరానికి పొడిగించింది.
శాంతిభద్రతల గంభీరమైన పరిస్థితిని ఎదుర్కోవడానికి ఏ రాష్ట్రంలోనైనా తన సాయుధ బలగాలను మోహరించడానికి కేంద్రానికి అధికారం ఇచ్చింది.
విద్య, అడవులు, అడవి జంతువులు మరియు పక్షుల రక్షణ, తూనికలు మరియు కొలతలు మరియు న్యాయ నిర్వహణ, రాజ్యాంగం మరియు సుప్రీంకోర్టు మరియు హైకోర్టులు మినహా అన్ని న్యాయస్థానాల సంస్థ అయిన ఐదు సబ్జెక్టులను రాష్ట్ర జాబితా నుండి ఉమ్మడి జాబితాకు మార్చింది.
పార్లమెంటు మరియు రాష్ట్ర శాసనసభలలో కోరం అవసరాన్ని తొలగించారు.
దాని సభ్యులు మరియు కమిటీల హక్కులు మరియు అధికారాలను ఎప్పటికప్పుడు నిర్ణయించడానికి పార్లమెంటుకు అధికారం ఇచ్చింది.
ఆల్-ఇండియా జ్యుడీషియల్ సర్వీస్ ఏర్పాటు కోసం అందించబడింది.
విచారణ తర్వాత (అంటే, ప్రతిపాదిత పెనాల్టీపై) రెండవ దశలో ప్రాతినిధ్యం వహించే పౌర సేవకుని హక్కును తీసివేయడం ద్వారా క్రమశిక్షణా చర్య కోసం ప్రక్రియను తగ్గించారు.
43వ సవరణ చట్టం, 1977
న్యాయ సమీక్ష మరియు రిట్‌ల జారీకి సంబంధించి సుప్రీంకోర్టు మరియు హైకోర్టుల అధికార పరిధిని పునరుద్ధరించారు.
దేశ వ్యతిరేక కార్యకలాపాలను ఎదుర్కొనేందుకు చట్టాలను రూపొందించే ప్రత్యేక అధికారాలను పార్లమెంటుకు లేకుండా చేసింది.
44వ సవరణ చట్టం, 1978
లోక్‌సభ మరియు రాష్ట్ర శాసనసభల అసలు పదవీకాలం (అంటే 5 సంవత్సరాలు) పునరుద్ధరించబడింది.
పార్లమెంటు మరియు రాష్ట్ర శాసనసభలలో కోరమ్‌కు సంబంధించి నిబంధనలను పునరుద్ధరించింది.
పార్లమెంటరీ అధికారాలకు సంబంధించిన నిబంధనలలో బ్రిటిష్ హౌస్ ఆఫ్ కామన్స్ ప్రస్తావనను విస్మరించారు.
పార్లమెంటు మరియు రాష్ట్ర శాసనసభల కార్యకలాపాలకు సంబంధించిన నిజమైన నివేదికలను వార్తాపత్రికలో ప్రచురించడానికి రాజ్యాంగ రక్షణ కల్పించింది.
మంత్రివర్గం యొక్క సలహాను పునఃపరిశీలన కోసం ఒకసారి వెనక్కి పంపే అధికారం రాష్ట్రపతికి ఇచ్చింది. కానీ, పునరాలోచనలో ఉన్న సలహా రాష్ట్రపతికి కట్టుబడి ఉంటుంది.
ఆర్డినెన్స్‌లు జారీ చేయడంలో రాష్ట్రపతి, గవర్నర్ మరియు నిర్వాహకుల సంతృప్తిని అంతిమంగా ఉంచే నిబంధనను తొలగించింది.
సుప్రీంకోర్టు మరియు హైకోర్టుల అధికారాలలో కొన్నింటిని పునరుద్ధరించింది.
జాతీయ అత్యవసర పరిస్థితికి సంబంధించి ‘అంతర్గత భంగం’ అనే పదాన్ని ‘సాయుధ తిరుగుబాటు’ ద్వారా భర్తీ చేసింది.
మంత్రివర్గం యొక్క వ్రాతపూర్వక సిఫార్సుపై మాత్రమే జాతీయ అత్యవసర పరిస్థితిని ప్రకటించేలా రాష్ట్రపతిని చేసింది.
జాతీయ అత్యవసర పరిస్థితి మరియు రాష్ట్రపతి పాలనకు సంబంధించి కొన్ని విధానపరమైన రక్షణలను రూపొందించారు.
ప్రాథమిక హక్కుల జాబితా నుండి ఆస్తిపై హక్కును తొలగించి, దానిని చట్టబద్ధమైన హక్కుగా మాత్రమే చేసింది.
జాతీయ ఎమర్జెన్సీ సమయంలో ఆర్టికల్ 20 మరియు 21 ద్వారా హామీ ఇవ్వబడిన ప్రాథమిక హక్కులను సస్పెండ్ చేయలేము.
రాష్ట్రపతి, ఉపరాష్ట్రపతి, ప్రధానమంత్రి, లోక్‌సభ స్పీకర్ ఎన్నికల వివాదాలను పరిష్కరించేందుకు కోర్టుకు ఉన్న అధికారాన్ని తొలగించే నిబంధనలను విస్మరించింది.
50వ సవరణ చట్టం, 1984
సాయుధ దళాలు లేదా గూఢచార సంస్థల కోసం ఏర్పాటు చేయబడిన గూఢచార సంస్థలు మరియు టెలికమ్యూనికేషన్ వ్యవస్థలలో పనిచేసే వ్యక్తుల ప్రాథమిక హక్కులను పరిమితం చేయడానికి పార్లమెంటుకు అధికారం ఇచ్చింది.
సవరణలు: ఫిరాయింపుల కారణంగా పార్లమెంటు మరియు రాష్ట్ర శాసనసభల సభ్యులపై అనర్హత వేటు వేయడానికి అందించబడింది మరియు దీనికి సంబంధించిన వివరాలతో కూడిన కొత్త పదో షెడ్యూల్‌ను జోడించింది.
58 సవరణ చట్టం, 1987
హిందీ భాషలో రాజ్యాంగం యొక్క అధికారిక గ్రంథం కోసం అందించబడింది మరియు రాజ్యాంగం యొక్క హిందీ వెర్షన్‌కు అదే చట్టపరమైన పవిత్రతను ఇచ్చింది.
61 సవరణ చట్టం, 1989
లోక్‌సభ మరియు రాష్ట్ర శాసనసభ ఎన్నికలకు ఓటు వేసే వయస్సును 21 సంవత్సరాల నుండి 18 సంవత్సరాలకు తగ్గించారు.
65వ సవరణ చట్టం, 1990
షెడ్యూల్డ్ కులాలు మరియు షెడ్యూల్డ్ తెగల కోసం ప్రత్యేక అధికారి స్థానంలో షెడ్యూల్డ్ కులాలు మరియు షెడ్యూల్డ్ తెగల కోసం బహుళ-సభ్య జాతీయ కమిషన్ ఏర్పాటు కోసం అందించబడింది.
69వ సవరణ చట్టం, 1991
ఢిల్లీకి జాతీయ రాజధాని ప్రాంతంగా రూపకల్పన చేయడం ద్వారా ఢిల్లీ కేంద్రపాలిత ప్రాంతానికి ప్రత్యేక హోదా కల్పించింది. ఢిల్లీకి 70 మంది సభ్యుల శాసనసభ మరియు 7 మంది సభ్యుల మంత్రి మండలి ఏర్పాటుకు కూడా సవరణ అందించింది.
71వ సవరణ చట్టం, 1992
ఎనిమిదవ షెడ్యూల్‌లో కొంకణి, మణిపురి మరియు నేపాలీ భాషలను చేర్చారు. దీంతో మొత్తం షెడ్యూల్డ్ భాషల సంఖ్య 18కి పెరిగింది.
How many amendments are there in Indian constitution?
There are 105 amendment acts as of December 2021 that is made in the Indian Constitution over time
What is 69th Amendment Act, 1991?
By designating Delhi as the National Capital Territory, the Union Territory of Delhi has been accorded a special status. The amendment also provided for a 70-member Legislative Assembly and a 7-member Council of Ministers for Delhi.
what is 50th Amendment Act, 1984?
Empowered Parliament to restrict the fundamental rights of persons working in intelligence agencies and telecommunication systems set up for the armed forces or intelligence agencies.