‘గోబర్ధన్’ పథకం – లక్ష్యాలు, ప్రయోజనాలు మరియు మరిన్ని వివరాలు

‘గోబర్ధన్’ పథకం

భారత ప్రభుత్వం ప్రారంభించిన “గోబర్ధన్” పథకం దాని ఏకీకృత రిజిస్ట్రేషన్ పోర్టల్ కోసం వార్తల్లో ఉంది, ఇది బయోగ్యాస్/CBG (కంప్రెస్డ్ బయోగ్యాస్) రంగంలో పెట్టుబడి మరియు భాగస్వామ్యాన్ని అంచనా వేయడానికి ఒక-స్టాప్ రిపోజిటరీగా పనిచేస్తుంది. పశువుల పేడ మరియు వ్యవసాయ అవశేషాలు వంటి సేంద్రీయ వ్యర్థాలను బయోగ్యాస్, CBG మరియు బయో-ఎరువులుగా మార్చడం ఈ పథకం లక్ష్యం, తద్వారా వృత్తాకార ఆర్థిక వ్యవస్థ మరియు వ్యర్థాల నుండి సంపద ఉత్పత్తిని ప్రోత్సహిస్తుంది.

‘గోబర్ధన్’ పథకం వివరాలు

• లక్ష్యం : గోబర్ధన్ పథకం అనేది వ్యర్థాలను సంపదగా మార్చడంపై దృష్టి సారించిన భారత ప్రభుత్వం యొక్క గొడుగు కార్యక్రమం. ఇది బయోగ్యాస్/CBG/బయో-CNG ప్లాంట్‌లను ఏర్పాటు చేయడానికి, స్థిరమైన ఆర్థిక వృద్ధిని నడపడానికి మరియు వృత్తాకార ఆర్థిక వ్యవస్థను ప్రోత్సహించడానికి బలమైన పర్యావరణ వ్యవస్థను నిర్మించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.
• విజన్ : ఈ పథకం 2070 నాటికి వృత్తాకార ఆర్థిక వ్యవస్థ, వ్యర్థాల నుండి సంపద ఉత్పత్తి మరియు నికర-సున్నా ఉద్గారాలను సాధించాలనే ప్రభుత్వ దృష్టికి అనుగుణంగా ఉంది. ఇది స్థిరమైన అభివృద్ధిని ప్రోత్సహించడం, ఆరోగ్యం మరియు శ్రేయస్సును మెరుగుపరచడం, స్వచ్ఛమైన నీరు మరియు పారిశుద్ధ్యాన్ని అందించడం మరియు నిర్ధారించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.
• అమలు చేసే ఏజెన్సీ: జలశక్తి మంత్రిత్వ శాఖ ఆధ్వర్యంలోని డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ డ్రింకింగ్ వాటర్ అండ్ శానిటేషన్ (DDWS), గోబర్ధన్ పథకాన్ని అమలు చేయడానికి నోడల్ డిపార్ట్‌మెంట్.

‘గోబర్ధన్’ పథకం ఏకీకృత రిజిస్ట్రేషన్ పోర్టల్

ఇటీవలే ప్రారంభించబడిన పోర్టల్ భారతదేశంలో బయోగ్యాస్/CBG ప్రాజెక్ట్‌ల కోసం ఒక ప్రత్యేక రిజిస్ట్రేషన్ నంబర్‌ను నమోదు చేయడానికి మరియు పొందేందుకు కేంద్రీకృత వేదికగా పనిచేస్తుంది. బయోగ్యాస్/CBG/బయో-CNG ప్లాంట్‌లను ఏర్పాటు చేయాలనుకునే ప్రభుత్వం, సహకార మరియు ప్రైవేట్ సంస్థలు భారత ప్రభుత్వ మంత్రిత్వ శాఖలు మరియు విభాగాల నుండి వివిధ ప్రయోజనాలను మరియు మద్దతును పొందేందుకు ఈ పోర్టల్‌లో నమోదు చేసుకోవచ్చు.

‘గోబర్ధన్’ పథకం లక్షణాలు

• సేంద్రీయ వ్యర్థాలను ఉపయోగించడం ద్వారా సంపద మరియు శక్తిని ఉత్పత్తి చేయడం గోబర్ధన్ పథకం యొక్క ప్రాథమిక లక్ష్యం.
• వేస్ట్ టు ఎనర్జీ స్కీమ్, SATAT స్కీమ్, SBM(G) ఫేజ్ II, అగ్రి ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్ ఫండ్ మరియు యానిమల్ హస్బెండరీ ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్ డెవలప్‌మెంట్ ఫండ్ వంటి వివిధ మంత్రిత్వ శాఖలు మరియు డిపార్ట్‌మెంట్ల క్రింద వివిధ కార్యక్రమాలు మరియు కార్యక్రమాలను ఈ పథకం కలిగి ఉంటుంది.
• ఈ పథకం భారతదేశ వాతావరణ కార్యాచరణ లక్ష్యాలకు దోహదం చేయడం, ఇంధన భద్రతను అందించడం, వ్యవస్థాపకతను మెరుగుపరచడం, గ్రామీణ ఉపాధిని సృష్టించడం, ఆరోగ్య ఫలితాలను మెరుగుపరచడం మరియు స్థిరమైన అభివృద్ధిని ప్రోత్సహించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.

‘గోబర్ధన్’ పథకం ప్రయోజనాలు

• ఆర్థిక వ్యవస్థ: వివిధ బయోగ్యాస్ ప్రాజెక్ట్‌లు/నమూనాలు మరియు కార్యక్రమాల కోసం ఒక కన్వర్జెంట్ విధానం ద్వారా గ్రామీణ ఆర్థిక వ్యవస్థను బలోపేతం చేయడం.
• ODF ప్లస్ లక్ష్యాలు: SBMG యొక్క ఫేజ్ 2లో వివరించిన ODF ప్లస్ లక్ష్యాలు (గ్రామాలలో ఘన వ్యర్థాల నిర్వహణ, జీవఅధోకరణం చెందే మరియు నాన్-బయోడిగ్రేడబుల్ వ్యర్థాల సేకరణ మరియు రవాణాతో పాటు) గోబర్ధన్ పథకం పనితీరుపై చాలా వరకు ఆధారపడి ఉంటాయి.
• ఇతర పథకాలతో సమకాలీకరణ: కంప్రెస్డ్ బయోగ్యాస్ (CBG) ఉత్పత్తి కర్మాగారాల ఏర్పాటు మరియు ఆటోమోటివ్ ఇంధనాలలో జీవ ఇంధనం వినియోగానికి మార్కెట్ అనుసంధానాన్ని నిర్ధారించే లక్ష్యంతో SATAT (స్థిరమైన రవాణా వైపు స్థిరమైన ప్రత్యామ్నాయం) లక్ష్యాలను సాధించడంలో పోర్టల్ మరింత సహాయం చేస్తుంది.
• మెరుగైన పర్యావరణం: గ్రామీణ భారతదేశం అపారమైన జీవ-వ్యర్థాలను ఉత్పత్తి చేస్తుంది, వీటిని సమర్ధవంతంగా ఉపయోగించుకోవచ్చు మరియు మెరుగైన పర్యావరణం ఏర్పడుతుంది
• ఉపాధి కల్పన : బయో-వ్యర్థాల ప్రాసెసింగ్ ముఖ్యంగా పశువుల పేడను బయోగ్యాస్ & సేంద్రియ ఎరువుగా మార్చడం వల్ల ఉపాధి అవకాశాలు మరియు గృహ పొదుపు అవకాశాలను సృష్టిస్తుంది.

‘గోబర్ధన్’ పథకం ప్రాముఖ్యత

గోబర్ధన్ పథకం ద్వారా ఇప్పటికే 650కి పైగా గోబర్ధన్ ప్లాంట్లు ఏర్పాటయ్యాయి. ఏకీకృత రిజిస్ట్రేషన్ పోర్టల్ భారతదేశంలో CBG/బయోగ్యాస్ ప్లాంట్‌ల ఏర్పాటు ప్రక్రియను క్రమబద్ధీకరిస్తుంది మరియు ప్రైవేట్ ప్లేయర్‌ల నుండి ఎక్కువ పెట్టుబడిని ఆకర్షిస్తుంది. ఈ పథకం అమలు ఉద్గారాల తగ్గింపుకు, స్వచ్ఛమైన శక్తిని అందించడానికి, గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో పారిశుధ్యం మరియు పరిశుభ్రతను పెంపొందించడానికి, ఉద్యోగ అవకాశాలను సృష్టించడానికి మరియు సుస్థిర అభివృద్ధి లక్ష్యాలకు అనుగుణంగా దోహదపడుతుంది.

గోబర్ధన్ పథకం FAQs

ప్ర. గోబర్ధన్ పథకం అంటే ఏమిటి?

జ. గోబర్ధన్ పథకం అనేది వ్యర్థాలను సంపదగా మార్చడంపై దృష్టి సారించిన భారత ప్రభుత్వం యొక్క గొడుగు కార్యక్రమం. ఇది బయోగ్యాస్/CBG/బయో-CNG ప్లాంట్‌లను ఏర్పాటు చేయడానికి, స్థిరమైన ఆర్థిక వృద్ధిని నడపడానికి మరియు వృత్తాకార ఆర్థిక వ్యవస్థను ప్రోత్సహించడానికి బలమైన పర్యావరణ వ్యవస్థను నిర్మించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.

ప్ర. గోబర్ధన్ పథకాన్ని ఏ మంత్రిత్వ శాఖ ప్రారంభించింది?

జ. గోబర్ధన్, డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ డ్రింకింగ్ వాటర్ అండ్ శానిటేషన్ (DDWS) కోసం నోడల్ డిపార్ట్‌మెంట్‌గా, జల్ శక్తి మంత్రిత్వ శాఖ ఈ పోర్టల్‌ను అభివృద్ధి చేసింది, దీనిని https://gobardhan.co.inలో యాక్సెస్ చేయవచ్చు.

ప్ర. గోబర్-ధన్ లక్ష్యం ఏమిటి?

జ. గ్రామాలు తమ పశువుల వ్యర్థాలు, వ్యవసాయ వ్యర్థాలు మరియు చివరికి అన్ని సేంద్రియ వ్యర్థాలను సురక్షితంగా నిర్వహించడానికి మద్దతు ఇవ్వడం ఈ పథకం యొక్క లక్ష్యం. వికేంద్రీకృత వ్యవస్థలను ఉపయోగించి వారి పశువులు మరియు సేంద్రియ వ్యర్థాలను సంపదగా మార్చుకునే కమ్యూనిటీలకు ఈ పథకం మద్దతు ఇస్తుంది.