Current Affairs in Telugu (రోజువారీ కరెంట్ అఫైర్స్) | 31th December 2022

Daily Current Affairs in Telugu 31 December 2022: Daily current affairs in Telugu for All Latest Updates of the following are the important aspects that are useful for all TSPSC &APPSC Group-1,2,3 and 4 as well as SI and constable and all other competitive examinations. You can easily achieve the contemporary aspects (Daily Current Affairs in Telugu for All Latest Updates) of all competitive examinations by understanding these aspects. The following are important points of the day regarding the Daily current affairs in Telugu contemporary aspects.

రాష్ట్రాల అంశాలు

1. ఛత్తీస్‌గఢ్ పోలీసుల ‘నిజాత్’ ప్రచారానికి IACP 2022 అవార్డు లభించింది

ఇంటర్నేషనల్ అసోసియేషన్ ఆఫ్ చీఫ్స్ ఆఫ్ పోలీస్: ఇంటర్నేషనల్ అసోసియేషన్ ఆఫ్ చీఫ్స్ ఆఫ్ పోలీస్ (IACP), US ఆధారిత అంతర్జాతీయ సంస్థ, ఛత్తీస్‌గఢ్ పోలీసుల ‘నిజాత్’ యాంటీ డ్రగ్ & అక్రమ మద్యం ప్రచారాన్ని సంస్థాగత విభాగంలో ‘లీడర్‌షిప్ ఇన్ క్రైమ్ ప్రివెన్షన్’ అవార్డుకు ఎంపిక చేసింది. ప్రతిష్టాత్మకమైన IACP 2022 అవార్డుకు డి-అడిక్షన్ డ్రైవ్ ‘నిజాత్’ ఎంపికైంది, ఇది డ్రగ్ పెడ్లర్లు మరియు బూట్‌లెగర్లపై కఠినంగా వ్యవహరించాలని మరియు డ్రగ్స్ స్మగ్లింగ్‌కు చెక్ పెట్టాలని ముఖ్యమంత్రి భూపేష్ బఘెల్ ఆదేశాన్ని అనుసరించి అమలు చేయబడింది. విజయవంతమైన ఏకవచన ప్రచారం, ‘నిజాత్’ మిషనరీ ఉత్సాహంతో మాదకద్రవ్యాల రహిత సమాజాన్ని సాధించడానికి అద్భుతమైన ఫలితాలను సాధించింది.

ప్రచారం గురించి:

• IPS అధికారి సంతోష్ కుమార్ సింగ్ నేతృత్వంలో ఛత్తీస్‌గఢ్ పోలీసులు ఈ ప్రచారాన్ని ప్రారంభించారు, అతను కొరియా, రాజ్‌నంద్‌గావ్ మరియు ప్రస్తుతం కోర్బాలో కొనసాగుతున్న జిల్లాలలో తీవ్ర ప్రయత్నాలతో డ్రైవ్‌కు మార్గదర్శకత్వం వహించాడు.
• నిషేధిత మాదకద్రవ్యాలు, మాదక ద్రవ్యాలు మరియు బూట్లెగ్గింగ్ యొక్క దుర్వినియోగాన్ని తుడిచిపెట్టే బాధ్యతను డ్రైవ్ తీసుకుంది, అదే సమయంలో దాని స్మగ్లింగ్ లేదా వ్యాపారాన్ని నిరోధించింది.
• ప్రచారాన్ని ప్రారంభించిన జిల్లా పోలీసులు త్రిముఖ వ్యూహాన్ని అనుసరించారు: చట్టవిరుద్ధమైన మాదకద్రవ్యాలు లేదా మాదక ద్రవ్యాల వ్యాపారాలపై కఠిన చర్యలు, అధిక-స్పిరిట్ పబ్లిక్ అవగాహన మరియు డి-అడిక్షన్ ఎంగేజ్‌మెంట్ ప్రక్రియగా కౌన్సెలింగ్ & పునరావాసంలో మద్దతును అందించడం.

2. భారతదేశపు తొలి ముస్లిం మహిళా ఉపాధ్యాయురాలు ఫాతిమా షేక్‌పై పాఠాన్ని ప్రవేశపెట్టిన ఏపీ ప్రభుత్వం

ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం ఎనిమిదో తరగతి పాఠ్యపుస్తకాల్లో ఫాతిమా షేక్ సహకారంపై పాఠాన్ని ప్రవేశపెట్టింది. ఫాతిమా షేక్ భారతదేశపు మొదటి మహిళా ముస్లిం ఉపాధ్యాయురాలు మరియు భారతదేశపు గొప్ప సంఘ సంస్కర్తలు మరియు విద్యావేత్తలలో ఒకరు.

ఆడపిల్లల విద్య కోసం కృషి చేసిన సుప్రసిద్ధ సంఘ సంస్కర్త దంపతులైన జ్యోతి రావ్ ఫూలే మరియు సావిత్రీబాయికి ఆమె ఆశ్రయం ఇచ్చిన విషయం తెలిసిందే.

 కీలకాంశాలు

• జ్యోతిరావ్ ఫూలే మరియు సావిత్రీబాయి ఫూలే కుల వ్యవస్థకు  వ్యతిరేకంగా చొరవ తీసుకున్నారు.
• బాంబే ప్రెసిడెన్సీలోని పూర్వపు పూనాలో ఫూలే దంపతులు మొదటి బాలికల పాఠశాలను మాజీ వారి ఇంటిలో ప్రారంభించడానికి అనుమతించిన ఘనత ఫాతిమా షేక్‌కు ఉంది.
• ఫూలే దంపతులు నిర్వహిస్తున్న ఐదు పాఠశాలల్లో ఫాతిమా షేక్ బోధించారు.
• 1851లో ముంబైలో ఆమె స్వంతంగా రెండు పాఠశాలలను స్థాపించారు.
• ఫాతిమా షేక్ సింథియా ఫర్రార్ నిర్వహిస్తున్న సంస్థలో సావిత్రిబాయి ఫూలేతో పాటు ఉపాధ్యాయ శిక్షణ పొందారు.
• అయితే ఆమెకు తగిన గుర్తింపు రాలేదు.
• ఆమె దేశంలోని కీర్తి లబించని వారిలో నిలిచిపోయింది.

ఫాతిమా షేక్ గురించి : ఫాతిమా షేక్ ఒక భారతీయ విద్యావేత్త, ఆమె సంఘ సంస్కర్తలు జ్యోతిరావ్ ఫూలే మరియు సావిత్రీబాయి ఫూలేల సహోద్యోగి. ఆధునిక భారతదేశపు తొలి ముస్లిం మహిళా ఉపాధ్యాయుల్లో ఆమె ఒకరు. ఆమె ఫూల్స్ పాఠశాలలో దళిత పిల్లలకు బోధించడం ప్రారంభించింది.

ఫాతిమా షేక్ జనవరి 9, 1831న జన్మించారు. ఆమె ఉస్మాన్ షేక్ సోదరి, ఆమె ఇంట్లో జ్యోతిరావు ఫూలే మరియు సావిత్రిబాయి ఫూలే నివాసం ఉంటున్నారు. 9 జనవరి 2022న, Google ఆమె 191వ జయంతి సందర్భంగా ఫాతిమా షేక్‌ను డూడుల్‌తో సత్కరించింది.

3. ఒడిశా యొక్క ‘ధను యాత్ర’ అతిపెద్ద బహిరంగ థియేటర్ ప్రదర్శన ప్రారంభమైంది 

‘ధను యాత్ర’ ఉత్సవం, అతిపెద్ద ఓపెన్-ఎయిర్ థియేటర్ ఫెస్టివల్ రెండేళ్ల విరామం తర్వాత ఒడిశాలోని బార్‌ఘర్‌లో ప్రారంభమైంది. శక్తివంతమైన ధను యాత్ర ఒడిశా సంస్కృతితో ముడిపడి ఉంది. ఈ ఫెస్టివల్ డిసెంబర్ 27 నుండి జనవరి 6, 2023 వరకు నిర్వహించబడుతోంది. దేశవ్యాప్తంగా 130 సాంస్కృతిక బృందాలకు చెందిన పలువురు కళాకారులు ఈ ఉత్సవంలో ప్రదర్శన ఇవ్వనున్నారు. దేశవ్యాప్తంగా 130 సాంస్కృతిక బృందాలకు చెందిన 3,000 మంది కళాకారులు ఈ ఉత్సవంలో పాల్గొంటున్నారు. అయితే, ధను యాత్రలో కంస ప్రధాన ఆకర్షణ.

ధను యాత్ర పండుగ గురించి: ధను యాత్ర, పదకొండు రోజుల పాటు జరిగే వార్షిక కోలాహలం బర్గర్‌ను భారత సాంస్కృతిక పటంలో ఉంచుతుంది. ఇది ఒడిషాన్ వారసత్వం మరియు సంస్కృతి ప్రమాణాలతో సమానంగా ఉంది. ఇది 5 చదరపు కి. మీ కంటే ఎక్కువ విస్తీర్ణంలో ఉన్న ఒక ఓపెన్-ఎయిర్ థియేటర్ ఫెస్టివల్ మరియు మధ్యలో ఒక గ్రామం మరియు పట్టణాన్ని కలిగి ఉంటుంది. తారాగణం కూడా చాలా పొడవుగా ఉంది, వాస్తవంగా ప్రతి గ్రామస్థునికి ఒక పాత్ర ఉంటుంది మరియు మొత్తం పదకొండు రోజుల పాటు, బార్‌ఘర్ ప్రజలు కాన్సా రాజు ఆజ్ఞాపించిన వాటిని జిల్లా పరిపాలనకు కాదు.

ధను యాత్ర పండుగ చరిత్ర : 1947-48 సంవత్సరపు పంట కాలం తర్వాత, భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన తర్వాత, బ్రిటీష్ దుష్పరిపాలన ముగింపు కోసం సమాజంలో సంతోషకరమైన వాతావరణానికి ప్రతిబింబంగా ధను యాత్ర ప్రారంభమైంది. అప్పటి నుండి ప్రతి సంవత్సరం ఈ ప్రాంతంలోని ప్రధాన పంట అయిన వరి కోత చివరిలో నిర్వహిస్తారు.
ఇది ‘పౌససుక్ల’ 5వ రోజు నుండి ‘పౌసపూర్ణిమ’ నాడు ముగుస్తుంది. 11 రోజులలో బార్‌గఢ్ పట్టణంలోని మొత్తం ప్రాంతం మరియు బార్‌గఢ్ బ్లాక్‌కి ప్రక్కనే ఉన్న సిమెంట్ నగర్, పధన్‌పాలి, జముర్దా, తోరా మొదలైన సబ్-అర్బన్ ప్రాంతాలు కాన్సా రాజ్యంలోకి వస్తాయి – ‘మధుర నగరి’. పౌరాణిక నామకరణం ప్రకారం బర్గర్ ప్రక్కన ప్రవహించే జీరా నది జమున నదిగా మరియు నదికి అవతలి వైపున ‘అంబపాలి’గా ‘గోపాపుర’గా మారుతుంది.
ధను యాత్ర చివరిసారిగా డిసెంబర్ 31, 2019 నుండి జనవరి 10, 2020 వరకు జరిగింది. మరుసటి సంవత్సరం, కోవిడ్ -19 ముప్పు కారణంగా దీనిని జరుపుకోలేకపోయారు, ఈ సంవత్సరం ప్రారంభంలో, ఎగ్జిక్యూటివ్ కమిటీ తర్వాత యాత్ర యొక్క మరొక సీజన్ రద్దు చేయబడింది. రాష్ట్ర ప్రభుత్వం విధించిన కోవిడ్ ఆంక్షల మధ్య ప్రజలు గుమికూడకుండా మరియు ప్రజల భద్రతకు భరోసా కల్పించేందుకు పండుగను నిర్వహించకూడదని ఏకగ్రీవంగా నిర్ణయించింది.

4. తమిళనాడు రూ. 25 కోట్ల బడ్జెట్‌తో నీలగిరి తార్ ప్రాజెక్ట్‌ను ప్రారంభించింది

తమిళనాడు ప్రభుత్వం ‘నీలగిరి తార్ ప్రాజెక్ట్’ను ప్రకటించింది, ఇది రాష్ట్ర జంతువు యొక్క అసలు ఆవాసాలను పునరుద్ధరించడం మరియు దాని జనాభాను స్థిరీకరించడం లక్ష్యంగా భారతదేశం యొక్క మొట్టమొదటి-రకం చొరవ. 25.14 కోట్ల బడ్జెట్‌తో ‘నీలగిరి తార్ ప్రాజెక్ట్’ ఐదేళ్ల కార్యక్రమం.

జాతుల పరిరక్షణకు సంబంధించి ప్రాజెక్ట్ డైరెక్టర్ అధ్యక్షతన ఒక ప్రత్యేక బృందం కూడా ఉంటుంది. స్థానికంగా అంతరించిపోయిన అటవీ ప్రాంతాలలో తిరిగి ప్రవేశపెట్టడం కోసం జంతువులను క్యాప్టివ్ బ్రీడింగ్ చేపట్టే అవకాశాన్ని ఈ బృందం అన్వేషిస్తుంది.

కీలక అంశాలు

• తార్ పరిధిలో అటవీశాఖ ద్వారా సమకాలీకరణ సర్వేలు నిర్వహించాలని ప్రభుత్వం ఆదేశించింది.
  సర్వేలో కదలిక నమూనాలు, నివాస వినియోగం మరియు ప్రవర్తన మరియు రేడియో-టెలిమెట్రీ అధ్యయనాలపై అవగాహన ఉంటుంది.
• ప్రాజెక్ట్ టైగర్ మరియు ప్రాజెక్ట్ ఎలిఫెంట్‌కు అనుగుణంగా ఈ ప్రాజెక్టును రూపొందించినట్లు పర్యావరణ, అటవీ మరియు వాతావరణ మార్పుల శాఖ అదనపు ప్రధాన కార్యదర్శి సుప్రియా సాహు తెలియజేశారు.
• 0.04 చ.కి.మీ నుండి 161.69 చ.కి.మీ విస్తీర్ణంలో ఉన్న మొత్తం 123 ఆవాస శకలాలలో నీలగిరి తార్ ఉనికిని నిర్ధారించారు.
• గత కొన్ని దశాబ్దాలుగా ఈ జాతి దాని సాంప్రదాయ ఆవాసాలలో దాదాపు 14% స్థానికంగా అంతరించిపోయింది.

5. ఐపీఎస్ అధికారిణి లక్ష్మీ సింగ్ నోయిడాలో యూపీ తొలి మహిళా పోలీస్ కమిషనర్‌గా నియమితులయ్యారు

ఐపీఎస్ అధికారిణి లక్ష్మీ సింగ్: ఉత్తరప్రదేశ్ ప్రభుత్వం కొత్త నోయిడా పోలీస్ చీఫ్‌గా ఐపీఎస్ అధికారిణి లక్ష్మీ సింగ్‌ను నియమించింది, రాష్ట్రంలోని పోలీస్ కమిషనరేట్‌కి అధిపతిగా బాధ్యతలు చేపట్టిన మొదటి మహిళా అధికారిణి. గౌతమ్ బుద్ధ నగర్‌లో అలోక్ సింగ్ స్థానంలో 2000 బ్యాచ్ అధికారి. 1995 బ్యాచ్ ఐపీఎస్ అధికారి అయిన అలోక్ సింగ్ రాష్ట్ర రాజధాని లక్నోలోని డీజీపీ కార్యాలయంలో అదనపు డైరెక్టర్ జనరల్ ఆఫ్ పోలీస్ (ఏడీజీపీ)గా నియమితులయ్యారు.

లక్ష్మీ సింగ్ కెరీర్:

• లక్ష్మి, 48, లక్నో రేంజ్‌లోని ఇన్‌స్పెక్టర్ జనరల్ ఆఫ్ పోలీస్‌గా పనిచేస్తున్నారు.
• ఆమె UPSC నిర్వహించిన పరీక్షలలో మొదటి మహిళా IPS టాపర్ (మొత్తం 33వ ర్యాంక్)గా గుర్తింపు పొందింది మరియు అధికారిక రికార్డుల ప్రకారం, హైదరాబాద్‌లోని సర్దార్ వల్లభాయ్ పటేల్ నేషనల్ పోలీస్ అకాడమీలో ఉత్తమ ప్రొబేషనర్‌గా ఎంపికయ్యారు.
• శిక్షణ సమయంలో ఆమెకు ప్రధానమంత్రి సిల్వర్ బేషన్ మరియు హోం మంత్రి పిస్టల్ కూడా లభించింది.
• మెకానికల్ ఇంజినీరింగ్‌లో బి.టెక్ పట్టా పొందిన ఆమె 2004లో సీనియర్ సూపరింటెండెంట్ ఆఫ్ పోలీస్‌గా మొదటి పోస్టింగ్ పొందారు.
• 2013లో డిప్యూటీ ఐజీగా, 2018లో ఐజీగా పదోన్నతి పొందారు.
• లక్ష్మి గతంలో జనవరి 1, 2018 నుండి మార్చి 5, 2018 వరకు గౌతమ్ బుద్ధ నగర్‌లో స్పెషల్ టాస్క్ ఫోర్స్ (STF) ఐజి/డిఐజిగా పనిచేశారు.
• ఆ తర్వాత, ఆమె మీరట్‌లోని పోలీసు శిక్షణా పాఠశాలకు మార్చి 2018 నుండి 2020 మే 26 వరకు IG రేంజ్ లక్నోగా మార్చబడ్డారు.

6. మద్రాస్ హైకోర్టు: తమిళనాడులోని దేవాలయాల్లో మొబైల్ ఫోన్‌లను నిషేధించారు

తమిళనాడులోని ఆలయాల్లోకి భక్తులు మొబైల్ ఫోన్లు తీసుకెళ్లడాన్ని నిషేధిస్తూ మద్రాస్ హైకోర్టు మధురై బెంచ్ ఆదేశాలు జారీ చేసింది. ఈ గాడ్జెట్‌లు భక్తుల దృష్టిని ఆలయాన్ని సందర్శించే ఉద్దేశ్యం నుండి మళ్లిస్తున్నాయని జస్టిస్ ఆర్. మహదేవన్, జె.సత్యనారాయణ ప్రసాద్‌లతో కూడిన డివిజన్ బెంచ్ పేర్కొంది.

తమిళనాడు టెంపుల్ ఎంట్రీ ఆథరైజేషన్ యాక్ట్ 1947, మరియు రూల్స్ ఆలయంలో ఆర్డర్ మరియు డెకోరమ్ నిర్వహణ కోసం నిబంధనలను రూపొందించడానికి ధర్మకర్తలు లేదా ఆలయ బాధ్యతలు నిర్వహించే ఏదైనా అధికారాన్ని కలిగి ఉంటాయి.

 కీలకాంశాలు

• ప్రఖ్యాత ఆలయాల్లో మొబైల్ ఫోన్ నిషేధం అమల్లో ఉందని కోర్టు పేర్కొంది.
• ఈ ఆలయాలలో కేరళలోని గురువాయూర్‌లోని శ్రీకృష్ణ దేవాలయం, తమిళనాడులోని మధురైలోని మీనాక్షి సుందరేశ్వరాలయం మరియు ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని తిరుపతిలోని శ్రీ వెంకటేశ్వర ఆలయం ఉన్నాయి.
• ఆలయ ప్రాంగణంలోకి ప్రవేశించే ముందు మొబైల్ ఫోన్‌లను డిపాజిట్ చేయడానికి ఆలయంలో సెక్యూరిటీ కౌంటర్లు ఉంటాయి.
• తీరంలోని తిరుచెందూర్‌లోని సుబ్రమణ్య స్వామి ఆలయంలో మొబైల్ ఫోన్ వినియోగాన్ని నిషేధించేందుకు సమర్థవంతమైన చర్యలు తీసుకోవాలని కోరుతూ దాఖలైన పిటిషన్‌పై విచారణ సందర్భంగా న్యాయమూర్తులు ఆలయాల్లో మొబైల్ ఫోన్లను తీసుకెళ్లడాన్ని నిషేధిస్తూ ఉత్తర్వులు జారీ చేశారు.
• దేవాలయాలు గొప్ప సంస్థలు అని, సాంప్రదాయకంగా ప్రతి ఒక్కరి జీవితానికి అవి కేంద్రంగా ఉన్నాయని న్యాయమూర్తులు మాకు తెలియజేసారు.
• దేవాలయాలు కేవలం ప్రార్థనా స్థలం మాత్రమే కాదు, ప్రజల సామాజిక సాంస్కృతిక మరియు ఆర్థిక జీవితంలో అంతర్భాగం కూడా.

7. తమిళనాడు సమాచార కమిషన్ RTI ప్రతిస్పందనలో అత్యల్ప పనితీరును కనబరుస్తుంది

తమిళనాడు రాష్ట్ర సమాచార కమిషన్ సంబంధిత RTI చట్టం ప్రకారం అత్యల్ప ప్రతిస్పందనను కలిగి ఉంది, కోరిన సమాచారంలో 14% వరకు మాత్రమే ఉంది. అడిగిన సమాచారంలో 23% మాత్రమే పంచుకోవడంతో మహారాష్ట్ర రెండవ అత్యల్పంగా ఉంది.

సతార్క్ నాగ్రిక్ సంగతన్ ద్వారా 2021-22కి సంబంధించి భారతదేశంలో సమాచార కమిషన్ (ICలు) పనితీరుపై నివేదికను విడుదల చేసింది.

కీలక అంశాలు

• ఈ మదింపులో భాగంగా దాఖలైన ఆర్టీఐ దరఖాస్తులకు 10 ఐసీలు మాత్రమే పూర్తి సమాచారాన్ని అందించాయి.
• వీటిలో ఆంధ్రప్రదేశ్, హర్యానా, జార్ఖండ్ మరియు ఈశాన్య రాష్ట్రాలైన త్రిపుర, నాగాలాండ్ మరియు సిక్కిం ఉన్నాయి.
• సంస్థ అంచనా వేయడంలో భాగంగా మొత్తం 29 ICల నుండి ఒకే రకమైన సమాచారాన్ని కోరుతూ మొత్తం 145 RTI దరఖాస్తులు దాఖలయ్యాయి.
• నిర్వహణ మరియు సమాచారాన్ని బహిర్గతం చేయడంలో ప్రతి IC పబ్లిక్ అథారిటీగా ఎలా పని చేస్తుందో అంచనా వేయడానికి RTI దరఖాస్తులు ట్రాక్ చేయబడ్డాయి.
• కోరిన సమాచారాన్ని చాలా వరకు తిరస్కరించినందున తమిళనాడు అత్యంత అధ్వాన్నంగా పనిచేసింది.
• ICతో వ్యవహరించిన అనేక అప్పీళ్లు మరియు ఫిర్యాదులతో సహా కోరిన సమాచారాన్ని వారు తిరస్కరించారు, విధించిన జరిమానా వివరాలు మరియు నష్టపరిహారం అందించిన సమాచారం ‘రాష్ట్ర శాసనసభ ఆమోదం పొందిన తర్వాత’ మాత్రమే అందించబడుతుందని పేర్కొంది, అయితే అటువంటి నిబంధన ఏదీ లేదు.
• ఛత్తీస్‌గఢ్‌కు చెందిన SIC అనేక అంశాల సమాచారాన్ని తిరస్కరించింది, ప్రస్తుత రాష్ట్ర పాలన ప్రకారం, ఒక దరఖాస్తులో ఒక అంశంపై మాత్రమే సమాచారాన్ని కోరవచ్చు.
• 2020 మరియు 2021లో ప్రచురించబడిన మూల్యాంకనం కోసం బీహార్ SIC RTI చట్టం కింద ఎలాంటి సమాచారాన్ని అందించడంలో విఫలమైంది, అయినప్పటికీ, దాని పనితీరును మెరుగుపరుచుకుంది మరియు కోరిన సమాచారంలో 67% అందించింది.
• దేశవ్యాప్తంగా పెద్ద సంఖ్యలో ఐసీలు ఉత్తర్వులు జారీ చేయకుండానే కేసులను వాపస్ చేస్తున్నారని నివేదిక పేర్కొంది.
• ఉత్తరప్రదేశ్ మరియు ఆంధ్రప్రదేశ్ తమకు అందిన అప్పీళ్లు లేదా ఫిర్యాదులలో దాదాపు 40% తిరిగి వచ్చాయి.

బ్యాంకింగ్ & ఆర్ధిక అంశాలు

8. స్వదేశీ చెల్లింపు అప్లికేషన్ BHIM ఆరవ వార్షికోత్సవాన్ని జరుపుకుంటుంది

దేశీయంగా అభివృద్ధి చేయబడిన చెల్లింపు అప్లికేషన్ BHIM (భారత్ ఇంటర్‌ఫేస్ ఫర్ మనీ) తన ఆరవ వార్షికోత్సవాన్ని జరుపుకుంది. BHIM యాప్‌ను 30 డిసెంబర్ 2016న ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ ప్రారంభించారు. BHIM అంటే భారత్ ఇంటర్‌ఫేస్ ఫర్ మనీ. ఇది ఆధార్ ప్లాట్‌ఫారమ్‌ని ఉపయోగించే బయోమెట్రిక్ చెల్లింపు వ్యవస్థల యాప్ మరియు బ్యాంక్ ద్వారా నేరుగా ఇ-చెల్లింపును సులభతరం చేయడానికి యూనిఫైడ్ పేమెంట్ ఇంటర్‌ఫేస్ (UPI) ఆధారంగా రూపొందించబడింది.

ఇది స్మార్ట్‌ఫోన్ లేదా ఫీచర్ ఫోన్ అయినా లేదా ఇంటర్నెట్ కనెక్షన్ లేని ఫోన్ అయినా అన్ని మొబైల్ పరికరాలలో ఉపయోగించవచ్చు. బ్యాంక్ ఖాతాను ఆధార్ గేట్‌వేతో లింక్ చేసిన తర్వాత BHIM యాప్ ద్వారా చెల్లింపులు కేవలం బొటనవేలు ముద్రతో చేయవచ్చు.

BHIM గురించి:  BHIM లేదా భారత్ ఇంటర్‌ఫేస్ ఫర్ మనీ అనేది యూనిఫైడ్ పేమెంట్స్ ఇంటర్‌ఫేస్ (UPI) ఆధారంగా నేషనల్ పేమెంట్స్ కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా (NPCI) అభివృద్ధి చేసిన భారతీయ మొబైల్ చెల్లింపు యాప్. BHIM యాప్ 30 డిసెంబర్ 2016న ప్రారంభించబడింది. ఇది నేరుగా బ్యాంకుల ద్వారా ఇ-చెల్లింపును సులభతరం చేయడానికి మరియు నగదు రహిత లావాదేవీలను ప్రోత్సహించడానికి ఉద్దేశించబడింది. దీనికి గొప్ప దళిత నాయకుడు డాక్టర్ భీమ్‌రావ్ అంబేద్కర్ పేరు పెట్టారు.

ఈ అప్లికేషన్ UPIని ఉపయోగించే అన్ని భారతీయ బ్యాంకులకు మద్దతు ఇస్తుంది, ఇది తక్షణ చెల్లింపు సేవ (IMPS) అవస్థాపనపై నిర్మించబడింది మరియు ఏదైనా రెండు పార్టీలకు చెందిన 170-సభ్యుల బ్యాంకుల మధ్య తక్షణమే డబ్బును బదిలీ చేయడానికి వినియోగదారుని అనుమతిస్తుంది.

9. భారతదేశం యొక్క ఏప్రిల్-నవంబర్ ఆర్థిక లోటు సంవత్సరానికి FY23 లక్ష్యంలో 58.9%కి పెరిగింది

పెరిగిన మూలధన వ్యయం మరియు పన్నుయేతర ఆదాయంలో నెమ్మదించిన వృద్ధి కారణంగా నవంబర్ చివరిలో ప్రభుత్వ ద్రవ్య లోటు పూర్తి సంవత్సరపు బడ్జెట్ అంచనాలో 59 శాతానికి చేరుకుంది. వాస్తవ పరంగా, 2022-23 ఏప్రిల్-నవంబర్ మధ్య కాలంలో ద్రవ్య లోటు, అంటే వ్యయం మరియు రాబడి మధ్య వ్యత్యాసం రూ.9.78 లక్షల కోట్లు. గత ఏడాది ఇదే కాలంలో, లోటు 2021-22 బడ్జెట్ అంచనాలలో 46.2 శాతంగా ఉంది.

మార్చి 2023తో ముగిసే ప్రస్తుత సంవత్సరంలో ద్రవ్య లోటు రూ. 16.61 లక్షల కోట్లు లేదా GDPలో 6.4 శాతంగా ప్రభుత్వం బడ్జెట్‌ను రూపొందించింది. ఈ లోటు మార్కెట్ రుణాల ద్వారా సమకూరుతుంది. ఏప్రిల్-నవంబర్ మధ్య మూలధన వ్యయం రూ.4.47 లక్షల కోట్లు లేదా BEలో 59.6 శాతంగా ఉంది. గత ఆర్థిక సంవత్సరంలో, బిఇలో క్యాపెక్స్ 49.4 శాతంగా ఉంది.

ప్రభుత్వ మొత్తం ఆదాయాలు: కంట్రోలర్ జనరల్ ఆఫ్ అకౌంట్స్ (CGA) డేటా ప్రకారం, 12.24 లక్షల కోట్ల రూపాయల నికర పన్ను రాబడి BE 2022-23లో 63.3 శాతం. 2021-22 యొక్క సంబంధిత కాలంలో, నికర పన్ను ఆదాయం ఆ సంవత్సరం BEలో 73.5 శాతం. పన్నుయేతర ఆదాయం రూ. 1.98 లక్షల కోట్లు లేదా బీఈలో 73.5 శాతంగా ఉంది. గత ఆర్థిక సంవత్సరంలో బీఈలో 91.8 శాతం వసూళ్లు నమోదయ్యాయి.

ఏప్రిల్-నవంబర్ మధ్య కాలంలో కేంద్ర ప్రభుత్వ మొత్తం వ్యయం BE 2022-23లో 61.9 శాతంగా ఉంది, ఇది గత ఏడాది కాలంలో BEలో 59.6 శాతం కంటే ఎక్కువ. CGA డేటా ప్రకారం, పన్నుయేతర ఆదాయంతో సహా కేంద్ర ప్రభుత్వ మొత్తం వసూళ్లు రూ. 14.64 లక్షల కోట్లు లేదా ప్రస్తుత సంవత్సరం BEలో 64 శాతం. సంవత్సరం క్రితం కాలంలో, మొత్తం వసూళ్లు BE 2021-22లో 69.8 శాతానికి చేరుకున్నాయి. నవంబర్ 2022 వరకు కార్పొరేట్ పన్ను, ఆదాయపు పన్ను మరియు GST వసూళ్లు బడ్జెట్ వృద్ధి కంటే మెరుగ్గా ఉన్నాయి మరియు పన్ను రాబడి వృద్ధికి మద్దతునిస్తున్నాయి.

10. ఎనిమిది ప్రధాన పరిశ్రమల సూచీ 5.4 శాతం పెరిగింది

బొగ్గు, ఎరువులు, ఉక్కు, సిమెంట్ మరియు విద్యుత్ విభాగాల ద్వారా మెరుగైన ప్రదర్శన కారణంగా ఎనిమిది మౌలిక సదుపాయాల రంగాల ఉత్పత్తి నవంబర్‌లో 3.2 శాతం వృద్ధితో 5.4 శాతం పెరిగింది. అయితే ఈ ఏడాది నవంబర్‌లో ముడి చమురు, సహజ వాయువు, రిఫైనరీ ఉత్పత్తులు ప్రతికూల వృద్ధిని నమోదు చేశాయి. ఎనిమిది కీలక రంగాల ఉత్పత్తి వృద్ధి అక్టోబర్‌లో 0.9 శాతానికి తగ్గింది.

కీలక రంగాల వృద్ధి: బొగ్గు, ముడిచమురు, సహజవాయువు, రిఫైనరీ ఉత్పత్తులు, ఎరువులు, ఉక్కు, సిమెంట్ మరియు విద్యుత్ వంటి ఎనిమిది మౌలిక సదుపాయాల రంగాల వృద్ధి రేటు గత ఆర్థిక సంవత్సరం ఇదే కాలంలో 13.9 శాతం నుంచి ఈ ఆర్థిక సంవత్సరం ఏప్రిల్-నవంబర్‌లో 8 శాతానికి చేరుకుంది.
ఏడాది క్రితంతో పోలిస్తే 2022 నవంబర్‌లో బొగ్గు ఉత్పత్తి 12.3 శాతం, ఎరువులు 6.4 శాతం, ఉక్కు 10.8 శాతం, సిమెంట్ 28.6 శాతం, విద్యుత్ ఉత్పత్తి 12.1 శాతం పెరిగింది.

కమిటీలు & పథకాలు

11. ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ పరిశ్రమ PLI పథకం కింద దాదాపు రూ. 4,900 కోట్లు పెట్టుబడి పెట్టింది.

ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ పరిశ్రమ ఉత్పత్తి ఆధారిత ప్రోత్సాహకం (పీఎల్‌ఐ) పథకం కింద ఇప్పటివరకు రూ.4,900 కోట్లు పెట్టుబడి పెట్టిందని ప్రభుత్వం తెలిపింది. ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ పరిశ్రమ కోసం PLI పథకం రూ. 10,900 కోట్ల బడ్జెట్‌తో మార్చి 2021లో ఆమోదించబడింది. ఇది 2026-27 వరకు ఏడేళ్లపాటు అమలులో ఉంటుంది.

ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ పరిశ్రమ కోసం PLI పథకం కింద మొత్తం 182 దరఖాస్తులు ఆమోదించబడ్డాయి. ఇందులో PLI పథకం (8 పెద్ద సంస్థలు మరియు 22 SMEలు) కింద మిల్లెట్ ఆధారిత ఉత్పత్తుల కోసం 30 అప్లికేషన్‌లు ఉన్నాయి. ప్రస్తుత ఆర్థిక సంవత్సరంలో రూ.800 కోట్ల ప్రోత్సాహకాలను అందజేసే అవకాశం ఉంది. ఇప్పటి వరకు రూ.107.3 కోట్ల విక్రయ ఆధారిత ప్రోత్సాహకం అందజేయడం జరిగింది.

 ప్రాముఖ్యత: PLI లబ్ధిదారుల పెట్టుబడులు ఆహార ఉత్పత్తుల అమ్మకాలు మరియు ఎగుమతులను పెంచే అవకాశం ఉంది. ఈ పథకానికి ప్రోత్సాహకానికి అర్హత సాధించడానికి ఆహార ఉత్పత్తుల యొక్క ప్రాథమిక ప్రాసెసింగ్‌తో సహా మొత్తం తయారీ ప్రక్రియల గొలుసు భారతదేశంలోనే జరగాలి, ఇది దేశీయ పరిశ్రమను పెంచుతుందని భావిస్తున్నారు. విదేశాల్లో భారతీయ బ్రాండ్‌ల ప్రచారానికి ఈ పథకం సాయపడుతుందని కూడా పేర్కొంది.

2022లో మొత్తం 112 ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ ప్రాజెక్ట్‌లు పూర్తయ్యాయని, వాటిని ప్రారంభించామని, దీని ద్వారా రూ. 706.04 కోట్ల ప్రైవేట్ పెట్టుబడులు వచ్చాయని, 25,293 మందికి ప్రత్యక్షంగా, పరోక్షంగా ఉపాధి లభించిందని మంత్రిత్వ శాఖ పేర్కొంది. సంవత్సరంలో, సుమారు 190 ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ ప్రాజెక్టులు ఆమోదించబడ్డాయి.

ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ పరిశ్రమ గురించి: ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ అనేది ముడి పదార్థాలను ఆహారంగా లేదా ఆహారాన్ని ఇతర రూపాల్లోకి మార్చడం (అనగా. ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ అనేది ఆహారాన్ని నేరుగా తయారు చేయడం లేదా ఇప్పటికే ఉన్న ఆహారంపై విలువ జోడింపును సూచిస్తుంది). ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ సాధారణంగా పండించిన పంటలు లేదా కసాయి జంతు ఉత్పత్తులను తీసుకుంటుంది మరియు దీర్ఘకాలం-జీవిత ఆహార ఉత్పత్తులను ఉత్పత్తి చేయడానికి వీటిని ఉపయోగిస్తుంది.

ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ పరిశ్రమల ప్రాముఖ్యత :

• భారతదేశం ఆహార ఉత్పత్తికి ప్రసిద్ధి చెందిన భూమి. భారత జనాభాలో 50% కంటే ఎక్కువ మంది వ్యవసాయ సంబంధిత కార్యకలాపాలలో పనిచేస్తున్నారు. భారతదేశంలో మంచి ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ పరిశ్రమలు ఉంటే, ధాన్యాలు లేదా మాంసం వంటి ముడి పదార్థాలను దేశీయ మరియు విదేశీ వినియోగానికి ఆహారంగా మార్చవచ్చు.
• ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ యూనిట్లు వ్యవసాయం మరియు పరిశ్రమల మధ్య లింక్‌గా పనిచేస్తాయి.
  ఆహార ప్రాసెసింగ్ పరిశ్రమలు వ్యవసాయ రంగానికి చెందిన కార్మికులలో ప్రధాన వాటాను గ్రహించగలవు, వారు నిరుద్యోగం ముసుగులో ఉన్నారు. ఇది మెరుగైన ఉత్పాదకత మరియు GDP వృద్ధికి దారి తీస్తుంది.
• ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ ఆహార వృధాను నివారిస్తుంది మరియు ఆహార భద్రతను సాధించడంలో సహాయపడుతుంది.
• ప్రాసెస్ చేయబడిన ఆహారాన్ని నిల్వ చేయడానికి తక్కువ స్థలం అవసరం.
• ప్రాసెస్ చేసిన ఆహారాన్ని ఎగుమతి చేయవచ్చు.

సైన్స్ & టెక్నాలజీ

12. స్పేస్‌ఎక్స్ మొదటి 54 స్టార్‌లింక్ v2.0 ఉపగ్రహాలను తక్కువ భూమి కక్ష్యలోకి ప్రవేశపెట్టింది

స్పేస్‌ఎక్స్ ఫాల్కన్ 9 ప్రయోగ వాహనం కొత్త తరం లేదా v2.0 లేదా Gen2 యొక్క మొదటి 54 స్టార్‌లింక్ ఉపగ్రహాలను తక్కువ భూమి కక్ష్యలోకి ప్రవేశపెట్టింది. స్పేస్‌ఎక్స్ ఫాల్కన్ 9 28 డిసెంబర్ 2022న ప్రారంభించబడింది మరియు ఇది కేప్ కెనావెరల్‌లోని US ఎయిర్ ఫోర్స్ బేస్ యొక్క SLC-40 లాంచ్ ప్యాడ్ నుండి జరిగింది. 2022 ప్రారంభం నుండి ఇది 60వ విజయవంతమైన స్పేస్‌ఎక్స్ మిషన్.

 ముఖ్య అంశాలు

• స్టార్‌లింక్ v2.0 ఉపగ్రహాలు ప్రయోగ వాహనంపై ఆధారపడి అనేక విభిన్న కాన్ఫిగరేషన్‌లను కలిగి ఉంటాయి.
• స్టార్‌షిప్ ద్వారా కొత్త ఉపగ్రహాలను ప్రయోగించవచ్చని భావించారు.
  అందువల్ల, పరిమాణం మరియు ద్రవ్యరాశి మునుపటి సంస్కరణల కంటే చాలా రెట్లు పెద్దదిగా ఉండాలి- 260 మరియు 1.0 మరియు 1.5 సంస్కరణల్లో 295 కిలోలకు వ్యతిరేకంగా 2000 కిలోలు.
• అయినప్పటికీ, స్పేస్‌ఎక్స్ యొక్క సూపర్-హెవీ రాకెట్ కొంచెం ఆలస్యం అయింది మరియు ఇప్పుడు, స్టార్‌లింక్ 2.0ని మంచి పాత ఫాల్కన్ 9 తీసుకువెళుతోంది.
• అటువంటి ఉపగ్రహాల ద్రవ్యరాశి 303 కిలోలు, మరియు కొలతలు v.15లో దాదాపుగా సమానంగా ఉంటాయి.
• స్టార్‌లింక్ v2.0 యొక్క ప్రధాన వ్యత్యాసం పెద్ద యాంటెన్నా మరియు ప్రతి ఉపగ్రహానికి పెరిగిన బ్యాండ్‌విడ్త్.
• v1.5 పరికరాలు ఉపగ్రహాల మధ్య లేజర్ కమ్యూనికేషన్ సిస్టమ్‌ను కలిగి ఉంటాయి మరియు సాధారణ మొబైల్ టెర్మినల్స్‌తో నేరుగా కమ్యూనికేట్ చేయగలవు.
• స్పేస్‌ఎక్స్ ప్రస్తుతం కక్ష్యలో 3,604 కార్యాచరణ స్టార్‌లింక్ ఉపగ్రహాలను కలిగి ఉంది.
  ప్రణాళికాబద్ధమైన మొత్తం ఉపగ్రహాల సంఖ్య 12,000కి చేరుకుంది, 42,000కి మరింత విస్తరించే అవకాశం ఉంది.

Read More:  Download Top Current Affairs Q&A in Telugu 

మరణాలు

13. ప్రిట్జ్‌కర్-విజేత, ఆర్కిటెక్ట్ అరటా ఇసోజాకి 91వ ఏట మరణించారు.

అరాటా ఇసోజాకి, ప్రిట్జ్‌కర్-విజేత జపనీస్ ఆర్కిటెక్ట్, తన డిజైన్లలో తూర్పు మరియు పశ్చిమ సంస్కృతి మరియు చరిత్రను మిళితం చేసిన పోస్ట్-మాడర్న్ దిగ్గజం అని పిలుస్తారు. అతనికి 91 ఏళ్లు. ఐసోజాకి 2019లో ప్రిట్జ్‌కర్ ఆర్కిటెక్చర్ ప్రైజ్‌ని గెలుచుకున్నారు, ఈ రంగంలో అంతర్జాతీయంగా అత్యున్నత గౌరవం. ఆరాటా ఇసోజాకి, దీని హైబ్రిడ్ స్టైల్ ఫోర్జెడ్ ‘న్యూ పాత్స్’ ప్రిట్జ్‌కర్ ప్రైజ్‌ను గెలుచుకున్నారు.

అరటా ఐసోజాకి గురించి:

• ఐసోజాకి జపాన్ యొక్క ఉన్నత పాఠశాల అయిన టోక్యో విశ్వవిద్యాలయంలో ఆర్కిటెక్చర్ చదివిన తర్వాత, 1987 ప్రిట్జ్‌కర్ గ్రహీత అయిన జపనీస్ లెజెండ్ కెంజో టాంగే యొక్క శిష్యరికం క్రింద తన నిర్మాణ వృత్తిని ప్రారంభించారు.
• ఇసోజాకి తన స్వంత కార్యాలయమైన అరటా ఐసోజాకి & అసోసియేట్స్‌ను స్థాపించాడు, దానిని అతను 1963లో “అటెలియర్” అని పిలిచాడు, ఓయిటాలోని తన హోమ్ ప్రిఫెక్చర్ కోసం పబ్లిక్ లైబ్రరీలో పని చేస్తున్నప్పుడు – అతని ప్రారంభ రచనలలో ఒకటి.
• అతను జపనీస్ ఆర్కిటెక్ట్‌లలో అగ్రగామిగా ఉన్నాడు, అతను విదేశాలలో భవనాలను రూపొందించాడు, జాతీయ మరియు సాంస్కృతిక సరిహద్దులను అధిగమించాడు మరియు పట్టణ అభివృద్ధి మరియు నగర డిజైన్ల విమర్శకుడు.
• లాస్ ఏంజిల్స్‌లోని మ్యూజియం ఆఫ్ కాంటెంపరరీ ఆర్ట్ మరియు 1992 సమ్మర్ గేమ్స్ కోసం నిర్మించిన బార్సిలోనాలోని పలావ్ శాంట్ జోర్డి స్టేడియం ఇసోజాకి యొక్క అత్యంత ప్రసిద్ధ రచనలలో ఉన్నాయి. అతను టీమ్ డిస్నీ బిల్డింగ్ మరియు ఫ్లోరిడాలోని వాల్ట్ డిస్నీ కంపెనీ ప్రధాన కార్యాలయం వంటి ఐకానిక్ భవనాన్ని కూడా రూపొందించాడు.

ఇతరములు

14. భారతదేశం యొక్క రెండవ పొడవైన కేబుల్-స్టేడ్ ఎనిమిది లేన్ల జువారీ వంతెన గోవాలో ప్రారంభమైంది

గోవాలో దేశంలోనే రెండవ అతి పొడవైన తంతులు గల ఎనిమిది లేన్ల జువారీ వంతెనను కేంద్ర రోడ్లు రవాణా మరియు రహదారుల శాఖ మంత్రి నితిన్ గడ్కరీ ప్రారంభించారు. జువారీ నదికి అడ్డంగా ఉన్న కుడి వైపు (4-లేన్ కారిడార్) మరియు బాంబోలిమ్ నుండి వెర్నా వరకు వాహనాల రాకపోకల కోసం తెరవబడింది. ఇంటిగ్రేటెడ్ ఆపరేషన్స్ మేనేజ్‌మెంట్ కోసం పిడబ్ల్యుడి గోవా యాప్‌ను కూడా గడ్కరీ ప్రారంభించారు. గోవా ప్రభుత్వ బీమా పథకం ద్వారా ముఖ్యమంత్రి ప్రమోద్ సావంత్ వంతెన నిర్మాణంలో మరణించిన కార్మికుల కుటుంబాలకు ఒక్కొక్కరికి రూ.2 లక్షల చొప్పున అందించారు.

జువారీ వంతెన గురించి: జువారీ వంతెన ఉత్తర గోవా మరియు భారతదేశంలోని దక్షిణ గోవా మధ్య ఉన్న వంతెన. ఇది అగైమ్ మరియు కోర్టాలిమ్ గ్రామాల మధ్య జువారీ నది యొక్క అలల భాగం మీదుగా NH 66ను తీసుకువెళుతుంది. ఇది కొంకణ్ రైల్వే వంతెనకు కొన్ని మీటర్ల దిగువన ఉంది. 640 మీటర్ల పొడవైన వంతెన మరియు రెండు వైపులా 13.20 కి.మీ రోడ్లను 3 దశల్లో నిర్మించారు. జువారీ వంతెన పనులు 2016 జూన్‌లో ప్రారంభమయ్యాయి.