హిమాలయ పర్వత శ్రేణులు టిబెటన్ పీఠభూమి మరియు ఆసియాలోని భారత ఉపఖండం మధ్య విభజన. హిమాలయాలు మూడు శ్రేణులుగా విభజించబడ్డాయి: లోపలి హిమాలయాలు, మధ్య హిమాలయాలు మరియు బయటి హిమాలయాలు. హిమాద్రి, లేదా గ్రేటర్ హిమాలయాలు, హిమాలయాల ఉత్తరాన ఉన్న శ్రేణి పేరు. భారతదేశం యొక్క వాతావరణం మరియు భౌగోళిక నిర్మాణంపై గణనీయమైన ప్రభావాన్ని చూపే మూడు సమాంతర శ్రేణులు.
హిమాలయాలు భారతదేశంలోని గుర్తించదగిన మడత పర్వతాలలో ఒకటి, దాని ప్రధాన పర్వత వ్యవస్థతో పాటు దేశం మొత్తం కప్పబడి ఉంటుంది. ఈ శ్రేణి భారత తూర్పు ప్రాంతంలోని పామిర్ నాట్ నుండి జమ్మూ మరియు కాశ్మీర్ వరకు విస్తరించింది. ఈ శ్రేణి అరుణాచల్ ప్రదేశ్ నుండి జమ్మూ మరియు కాశ్మీర్ వరకు తూర్పు మరియు పశ్చిమ ప్రాంతాలను కవర్ చేసే బహుళ సమాంతర శ్రేణులను కలిగి ఉంది. హిమాలయాలు భూమి యొక్క మూడవ ధ్రువంగా కనిపిస్తాయి మరియు ఇది వాతావరణం మరియు భారత ప్రాంతంలో దాని పంపిణీపై గణనీయమైన నియంత్రణను కలిగి ఉంది. హిమాలయాల గురించిన ఆకర్షణీయమైన వాస్తవాలలో ఒకటి ప్రస్తుత కాలంలో కూడా దాని పెరుగుదల. చైనా మరియు నేపాల్లోని ఇతర ముఖ్యమైన ప్రాంతాలతో పోలిస్తే భారతీయ హిమాలయాలు సాధారణంగా గొప్ప హిమాలయాలుగా పరిగణించబడతాయి.
హిమాలయ పర్వత శ్రేణి వ్యవస్థను రూపొందించే మూడు పర్వత శ్రేణులలో హిమాలయాలు ఒకటి. ఈ మూడు విభాగాలు భారతదేశ ఉత్తర సరిహద్దులను దాటే మడతపెట్టిన పర్వతాలు. సింధు నది నుండి బ్రహ్మపుత్ర నది వరకు హిమాలయ పర్వత శ్రేణులు పశ్చిమం నుండి తూర్పు వరకు విస్తరించి ఉన్నాయి. ఇండియన్ ప్లేట్ మరియు యురేషియన్ ప్లేట్ యొక్క టెక్టోనిక్ ఘర్షణ ఈ మూడు భాగాలను సృష్టించింది.
హిమాలయాలు ప్రపంచంలోనే ఎత్తైన పర్వత శ్రేణులు, వాటిలో హిమానీనదాలు, లోయలు మరియు లోతైన లోయలతో పాటు ఎత్తైన శిఖరాలు ఉన్నాయి. మొత్తం పొడవు 2,400 కిలోమీటర్లు, వెడల్పులో కశ్మీర్ లో 400 కిలోమీటర్ల నుంచి అరుణాచల్ ప్రదేశ్ లో 150 కిలోమీటర్ల వరకు విస్తరించి ఉన్న హిమాలయ పర్వత శ్రేణి భారత ఉపఖండంలో ఒక ఆర్క్ ను ఏర్పరుస్తుంది.
పశ్చిమ హిమాలయాల కంటే తూర్పు హిమాలయాలలో చెప్పుకోదగిన ఎత్తైన వైవిధ్యాలు ఉన్నాయి.భారతదేశం మరియు తూర్పు మరియు మధ్య ఆసియా దేశాల మధ్య, పర్వతాలు భౌతిక అవరోధంగా పనిచేస్తాయి, ఇది మధ్య ఆసియా యొక్క తీవ్రమైన చల్లని గాలులను దూరంగా ఉంచుతుంది. పర్వతాలు వాతావరణ, పారుదల మరియు సాంస్కృతిక అవరోధంగా పనిచేస్తాయి. పూర్వాంచల్ కొండలు, ట్రాన్స్ హిమాలయాలు మరియు హిమాలయాలు ఉత్తర పర్వత గొలుసును రూపొందించే మూడు హిమాలయ పర్వత శ్రేణులు.
భారతీయ హిమాలయాలలోని రాష్ట్రాల జాబితా ఇక్కడ ఉంది:
Sl. No | రాష్ట్రం/ప్రాంతం | భారతీయ హిమాలయ ప్రాంతంలో భౌగోళిక వైశాల్యంలో % వాటా |
1 | జమ్మూ & కాశ్మీర్ | 41.65 |
2 | హిమాచల్ ప్రదేశ్ | 10.43 |
3 | ఉత్తరాఖండ్ | 10.02 |
4 | సిక్కిం | 1.33 |
5 | పశ్చిమ బెంగాల్ కొండలు | 0.59 |
6 | మేఘాలయ | 4.20 |
7 | అస్సాం కొండలు | 2.87 |
8 | త్రిపుర | 1.97 |
9 | మిజోరాం | 3.95 |
10 | మణిపూర్ | 4.18 |
11 | నాగాలాండ్ | 3.11 |
12 | అరుణాచల్ ప్రదేశ్ | 15.69 |
భారతదేశం యొక్క ఉత్తర సరిహద్దులో, హిమాలయాలు పశ్చిమ (సింధు) నుండి తూర్పు వరకు (బ్రహ్మపుత్ర) విస్తరించి ఉన్నాయి. అవి తూర్పున 2500 కిలోమీటర్ల పొడవు మరియు 150 కిలోమీటర్ల వెడల్పు, పశ్చిమాన 400 కిలోమీటర్ల వెడల్పుతో ఉన్నాయి.
హిమాలయాలను ఉంచడానికి అనేక వర్గాలు ఉన్నాయి. అత్యంత ప్రబలమైన వర్గీకరణకు దక్షిణ-ఉత్తర అమరికను ప్రాతిపదికగా ఉపయోగిస్తారు. హిమాలయాలను ఈ విధంగా రేఖాంశంగా విభజించారు. హిమాలయాలను తూర్పు నుండి పడమరకు విభజించే పర్వతాల ఎత్తు మరియు ప్రాంతీయ ఎత్తు ఆధారంగా వర్గీకరణ కూడా ఉంది.
హిమాలయ శ్రేణులు రేఖాంశంగా మూడు సమాంతర శ్రేణులుగా విభజించబడ్డాయి: శివాలిక్స్ (బాహ్య హిమాలయాలు), లెస్సర్ హిమాలయాలు (మధ్య హిమాలయాలు), మరియు గ్రేటర్ హిమాలయాలు (లోపలి పర్వత శ్రేణులు).
ప్రపంచంలోనే అతి పిన్న వయస్కుడైన పర్వత శ్రేణి హిమాలయాలు. టెథిస్ సముద్రం అనేది ఒక భారీ భౌగోళిక ప్రాంతం, దీని నుండి హిమాలయ పర్వతాలు ఉద్భవించాయి, మరియు ఉద్ధృతి అనేక దశలుగా విభజించబడింది. పెర్మియన్ కాలంలో (250 మిలియన్ సంవత్సరాల క్రితం) పాంజియా అనే సూపర్ ఖండం ఉనికిలో ఉంది.
లారేషియా, అంగరాలాండ్ లేదా లారెంటియా అని పిలువబడే దాని ఉత్తర ప్రాంతంలో ఆధునిక ఉత్తర అమెరికా మరియు యురేషియా (ఐరోపా మరియు ఆసియా) ఉన్నాయి. ప్రస్తుత దక్షిణ అమెరికా, ఆఫ్రికా, దక్షిణ భారతదేశం, ఆస్ట్రేలియా మరియు అంటార్కిటికా పాంగేయా యొక్క దక్షిణ భాగాన్ని కలిగి ఉన్నాయి. గోండ్వానాలాండ్ అనేది ఈ ఖండం పేరు. టెథిస్ సముద్రం లారేషియా మరియు గోండ్వానాలాండ్ మధ్య ఉన్న పొడవైన, ఇరుకైన, నిస్సారమైన సముద్రం.
అనేక నదులు టెథిస్ సముద్రంలో కలిసిపోయాయి (కొన్ని హిమాలయ నదులు హిమాలయాల కంటే పురాతనమైనవి). ఈ నదులు అవక్షేపాలను కలిగి ఉన్నాయి, అవి తరువాత టెథిస్ సముద్రం నేలపై నిక్షిప్తమయ్యాయి. ఇండియన్ ప్లేట్ ఉత్తరం వైపు కదులుతున్న కారణంగా, ఈ అవక్షేపాలు తీవ్రంగా కుదించబడ్డాయి. ఫలితంగా అవక్షేపాలు ముడుచుకున్నాయి. ఎవరెస్ట్ శిఖరం ఈ పురాతన సముద్రం నుండి సముద్ర సున్నపురాయితో ఏర్పడిందనే వాస్తవం ఈ ప్రక్రియను ప్రదర్శించడానికి తరచుగా ఉదహరించబడిన ఉదాహరణ.
మరింత చదవండి: | |
తాజా ఉద్యోగ ప్రకటనలు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
ఉచిత స్టడీ మెటీరియల్ (APPSC, TSPSC) | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
ఉచిత మాక్ టెస్టులు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
గొప్ప హిమాలయాలు, ఎత్తైన హిమాలయాలు లేదా గొప్ప హిమాలయ శ్రేణి అని కూడా పిలుస్తారు, ఇది హిమాలయాలలో ఎత్తైన మరియు ఉత్తర పర్వతాలు.
హిమాలయ శ్రేణి మూడు సమాంతర శ్రేణులతో రూపొందించబడింది, దీనిని తరచుగా గ్రేటర్ హిమాలయాలు, లెస్సర్ హిమాలయాలు మరియు బాహ్య హిమాలయాలు అని పిలుస్తారు
12000 మరియు 15000 అడుగుల మధ్య ఎత్తుతో, హిమాచల్ను దిగువ హిమాలయాలు లేదా తక్కువ హిమాలయాలు అని పిలుస్తారు.
తెలుగులో డైలీ కరెంట్ అఫైర్స్ 2024: ఆంధ్రప్రదేశ్ మరియు తెలంగాణ లో అత్యంత ముఖ్యమైన మరియు ప్రతిష్టాత్మకమైన పరీక్షలు TSPSC…
Addapedia AP and Telangana: Daily Current Affairs PDF, 03 May 2024 Addapedia AP and Telangana,…
APPSC గ్రూప్ 2 మెయిన్స్ పరీక్షలో అభ్యర్థులు సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ విభాగంలో పెను సవాలును ఎదుర్కొంటున్నారు. ఈ విభాగానికి…
వేద కాలం భారతీయ నాగరికత మరియు సంస్కృతి యొక్క పరిణామంలో కీలకమైన దశగా గుర్తించబడింది, ఇది ఇతర ప్రాచీన సమాజాల…
SSC MTS 2024 SSC MTS నోటిఫికేషన్ 2024: స్టాఫ్ సెలక్షన్ కమిషన్ SSC MTS 2024 నోటిఫికేషన్ను 07…
వ్యర్థ పదార్థాల నిర్వహణ అనేది ఇంజనీరింగ్ సూత్రాలు, ఆర్థిక శాస్త్రం, పట్టణ మరియు ప్రాంతీయ ప్రణాళిక, నిర్వహణ పద్ధతులు మరియు…