రోజువారీ కరెంట్ అఫైర్స్ | 2జూన్ 2023

తెలుగులో రోజువారీ కరెంట్ అఫైర్స్ 2 జూన్ 2023: ఆంధ్రప్రదేశ్ మరియు తెలంగాణ లో అత్యంత ముఖ్యమైన మరియు ప్రతిష్టాత్మకమైన పరీక్షలు TSPSC &APPSC, గ్రూప్-1,2,3 మరియు4, అలాగే SSC, రైల్వే లలోనికి చాలా మంది ఆశావహులు ఈ ప్రతిష్టాత్మక ఉద్యోగాల్లో కి ప్రవేశించడానికి ఆసక్తి చూపుతారు.దీనికి పోటీ ఎక్కువగా ఉండడం కారణంగా, అధిక వెయిటేజీ సంబంధిత సబ్జెక్టులను ఎంచుకుని స్మార్ట్ అధ్యయనంతో ఉద్యోగం పొందవచ్చు. ఈ అంశాలను అర్థం చేసుకోవడం ద్వారా మీరు అన్ని పోటీ పరీక్షల సమకాలీన అంశాలను (అన్ని తాజా నవీకరణల కోసం తెలుగులో రోజువారీ కరెంట్ అఫైర్స్) సులభంగా సాధించవచ్చు. తెలుగు సమకాలీన అంశాలలో రోజువారీ కరెంట్ అఫైర్స్‌కు సంబంధించి ముఖ్యమైన అంశాలు దిగువ అందించాము.

జాతీయ అంశాలు

2. యూనివర్సల్ పోస్టల్ యూనియన్ ప్రాంతీయ కార్యాలయం ఏర్పాటుకు మంత్రివర్గం ఆమోదం

న్యూ ఢిల్లీలో ప్రాంతీయ కార్యాలయాన్ని ఏర్పాటుచేయడానికి యూనివర్సల్ పోస్టల్ యూనియన్ (యుపియు)తో ఒప్పందం కుదిరింది, ఇది ఈ ప్రాంతానికి అభివృద్ధి సహకారం మరియు సాంకేతిక సహాయాన్ని అందిస్తుంది. ఈ నిర్ణయాన్ని ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోడీ నేతృత్వంలోని కేంద్ర మంత్రివర్గం ఆమోదించింది. దక్షిణ-దక్షిణ మరియు త్రిభుజాకార సహకారం(south-south triangular co-operation)పై దృష్టి సారించి పోస్టల్ రంగంలో భారతదేశం మరింత చురుకైన పాత్ర పోషించడానికి వీలు కల్పిస్తుంది.

• భారతదేశం సిబ్బంది, కార్యాలయ మరియు ఫీల్డ్ వర్క్ కోసం ప్రాజెక్ట్ నిపుణుడిని అందిస్తుంది, శిక్షణ మరియు సామర్థ్య నిర్మాణ ప్రాజెక్టులు, ఇ-కామర్స్ మరియు వాణిజ్య ప్రమోషన్‌లను అమలు చేయడానికి మరియు UPU సమన్వయంతో పోస్టల్ సాంకేతికతను మెరుగుపరుస్తుంది.
• ఈ చొరవ దౌత్య సంబంధాలను బలోపేతం చేస్తుంది మరియు ఆసియా-పసిఫిక్ ప్రాంతానికి ప్రత్యేక ప్రాధాన్యతనిస్తూ గ్లోబల్ పోస్టల్ ఫోరమ్‌లో భారతదేశం యొక్క ఉనికిని పెంచుతుంది.

యూనివర్సల్ పోస్టల్ యూనియన్ (UPU) గురించి:

• 1874లో బెర్న్ ఒప్పందం ప్రకారం స్థాపించబడిన యూనివర్సల్ పోస్టల్ యూనియన్ (UPU), స్విస్ నగరం బెర్న్‌లో ప్రధాన కార్యాలయం ఉంది.
• ఇది ఐక్యరాజ్యసమితి (UN) ప్రత్యేక ఏజెన్సీగా పనిచేస్తుంది మరియు ప్రపంచవ్యాప్తంగా సభ్య దేశాలలో పోస్టల్ విధానాలు మరియు సేవలను నియంత్రించే బాధ్యతను కలిగి ఉంది.

3. ప్రధానమంత్రి స్వనిధి పథకం విజయవంతంగా 3 సంవత్సరాలు పూర్తయింది

ప్రధానమంత్రి వీధి వ్యాపారుల ఆత్మనిర్భర్ నిధి (PM SVANidhi) పథకం అనేది భారతదేశంలోని వీధి వ్యాపారులకు సరసమైన రుణాలను అందించడానికి ఉద్దేశించిన ప్రత్యేక సూక్ష్మ-క్రెడిట్ సౌకర్యం. జూన్ 2020లో ప్రారంభించబడిన ఈ పథకం, స్వయం ఉపాధి, స్వయం పోషకాహారం మరియు ఆత్మవిశ్వాసాన్ని పునరుద్ధరించడం ద్వారా వీధి వ్యాపారులను బలోపేతం చేయడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. ఈ పథకం మార్చి 24న లేదా అంతకు ముందు వ్యాపార వ్యాపారాలను కలిగి ఉన్న 50 లక్షల మంది వీధి వ్యాపారులకు ₹10,000 వరకు రుణాలను అందిస్తుంది. స్మాల్ ఇండస్ట్రీస్ డెవలప్‌మెంట్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (SIDBI) భాగస్వామ్యంతో అమలు చేయబడిన ఈ పథకం వీధి వ్యాపారులకు ఆర్థిక సహాయాన్ని అందించడం మరియు వారి వృద్ధి మరియు అభివృద్ధిని సులభతరం చేయడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.

గృహనిర్మాణం మరియు పట్టణ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ (MoHUA) ప్రధానమంత్రి స్వనిధి పథకాన్ని అమలు చేస్తుంది.  దేశవ్యాప్తంగా వీధి వ్యాపారులకు సమర్థవంతమైన రోల్‌అవుట్ మరియు రుణ పంపిణీని నిర్ధారించడం కోసం స్మాల్ ఇండస్ట్రీస్ డెవలప్‌మెంట్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (SIDBI) పథకం అమలుకు సాంకేతిక భాగస్వామిగా పనిచేస్తుంది. ఈ పథకం సకాలంలో లేదా ముందస్తుగా తిరిగి చెల్లించే లబ్ధిదారులకు సంవత్సరానికి 7% వడ్డీ రాయితీని అందిస్తుంది, ప్రతి ఆరు నెలలకోసారి డైరెక్ట్ బెనిఫిట్ ట్రాన్స్‌ఫర్ (DBT) ద్వారా సబ్సిడీ జమ చేయబడుతుంది.

4. 2023 నుండి 2027 వరకు 2.0 సిటీ ఇన్వెస్ట్‌మెంట్స్ (CITIIS 2.0)ని ఇన్నోవేట్ చేయడానికి, ఇంటిగ్రేట్ చేయడానికి మరియు సస్టైన్ చేయనున్నారు

సిటీ ఇన్వెస్ట్‌మెంట్స్ టు ఇన్నోవేట్, ఇంటిగ్రేట్ అండ్ సస్టైన్ 2.0 (CITIIS 2.0) కార్యక్రమాన్ని ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ నేతృత్వంలోని కేంద్ర మంత్రివర్గం ఆమోదించింది. ఫ్రెంచ్ డెవలప్‌మెంట్ ఏజెన్సీ (AFD), క్రెడిట్‌స్టాల్ట్ ఫర్ వైడెరౌఫ్‌బౌ (KfW), యూరోపియన్ యూనియన్ (EU) మరియు నేషనల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ అర్బన్ అఫైర్స్ (NIUA) సహకారంతో హౌసింగ్ అండ్ అర్బన్ అఫైర్స్ (MoHUA) మంత్రిత్వ శాఖ అభివృద్ధి చేసిన ఈ కార్యక్రమం ), 2023 నుండి 2027 వరకు అమలు చేయబడుతుంది.

రాష్ట్రాల అంశాలు

5. మేఘాలయ రిజర్వేషన్ ను సమీక్షించడానికి నిపుణుల ప్యానెల్‌ను ఏర్పాటుచేయడంతో ప్రతిపక్ష నేత నిరాహార దీక్ష విరమించారు

వాయిస్ ఆఫ్ పీపుల్స్ పార్టీ (VPP) డిమాండ్‌పై మేఘాలయ ప్రభుత్వం స్పందించింది మరియు రాష్ట్ర రిజర్వేషన్ విధానాన్ని సమీక్షించడానికి నిపుణుల కమిటీని ఏర్పాటు చేస్తున్నట్లు ప్రకటించింది. ప్రభుత్వ నిర్ణయంతో తన నిరసనను విరమించుకున్న VPP ఎమ్మెల్యే అర్డెంట్ బసయావ్‌మోయిట్, ఆయన నిరవధిక నిరాహారదీక్ష నేపథ్యంలో ఈ చర్య వచ్చింది. నిపుణుల కమిటీలో రాజ్యాంగ చట్టం, ఆర్థిక శాస్త్రం, సామాజిక శాస్త్రం, జనాభా అధ్యయనాలు మరియు సంబంధిత రంగాలలో బాగా ప్రావీణ్యం ఉన్న వ్యక్తులు ఉంటారు. ఈ ముఖ్యమైన అభివృద్ధి వివరాలను లోతుగా పరిశీలించనున్నారు.

నేపధ్యం:

• మేఘాలయలో 1972 రిజర్వేషన్ విధానం ప్రకారం గారో తెగకు 40 శాతం, ఖాసీ-జైంతియా తెగలకు 40 శాతం, ఇతర తెగలకు 5 శాతం, మరియు జనరల్ కేటగిరీ అభ్యర్థులకు 15 శాతం రిజర్వేషన్ ఉద్యోగాలు కేటాయించబడ్డాయి. అయితే, VPPతో సహా ప్రతిపక్ష పార్టీలు, ప్రస్తుత జనాభా నిర్మాణాన్ని మరింత ఖచ్చితంగా ప్రతిబింబించాల్సిన అవసరం ఉందని పేర్కొంటూ, ఈ విధానాన్ని సమీక్షించి, సవరించాలని ప్రభుత్వాన్ని కోరుతున్నారు.
• VPP మరియు ఇతర ప్రతిపక్ష పార్టీల నుండి వచ్చిన డిమాండ్‌లకు ప్రతిస్పందనగా మేఘాలయ ప్రభుత్వం రాష్ట్ర రిజర్వేషన్ విధానాన్ని సమీక్షించడానికి నిపుణుల కమిటీని ఏర్పాటు చేసింది. చీఫ్ సెక్రటరీ డి పి వాహ్లాంగ్ నియమించిన కమిటీ ప్రస్తుత పాలసీని సమగ్ర మూల్యాంకనం కోసం సంబంధిత వ్యక్తుల నుండి వివరాలను సేకరిస్తుంది. ఈ నిర్ణయానికి న్యాయ మంత్రి అంపరీన్ లింగ్డో అధ్యక్షత వహించిన రిజర్వేషన్ రోస్టర్ మరియు రిజర్వేషన్ విధానంపై అఖిలపక్ష కమిటీ మద్దతు ఇచ్చింది.
• రాజకీయ పార్టీలు లిఖిత పూర్వకంగా సూచనలు సమర్పించేందుకు 15 రోజుల గడువును కూడా కమిటీ ప్రతిపాదించింది. ప్రభుత్వ ప్రకటనతో VPP ఎమ్మెల్యే అర్డెంట్ బసయావ్‌మోయిత్ తన 200 గంటలకు పైగా నిరాహార దీక్షను ముగించారు.
• నిష్పక్షపాత సమీక్షను నిర్ధారించడానికి రాజకీయ కమిటీ సభ్యుల ఆవశ్యకతను హైన్నీట్రెప్ యూత్ కౌన్సిల్ (HYC) నొక్కి చెప్పింది. VPP 2011 జనాభా లెక్కల నుండి రాష్ట్ర ఖాసీ మరియు గారో జనాభా గణాంకాలతో ఉద్యోగ రిజర్వేషన్‌లను సమలేఖనం చేస్తూ దామాషా ప్రాతినిధ్య ఆధారంగా రిజర్వేషన్ విధానం కోసం వాదిస్తోంది.

ఆంధ్ర మరియు తెలంగాణా రాష్ట్ర అంశాలు

6. తెలంగాణ ఆవిర్భావ దినోత్సవం 2023: తేదీ, నిర్మాణం మరియు చరిత్ర

తెలంగాణ ఆవిర్భావ దినోత్సవం, రాష్ట్ర ఏర్పాటుకు గుర్తుగా ఏటా జూన్ 2 న జరుపుకుంటారు. భారతదేశంలోని తెలంగాణాలో రాష్ట్ర ప్రభుత్వ సెలవుదినం. తెలంగాణ ఏర్పాటు కోసం పోరాడిన వారు చేసిన పోరాటాలు, త్యాగాలను ఈ రోజున స్మరించుకుంటారు. ఈ రోజు కవాతులు, సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు మరియు ప్రసంగాలతో జరుపుకుంటారు. తెలంగాణ ఏర్పాటు అనేది ఒక సంక్లిష్టమైన ప్రక్రియ, ప్రత్యేక రాష్ట్రం కోసం డిమాండ్ 1960లలో ఉద్భవించింది మరియు 2009 ఆంధ్రప్రదేశ్ పునర్వ్యవస్థీకరణ చట్టంతో చివరికి చేరుకుంది. తెలంగాణ ఏర్పాటైనప్పటి నుండి పెరిగిన పెట్టుబడులు, వృద్ధి, పేదరికం తగ్గింపు మరియు ఉపాధితో సహా సానుకూల పరిణామాలను చవిచూసింది. తెలంగాణ ఆవిర్భావ దినోత్సవం రాష్ట్రం సాధించిన విజయాలు మరియు భవిష్యత్తు కోసం ఆశాజనక అవకాశాలను సూచిస్తోంది.

7. తెలంగాణ రాష్ట్రం ప్రతిష్టాత్మక పీఎం స్వానిధి అవార్డులను అందుకుంది

వీధి వ్యాపారులకు రుణాలు అందించే లక్ష్యంతో ప్రధానమంత్రి-స్వానిధి మరియు పట్టణాభివృద్ధి పథకాలను అమలు చేయడంలో తెలంగాణ అత్యుత్తమ పనితీరును కేంద్ర ప్రభుత్వం గుర్తించింది. జూన్ 1న ఢిల్లీలోని విజ్ఞాన్ భవన్‌లో జరిగిన కార్యక్రమంలో కేంద్ర పట్టణాభివృద్ధి శాఖ మంత్రి హర్దీప్ సింగ్ పూరి తెలంగాణ అధికారులకు అవార్డులు అందజేశారు. తెలంగాణ రాష్ట్రంలోని మూడు నగరాలు బహుళ విభాగాల్లో రాణించి దేశవ్యాప్తంగా అగ్రస్థానంలో ఉన్నాయి మరియు అనేక పట్టణాలు వివిధ విభాగాలలో మొదటి 10 స్థానాల్లో నిలిచాయి.

తెలంగాణ ప్రభుత్వ లెక్కల ప్రకారం రాష్ట్రవ్యాప్తంగా 513,428 మంది వీధి వ్యాపారులకు మూడు దశల్లో మొత్తం రూ.695.41 కోట్లు రుణాలు అందజేశామన్నారు. లక్ష కంటే తక్కువ జనాభా ఉన్న పట్టణాల్లో వీధి వ్యాపారులకు రూ.10,000 వరకు రుణాలు ఇవ్వడంతో తెలంగాణలోని సిద్దిపేట, సిరిసిల్ల, నిర్మల్, కామారెడ్డి, బోధన్, జహీరాబాద్, సంగారెడ్డి, మంచిర్యాల, పాల్వంచ సహా పలు పట్టణాలు మొదటి 10లో నిలిచాయి.

బ్యాంకింగ్ & ఆర్ధిక అంశాలు

8. Q4లో భారతదేశ GDP 6.1% వృద్ధి చెందింది, FY23 వృద్ధి 7.2%గా అంచనా వేయబడింది

FY23 నాల్గవ త్రైమాసికం (Q4)లో విశ్లేషకుల అంచనాలను అధిగమించి అంచనాలకు మించి 6.1 శాతం వృద్ధి రేటు నమోదు చేయడంతో భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ విశేషమైన స్థితిస్థాపకతను ప్రదర్శించింది. ఈ బలమైన విస్తరణ ప్రధానంగా తయారీ మరియు నిర్మాణ రంగాల ద్వారా నడపబడింది, ఇది అంచనాలను అధిగమించింది మరియు దిగులుగా ఉన్న ప్రపంచ ఆర్థిక దృక్పథం మధ్య స్థిరమైన దేశీయ డిమాండ్‌ను ప్రతిబింబిస్తుంది. ప్రోత్సాహకరమైన Q4 పనితీరు FY23 కోసం మొత్తం ఆర్థిక వృద్ధి అంచనాను పైకి సవరించడానికి దారితీసింది, ఇది గతంలో అంచనా వేసిన 7 శాతంతో పోలిస్తే ఇప్పుడు 7.2 శాతంగా ఉంది.

భారతదేశంలోని తయారీ రంగం మార్చి త్రైమాసికంలో అంచనాలను అధిగమించింది, మెరుగైన మార్జిన్లు మరియు తగ్గిన ఇన్‌పుట్ ఖర్చుల కారణంగా 4.5 శాతం వృద్ధి రేటును సాధించింది. అధిక వడ్డీ రేట్లు మరియు రిటైల్ ద్రవ్యోల్బణం వంటి సవాళ్లు ఉన్నప్పటికీ, నిర్మాణ రంగం కూడా 10.4 శాతం రెండంకెల వృద్ధితో అద్భుతమైన పనితీరును కనబరిచింది. ఈ బలమైన ప్రదర్శనలు భారత ఆర్థిక వ్యవస్థలో ఈ రంగాల స్థితిస్థాపకత మరియు బలాన్ని ప్రదర్శిస్తాయి. ఏది ఏమైనప్పటికీ, ప్రైవేట్ వ్యయం ఆందోళనకరంగానే ఉంది, ఎందుకంటే ఇది 2.8 శాతం స్వల్ప పెరుగుదలని మాత్రమే చూసింది, మెరుగైన వినియోగదారుల సెంటిమెంట్ మరియు కొనుగోలు శక్తి యొక్క అవసరాన్ని హైలైట్ చేసింది.

FY24పై అంచనాలు:
ఎఫ్‌వై 23లో వృద్ధి పనితీరు ప్రోత్సాహకరంగా ఉన్నప్పటికీ, వచ్చే ఆర్థిక సంవత్సరం, ఎఫ్‌వై 24లో ఊపందుకోవచ్చని ఆర్థిక నిపుణులు అంచనా వేస్తున్నారు. బేస్ ఎఫెక్ట్ యొక్క సాధారణీకరణ, దేశీయ విచక్షణ డిమాండ్ మందగించడం, బాహ్య డిమాండ్‌ను తగ్గించడం మరియు ఆర్థిక అనిశ్చితి వంటి అంశాలు ఈ జాగ్రత్తతో కూడిన దృక్పథానికి దోహదం చేస్తాయి. రుతుపవనాల సమయంలో ఎల్‌నినో పరిస్థితుల వల్ల వ్యవసాయం మరియు గ్రామీణ ఆదాయానికి ఎదురయ్యే సంభావ్య ప్రమాదాలతో పాటు ఈ కారకాలను పరిగణనలోకి తీసుకుంటే, FY24లో వృద్ధి 6.1 శాతానికి మధ్యస్థంగా ఉండవచ్చని నిపుణులు అంచనా వేస్తున్నారు.

9. గ్లోబల్ ఎకనామిక్ ఆందోళనల మధ్య J.P. మోర్గాన్ భారతదేశ FY24 GDP అంచనాను 5.5%కి పెంచారు

J.P. మోర్గాన్, ప్రముఖ ప్రపంచ ఆర్థిక సంస్థ, భారతదేశ వార్షిక వృద్ధి రేటు కోసం తన అంచనాను సవరించింది, 2024 ఆర్థిక సంవత్సరానికి వృద్ధి రేటుని 5.5%కి పెంచింది. ఈ వృద్ధి రేటుతో భారతదేశం ఊహించిన దానికంటే బలమైన ఆర్థిక పనితీరు కనబరుస్తోంది అని తెలిపింది. మార్చి త్రైమాసికంలో 6.1% నమోదైంది. అయితే, సంభావ్య ప్రపంచ ఆర్థిక మందగమనం మరియు కఠినమైన ఆర్థిక పరిస్థితుల వల్ల ఎదురయ్యే సవాళ్లకు భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ అతీతం కాదని కూడా J.P. మోర్గాన్ హెచ్చరించింది.

సవాళ్లు ఉన్నప్పటికీ స్థిరమైన వృద్ధి
భారతదేశ స్థూల దేశీయోత్పత్తి (GDP) ప్రభుత్వ డేటా సూచించినట్లుగా మార్చి త్రైమాసికంలో 6.1%కి చేరి, చెప్పుకోదగ్గ పనీతిరుని సాధించింది. ఈ వృద్ధికి ప్రధానంగా ప్రభుత్వ మరియు ప్రైవేట్ మూలధన వ్యయం పెరిగింది, అయితే ప్రైవేట్ వినియోగం మందకొడిగా ఉంది. ఈ అసమానత ఉన్నప్పటికీ, మొత్తం వృద్ధి రేటు అంచనాలను అధిగమించింది, ఇది భారత ఆర్థిక వ్యవస్థకు సానుకూల దృక్పథాన్ని అందించింది.

10. మే నెల  GST వసూళ్లు 12%గా సంవత్సరానికి రూ. 1.57 లక్షల కోట్లుగా నమోదైంది 

మే నెలలో వస్తు, సేవల పన్ను (GST) రాబడి గణనీయంగా పెరిగింది, నెలవారీ వసూళ్లు రూ. 1.4-లక్షల కోట్ల మైలురాయిని అధిగమించడం వరుసగా 15వ నెలను సూచిస్తుంది. ఏప్రిల్‌లో రికార్డు స్థాయిలో రూ. 1.87 లక్షల కోట్ల వసూళ్ల నుంచి స్వల్ప తగ్గుదల ఉన్నప్పటికీ, మే నెలలో జీఎస్‌టీ ఆదాయం రూ. 1.57 లక్షల కోట్లుగా ఉందని ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ ప్రకటించింది. ఈ కథనం తాజా GST వసూళ్ల గణాంకాల వివరాలను పరిశీలిస్తుంది, వాటిని మునుపటి సంవత్సరంతో పోల్చింది మరియు రాష్ట్రాలలో ఆర్థిక పనితీరుపై అంతర్దృష్టులను అందిస్తుంది.

మే GST సేకరణ మరియు విచ్ఛిన్నం
మే 2023లో స్థూల జీఎస్టీ ఆదాయం రూ.1,57,090 కోట్లుగా ఉందని ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ నివేదించింది.

సేకరణ విచ్ఛిన్నం క్రింది విధంగా ఉంది:

• CGST (సెంట్రల్ గూడ్స్ అండ్ సర్వీసెస్ టాక్స్): రూ. 28,411 కోట్లు
• SGST (రాష్ట్ర వస్తువులు మరియు సేవల పన్ను): రూ. 35,828 కోట్లు
• IGST (ఇంటిగ్రేటెడ్ గూడ్స్ అండ్ సర్వీసెస్ టాక్స్): రూ. 81,363 కోట్లు (వస్తువుల దిగుమతి ద్వారా రూ. 41,772 కోట్లు కలిపి)
• సెస్సు: రూ. 11,489 కోట్లు (వస్తువుల దిగుమతి ద్వారా రూ. 1,057 కోట్లు కలిపి)

11. UPI లావాదేవీలు మే 2023లో రికార్డు స్థాయి రూ. 14.3 ట్రిలియన్‌లకు చేరుకున్నాయి

భారతదేశంలో యూనిఫైడ్ పేమెంట్ ఇంటర్‌ఫేస్ (UPI) లావాదేవీలు మే 2023లో అపూర్వమైన స్థాయికి పెరిగాయి, మొత్తం లావాదేవీ విలువ రూ. 14.3 ట్రిలియన్లు మరియు 9.41 బిలియన్ల వాల్యూమ్. ఇది మునుపటి ఏప్రిల్ నెలతో పోలిస్తే విలువలో 2% పెరుగుదల మరియు వాల్యూమ్‌లో 6% పెరుగుదలను సూచిస్తుంది. భారత ప్రభుత్వం డిజిటల్ చెల్లింపులను చురుగ్గా ప్రోత్సహిస్తున్న సమయంలో మరియు వివిధ పన్నుల వసూళ్లను డిజిటల్ చెల్లింపు పర్యావరణ వ్యవస్థ కిందకు తీసుకురావాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకున్న సమయంలో UPI లావాదేవీల పెరుగుదల వచ్చింది.

రికార్డ్ స్థాయిలో UPI లావాదేవీలు:
గత ఆర్థిక సంవత్సరంలో ఇదే కాలంతో పోలిస్తే లావాదేవీ పరిమాణం 58% పెరుగుదలను సాధించింది, అయితే లావాదేవీ విలువ 37% పెరిగింది. ఈ సంఖ్యలు భారతదేశంలో ప్రాధాన్యత కలిగిన చెల్లింపు విధానంగా UPIకి పెరుగుతున్న ఆమోదం మరియు స్వీకరణను హైలైట్ చేస్తాయి.

IMPS లావాదేవీలు నామమాత్రపు వృద్ధిని చూపాయి:
UPIతో పాటు, తక్షణ చెల్లింపు సేవ (IMPS) లావాదేవీలు కూడా స్వల్పంగా పెరిగాయి. IMPS లావాదేవీల విలువ రూ. 5.26 ట్రిలియన్‌లకు చేరుకుంది, ఏప్రిల్‌తో పోలిస్తే 1% పెరిగింది. వాల్యూమ్ పరంగా, IMPS లావాదేవీలు ఏప్రిల్‌లో 496 మిలియన్ల నుండి మేలో 500 మిలియన్లకు స్వల్పంగా పెరిగింది. ఇది మే 2022తో పోలిస్తే వాల్యూమ్‌లో 3% వృద్ధిని మరియు విలువలో 16% వృద్ధిని సూచిస్తుంది.

ఫాస్ట్‌ట్యాగ్ లావాదేవీలు సాక్షి స్థిరమైన వృద్ధి
భారతీయ రహదారులపై నగదు రహిత టోల్ చెల్లింపులను సులభతరం చేసే ఫాస్ట్‌ట్యాగ్ లావాదేవీలు స్థిరమైన వృద్ధిని కూడా ప్రదర్శించాయి. మే లో, FASTag లావాదేవీల పరిమాణం 10% పెరిగింది, ఏప్రిల్‌లో 305 మిలియన్లతో పోలిస్తే 335 మిలియన్ల లావాదేవీలు జరిగాయి. ఫాస్ట్‌ట్యాగ్ లావాదేవీల విలువ కూడా ఏప్రిల్‌లో రూ.5,149 కోట్లతో పోలిస్తే మేలో 6% పెరిగి రూ.5,437 కోట్లకు చేరుకుంది. ఈ గణాంకాలు ఏప్రిల్ 2022తో పోలిస్తే వాల్యూమ్‌లో 17% వృద్ధిని మరియు విలువలో 24% వృద్ధిని సూచిస్తున్నాయి.

AePS లావాదేవీలు క్షీణించాయి
ఆధార్ ఎనేబుల్డ్ పేమెంట్ సిస్టమ్ (AePS) లావాదేవీలు మేలో స్వల్ప క్షీణతను ఎదుర్కొన్నాయి. AePS లావాదేవీల పరిమాణం ఏప్రిల్‌లో 102 మిలియన్లతో పోలిస్తే 2.35% తగ్గి 99.6 మిలియన్లకు చేరుకుంది. విలువ పరంగా, AePS లావాదేవీలు మే 2023లో రూ. 28,037 కోట్లకు చేరుకున్నాయి, ఇది ఏప్రిల్‌లో రూ. 29,649 కోట్ల నుండి 5.4% క్షీణతను సూచిస్తుంది. ఈ గణాంకాలు మునుపటి సంవత్సరంతో పోలిస్తే వాల్యూమ్‌లో 9% క్షీణత మరియు విలువలో 8% క్షీణతను చూపుతున్నాయి.

వ్యాపారం & ఒప్పందాలు

12. 6000 విద్యార్థులు, 200 మంది అధ్యాపకులకు సైబర్‌ సెక్యూరిటీ స్కిల్స్‌లో శిక్షణ ఇచ్చేందుకు మైక్రోసాఫ్ట్ భారత ప్రభుత్వంలో చేతులు కలిపింది

దేశంలో 6,000 మంది విద్యార్థులు మరియు 200 మంది అధ్యాపకులకు డిజిటల్ మరియు సైబర్-సెక్యూరిటీ స్కిల్స్‌లో శిక్షణ ఇచ్చేందుకు మైక్రోసాఫ్ట్ స్కిల్స్ డెవలప్‌మెంట్ అండ్ ఎంటర్‌ప్రెన్యూర్‌షిప్ (MSDE) మంత్రిత్వ శాఖ ఆధ్వర్యంలో డైరెక్టరేట్ జనరల్ ఆఫ్ ట్రైనింగ్ (DGT)తో అవగాహన ఒప్పందం (MOU)పై సంతకం చేసింది. ఈ సహకారంలో భాగంగా, Microsoft విద్యార్థులకు AI, క్లౌడ్ కంప్యూటింగ్, వెబ్ డెవలప్‌మెంట్ మరియు సైబర్‌సెక్యూరిటీ నైపుణ్యాలు మరియు ప్రభుత్వ-నేతృత్వంలోని పారిశ్రామిక శిక్షణా సంస్థలు (ITIలు) మరియు జాతీయ నైపుణ్యాల శిక్షణా సంస్థలలో 200 మంది ఫ్యాకల్టీ సభ్యులకు శిక్షణతో సహా అనేక రకాల కోర్సులను అందిస్తుంది. (NSTIలు).
ప్రాథమిక మరియు ఇంటర్మీడియట్ సైబర్‌ సెక్యూరిటీ నైపుణ్యాల శిక్షణపై దృష్టి సారించే ‘సైబర్‌శిక్షా’ కార్యక్రమం మహిళల కోసం 10 NSTIలలో విద్యార్థులు మరియు అధ్యాపకులకు కూడా విస్తరించనుంది. జనాభా పరివర్తనలు మరియు పరిశ్రమ 4.0, వెబ్ 3.0 మరియు అగుమెంటేడ్ రియాలిటీ టెక్నాలజీ వంటి సాంకేతిక మార్పులు మన యువతకు వారి జీవితాలను మార్చే అపారమైన అవకాశాలను పరిచయం చేస్తున్నాయి.

రక్షణ రంగం

13. 2014 నుండి భారతదేశ రక్షణ ఎగుమతులు 23 రెట్లు పెరిగాయి

భారతదేశ రక్షణ ఎగుమతులు రికార్డు స్థాయిలో మైలురాయిని సాధించాయి, 2013-14లో 686 కోట్ల రూపాయల నుండి 2022-23 నాటికి దాదాపు 16 వేల కోట్ల రూపాయలకు చేరుకుంది. ఈ అద్భుతమైన 23 రెట్లు వృద్ధి ప్రపంచ రక్షణ తయారీ పరిశ్రమలో భారతదేశం యొక్క పురోగతిని ప్రదర్శిస్తుంది.

కీలక అంశాలు:

• ఎగుమతులు 85 కంటే ఎక్కువ దేశాలకు చేరుకోవడంతో, భారతదేశ రక్షణ రంగం అంతర్జాతీయ సమాజానికి అధిక-నాణ్యత ఉత్పత్తుల రూపకల్పన మరియు అభివృద్ధి చేయగల సామర్థ్యాన్ని ప్రదర్శించింది.
• ప్రస్తుతం, 100 కంపెనీలు రక్షణ వస్తువులను ఎగుమతి చేయడంలో నిమగ్నమై ఉన్నాయి.
• ఆత్మనిర్భర్ భారత్ కార్యక్రమాలు స్వదేశీ రూపకల్పన, అభివృద్ధి మరియు దేశంలోనే రక్షణ పరికరాల తయారీని ప్రోత్సహించడం ద్వారా భారతదేశానికి ఎంతో ప్రయోజనం చేకూర్చాయి.
• ఫలితంగా, 2018-19లో మొత్తం వ్యయంలో విదేశీ వనరుల నుంచి రక్షణ సేకరణపై వ్యయం 46 శాతం నుంచి గతేడాది డిసెంబర్ నాటికి 36 శాతానికి తగ్గింది.
• ఇప్పుడు భారతదేశం డోర్నియర్-228 విమానం, ఫిరంగి తుపాకులు, బ్రహ్మోస్ క్షిపణులు, పినాకా రాకెట్లు మరియు లాంచర్లు, రాడార్లు, సిమ్యులేటర్లు మరియు సాయుధ వాహనాలు వంటి అనేక ముఖ్యమైన సైనిక ఆస్తులను ఎగుమతి చేస్తోంది.

నియామకాలు

14. MRPL మేనేజింగ్ డైరెక్టర్‌గా సంజయ్ వర్మ బాధ్యతలు స్వీకరించారు

సంజయ్ వర్మ మంగళూరు రిఫైనరీ అండ్ పెట్రోకెమికల్స్ లిమిటెడ్ (MRPL)లో మేనేజింగ్ డైరెక్టర్ (అదనపు బాధ్యత) బాధ్యతలు చేపట్టారు. అతను జూన్ 2020 నుండి MRPL డైరెక్టర్ (రిఫైనరీ)గా బోర్డు సభ్యునిగా ఉన్నారు మరియు ONGC-మంగళూరు పెట్రోకెమికల్స్ లిమిటెడ్ మరియు షెల్-MRPL ఏవియేషన్ బోర్డులలో పనిచేశారు. మెకానికల్ ఇంజనీరింగ్‌లో నేపథ్యంతో, వర్మ 1993లో MRPLలో చేరారు, రిఫైనరీ మరియు దాని సుగంధ సముదాయం యొక్క అమలు, నిర్వహణలో కీలక పాత్ర పోషించారు. తన 35-సంవత్సరాల పదవీకాలంలో, ఆపరేషన్స్ మేనేజ్‌మెంట్, ప్రాజెక్ట్ మేనేజ్‌మెంట్, మెటీరియల్స్ మేనేజ్‌మెంట్, హెల్త్, సేఫ్టీ మరియు ఎన్విరాన్‌మెంట్ మేనేజ్‌మెంట్‌లో పదవులను చేపట్టారు. వర్మ నాయకత్వం MRPL యొక్క అత్యుత్తమ పనితీరుకు దోహదపడింది, ఇది 2022-23 ఆర్థిక సంవత్సరానికి దేశంలో అతిపెద్ద ఆపరేటెడ్ సింగిల్-సైట్ ఆయిల్ PSUగా నిలిచింది.

15. సెయిల్ చైర్మన్‌గా అమరేందు ప్రకాష్ బాధ్యతలు స్వీకరించారు

అమరేందు ప్రకాష్ మే 31 నుండి స్టీల్ అథారిటీ ఆఫ్ ఇండియా లిమిటెడ్ (SAIL) యొక్క కొత్త ఛైర్మన్ మరియు మేనేజింగ్ డైరెక్టర్‌గా బాధ్యతలు స్వీకరించారు. అతను గతంలో SAIL యొక్క బొకారో స్టీల్ ప్లాన్‌కు డైరెక్టర్ (ఇన్‌ఛార్జ్)గా ఉన్నారు. ప్రకాష్ గతంలో SAIL యొక్క వ్యాపార పరివర్తన మరియు ఆర్థిక పరిణామంలో పాలుపంచుకున్నారు, దీని ఫలితంగా కంపెనీని FY16 నుండి FY18 వరకు మూడు సంవత్సరాల నష్టాల నుండి తిరిగి FYI9లో లాభాల్లోకి తీసుకురావడానికి దారితీసింది. రూర్కెలా స్టీల్ ప్లాంట్, IISCO మరియు దుర్గాపూర్ స్టీల్ ప్లాంట్‌లకు డైరెక్టర్ ఇన్‌చార్జ్‌గా కొంతకాలం అదనపు బాధ్యతలు చేపట్టారు. అతని సమర్థ నాయకత్వంలో, బొకారో స్టీల్ ప్లాంట్ అద్భుతమైన ఫలితాలను సాధించింది, ప్లాంట్ FY22 మరియు FY23లో సంవత్సరానికి ఉత్పత్తి రికార్డులను బద్దలు కొడుతూనే ఉంది.

Read More:  Download Top Current Affairs Q&A in Telugu 

పుస్తకాలు మరియు రచయితలు

16. డాక్టర్ విజయ్ దర్దా రాసిన “రింగ్‌సైడ్” అనే పుస్తకాన్ని శశి థరూర్ విడుదల చేశారు

లోక్‌మత్ మీడియా గ్రూప్ ఎడిటోరియల్ బోర్డ్ చైర్మన్ మరియు మాజీ ఎంపీ డాక్టర్ విజయ్ దర్దా రాసిన “రింగ్‌సైడ్” పుస్తకాన్ని ప్రముఖ రచయిత మరియు కాంగ్రెస్ ఎంపీ డాక్టర్ శశి థరూర్ విడుదల చేశారు. “రింగ్‌సైడ్” అనేది లోక్‌మత్ మీడియా గ్రూప్ వార్తాపత్రికలు మరియు ఇతర ప్రముఖ జాతీయ మరియు ప్రాంతీయ దినపత్రికలలో 2011 మరియు 2016 మధ్య ప్రచురించబడిన డాక్టర్ దర్దా యొక్క వారపు కథనాల సంకలనం.

క్రీడాంశాలు

17. హాకీ జూనియర్ ఆసియా కప్ ఛాంపియన్‌గా భారత్ 

భారత జూనియర్ పురుషుల హాకీ జట్టు ఒమన్‌లోని సలాలాలో జరిగిన ఆసియా కప్ ఛాంపియన్‌గా చిరకాల ప్రత్యర్థి పాకిస్థాన్‌ను 2-1తో ఓడించడం ద్వారా ఖండాంతర ఆధిపత్యాన్ని కొనసాగించింది. భారత్ తరఫున 13వ నిమిషంలో అంగద్ బీర్ సింగ్, 20వ నిమిషంలో అరైజీత్ సింగ్ హుందాల్ గోల్స్ చేయగా, 37వ నిమిషంలో అబ్దుల్ బషారత్ గోల్ చేయడంతో పాకిస్థాన్ ఒక్కసారిగా వెనక్కి తగ్గింది. గతంలో 2004, 2008 మరియు 2015లో మూడు సార్లు ఛాంపియన్‌గా నిలిచిన భారత్‌కు ఇది నాలుగో టైటిల్. ఇదిలా ఉంటే, పాకిస్థాన్ 1987, 1992 మరియు 1996లో టోర్నమెంట్‌ను గెలుచుకుంది.
సెమీఫైనల్లో భారత్ 9-1తో రిపబ్లిక్ ఆఫ్ కొరియాపై విజయం సాధించగా, పాకిస్థాన్ 6-2తో మలేషియాను ఓడించింది. ఒమన్‌లో పురుషుల జూనియర్ ఆసియా కప్ హాకీ టోర్నమెంట్ ఎనిమిదేళ్ల తర్వాత జరిగింది. COVID-19 కారణంగా 2021 ఎడిషన్ రద్దయింది.