రాజ్యాంగ సంస్థలు భారత రాజ్యాంగం నుండి తమ అధికారాలను భారతదేశంలో ముఖ్యమైన సంస్థలు.
ఇవి రాజ్యాంగేతర సంస్థలు, ఎందుకంటే వీటికి రాజ్యాంగంలో ఎలాంటి ప్రస్తావన లేదు.
దిగువ పట్టిక మీకు చట్టబద్ధమైన సంస్థల యొక్క నవీకరించబడిన జాబితాను అందిస్తుంది.
భారతదేశంలో చట్టబద్ధమైన సంస్థ | చట్టం |
సెక్యూరిటీస్ & ఎక్స్ఛేంజ్ బోర్డ్ ఆఫ్ ఇండియా | SEBI చట్టం, 1992 |
జాతీయ మానవ హక్కుల కమిషన్ | మానవ హక్కుల రక్షణ చట్టం, 1993 |
జాతీయ మహిళా కమిషన్ | జాతీయ మహిళా కమిషన్ చట్టం, 1990 |
మైనారిటీల జాతీయ కమిషన్ | జాతీయ మైనారిటీల కమిషన్ చట్టం, 1992 |
నేషనల్ గ్రీన్ ట్రిబ్యునల్ | నేషనల్ గ్రీన్ ట్రిబ్యునల్ చట్టం 2010 |
సాయుధ దళాల ట్రిబ్యునల్ | సాయుధ దళాల ట్రిబ్యునల్ చట్టం 2007 |
భారత విశిష్ట గుర్తింపు ప్రాధికార సంస్థ | ఆధార్ (ఆర్థిక మరియు ఇతర రాయితీలు, ప్రయోజనాలు మరియు సేవల లక్ష్యం డెలివరీ) చట్టం, 2016 |
సెంట్రల్ విజిలెన్స్ కమిషన్ | సెంట్రల్ విజిలెన్స్ కమిషన్ చట్టం 2003 |
నేషనల్ క్యాపిటల్ రీజియన్ (NCR) మరియు పరిసర ప్రాంతాలలో గాలి నాణ్యత నిర్వహణ కోసం కమిషన్ | జాతీయ రాజధాని ప్రాంతం మరియు పరిసర ప్రాంతాల ఆర్డినెన్స్, 2020లో ఎయిర్ క్వాలిటీ మేనేజ్మెంట్ కోసం కమిషన్ |
జాతీయ బాలల హక్కుల పరిరక్షణ కమిషన్ | జాతీయ బాలల హక్కుల పరిరక్షణ (CPCR) చట్టం, 2005 |
కాంపిటీషన్ కమిషన్ ఆఫ్ ఇండియా | కాంపిటీషన్ యాక్ట్, 2002 |
జాతీయ న్యాయ సేవల అథారిటీ | న్యాయ సేవల అధికారాల చట్టం, 1987 |
వ్యవసాయం మరియు గ్రామీణాభివృద్ధికి జాతీయ బ్యాంకు | నేషనల్ బ్యాంక్ ఫర్ అగ్రికల్చర్ అండ్ రూరల్ డెవలప్మెంట్ యాక్ట్, 1981 |
రెగ్యులేటరీ బాడీలు అనేది నియంత్రణ లేదా పర్యవేక్షక సామర్థ్యంలో మానవ కార్యకలాపాల యొక్క కొంత ప్రాంతంపై స్వయంప్రతిపత్త అధికారాన్ని అమలు చేయడానికి బాధ్యత వహించే పబ్లిక్ లేదా ప్రభుత్వ ఏజెన్సీలు.
నియంత్రణ సంస్థ యొక్క ఉదాహరణలు క్రింది పట్టికలో ఇవ్వబడ్డాయి:
నియంత్రణ సంస్థ | రంగం |
RBI | బ్యాంకింగ్, |
భారత బీమా నియంత్రణ మరియు అభివృద్ధి ప్రాధికార సంస్థ (IRDAI) | ద్రవ్య విధానం మరియు ఆర్థిక |
పెన్షన్ ఫండ్ నియంత్రణ & అభివృద్ధి అథారిటీ (PFRDA) | బీమా పెన్షన్ |
జాతీయ హౌసింగ్ బ్యాంక్ (NHB) | హౌసింగ్ ఫైనాన్స్ |
టెలికాం రెగ్యులేటరీ అథారిటీ ఆఫ్ ఇండియా (TRAI) | టెలికాం మరియు టారిఫ్లు |
సెంట్రల్ బోర్డ్ ఆఫ్ ఫిల్మ్ సర్టిఫికేషన్ | ఫిల్మ్ సర్టిఫికేషన్ మరియు సెన్సార్షిప్ |
భారత ఆహార భద్రత మరియు ప్రమాణాల ప్రాధికార సంస్థ (FSSAI) | ఆహార భద్రత |
భారత ప్రమాణాల బ్యూరో (BIS) | ప్రమాణాలు మరియు ధృవీకరణ |
భారత క్రికెట్ నియంత్రణ మండలి (BCCI) | క్రికెట్ |
ఈ సంస్థలు రాజ్యాంగం కానివి మరియు చట్టబద్ధమైనవి కానివి.
రాజ్యాంగేతర సంస్థ/కార్యనిర్వాహక సంస్థ |
నీతి అయోగ్ |
జాతీయ అభివృద్ధి మండలి |
సెంట్రల్ బ్యూరో ఆఫ్ ఇన్వెస్టిగేషన్ |
భారతదేశంలో న్యాయవ్యవస్థలు న్యాయస్థానాలు. దేశంలోని చట్టాలను అనుసరించి న్యాయం చేయడమే వారి ప్రధాన లక్ష్యం.
పాక్షిక-న్యాయ సంస్థ అనేది న్యాయస్థానాన్ని పోలి ఉండే అధికారాలు కలిగిన వ్యక్తి లేదా సంస్థ కావచ్చు.
పాక్షిక-న్యాయ సంస్థలు కింది విషయాలలో తీర్పు చెప్పే అధికారాలను కలిగి ఉంటాయి:
పాక్షిక-న్యాయ సంస్థల అధికారం వంటి నిర్దిష్ట ప్రాంతాలకు పరిమితం చేయబడింది:
రాజ్యాంగబద్ధమైన, చట్టబద్ధమైన మరియు పాక్షిక న్యాయవ్యవస్థలు, డౌన్లోడ్ PDF
పాలిటి స్టడీ మెటీరీయల్ ఆర్టికల్స్
మరింత చదవండి:
తాజా ఉద్యోగ ప్రకటనలు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
ఉచిత స్టడీ మెటీరియల్ (APPSC, TSPSC) | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
ఉచిత మాక్ టెస్టులు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
చట్టబద్ధమైన సంస్థలు చట్టం ద్వారా నియంత్రించబడతాయి, అయితే రాజ్యాంగ సంస్థలు భారత రాజ్యాంగం క్రింద స్థాపించబడ్డాయి.
పాక్షిక-న్యాయ సంస్థలు తమ పాలక చట్టాలు, నిబంధనలు లేదా ఒప్పందాల ప్రకారం తప్పనిసరిగా లాంఛనప్రాయ విచారణలు జరపాలి
నీతి ఆయోగ్ ఒక సలహా సంస్థ, ఇది పార్లమెంటులోని ఏ చట్టం ద్వారా సృష్టించబడలేదు. అందువల్ల, ఇది రాజ్యాంగబద్ధమైన లేదా చట్టబద్ధమైన సంస్థ కాదు.
RPF కానిస్టేబుల్ జీతం 2024: RPF కానిస్టేబుల్ జీతం 2024 అనేది CRPF కానిస్టేబుల్ పరీక్షకు సిద్ధమవుతున్న అభ్యర్థులకు ఆకర్షణీయమైన…
మానవ జనాభాలో లింగ పంపిణీ కీలకమైన జనాభా సూచికగా పనిచేస్తుంది,ఇది సామాజిక-ఆర్థిక, సాంస్కృతిక చలనశీలతపై వెలుగులు నింపడం వంటిది. లింగ…
తెలుగులో డైలీ కరెంట్ అఫైర్స్ 2024: ఆంధ్రప్రదేశ్ మరియు తెలంగాణ లో అత్యంత ముఖ్యమైన మరియు ప్రతిష్టాత్మకమైన పరీక్షలు TSPSC…
Addapedia AP and Telangana: Daily Current Affairs PDF, 04 May 2024 Addapedia AP and Telangana,…
Hello Aspirants!! Welcome to ADDA247 Telugu, Are you preparing for APPSC, TSPSC, SSC, Banking, and…
భారత రాజకీయాల అల్లకల్లోలవాతావరణంలో, భారతదేశంలోని అతి పిన్న వయస్కు రాష్ట్రమైన తెలంగాణ ఏర్పడినంత భావోద్వేగాలను మరియు చర్చను కొన్ని అంశాలు…