MPSC Rajyaseva Syllabus 2023 PDF Download (Revised)

MPSC Rajyaseva Syllabus

MPSC Rajyaseva Syllabus: Maharashtra Public Service Commission (MPSC) has released the revised MPSC Rajyaseva Syllabus for Prelims and Mains Exam in Marathi on its official website. Previous MPSC had released the revised MPSC State Services (Rajyaseva) Syllabus in English. In this article we have provided the links of both the pdfs. Recently MPSC has changed the nature of CSAT (Now Qualifying in nature) paper and after that MPSC announced about nature of the Mains exam. So because of these changes, MPSC has released the Updated MPSC Rajyaseva Syllabus and MPSC Rajyaseva Exam Pattern which will be applicable from MPSC Rajyaseva Exam 2023.

In this article, we have provided updated MPSC Rajyaseva syllabus for prelims and mains. This Revised MPSC Rajyaseva Syllabus will be applicable from MPSC Rajyaseva 2023 Examination onwards. Knowing the Latest MPSC Rajyaseva Syllabus 2023 is a very important part for those who want to crack MPSC State Service (Rajyaseva) exam. In this article we have provided MPSC Rajyaseva Syllabus 2023 (revised) in Marathi and English for Prelims and Mains. Candidates can also download the MPSC Rajyaseva Syllabus pdf in marahi and english here.

MPSC Rajyaseva Syllabus: Updated

महाराष्ट्र लोकसेवा आयोगाने 21 जुलै 2022 रोजी सुधारित अभ्यासक्रम आणि परीक्षेचे स्वरूप (जे MPSC राज्यसेवा 2023 पासून लागू होणार आहे) English Langauge मध्ये जाहीर केले होते आणि आता MPSC ने मराठी भाषेत देखील सुधारित MPSC Rajyaseva Syllabus 2023 जाहीर केले आहे. या नवीन परीक्षेच्या स्वरूपानुसार राज्यसेवा पूर्व परीक्षेत आधी प्रमाणे 2 पेपर असणार आहे परंतु यातील पेपर 2 (CSAT) हा अहर्ताकारी (Qualifying) असणार आहे. राज्यसेवा मुख्य परीक्षेत एकूण 9 पेपर होणार आहेत. राज्यसेवा मुख्य परीक्षा ही एकूण 1750 गुणांची असून मुलाखत आणि व्यक्तिमत्व चाचणी ही एकूण 275 गुणांची होणार आहे. याप्रकारे राज्यसेवा मुख्य परीक्षा ही एकूण 2025 गुणांसाठी होणार आहे. सर्व उमेदवार खाली दिलेल्या थेट लिंक वरून MPSC Rajyaseva Revised Syllabus and Exam Pattern download करू शकतात.

MPSC Rajyaseva Syllabus and Exam Pattern (Revised) in English

MPSC Rajyaseva Syllabus and Exam Pattern (Revised) in Marathi

MPSC Rajyaseva Syllabus 2023

MPSC Rajyaseva Syllabus 2023: महाराष्ट्र लोकसेवा आयोग सर्वसाधारणपणे दरवर्षी राज्यसेवा गट अ आणि गट ब (राजपत्रित) पदांसाठी विविध संवर्गाकरिता स्पर्धा परीक्षा घेते. ही परीक्षा राज्य शासनाच्या सेवेतील विविध पदांकरिता घेण्यात येते. ही पदे शासनाच्या मागणीनुसार आणि पदांच्या उपलब्धतेनुसार दरवर्षी भरली जातात. MPSC राज्यसेवा पूर्व परीक्षा आणि मुख्य परीक्षा या दोघांचे सविस्तर Exam Syllabus खाली देण्यात आले आहे. स्पर्धा परीक्षेत उत्तम यश मिळवण्यासाठी त्या परीक्षेचे सविस्तर अभ्यासक्रम, परीक्षेचे स्वरूप, निवड प्रक्रिया इत्यादींबद्दल सविस्तर माहिती असणे खूप गरजेचे असते.

MPSC Rajyaseva Syllabus Marathi | MPSC राज्यसेवा परीक्षा- संपूर्ण अभ्यासक्रम

MPSC Rajyaseva Syllabus Marathi: या लेखात आपण राज्यसेवा पूर्व आणि मुख्य परीक्षेचा संपूर्ण अभ्यासक्रम पाहणार आहोत जेणेकरून उमेदवारांना त्यांच्या अभ्यासाचे नियोजन योग्यप्रकारे करता येईल. या परीक्षेत एकूण 3 टप्पे असतात त्यातील पहिला टप्पा म्हणजे पूर्व परीक्षा, त्यानंतर मुख्य परीक्षा व सर्वात शेवटी मुलाखत असे परीक्षेचे स्वरूप असते. MPSC राज्यसेवा पूर्व आणि मुख्य परीक्षेचे स्वरूप तुम्ही खाली दिलेल्या लेखात पाहू शकता.

Click here to see Updated MPSC Rajyaseva Exam Pattern 2023

MPSC Rajyaseva Syllabus Prelims | MPSC राज्यसेवा पूर्व परीक्षेचा अभ्यासक्रम

MPSC Rajyaseva Syllabus Prelims: MPSC राज्यसेवा पूर्व परीक्षेचे स्वरूप थोडक्यात खालीलप्रमाणे;

MPSC Rajyaseva Syllabus In Detail | MPSC राज्यसेवा पूर्व परीक्षेचा सविस्तर अभ्यासक्रम 

MPSC Rajyaseva Syllabus in Detail: या लेखात आपण राज्यसेवा परीक्षेच्या पूर्व परीक्षेचा अभ्यासक्रम सविस्तरपणे पाहणार आहोत.

MPSC Rajyaseva Syllabus Prelims Exam Paper 01 | MPSC राज्यसेवा पूर्व परीक्षेतील पेपर 01 चा अभ्यासक्रम

MPSC Rajyaseva Syllabus of Prelims Exam Paper 1: या पेपर ला सामान्यतः General Studies (GS) किंवा सामान्य अध्ययन असे म्हणतात. यामध्ये इतिहास, भूगोल, राज्यव्यवस्था, अर्थशास्त्र, सामान्य विज्ञान, पर्यावरण आणि चालू घडामोडी हे विषय असतात. खाली आपण पेपर 1 चा मराठी आणि English अश्या दोन्ही भाषेत अभ्यासक्रम पाहुयात.

पेपर 1 चा अभ्यासक्रम (एकूण गुण – 200)

1. राज्य, राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय महत्त्वाच्या चालू घडामोडी
2. भारताचा इतिहास (महाराष्ट्राच्या विशेष संदर्भासह) आणि भारतीय राष्ट्रीय चळवळ
3. महाराष्ट्र, भारत आणि जगाचा भौतिक, सामाजिक आणि आर्थिक भूगोल
4. महाराष्ट्र आणि भारत राज्यव्यवस्था आणि शासन घटना, राजकीय व्यवस्था, पंचायती राज, शहरी प्रशासन, सामाजिक धोरणे इत्यादी
5. आर्थिक आणि सामाजिक विकास शाश्वत विकास, दारिद्र्य, लोकसंख्याशास्त्र, सामाजिक क्षेत्रातील उपक्रम इत्यादी
6. सामान्य विज्ञान
7. पर्यावरण, परिसंस्था, पर्यावरणीय मुद्दे इत्यादी

Paper I Syllabus – (200 marks)

1. Current events of state, national and international importance.
2. History of India (with special reference to Maharashtra) and Indian National Movement.
3. Maharashtra, India and World Geography – Physical, Social, Economic Geography of Maharashtra, India and the World.
4. Maharashtra and India – Polity and Governance – Constitution, Political System, Panchayati Raj, Urban Governance, Public Policy, Rights issues, etc.
5. Economic and Social Development – Sustainable Development, Poverty, Inclusion, Demographics, Social Sector initiatives, etc.
6. General issues on Environmental Ecology, Bio-diversity and Climate Change-that do not require subject specialisation.
7. General Science

MPSC Rajyaseva Syllabus Prelims Exam Paper 02 | MPSC राज्यसेवा पूर्व परीक्षेतील पेपर 02 चा अभ्यासक्रम

MPSC Rajyseva Prelims Exam Syllabus- Paper 2: या पेपरला सामान्यतः सामान्य बुद्धिमत्ता चाचणी किंवा CSAT असे म्हणतात. या मध्ये उताऱ्यांचे आकलन, गणित, बुद्धिमत्ता, निर्णय क्षमता हे विषय येतात. खाली आपण पेपर 2 चा मराठी आणि English अश्या दोन्ही भाषेत अभ्यासक्रम पाहुयात.

पेपर 2 चा अभ्यासक्रम (एकूण गुण – 200)

1. मराठी आणि इंग्रजी भाषेचे आकलन क्षमता
2. संवाद आणि आंतर-कौशल्ये ज्ञान
3. निर्णय क्षमता आणि समस्या निराकरण
4. सामान्य बुद्धिमत्ता चाचणी – बैठक व्यवस्था, दिशेचे ज्ञान, आकलन क्षमता, कूट-प्रश्न इत्यादी
5. मुलभूत संख्याज्ञान आणि गणित, क्षेत्रफळ आणि घनफळ, काळ-काम-वेग, सरासरी, वय, शक्यता, विदा आकलन आणि स्पष्टीकरण, सरळव्याज आणि चक्रवाढ व्याज इत्यादी

Paper II Syllabus – (200 marks)

1. Comprehension
2. Interpersonal skills including communication skills.
3. Logical reasoning and analytical ability.
4. Decision – making and problem – solving.
5. General mental ability.
6. Basic numeracy (numbers and their relations, orders of magnitude, etc.) (Class X level), Data interpretation(Charts, graphs, tables, data sufficiency etc.- Class X level)
7. Marathi and English Language Comprehension skills (Class X/XII level).
   • Note 1 : Questions relating to Marathi and English Language Comprehension skill of Class X/XII level (last item in the Syllabus of Paper II) will be tested through passages from Marathi and English language without providing cross translation thereof in the question paper.
   • Note 2 : The questions will be of multiple choice, objective type.
   • Note 3 : It is mandatory for the candidate to appear in both the Papers of State Services (Prelim) Examination for the purpose of evaluation. Therefore a candidate will be disqualified in case he / she does not appear in both the papers of State Services (Prelim) Examination.

MPSC Rajyaseva Syllabus PDF Download | MPSC राज्यसेवा पूर्व परीक्षेचा अभ्यासक्रम डाऊनलोड करा

MPSC Syllabus Download: MPSC राज्यसेवा पूर्व परीक्षेचा अभ्यासक्रम डाऊनलोड करण्यासाठी खाली दिलेल्या लिंकवर क्लिक करा.

MPSC Syllabus Download: Rajyaseva Prelims Exam

MPSC Rajyaseva Syllabus Mains | MPSC राज्यसेवा मुख्य परीक्षेचा संपूर्ण अभ्यासक्रम

MPSC State Service Syllabus Mains Exam: या लेखात आपण MPSC राज्यसेवा मुख्य परीक्षेचा संपूर्ण अभ्यासक्रम पाहणार आहोत. मुख्य परीक्षेचे स्वरूप थोडक्यात खालीलप्रमाणे;

MPSC State Services Mains Syllabus in Detail | MPSC राज्यसेवा मुख्य परीक्षेचा सविस्तर अभ्यासक्रम

MPSC State Services Mains Exam Syllabus in detail: वरील भागात दिलेल्या स्वरूपानुसार राज्य सेवा मुख्य परीक्षेचा तपशीलवार अभ्यासक्रम खालीलप्रमाणे आहे.

MPSC Rajyaseva Syllabus of Mains Exam Language Paper 01 (Marathi and English) | MPSC राज्यसेवा मुख्य परीक्षा – भाषा पेपर 1 चा अभ्यासक्रम 

MPSC Rajyaseva Syllabus of Mains Exam Language Paper 01: या विषयात उमेदवाराचे मराठी आणि इंग्रजी विषयातील भाषेचे ज्ञान आणि लेखन कौशल्य तपासले जाते.

• एकूण प्रश्न – 3 (मराठी) + 3 (इंग्रजी)
• एकूण गुण – 50 (मराठी) + 50 (इंग्रजी)
• वेळ – 2 तास
• स्वरूप – वर्णनात्मक / पारंपारिक

भाषा (langauge) पेपर 1 (मराठी आणि इंग्रजी) चा अभ्यासक्रम (एकूण गुण – 50+50=100)

MPSC Rajyaseva Syllabus of Mains Exam Language Paper 02 (Marathi and English) | MPSC राज्यसेवा मुख्य परीक्षा – भाषा पेपर 2 चा अभ्यासक्रम 

MPSC Rajyaseva Syllabus of Mains Exam Language Paper 02: या विषयात उमेदवाराचे मराठी व इंग्रजी भाषेचे तांत्रिक ज्ञान अर्थात व्याकरण आणि उमेदवाराचा शब्दसंग्रह, म्हणी, वाक्प्रचार इत्यादींचा अभ्यास तपासला जातो.

• एकूण प्रश्न – 50 (मराठी) + 50 (इंग्रजी)
• एकूण गुण – 50 (मराठी) + 50 (इंग्रजी)
• निगेटिव्ह मार्किंग – 1/4 (4 चुकीच्या उत्तरांसाठी एका प्रश्नाचे गुण वजा होतील)
• वेळ – 1 तास
• स्वरूप – वस्तुनिष्ठ बहुपर्यायी

भाषा (langauge) पेपर 2 (मराठी आणि इंग्रजी) चा अभ्यासक्रम (एकूण गुण – 50+50=100)

MPSC Rajyaseva Syllabus of Mains Exam GS 01 (History and Geography) | मुख्य परीक्षा सामान्य अध्ययन 01 चा अभ्यासक्रम

MPSC Rajyaseva Syllabus of Mains GS 01- General Studies –01: या विषयात उमेदवाराचे महाराष्ट्र आणि भारताच्या इतिहासाविषयी तसेच महाराष्ट्र आणि भारताचा भौतिक, आर्थीक, सामाजिक आणि मानवी भूगोल आणि कृषी शास्त्र यांविषयीचे ज्ञान तपासले जाते.

• एकूण प्रश्न – 150   
• एकूण गुण – 150  
• निगेटिव्ह मार्किंग – 1/4 (4 चुकीच्या उत्तरांसाठी एका प्रश्नाचे गुण वजा होतील)
• वेळ – 2 तास
• स्वरूप – वस्तुनिष्ठ बहुपर्यायी

सामान्य अध्ययन 01 चा अभ्यासक्रम-

I. इतिहास

1. ब्रिटिश सत्तेची भारतात स्थापना
2. आधुनिक भारताचा इतिहास
3. प्रबोधन काळ
   1. सामाजिक सांस्कृतिक बदल
4. वसाहत शासनकालीन भारतीय अर्थव्यवस्था
5. भारतीय राष्ट्रवादाचा उदय आणि विकास
6. ब्रिटीश शासनाविरोधी झालेले प्रसिध्द उठाव
7. गांधी युगातील राष्ट्रीय चळवळ आणि डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांचा अस्पृश्यतेच्या समस्येबाबतचा दृष्टीकोन
8. ब्रिटीश प्रशासन अधीन घटनात्मक विकास
9. सांप्रदायिकतेचा विकास व भारताची फाळणी
10. सत्तेच्या हस्तांतरणाकडे
11. स्वातंत्र्योत्तर भारत
12. महाराष्ट्रातील निवडक समाजसुधारक
13. महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक वारसा

II. भूगोल (महाराष्ट्राचा विशेष संदर्भ)

1. भूरुपशास्त्र
2. हवामानशास्त्र
3. मानवी भूगोल
4. आर्थिक भूगोल (महाराष्ट्राचा विशेष संदर्भ)
5. लोकसंख्या भूगोल (महाराष्ट्राचा विशेष संदर्भ)
6. पर्यावरणीय भूगोल (महाराष्ट्राचा विशेष संदर्भ)
7. भूगोल आणि आकाश-अवकाशीय / अंतराळ तंत्रज्ञान
8. सुदूर संवेदन
9. रिमोट सेन्सिंगची मुलभूत तत्त्वे
10. एरियल फोटोग्राफी
11. जीआयएस आणि त्याचे अनुप्रयोग

III. कृषी 

1. कृषी परिसंस्था
2. मृदा
3. जल व्यवस्थापन

Mains GS 01- General Studies –01 (History and Geography) Syllabus

I. History

1. Establishment of the British Rule in India
2. History of Modern India
3. Renaissance Era
4. Indian Economy under Colonial Rule
5. Emergence and growth of Indian Nationalism
6. Famous movements against British Government
7. National movement in Gandhian Era and Dr. B.R. Ambedkar’s approach to the problem of untouchability
8. Constitutional Development under British Government
9. Growth of Communalism and the Partition of India
10. Toward the Transfer of Power
11. India after Independence
12. Selected Social Reformers of Maharashtra
13. Cultural Heritage of Maharashtra (Ancient to Modern)

II. Geography

1. Geomorphology
2. Climatology
3. Human Geography
4. Human settlements
5. Economic Geography (Special Reference to Maharashtra)
6. Population Geography (Special Reference to Maharashtra)
7. Environmental Geography (Special Reference to Maharashtra)
8. Geography and Aero- Space Technology
9. Aerial Photograph
10. GIS and its applications

III. Agriculture

1. Agroecology
2. Soils
3. Water Management

MPSC Rajyaseva Syllabus of Mains Exam GS 02 (Indian Constitution & Indian Politics) | मुख्य परीक्षा सामान्य अध्ययन 02 चा अभ्यासक्रम

MPSC Rajyaseva Syllabus of Mains General Studies 02: या विषयात उमेदवाराचे भारतीय संविधान आणि भारतीय राज्यप्रणाली तसेच काही महत्त्वाच्या कायद्यांचा अभ्यास तपासला जातो आणि यामध्ये महाराष्ट्राच्या राजकीय प्रणालीविषयी, पंचायत राज इत्यादी विषयीचे ज्ञान तपासले जाते.

• एकूण प्रश्न – 150   
• एकूण गुण – 150  
• निगेटिव्ह मार्किंग – 1/4 (4 चुकीच्या उत्तरांसाठी एका प्रश्नाचे गुण वजा होतील)
• वेळ – 2 तास
• स्वरूप – वस्तुनिष्ठ बहुपर्यायी

सामान्य अध्ययन 02 चा अभ्यासक्रम:

1. भारताचे संविधान
2. भारतीय संघराज्य आणि राजकीय व्यवस्था (शासनाची संरचना, अधिकार व कार्ये)
3. भारतीय प्रशासनाचा उगम
4. राज्यशासन व प्रशासन (महाराष्ट्राच्या विशेष संदर्भासह)
5. ग्रामीण व नागरी स्थानिक शासन व प्रशासन
6. जिल्हा प्रशासन
7. पक्ष आणि हितसंबंधी गट
8. निवडणूक प्रक्रिया
9. प्रसार माध्यमे
10. शिक्षण पद्धती
11. प्रशासनिक कायदा
12. महाराष्ट्र जमीन महसूल संहिता 1966
13. काही सुसंबद्ध कायदे
14. समाज कल्याण व सामाजिक विधीविधान
15. वित्तीय प्रशासन
16. कृषी प्रशासन आणि ग्रामीण अर्थव्यवस्था
17. सार्वजनिक सेवा
18. घटनात्मक आणि वैधानिक संस्था
19. लोकप्रशासनातील संकल्पना, दृष्टीकोन आणि सिद्धांत
20. सार्वजनिक धोरण

General Studies –02 (Indian Constitution & Indian Politics (With Special Reference to Maharashtra) and Law) Syllabus

1. The Constitution of India
2. Indian Federalism and Indian Political System (Structure, Powers and Functions of Governments)
3. Evolution of Indian Administration
4. State Government and Administration ( With Special Reference to Maharashtra)
5. Rural and Urban Local Government and Administration
6. District Administration
7. Political Parties and Pressure Groups
8. The Electoral Process
9. Mass Media
10. Education System
11. Administrative Law
12. Maharashtra Land Revenue Code 1966
13. Some Pertinent Laws
14. Social Welfare and Social Legislation
15. Financial Administration
16. Agricultural Administration and Rural Economy
17. Public Services
18. Constitutional and Statutory Bodies
19. Concepts, Approaches and Theories in Public Administration
20. Public Policy

MPSC Rajyaseva Syllabus of Mains Exam GS 03 (Human Resource Development and Human Rights) | मुख्य परीक्षा सामान्य अध्ययन 03 चा अभ्यासक्रम

MPSC Rajyaseva Syllabus of Mains General Studies 03: या विषयात उमेदवाराचे मानव संसाधन विकास आणि मानवी हक्क या विषयातील ज्ञान तपासले जाते. याशिवाय भारत आणि महाराष्ट्र सरकारच्या विविध योजना आणि प्रकल्प यांबद्दल माहिती विचारली जाते.

• एकूण प्रश्न – 150   
• एकूण गुण – 150  
• निगेटिव्ह मार्किंग – 1/4 (4 चुकीच्या उत्तरांसाठी एका प्रश्नाचे गुण वजा होतील)
• वेळ – 2 तास
• स्वरूप – वस्तुनिष्ठ बहुपर्यायी

सामान्य अध्ययन 03 (मानव संसाधन विकास आणि मानवी हक्क) चा अभ्यासक्रम-

I. मानव संसाधन विकास

1. भारतातील मानव संसाधन विकास
2. शिक्षण
3. व्यावसायिक शिक्षण
4. आरोग्य
5. ग्रामीण विकास

II. मानवी हक्क 

1. जागतिक मानवी हक्क प्रतिज्ञापत्र (युडीएचआर 1948)
2. बालविकास
3. महिला विकास
4. युवकांचा विकास
5. आदिवासी विकास
6. सामाजिकदृष्ट्या वंचित वर्गाचा विकास
7. वयोवृद्ध लोकांचे कल्याण
8. कामगार कल्याण
9. विकलांग व्यक्तींचे कल्याण
10. लोकांचे पुनर्वसन (विकास प्रकल्प आणि नैसर्गिक आपत्तींमुळे बाधित लोक)
11. आंतरराष्ट्रीय व प्रादेशिक संघटना
12. ग्राहक संरक्षण अधिनियम 2019
13. मुल्ये, नीतितत्त्वे आणि प्रमाणके

General Studies –03 (Human Resource Development (Hrd) And Human Rights) Syllabus

I. Human Resource Development

1. Human Resource Development in India
2. Education
3. Vocational Education
4. Health
5. Rural Development

II. Human Rights

1. Universal Declaration of Human Rights (UDHR 1948)
2. Child Development
3. Women Development
4. Youth development
5. Tribal development
6. Development for Socially deprived classes
7. Welfare for aged People
8. Labour Welfare
9. Welfare of disabled persons
10. People’s Rehabilitations
11. International and Regional Organisations
12. Consumer Protection Act 2019
13. Values, Ethics and Norms

MPSC Rajyaseva Syllabus of Mains Exam GS 04 (Economy & Planning, Economics of Development & Agriculture, Science & Technology Development) | मुख्य परीक्षा सामान्य अध्ययन 04 चा अभ्यासक्रम

MPSC Rajyaseva Syllabus of Mains General Studies 04:  या विषयात उमेदवाराचे अर्थशास्त्र, नियोजन, कृषी अर्थशास्त्र आणि विज्ञान व तंत्रज्ञान यातील तांत्रिक माहिती तसेच चालू घडामोडी यांविषयीचे ज्ञान तपासले जाते. अर्थशास्त्रात संकल्पना, भारतीय अर्थशास्त्र आणि महाराष्ट्र अर्थव्यवस्था यांवर भर दिला जातो.

• एकूण प्रश्न – 150   
• एकूण गुण – 150  
• निगेटिव्ह मार्किंग – 1/4 (4 चुकीच्या उत्तरांसाठी एका प्रश्नाचे गुण वजा होतील)
• वेळ – 2 तास
• स्वरूप – वस्तुनिष्ठ बहुपर्यायी

सामान्य अध्ययन 04 (अर्थशास्त्र, नियोजन, कृषी अर्थशास्त्र आणि विज्ञान व तंत्रज्ञान) 02 चा अभ्यासक्रम

I. समग्रलक्षी अर्थशास्त्र

1. समग्रलक्षी अर्थशास्त्र
2. वृद्धी आणि विकास
3. सार्वजनिक वित्त
4. मुद्रा / पैसा
5. आंतरराष्ट्रीय व्यापार आणि आंतरराष्ट्रीय भांडवल

II. भारतीय अर्थव्यवस्था 

1. भारतीय अर्थव्यवस्थेचा आढावा
2. भारतीय शेती व ग्रामीण विकास
3. सहकार
4. मौद्रिक व वित्तीय क्षेत्र
5. सार्वजनिक वित्त आणि वित्तीय संस्था
6. उद्योग व सेवा क्षेत्र
7. पायाभूत सुविधा विकास
8. आंतरराष्ट्रीय व्यापार आणि भांडवल
9. महाराष्ट्राची अर्थव्यवस्था
10. कृषी
    1. राष्ट्रीय अर्थव्यवस्थेत शेतीचे महत्त्व
    2. ग्रामीण कर्जबाजारीपणाची समस्या आणि कृषी वित्त पुरवठा
11. अन्न व पोषण आहार

III. विज्ञान व तंत्रज्ञान विकास

1. ऊर्जा विज्ञान
2. संगणक व माहिती तंत्रज्ञान
3. अंतराळ विज्ञान आणि तंत्रज्ञान
4. जैवतंत्रज्ञान
   1. प्रस्तावना
   2. शेतीमध्ये (कृषि) जैवतंत्रज्ञान
   3. वनस्पती उर्जा संवर्धन
   4. प्रतिरक्षा विज्ञान
   5. डीएनए तंत्रज्ञानाची मनुष्य व प्राण्याकरीता उपयोगीता
   6. लसी
   7. किण्वन
   8. जैवनैतिकता
   9. जैवसुरक्षा
   10. एकाधिकार (पेटंट)
5. भारताचा आण्विक कार्यक्रम
6. आपत्ती व्यवस्थापन

General Studies –04 (Economy And Planning, Economics Of Development And Agriculture, Science And Technology Development) Syllabus

I. Macro-Economics

1. Macro Economics
2. Growth & Development
3. Public Finance
4. Money
5. International Trade and International Capital

II. Indian Economy

1. Indian Economy- Overview
2. Indian Agriculture & Rural Development
3. Co-operation
4. Monetary & Financial Sector
5. Public Finance and Financial Institutions
6. Industry and Services Sector
7. Infrastructure Development
8. International Trade & Capital
9. Economy of Maharashtra
10. Agriculture
    1. Importance of Agriculture in National Economy
    2. Problem of rural indebtedness and Agriculture credit
11. Food and Nutrition

III. Science And Technology Developments

1. Energy Science
2. Computer and Information Technology
3. Space Science and Technology
4. Bio- Technology
   1. Introduction
   2. Bio-technology in Agriculture
   3. Plant Tissue Culture
   4. Immunology
   5. Application of DNA Technology in Human and Animals
   6. Vaccines
   7. Fermentation
   8. Bioethics
   9. Biosafety
   10. Patent
5. India’s Nuclear Programme
6. Disaster Management

MPSC Syllabus Download | MPSC राज्यसेवा मुख्य परीक्षेचा अभ्यासक्रम डाऊनलोड करा

MPSC Syllabus Download: MPSC राज्यसेवा मुख्य परीक्षेचा सविस्तर अभ्यासक्रम (मराठी आणि इंग्रजी) डाऊनलोड करण्यासाठी खाली दिलेल्या link वर क्लिक करा.

MPSC Rajyaseva Syllabus Mains in Marathi

MPSC Rajyaseva Syllabus Prelims in English

महाराष्ट्र लोकसेवा आयोगामार्फत घेण्यात येणाऱ्या MPSC राज्यसेवा पूर्व आणि मुख्य परीक्षेचा दिलेला अभ्यासक्रम तुम्हाला उपयोगी पडेल अशी आम्हाला आशा आहे. तुमच्या पुढील तयारीसाठी Adda247 मराठी सदैव तुमच्यासोबत असेलच. तुमच्या अभ्यासासाठी आणि पुढील तयारीसाठी शुभेच्छा.

Also Read:

MPSC Rajyaseva Vacancy 2022-23

MPSC Rajyaseva Exam Pattern 2023

MPSC Rajyaseva Previous Year Question Pappers

MPSC Rajyaseva Previous Year Cut Off

MPSC State Services Prelims Exam Subject and Topic wise Weightage

MPSC Rajyaseva Mains Exam Subject and Topic wise Weightage

YouTube channel- Adda247 Marathi

Adda247 मराठी App | Add247Marathi Telegram group

Sharing is caring!