दैनिक चालू घडामोडी: 14 जून 2023

राष्ट्रीय बातम्या

1. अमित शाह यांच्या 8,000 कोटींच्या योजनांच्या अनावरणामुळे आपत्ती व्यवस्थापनाला चालना मिळाली.

• केंद्रीय गृहमंत्री अमित शहा यांनी आपत्ती जोखीम कमी करण्यासाठी आणि देशाची आपत्ती व्यवस्थापन प्रणाली मजबूत करण्यासाठी चर्चा करण्यासाठी राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशातील आपत्ती व्यवस्थापन मंत्र्यांसोबत बैठक घेतली. या बैठकीचे अध्यक्षस्थानी असताना, शाह यांनी देशभरातील आपत्ती व्यवस्थापन प्रयत्नांमध्ये सुधारणा करण्यासाठी ₹8,000 कोटींहून अधिक मूल्याच्या तीन प्रमुख योजनांची घोषणा केली.

2. प्रशिक्षक प्रकल्पाचे क्लस्टर-आधारित प्रशिक्षण संकल्प कार्यक्रमांतर्गत 98 प्रशिक्षकांना प्रमाणित करते.

• कौशल्य विकास आणि उद्योजकता मंत्रालयाने (MSDE) क्लस्टर -आधारित ट्रेनिंग ऑफ ट्रेनर्स (ToT) प्रकल्पात सहभागी झालेल्या 98 प्रशिक्षकांना यशस्वीरित्या प्रमाणित केले आहे. ऑटोमोटिव्ह सेक्टर डेव्हलपमेंट कौन्सिल (ASDC), GIZ-IGVET आणि महाराष्ट्र राज्य कौशल्य विकास मिशन (MSSDS) यांच्या सहकार्याने हा उपक्रम राबविण्यात आला.

3. नॅशनल आर्काइव्हज ऑफ इंडियाने 75 व्या आंतरराष्ट्रीय पुरालेख दिनानिमित्त “हमारी भाषा, हमारी विरासत” प्रदर्शनाचे आयोजन केले होते.

• नॅशनल आर्काइव्हज ऑफ इंडियाने 75 व्या आंतरराष्ट्रीय पुराभिलेख दिनानिमित्त “हमारी भाषा, हमारी विरासत” प्रदर्शनाचे आयोजन केले होते. सांस्कृतिक राज्यमंत्री श्रीमती. मीनाकाशी लेखी यांनी नॅशनल आर्काइव्ह्ज ऑफ इंडिया, नवी दिल्ली येथे 75 वा आंतरराष्ट्रीय अभिलेखागार दिन साजरा करण्यासाठी आझादी का अमृत महोत्सव अंतर्गत “हमारी भाषा, हमारी विरासत” या प्रदर्शनाचे उद्घाटन केले.

4. प्रॉडक्शन लिंक्ड इन्सेंटिव्ह (PLI) योजनांच्या अंमलबजावणीमुळे उत्पादन, रोजगार निर्मिती आणि आर्थिक वाढ झाल्याची दिसून आले.

• देशात उत्पादन लिंक्ड इन्सेंटिव्ह (PLI) योजनांच्या अंमलबजावणीमुळे उत्पादनात वाढ, रोजगार निर्मिती, आर्थिक वाढ आणि निर्यात यासारखे महत्त्वपूर्ण सकारात्मक परिणाम दिसून आले आहेत. नवी दिल्ली येथे पत्रकार परिषदेदरम्यान, DPIIT चे सचिव श्री राजेश कुमार सिंह यांनी ठळकपणे सांगितले की, PLI योजनांमुळे 2021-22 या आर्थिक वर्षात उत्पादन क्षेत्रातील थेट विदेशी गुंतवणुकीत (FDI) लक्षणीय 76% वाढ झाली

दैनिक चालू घडामोडी: 13 जून 2023

महाराष्ट्र राज्य बातम्या

5. वक्फ मालमत्ता ऑनलाईन नोंदणी वेबपोर्टलचा मुख्यमंत्री आणि उपमुख्यमंत्र्यांच्या हस्ते शुभारंभ करण्यात आला.

• वक्फ मालमत्तांची ऑनलाईन नोंदणी करण्यासाठी विकसित करण्यात आलेल्या वेब-पोर्टलचा शुभारंभ मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे आणि उपमुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांच्या हस्ते दिनांक 13 जून 2023 रोजी करण्यात आला. सह्याद्री अतिथीगृह येथे झालेल्या मंत्रिमंडळाच्या बैठकीनंतर वेबपोर्टलचा शुभारंभ झाला. यावेळी मंत्रिमंडळातील सदस्यांसह खासदार इम्तियाज जलील, फौजिया खान, वक्फ बोर्डाचे अध्यक्ष आमदार डॉ. वजाहद मिर्झा, सदस्य समीर काजी, मुदस्सीर लांबे आदी उपस्थित होते.

राज्य बातम्या

6. हरियाणातील पद्म पुरस्कार विजेत्यांना मासिक 10,000 रु मिळणार आहे.

• हरियाणाचे मुख्यमंत्री मनोहर लाल खट्टर यांनी राज्यातील पद्म पुरस्कार विजेत्यांना 10,000 रुपये मासिक पेन्शन देण्याची घोषणा केली आहे. मासिक पेन्शन व्यतिरिक्त, मुख्यमंत्र्यांनी हरियाणातील पद्मश्री, पद्मभूषण आणि पद्मविभूषण पुरस्कार विजेत्यांना राज्य सरकारच्या ‘व्होल्वो बस’ सेवेत मोफत प्रवास सुविधा देण्याची घोषणा केली आहे. राज्यातील जनतेचे जीवन सुसह्य व्हावे यासाठी शासनाने विविध कल्याणकारी धोरणे आखली आहेत.

नियुक्ती बातम्या

7. प्रिंटर कंपनी Epson India ने अभिनेत्री रश्मिका मंदान्ना हिला ब्रँड अँम्बेसेडर म्हणून साइन केले आहे.

• प्रिंटर कंपनी Epson India ने अभिनेत्री रश्मिका मंदान्ना हिला ब्रँड अँम्बेसेडर म्हणून साइन केले आहे. अभिनेत्री या महिन्यात तिच्या ‘इकोटँक’ प्रिंटरसाठी मल्टी-मीडिया मोहिमेत तिच्या उत्पादनांची जाहिरात करण्यासाठी कंपनीशी सहयोग करेल. कन्नड, तेलुगु, हिंदी आणि तमिळ सिनेमांमध्ये तिच्या अभिनयासाठी ओळखल्या जाणाऱ्या अभिनेत्रीसोबत सहकार्य करताना, कंपनीने एका निवेदनात म्हटले आहे की, देशभरातील व्यापक प्रेक्षकांपर्यंत, विशेषतः तरुण पिढीपर्यंत पोहोचण्यासाठी तिच्या लोकप्रियतेचा फायदा घेण्याची आशा आहे.

अर्थव्यवस्था बातम्या

8. RBI सोशल मीडियाच्या प्रभावाचे नियमन करणार नाही.

• रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (आरबीआय) ने जाहीर केले आहे की सध्या आर्थिक बाजारपेठेतील सोशल मीडिया प्रभावकांसाठी स्वतंत्र नियम लागू करण्याची त्यांची कोणतीही योजना नाही, असे सांगून की सिक्युरिटीज अँड एक्स्चेंज बोर्ड ऑफ इंडिया (सेबी) ने या समस्येचे निराकरण करण्यासाठी आधीच उपाययोजना केल्या आहेत.

9. इक्विटस होल्डिंग्जने रिजर्व्ह बँकेला NBFC परवाना सरेंडर केला.

• इक्विटस होल्डिंग्ज लिमिटेड, भारतातील एक प्रख्यात नॉन-बँकिंग वित्तीय कंपनी (NBFC) ने स्वेच्छेने आपला NBFC परवाना भारतीय रिझर्व्ह बँक (RBI) कडे सरेंडर केला आहे. परिणामी, रिजर्व्ह बँकेने इक्विटस होल्डिंग्ज ची नोंदणी रद्द केली आहे. रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया कायदा, 1934 च्या कलम 45-IA (6) द्वारे मध्यवर्ती बँकेला दिलेल्या अधिकारांतर्गत हा निर्णय घेण्यात आला आहे.

साप्ताहिक चालू घडामोडी (04 ते 10 जून 2023)

कराराच्या बातम्या

10. भारत आणि UAE ने 2030 पर्यंत $100 अब्ज नॉन-तेल व्यापाराचे लक्ष्य ठेवले आहे.

• भारत आणि संयुक्त अरब अमिराती (UAE) ने त्यांचा गैर-तेल द्विपक्षीय व्यापार सध्याच्या USD 48 अब्ज वरून 2030 पर्यंत USD 100 अब्ज पर्यंत वाढवण्याचे महत्वाकांक्षी लक्ष्य ठेवले आहे. भारताच्या संयुक्त समितीच्या पहिल्या बैठकीत हा निर्णय घेण्यात आला. तेल क्षेत्राच्या पलीकडे व्यापार सहकार्य वाढविण्याच्या गरजेवर भर देत, दोन्ही देशांनी पुढील सात वर्षांत त्यांचा गैर-पेट्रोलियम व्यापार दुप्पट करण्याचे उद्दिष्ट ठेवले आहे.

पुरस्कार बातम्या

11. बाल हक्क अधिवक्ता ललिता नटराजन यांनी 2023 चा इक्बाल मसिह पुरस्कार जिंकला.

• चेन्नईस्थित वकील आणि कार्यकर्त्या ललिता नटराजन यांनी बालकामगार निर्मूलनासाठी यूएस डिपार्टमेंट ऑफ लेबरचा 2023 चा इक्बाल मसिह पुरस्कार जिंकला आहे . नटराजन यांना ३० मे रोजी चेन्नई येथील अमेरिकन कौन्सुलेट जनरलमध्ये कॉन्सुल जनरल ज्युडिथ रविन यांच्या हस्ते हा पुरस्कार प्रदान करण्यात आला.

12. पॅटरसन जोसेफने RSL ख्रिस्तोफर ब्लँड पारितोषिक 2023 जिंकले.

• अभिनेता-लेखक पॅटरसन जोसेफ यांनी ‘द सिक्रेट डायरीज ऑफ चार्ल्स इग्नेशियस सँचो’ या त्यांच्या पहिल्या कादंबरीसाठी आरएसएल क्रिस्टोफर ब्लँड पारितोषिक 2023 जिंकले आहे. या पुरस्काराचे हे 5 वे वर्ष आहे.

13. GSITI हैदराबादला “अथी उत्तम” ही मान्यता मिळाली.

• खाण मंत्रालयाच्या अंतर्गत कार्यरत असलेल्या भारतीय भूगर्भीय सर्वेक्षण संस्थेला (GSITI) राष्ट्रीय शिक्षण आणि प्रशिक्षण मंडळाकडून (NABET) मान्यता मिळाली आहे. ही मान्यता संस्थेच्या प्रशंसनीय सेवांचा आणि पृथ्वी विज्ञान प्रशिक्षणाच्या क्षेत्रात ती राखत असलेल्या उच्च मानकांचा दाखला आहे.

ज्ञानकोश मासिक चालू घडामोडी – मे 2023

अहवाल व निर्देशांक बातम्या

14. कम्युनिटी स्पिरिट इंडेक्सनुसार भारतीय शहर हे जगातील दुस-या क्रमांकाचे अनफ्रेंडली शहर आहे.

• कम्युनिटी स्पिरिट इंडेक्सने नुकत्याच केलेल्या क्रमवारीत, विविध देशांतील 53 शहरांना त्यांचे रहिवासी किती मैत्रीपूर्ण आणि मैत्रीपूर्ण आहेत यावर आधारित रँक देण्यात आली आहे. यासाठी 6 मेट्रिक्सचा विचार करण्यात आला आहे. या निर्देशांकात टोरंटो आणि सिडनी हे जगातील सर्वात मैत्रीपूर्ण देश आहेत तर भारताची राजधानी नवी दिल्ली आणि मुंबई ही जगातील सर्वात मित्र नसलेली शहरे आहेत.

15. फोर्ब्सची ग्लोबल 2000 यादी मध्ये रिलायन्सने 45 व्या क्रमांकावर आठ स्थानांनी वाढ केली.

• फोर्ब्सच्या ताज्या ग्लोबल 2000 यादीमध्ये अब्जाधीश मुकेश अंबानी यांच्या रिलायन्स इंडस्ट्रीज लिमिटेडला सर्वोच्च श्रेणीतील भारतीय कंपनी म्हणून स्थान देण्यात आले आहे, ती यावर्षी 53 व्या स्थानावरून 45 व्या स्थानावर पोहोचली आहे.

16. SIPRI च्या अहवालात असे सूचित होते की चीनने राष्ट्रीय सुरक्षेसाठी आवश्यक किमान राखण्याच्या अधिकृत भूमिकेच्या विरोधात, त्याच्या अण्वस्त्रसाठ्याचा महत्त्वपूर्ण विस्तार सुरू केला आहे.

• स्टॉकहोम इंटरनॅशनल पीस रिसर्च इन्स्टिट्यूट (SIPRI) ने अलीकडेच त्यांचे वार्षिक वार्षिक पुस्तक प्रसिद्ध केले, जे जागतिक अणु शस्त्रास्त्रांच्या स्थितीबद्दल मौल्यवान अंतर्दृष्टी प्रदान करते. हा लेख SIPRI च्या प्रमुख निष्कर्षांवर प्रकाश टाकतो, ज्यामध्ये चीनचा अणुविस्तार, भारत आणि पाकिस्तानच्या वाढत्या शस्त्रागारांवर आणि जगभरातील सामान्य ट्रेंडवर लक्ष केंद्रित केले आहे.

संरक्षण बातम्या

17. भारतीय नौदलाची ‘संशोधक’ चौथी युद्धनौका लाँच करण्यात आली.

• सर्व्हे वेसेल्स (लार्ज) (SVL) प्रकल्पाचे चौथे जहाज, ‘संशोधक’ म्हणजे ‘संशोधक’ नावाचे, भारतीय नौदलासाठी L आणि T/ GRSE द्वारे कट्टुपल्ली, चेन्नई येथे प्रक्षेपित करण्यात आले.

महत्वाचे दिवस

18. दरवर्षी जागतिक रक्तदाता दिन 14 जून रोजी साजरा केल्या जातो.

• निस्वार्थी स्वैच्छिक रक्तदात्यांप्रती कृतज्ञता व्यक्त करण्यासाठी आणि जीवन आणि मानवतेचे सार साजरे करण्यासाठी दरवर्षी 14 जून रोजी जागतिक रक्तदाता दिन पाळला जातो. हा प्रसंग जगभरातील स्वैच्छिक रक्तदात्यांच्या रक्ताच्या उदार योगदानाबद्दल कौतुक आणि स्वीकार करण्यासाठी एक महत्त्वपूर्ण व्यासपीठ म्हणून काम करतो, तसेच सुरक्षित रक्त संक्रमणासाठी सार्वत्रिक प्रवेश सुनिश्चित करण्याच्या महत्त्वावर भर देतो.

19. पुलित्झर पारितोषिक विजेते कादंबरीकार कॉर्मॅक मॅककार्थी यांचे 89 व्या वर्षी निधन झाले.

• “द रोड” आणि “नो कंट्री फॉर ओल्ड मेन” यासारख्या गाजलेल्या कादंबऱ्यांचे पुलित्झर पारितोषिक विजेते लेखक कॉर्मॅक मॅककार्थी यांचे निधन झाले. मॅककार्थीचा जन्म 1933 मध्ये प्रोव्हिडन्स, रोड आयलंड येथे झाला. त्यांनी 1960 च्या दशकाच्या सुरुवातीला काल्पनिक कथा लिहायला सुरुवात केली आणि त्यांची पहिली कादंबरी, “द ऑर्चर्ड कीपर” 1965 मध्ये प्रकाशित झाली.