Daily Current Affairs in Marathi (चालू घडामोडी) | 01-June-2022

राष्ट्रीय बातम्या (Daily Current Affairs for Maharashtra state exams)

1. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी पीएम केअर फॉर चिल्ड्रेन योजनेचे अनावरण केले.

• पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी कोविड-19 महामारीमुळे आपले पालक गमावलेल्या मुलांसाठी पीएम केअर्स फॉर चिल्ड्रन योजनेचे फायदे जाहीर केले आहेत. पंतप्रधान मोदींनी मुलभूत गरजांसाठी महिन्याला ४००० रुपये, शालेय शिक्षणासाठी आर्थिक मदत, उच्च शिक्षणासाठी शिष्यवृत्ती आणि 5 लाख रुपयांपर्यंत मोफत उपचार देण्याचे आश्वासन दिले आहे. पंतप्रधानांनी शाळेत जाणाऱ्या मुलांना शिष्यवृत्ती हस्तांतरित केली. कार्यक्रमादरम्यान मुलांसाठी पीएम केअर्सचे पासबुक आणि आयुष्मान भारत – प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजनेअंतर्गत एक हेल्थ कार्ड मुलांना देण्यात आले.

पीएम केअर योजनेबद्दल:

• 29 मे 2021 रोजी पंतप्रधानांनी मुलांसाठी पीएम केअर योजना सुरू केली.
• 11 मार्च 2020 ते 28 फेब्रुवारी 2022 या कालावधीत ज्या मुलांनी आपले पालक किंवा कायदेशीर पालक किंवा दत्तक पालक किंवा कोविड-19 साथीच्या आजारात हयात असलेल्या पालकांना गमावले आहे अशा मुलांना आधार देणे हा यामागचा उद्देश होता.

2. NCTE ने शिक्षक शिक्षण कार्यक्रमाची प्रक्रिया सुलभ करण्यासाठी ऑनलाइन पोर्टल सुरू केले.

• नॅशनल कौन्सिल फॉर टीचर एज्युकेशन (NCTE) ने उच्च शिक्षण संस्थांमधील शिक्षक शिक्षण कार्यक्रमांची मान्यता प्रक्रिया सुलभ करण्यासाठी ऑनलाइन पोर्टल सुरू केले आहे. प्रक्रिया सुलभ करण्यासाठी सुरू करण्यात आलेले पोर्टल अभ्यासक्रमांसाठी अर्ज मागवल्यापासून ते संस्थांच्या तपासणीसह मान्यता आदेश जारी करण्याच्या टप्प्यापर्यंत मदत करण्याचा प्रयत्न करते. नुकत्याच सुरू झालेल्या चार वर्षांच्या एकात्मिक शिक्षक शिक्षण कार्यक्रम (ITEP) अर्जांसाठी या पोर्टलवर प्रक्रिया केली जाईल.

सर्व स्पर्धात्मक परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे: 

• राष्ट्रीय शिक्षक शिक्षण परिषद स्थापना: 1995, भारत;
• राष्ट्रीय शिक्षक शिक्षण परिषदेचे अध्यक्ष: श्री संतोष सारंगी, IAS;
• राष्ट्रीय शिक्षक शिक्षण परिषद मुख्यालय: नवी दिल्ली.

3. पंतप्रधानांनी ‘मानवतेसाठी योग’ ही आठव्या आंतरराष्ट्रीय योग दिनाची थीम असल्याची घोषणा केली.

• 21 जून रोजी भारतात आणि जगभरात आयोजित करण्यात येणाऱ्या आठव्या आंतरराष्ट्रीय योग दिनाची थीम म्हणून ‘योगा फॉर ह्युमॅनिटी’ ही थीम निवडण्यात आली आहे. खूप विचारविनिमय आणि सल्लामसलत केल्यानंतर ही थीम निवडण्यात आली आहे आणि योगाने मानवतेची कशी सेवा केली हे योग्यरित्या चित्रित केले आहे. साथीच्या रोगाच्या शिखरावर दुःख कमी करणे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी त्यांच्या “मन की बात’ प्रसारणात या विषयाची घोषणा केली.

4. जनऔषधी स्टोअर्सने 100 कोटी रुपयांच्या कमाईची मर्यादा ओलांडली आहे.

• जनऔषधी स्टोअर्सने प्रथमच 100 कोटींचा टप्पा ओलांडला आहे. 1,600 हून अधिक जेनेरिक फार्मास्युटिकल्स, 250 सर्जिकल उपकरणे, न्यूट्रास्युटिकल्स, आयुष उत्पादने आणि सुविधा सॅनिटरी पॅड जनऔषधीच्या ठिकाणी उपलब्ध आहेत. प्रधानमंत्री भारतीय जनऔषधी योजना (PMBJP) ची अंमलबजावणी फार्मास्युटिकल्स अँड मेडिकल डिव्हायसेस ब्युरो ऑफ इंडिया (PMBI) द्वारे केली जाते.

महत्त्वाचे मुद्दे:

• मे 2021 मध्ये एकूण विक्री 83.77 कोटी रुपये होती.
• सामान्य माणसाला, विशेषत: वंचितांना परवडणाऱ्या किमतीत उत्कृष्ट औषधे उपलब्ध करून देण्याच्या उद्देशाने सरकारने मार्च 2024 पर्यंत प्रधानमंत्री भारतीय जनऔषधी केंद्रांची (PMBJKs) संख्या 10,000 पर्यंत वाढवण्याचे उद्दिष्ट ठेवले आहे.
• याक्षणी, देशात 739 जिल्ह्यांमध्ये अशी 8,735 दुकाने आहेत.

चालू घडामोडी (Daily Current Affairs) 2022 | 31-May-2022

राज्य बातम्या (Daily Current Affairs for Maharashtra state exams)

5. गुजरातमध्ये राष्ट्रीय शिक्षण मंत्र्यांची परिषद होणार आहे.

• गुजरातमध्ये दोन दिवसीय राष्ट्रीय शिक्षण मंत्र्यांची परिषद होणार आहे. या बैठकीला केंद्रीय शिक्षण मंत्री धर्मेंद्र प्रधान, तसेच इतर केंद्रीय मंत्री आणि राज्य आणि केंद्रशासित प्रदेशांचे शिक्षण मंत्री उपस्थित राहणार आहेत. या परिषदेत देशाच्या शैक्षणिक परिसंस्थेला चालना कशी देता येईल यावर चर्चा होण्याची शक्यता आहे. ही परिषद राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरण 2020 च्या अंमलबजावणीवर लक्ष केंद्रित करेल.

सर्व स्पर्धात्मक परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे:

• कौशल्य विकास आणि उद्योजकता आणि इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती तंत्रज्ञान राज्यमंत्री:  धर्मेंद्र प्रधान
• कौशल्य विकास आणि उद्योजकता आणि इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती तंत्रज्ञान राज्यमंत्री: राजीव चंद्रशेखर
• शिक्षण राज्यमंत्री: डॉ. सुभाष सरकार

आंतरराष्ट्रीय बातम्या (Daily Current Affairs for Maharashtra state exams)

6. कॅनडामध्ये सादर करण्यात आलेल्या नवीन कायद्याचा उद्देश हँडगन मालकी ‘फ्रीज’ करणे आहे.

• कॅनडाचे पंतप्रधान जस्टिन ट्रूडो यांनी नवीन कायद्याचे अनावरण केले आहे जे देशातील हँडगन खरेदी आणि विक्रीवर “फ्रीझ” यासह दशकांमध्ये “काही कठोर बंदूक नियंत्रण उपाय” लागू करेल. ओटावा येथे पत्रकार परिषदेत विधेयक C-21 प्रस्तावित करण्याच्या त्यांच्या सरकारच्या प्रेरणेचा एक भाग म्हणून ट्रूडो यांनी कॅनडामध्ये गेल्या काही वर्षांमध्ये सामूहिक गोळीबाराचा, तसेच युनायटेड स्टेट्समधील अलीकडील हल्ल्यांचा उल्लेख केला.
• कॅनडामध्ये युनायटेड स्टेट्सपेक्षा मजबूत तोफा मालकी कायदे आहेत, बंदूक नियंत्रण समर्थकांनी अलिकडच्या वर्षांत कठोर नियमांसाठी मोहीम चालवली आहे, ज्यात 2017 मध्ये क्युबेक मशिदीवरील हल्ला आणि टोरंटोमध्ये 2018 साली झालेल्या प्राणघातक गोळीबारासह अनेक सामूहिक गोळीबाराचा समावेश आहे.

नियुक्ती बातम्या (Daily Current Affairs in Marathi)

7. बँक ऑफ इंग्लंडच्या चलनविषयक पॅनेलवर भारतीय वंशाचे शैक्षणिक नियुक्त

• आघाडीच्या यूके-स्थित शैक्षणिक, डॉ. स्वाती धिंग्रा यांना बँक ऑफ इंग्लंडच्या व्याजदर-निर्धारण समितीच्या बाह्य सदस्य म्हणून नियुक्त केलेल्या पहिल्या भारतीय वंशाच्या महिला म्हणून नाव देण्यात आले आहे. धिंग्रा हे सध्याचे बाह्य सदस्य, मायकेल सॉंडर्स यांची जागा घेतील, जे ऑगस्ट 2016 पासून MPC वर आहेत.
• यूके सरकारच्या ट्रेझरी डिपार्टमेंटच्या मते, MPC मध्ये बाह्य सदस्यांची नियुक्ती हे सुनिश्चित करण्यासाठी डिझाइन केले आहे की समितीला बँकेमध्ये मिळालेल्या विचारांव्यतिरिक्त विचार आणि कौशल्याचा फायदा होईल.

8. माजी SBI अधिकारी नटराजन सुंदर हे NARCL मध्ये MD आणि CEO म्हणून रुजू झाले.

• स्टेट बँक ऑफ इंडियाचे माजी कार्यकारी नटराजन सुंदर 30 मे रोजी नॅशनल अँसेट्स रिकन्स्ट्रक्शन कंपनी लिमिटेड (NARCL) मध्ये व्यवस्थापकीय संचालक आणि मुख्य कार्यकारी अधिकारी म्हणून रुजू झाले . सुंदर हे एसबीआयमध्ये 37 वर्षांहून अधिक काळ सेवा केलेले बँकिंग अनुभवी आहेत आणि बँकेचे Dy MD आणि मुख्य क्रेडिट अधिकारी म्हणून सेवानिवृत्त झाले आहेत. खुल्या जाहिरातीद्वारे स्पर्धात्मक निवड प्रक्रियेद्वारे त्यांची निवड करण्यात आली आणि सार्वजनिक आणि खाजगी दोन्ही क्षेत्रातील वरिष्ठ बँकर्सचा समावेश असलेल्या निवड पॅनेलद्वारे एप्रिल 2022 मध्ये त्यांची मुलाखत घेण्यात आली.

विज्ञान आणि तंत्रज्ञान बातम्या (Daily Current Affairs for Maharashtra state exams)

9. IIT, गांधीनगर येथे परम अनंत सुपर कॉम्प्युटर सुरू झाला.

• परम अनंता, राष्ट्रीय सुपरकॉम्प्युटिंग मिशन (NSM) अंतर्गत राष्ट्राला समर्पित IIT गांधीनगर येथील अत्याधुनिक सुपरकॉम्प्युटर आहे. हा इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती तंत्रज्ञान मंत्रालय (MeitY) आणि विज्ञान आणि तंत्रज्ञान विभाग (DST) यांचा संयुक्त उपक्रम आहे, जो कार्यान्वित झाला होता. हे स्वदेशी सॉफ्टवेअर स्टॅक C-DAC ने विकसित केले आहे आणि मेक इन इंडिया उपक्रम आहे.

सामंजस्य करार बद्दल:

• NSM अंतर्गत या 838 टेराफ्लॉप्स सुपरकॉम्प्युटिंग सुविधेची स्थापना करण्यासाठी 12 ऑक्टोबर 2020 रोजी IIT गांधीनगर आणि सेंटर फॉर डेव्हलपमेंट इन अॅडव्हान्स्ड कॉम्प्युटिंग (C-DAC) यांच्यात सामंजस्य करार (MoU) करण्यात आला.
• विविध वैज्ञानिक आणि अभियांत्रिकी अनुप्रयोगांच्या संगणकीय गरजा पूर्ण करण्यासाठी सिस्टम CPU नोड्स, GPU नोड्स, उच्च मेमरी नोड्स, उच्च थ्रूपुट स्टोरेज आणि उच्च-कार्यक्षमता इन्फिनिबँड इंटरकनेक्टच्या मिश्रणाने सुसज्ज आहे.

कराराच्या बातम्या (Daily Current Affairs for Maharashtra state exams)

10. टाटा मोटर्सने गुजरातमधील फोर्ड इंडियाच्या प्लांटच्या संभाव्य अधिग्रहणासाठी करार केला.

• टाटा पॅसेंजर इलेक्ट्रिक मोबिलिटी लिमिटेड (TPEML), टाटा मोटर्स लिमिटेडची उपकंपनी, आणि फोर्ड इंडिया प्रायव्हेट लिमिटेड (FIPL) यांनी FIPL च्या सानंद वाहन निर्मितीच्या संभाव्य संपादनासाठी गुजरात सरकार (GoG ) सोबत सामंजस्य करार (MOU) वर स्वाक्षरी केली आहे. सुविधा या सामंजस्य करारामध्ये सुविधेची जमीन आणि इमारती, वाहन निर्मिती प्रकल्प, यंत्रसामग्री आणि उपकरणे यांचे संभाव्य संपादन आणि FIPL सानंदच्या वाहन निर्मिती ऑपरेशन्समधील सर्व पात्र कर्मचाऱ्यांचे हस्तांतरण यांचा समावेश आहे.

सर्व स्पर्धात्मक परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे: 

•  टाटा मोटर्स लिमिटेड मुख्यालय: मुंबई;
• टाटा मोटर्स लिमिटेड संस्थापक: जेआरडी टाटा;
• टाटा मोटर्स लिमिटेड स्थापना: 1945, मुंबई.

11. इस्रायल आणि संयुक्त अरब अमिराती यांनी पहिल्या अरब मुक्त व्यापार करारावर स्वाक्षरी केली.

• इस्रायलने संयुक्त अरब अमिराती (UAE) सह अरब देशासोबत पहिला मुक्त व्यापार करार केला आहे. दुबईमध्ये इस्रायलचे अर्थव्यवस्था आणि उद्योग मंत्री ओरना बारबिवे आणि यूएईचे अर्थमंत्री अब्दल्ला बिन तौक अल मारी यांनी या करारावर स्वाक्षरी केली. इस्रायलच्या अर्थव्यवस्था आणि उद्योग मंत्रालयाने जारी केलेल्या अधिकृत विधानानुसार, सर्वसमावेशक, महत्त्वपूर्ण आणि ग्राउंड ब्रेकिंग करारामुळे वस्तू आणि सेवांमधील द्विपक्षीय व्यापार वाढेल, संयुक्त अरब अमिरातीला इस्रायली निर्यात वाढेल.

महत्त्वाचे मुद्दे:

• सीमाशुल्क, सहयोग, सरकारी खरेदी, ई-कॉमर्स आणि बौद्धिक संपदा हक्क या सर्व गोष्टी कराराअंतर्गत समाविष्ट आहेत.
• इस्रायल राज्याच्या संयुक्त अरब अमिरातीसोबतच्या व्यावसायिक संबंधांसाठी ही एक महत्त्वपूर्ण भेट आहे, जो अरब देशासोबतचा पहिला मुक्त व्यापार क्षेत्र करार आहे.
• आज सकाळी त्यांनी स्वाक्षरी केलेल्या मुक्त व्यापार क्षेत्र करारामुळे द्विपक्षीय वाणिज्य सुधारणे, अडथळे दूर करणे आणि नवीन आर्थिक शक्यता आणि सहयोग निर्माण करणे अपेक्षित आहे, हे सर्व आमच्या सामायिक रस्त्यासाठी पायाभूत काम करतील.

12. गुजरात सरकारने मातीच्या संवर्धनासाठी ईशा आउटरीचसोबत करार केला.

• जगभरातील ‘माती वाचवा’ उपक्रमात सामील होण्यासाठी गुजरातच्या हवामान बदल विभागाने सामंजस्य करारावर स्वाक्षरी केली आहे. ईशा आउटरीचचे संस्थापक आणि आध्यात्मिक नेते सद्गुरू आणि गुजरातचे मुख्यमंत्री श्री भूपेंद्र पटेल यांनी अहमदाबादमध्ये सामंजस्य करारावर स्वाक्षरी केली. जग्गी सद्गुरु 100 दिवसांच्या मोटारसायकल दौऱ्यावर निघाले असून संपूर्ण जगामध्ये मृदा पुनरुत्पादन मोहिमेबद्दल जागरुकता निर्माण केली आहे. युरोप, मध्य आशिया आणि मध्य पूर्वेतून 30,000 किलोमीटरचा प्रवास हा मातीच्या महत्त्वाबाबत धोरणकर्त्यांमध्ये जागरूकता निर्माण करण्याचा प्रयत्न आहे. श्री सद्गुरू जग्गी वासुदेव या दौऱ्याचा एक भाग म्हणून ‘माती वाचवा’ या विषयावर सामंजस्य करार करण्यासाठी गुजरातमध्ये होते.

13. संरक्षण मंत्रालयाने स्वदेशी एस्ट्रा बियॉन्ड व्हिज्युअल रेंज क्षेपणास्त्रांसाठी 2,971 कोटी रुपयांच्या करारावर स्वाक्षरी केली.

• संरक्षण मंत्रालयाने भारतीय वायुसेना (IAF) साठी स्वदेशी विकसित Astra Mk-I Beyond Visual Range (BVR) हवाई ते हवाई क्षेपणास्त्रे आणि संबंधित उपकरणे पुरवण्यासाठी संरक्षण सार्वजनिक क्षेत्रातील उपक्रम भारत डायनॅमिक्स लिमिटेड (BDL) सोबत करार केला आहे.
• हे क्षेपणास्त्र, ज्याच्या यशस्वी चाचण्या IAF द्वारे आधीच केल्या गेल्या आहेत, ते पूर्णपणे Su-30 MK-I लढाऊ विमानावर एकत्रित केले आहे आणि टप्प्याटप्प्याने इतर लढाऊ विमानांसह लाइट कॉम्बॅट एअरक्राफ्टसह एकत्रित केले जाईल.

Astra Mk-I बद्दल:

• आधुनिक मार्गदर्शन आणि नेव्हिगेशन तंत्रांसह Astra ची श्रेणी 100 किमी पेक्षा जास्त आहे आणि DRDO ने आधी सांगितल्याप्रमाणे, अचूक अचूकतेसह लक्ष्य नष्ट करण्यासाठी मिडकोर्स मार्गदर्शन आणि RF साधक आधारित टर्मिनल मार्गदर्शन आहे.
• BVR क्षमतेसह हवेतून हवेतील क्षेपणास्त्र लढाऊ विमानांना मोठ्या स्टँडऑफ श्रेणी प्रदान करते जे प्रतिद्वंद्वी हवाई संरक्षण उपायांना तोंड न देता शत्रूच्या विमानांना तटस्थ करू शकते, ज्यामुळे हवाई क्षेत्राचे श्रेष्ठत्व प्राप्त होते आणि टिकून राहते.
• DRDO द्वारे दीर्घ श्रेणीचे आणि अधिक अत्याधुनिक Astra-Mk2 विकसित केले जात आहे.