Daily Current Affairs in Marathi (चालू घडामोडी) | 31-May-2022

राष्ट्रीय बातम्या (Daily Current Affairs for Maharashtra state exams)

1. पंतप्रधान मोदी PM-KISAN चा 11 वा हप्ता देणार आहेत.

• पंतप्रधान नरेंद्र मोदी प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी (PM-KISAN) उपक्रमांतर्गत , हिमाचल प्रदेशातील शिमला येथील 10 दशलक्षाहून अधिक शेतकऱ्यांना एकूण 21,000 कोटी रुपयांच्या रोख लाभांचा 11वा हप्ता वितरित करतील. गरीब कल्याण संमेलन या देशव्यापी कार्यक्रमाचा भाग म्हणून मोदी नऊ केंद्रीय मंत्रालयांद्वारे आयोजित केलेल्या 16 योजना आणि कार्यक्रमांच्या लाभार्थ्यांना व्हिडिओ कॉन्फरन्सिंगद्वारे भेटतील, असे कृषी मंत्रालयाच्या निवेदनात म्हटले आहे.

महत्त्वाचे मुद्दे:

• राष्ट्रीय कार्यक्रम हा वर्षभर चालणाऱ्या आझादी का अमृत महोत्सवाचा एक भाग आहे .
• 21,000 कोटी रुपयांच्या किसान सन्मान निधी योजनेचा 11वा टप्पा पंतप्रधानांच्या हस्ते जारी केला जाईल.
• दिल्लीतील पुसा संकुलातून कृषी मंत्री नरेंद्र सिंह तोमर या कार्यक्रमात सहभागी होणार आहेत.
• PM-KISAN कार्यक्रम पात्रताधारक शेतकरी कुटुंबांना प्रति वर्ष 6,000 रुपयांचे आर्थिक प्रोत्साहन प्रदान करतो, जे 2,000 रुपयांच्या तीन समान हप्त्यांमध्ये देय आहे.
• हा निधी लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यात त्वरित जमा केला जातो.
• पंतप्रधानांनी 10 कोटी शेतकरी कुटुंबांना 20,000 कोटींहून अधिक रुपयांचा दहावा हप्ता वितरित केला आहे.
• मंत्रालयाच्या म्हणण्यानुसार, हा देशातील सर्वात मोठा एकल कार्यक्रम असेल, ज्यामध्ये सर्व जिल्ह्यांमध्ये देशव्यापी चर्चा होईल ज्या दरम्यान विविध केंद्रीय कार्यक्रमांचा त्यांच्या जीवनावर कसा परिणाम झाला याबद्दल पंतप्रधान प्राप्तकर्त्यांशी संवाद साधतील.

2. पंतप्रधान रोजगार निर्मिती कार्यक्रमाचा विस्तार FY26 पर्यंत करण्यात आला.

• पंतप्रधान रोजगार निर्मिती कार्यक्रम (Prime Minister’s Employment Generation Programme-PMEGP) आणखी पाच वर्षांसाठी, FY26 पर्यंत वाढवण्यात आला आहे. केंद्रीय सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योग मंत्रालयाच्या निवेदनानुसार, 13,554.42 कोटी रुपयांच्या परिव्ययासह, 2021-22 ते 2025-26 या पाच वर्षांसाठी PMEGP ला 15 व्या वित्त आयोगाच्या चक्रामध्ये चालू ठेवण्यासाठी अधिकृत करण्यात आले आहे.

महत्त्वाचे मुद्दे:

• मुदतवाढीमुळे नवीन योजनेत बदल केला जाईल. सरकारने उत्पादन युनिट्ससाठी कमाल प्रकल्प खर्च $25 लाखांवरून $50 लाख आणि सेवा युनिटसाठी $10 लाखांवरून $20 लाख केला आहे.
• योजनेसाठी ग्रामोद्योग आणि ग्रामीण क्षेत्राच्या व्याख्याही बदलण्यात आल्या आहेत. निवेदनानुसार, पंचायती राज संस्थांच्या अखत्यारीतील प्रदेश ग्रामीण म्हणून वर्गीकृत केले जातील, तर महानगरपालिका अखत्यारीतील क्षेत्र शहरी म्हणून वर्गीकृत केले जातील.
• सर्व अंमलबजावणी करणार्‍या एजन्सींना, ते ग्रामीण किंवा शहरी असोत, त्यांना सर्व क्षेत्रातील अर्ज प्राप्त करण्याची आणि हाताळण्याची परवानगी आहे.
• याशिवाय, महत्त्वाकांक्षी जिल्ह्यांतील PMEGP अर्जदार आणि ट्रान्सजेंडर अर्जदारांना विशेष श्रेणीतील अर्जदार म्हणून ओळखले जाईल आणि ते अधिक अनुदानासाठी पात्र असतील.
• फर्मच्या म्हणण्यानुसार, या उपक्रमामुळे पुढील पाच वर्षांत सुमारे 40 लाख लोकांना दीर्घकालीन कामाची संधी मिळेल.
• एससी, एसटी, ओबीसी, महिला, ट्रान्सजेंडर, शारीरिकदृष्ट्या अपंग, ईशान्य क्षेत्र, महत्त्वाकांक्षी आणि सीमावर्ती जिल्हा अर्जदारांसारख्या विशेष श्रेणीतील उमेदवारांसाठी, योजनेअंतर्गत मार्जिन मनी सबसिडी शहरी भागातील प्रकल्प खर्चाच्या 25% आणि ग्रामीण भागातील प्रकल्प खर्चाच्या 35% असेल.
• सर्वसाधारण श्रेणीतील अर्जदारांसाठी शहरी भागातील प्रकल्प खर्चाच्या 15% आणि ग्रामीण भागातील प्रकल्प खर्चाच्या 25% अनुदान आहे.

चालू घडामोडी (Daily Current Affairs) 2022 | 29 and 30-May-2022

राज्य बातम्या (Daily Current Affairs for Maharashtra state exams)

3. कर्नाटकचे मुख्यमंत्री बसवराज बोम्मई यांनी AAYU App लाँच केले.

• कर्नाटकचे मुख्यमंत्री बसवराज बोम्मई यांनी योगाच्या माध्यमातून जुनाट आजार आणि जीवनशैलीचे विकार बरे करण्यासाठी आणि मदत करण्यासाठी AAYU हे नवीन आरोग्य आणि निरोगीपणा App लाँच केले आहे. स्वामी विवेकानंद योग अनुसंधान संस्था (S-VYASA) ने RESET TECH, AI-चालित एकात्मिक आरोग्य-तंत्र प्लॅटफॉर्मसह App विकसित करण्यासाठी सहयोग केले आहे ज्याचा उद्देश योग आणि ध्यानाद्वारे जुनाट आजार आणि जीवनशैलीच्या परिस्थितीशी सामना करणे आहे.

सर्व स्पर्धात्मक परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे: 

• कर्नाटकचे राज्यपाल: थावरचंद गेहलोत;
• कर्नाटकचे मुख्यमंत्री : बसवराज बोम्मई;
• कर्नाटक राजधानी: बेंगळुरू.

अर्थव्यवस्था बातम्या (Daily Current Affairs in Marathi)

4. LIC ने बचत जीवन विमा योजना विमा रत्न लाँच केली.

• लाइफ इन्शुरन्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया (LIC), भारतातील सर्वात मोठी विमा कंपनी, “बिमा रत्न” – एक नॉन-लिंक्ड, गैर-सहभागी, वैयक्तिक, बचत जीवन विमा योजना सुरू केली आहे. नवीन योजना, जी देशांतर्गत बाजारपेठेसाठी आहे, संरक्षण आणि बचत दोन्ही प्रदान करते.

LIC च्या विमा रत्न योजनेची प्रमुख वैशिष्ट्ये:

• कॉर्पोरेट एजंट, विमा मार्केटिंग फर्म (IMF), ब्रोकर्स, CPSC-SPV, आणि POSP-LI या मध्यस्थांनी नियुक्त केलेल्या कॉर्पोरेट एजंट्स, इन्शुरन्स मार्केटिंग फर्म्स (IMF) आणि ब्रोकर्स द्वारे बिमा रत्न खरेदी केले जाऊ शकते .
• योजनेच्या मुख्य वैशिष्ट्यांमध्ये मृत्यूचे फायदे, जगण्याचे फायदे, मॅच्युरिटी बेनिफिट्स, गॅरंटीड अॅडिशन्स, सेटलमेंट ऑप्शन्स, ग्रेस पिरियड आणि रिव्हायव्हल सोल्यूशन्स यांचा समावेश आहे.
• पॉलिसीच्या मुदतीदरम्यान पॉलिसीधारकाचा अकाली मृत्यू झाल्यास एलआयसीची बीमा रत्न योजना पॉलिसीधारकाच्या कुटुंबाला आर्थिक सहाय्य प्रदान करते. हे विविध आर्थिक मागण्या पूर्ण करण्यासाठी ठराविक अंतराने पॉलिसीधारकाच्या जगण्यासाठी नियतकालिक पेमेंट ऑफर करते.

सर्व स्पर्धात्मक परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे: 

• LIC चेअरपर्सन:  एमआर कुमार
• LIC मुख्यालय:  मुंबई
• LIC ची स्थापना:  1 सप्टेंबर 1956

5. FY22 मध्ये अमेरिकेने भारताचा सर्वात मोठा व्यापार भागीदार म्हणून चीनला मागे टाकले.

• युनायटेड स्टेट्सने चीनला मागे टाकून 2021-22 मध्ये भारताचा अव्वल व्यापारी भागीदार बनला, जो दोन्ही देशांमधील मजबूत आर्थिक संबंध दर्शवितो. वाणिज्य मंत्रालयाच्या आकडेवारीनुसार, 2021-22 मध्ये, अमेरिका आणि भारत यांच्यातील द्विपक्षीय व्यापार 2020-21 मध्ये US$ 80.51 अब्जच्या तुलनेत US$ 119.42 अब्ज इतका होता. मागील आर्थिक वर्षात US$ 51.62 बिलियन वरून US $ 2021-22 मध्ये US ची निर्यात वाढून US$ 76.11 बिलियन झाली, तर आयात 2020-21 मध्ये US$ 29 बिलियन च्या तुलनेत US$ 43.31 बिलियन झाली.
• 2021-22 मध्ये, भारताचा चीनसोबतचा द्वि-मार्गी व्यापार 2020-21 मधील $86.4 अब्जच्या तुलनेत $115.42 अब्ज इतका होता, डेटा दर्शवितो. चीनची निर्यात 2020-21 मधील $21.18 बिलियन वरून गेल्या आर्थिक वर्षात किरकोळ वाढून $21.25 अब्ज झाली, तर आयात 2020-21 मध्ये $65.21 बिलियन वरून $94.16 अब्ज झाली. व्यापारातील तफावत 2021-22 मध्ये $72.91 अब्ज झाली आहे जी मागील आर्थिक वर्षात $44 अब्ज होती.

6. सार्वजनिक क्षेत्रातील बँकांनी त्यांचा निव्वळ नफा FY22 मध्ये जवळपास 66,500 कोटी रुपयांपर्यंत दुप्पट केला.

• सार्वजनिक क्षेत्रातील बँकांनी (PSBs) 2021-2022 या आर्थिक वर्षात त्यांच्या निव्वळ नफ्यात चौपटीने वाढ केली आहे. 2021-22 या आर्थिक वर्षात, 12 सरकारी बँकांचा एकूण नफा 66,539 कोटी रुपये होता, जो मागील वर्षीच्या 31,816 कोटी रुपयांच्या तुलनेत 110 टक्के जास्त आहे. वर्षांमध्ये प्रथमच सर्व 12 सरकारी बँकांनी नफा कमावला. ही देखील FY18 च्या तुलनेत लक्षणीय सुधारणा होती, जेव्हा 21 PSB पैकी फक्त दोन नफा घोषित केला.
• एसबीआयचा सर्वात जास्त निव्वळ नफा 31,675 कोटी रुपये होता, जो मागील वर्षाच्या तुलनेत 55 टक्क्यांनी अधिक आहे.
• सार्वजनिक क्षेत्रातील बँकांच्या नफ्यांपैकी जवळपास निम्मी ही देशातील सर्वात मोठी बँक खाती आहे. SBI नंतर, बँक ऑफ बडोदाने PSB च्या कमाईच्या 10% कमाई 7,272 कोटी रुपयांच्या निव्वळ नफ्यासह केली, त्यानंतर कॅनरा बँकेने 5,678 कोटी रुपयांच्या निव्वळ नफ्यासह, एकूण निव्वळ नफ्याच्या 8% हिस्सा मिळवला.
• या वर्षी नशीब उलटलेल्या दोन बँकांव्यतिरिक्त, बँक ऑफ बडोदाने सर्वात मोठी महसूल वाढ केली, त्यानंतर UCO बँक.
• PSBs जास्त नफ्यामुळे लाभांशासाठी अधिक पैसे देऊ शकले आहेत, ज्यामुळे सरकारला फायदा होईल, जे RBI कमी केलेल्या लाभांशासह काम करत आहे. सार्वजनिक क्षेत्रातील बँकांनी दिलेला एकूण लाभांश 8,000 कोटी रुपयांपेक्षा जास्त आहे.

सामिट बातम्या (Daily Current Affairs in Marathi)

7. बांगलादेशमध्ये बीएसएफ आणि बीजीबी यांच्यात सीमा समन्वय परिषद सुरू आहे.

• भारत आणि बांगलादेश यांच्यातील सीमा समन्वय परिषदेचे सिलहेट येथे महानिरीक्षक BSF-प्रादेशिक कमांडर BGB यांच्या हस्ते उद्घाटन करण्यात आले. बॉर्डर गार्ड्स बांगलादेशच्या अधिकृत प्रेस रिलीझनुसार, चार दिवसीय सेमिनार 2 जून रोजी संपेल. (BGB). भारतीय संघ मेघालयातील डावकी येथील एकात्मिक चेक पोस्ट (ICP) मार्गे बांगलादेशात पोहोचला, जेथे BGB च्या उच्च कर्मचाऱ्यांनी त्यांचे स्वागत केले.

8. सिंधू जल करारावर 118 वी भारत-पाकिस्तान द्विपक्षीय बैठक होणार आहे.

• सिंधू जल करार (IWT) 1960 अंतर्गत दरवर्षी होणारी कायमस्वरूपी सिंधू आयोग परिषद भारत आणि पाकिस्तानमध्ये सुरू झाली. दोन्ही देशांनी ही IWT ची आवश्यकता मानल्यामुळे सिंधू चर्चा टाय-फ्रीझमध्ये टिकून आहे. परराष्ट्र व्यवहार मंत्रालयाच्या म्हणण्यानुसार, कराराच्या अटींनुसार दोन्ही बाजूंनी वर्षातून किमान एकदा, वैकल्पिकरित्या, भारत आणि पाकिस्तानमध्ये भेटणे अपेक्षित आहे.

महत्त्वाचे मुद्दे:

• 23-24 मार्च 2021 रोजी नवी दिल्ली येथे आयोजित सर्वात अलीकडील शिखर परिषद, जलविज्ञान आणि पूर डेटाच्या देवाणघेवाणीवर केंद्रित होती.
• मार्चमध्ये, भारत आणि पाकिस्तानने सिंधू जल कराराची संपूर्णपणे अंमलबजावणी करण्याच्या त्यांच्या वचनबद्धतेची पुष्टी केली आणि कायमस्वरूपी सिंधू आयोगाची पुढील बैठक लवकरच भारतात आयोजित केली जाईल अशी आशा व्यक्त केली.
• दोन दिवसांच्या चर्चेसाठी पाच सदस्यीय पाकिस्तानी संघ अमेरिकेत दाखल झाला आहे.
• सिंधू चर्चेला दोन्ही देशांमधील अधिक महत्त्वाच्या गुंतवणुकीसाठी अग्रदूत म्हणून पाहिले जात नाही.
• दोन्ही देश यापूर्वी डिसेंबर 2015 मध्ये राजनैतिक चर्चेसाठी भेटले होते, आणि त्या वेळी ते पुन्हा चर्चा सुरू करण्याची घोषणा करू शकले होते, परंतु पठाणकोट हल्ल्यामुळे ही प्रक्रिया कधीही मिटू शकली नाही.

रँक आणि अहवाल बातम्या (Daily Current Affairs for Maharashtra state exams)

9. 7वी फोर्ब्स 30 अंडर 30 आशिया यादी 2022 जाहीर

• फोर्ब्स मासिकाने फोर्ब्स 30 अंडर 30 एशिया लिस्ट 2022 ची 7 वी आवृत्ती प्रसिद्ध केली आहे , ज्यामध्ये प्रत्येकी 10 श्रेणी आहेत ज्यात 30 वर्षाखालील 30 व्यक्तींचा सन्मान करण्यात आला आहे. ही यादी राणा वेहबे वॉटसन यांनी संपादित केली आहे. यादीतील सन्मानित व्यक्ती आशिया-पॅसिफिक प्रदेशातील 22 देश आणि प्रदेशांचे प्रतिनिधित्व करतात. 61 नोंदीसह भारत या यादीत अव्वल आहे, त्यानंतर सिंगापूर (34), जपान (33), ऑस्ट्रेलिया (32), इंडोनेशिया (30) आणि चीन (28) आहेत.

Click here to know more about 7th Forbes 30 Under 30 Asia list

संरक्षण बातम्या (Daily Current Affairs for Maharashtra state exams)

10. INS गोमती मुंबईतील नेव्हल डॉकयार्ड येथे बंद करण्यात आली.

• आयएनएस गोमती कॅप्टन सुदीप मलिक यांच्या नेतृत्वाखाली नौदल डॉकयार्ड येथे बंद करण्यात आली. INS गोमतीचे नाव गोमती नदीवरून आले आहे आणि 16 एप्रिल 1988 रोजी तत्कालीन संरक्षण मंत्री केसी पंत यांनी माझगाव डॉक लिमिटेड, बॉम्बे येथे सुरू केले होते. गोदावरी श्रेणीतील मार्गदर्शित-क्षेपणास्त्र फ्रिगेट्सचे तिसरे जहाज, INS गोमती हे देखील बंद करण्यात आले तेव्हा पश्चिमेकडील ताफ्यातील सर्वात जुने योद्धा होते.

क्रीडा बातम्या (Daily Current Affairs in Marathi)