दैनिक चालू घडामोडी: 23 जून 2023

राष्ट्रीय बातम्या

1. भारत सरकारने ने मायक्रॉनच्या $2.7 अब्ज सेमीकंडक्टर पॅकेजिंग प्लांटला मान्यता दिली.

• भारतीय मंत्रिमंडळाने गुजरातमध्ये सेमीकंडक्टर चाचणी आणि पॅकेजिंग युनिट स्थापन करण्यासाठी यूएस चिपमेकर मायक्रोन टेक्नॉलॉजीच्या $2.7 अब्ज गुंतवणुकीच्या योजनेला मान्यता दिली आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या युनायटेड स्टेट्स दौऱ्यापूर्वी मंत्रिमंडळाची मंजुरी मिळाली आहे. सरकार सेमीकंडक्टर प्लांटसाठी 11,000 कोटी रुपये ($1.34 अब्ज) किमतीचे उत्पादन-संबंधित प्रोत्साहन प्रदान करेल.

2. लॉयड्स बँकिंग ग्रुपने हैदराबाद येथे टेक सेंटरची स्थापना केली.

• Lloyds Banking Group, UK मधील आघाडीच्या वित्तीय सेवा संस्थांपैकी एक, ने हैदराबाद येथे तंत्रज्ञान केंद्र स्थापन करण्याची आपली योजना जाहीर केली आहे. समूहाची डिजिटल क्षमता वाढविण्याचे केंद्राचे उद्दिष्ट आहे आणि ते 2023 च्या अखेरीस कार्यान्वित होईल. लॉयड्स बँकिंग ग्रुप, ज्यामध्ये लॉयड्स बँक, हॅलिफॅक्स आणि बँक ऑफ स्कॉटलंड सारख्या प्रसिद्ध ब्रँडचा समावेश आहे.

3. NHAI ने महामार्गांच्या विकासासाठी ‘नॉलेज शेअरिंग प्लॅटफॉर्म’ सुरू केले.

• रस्ते वाहतूक आणि महामार्ग मंत्रालयाने नॅशनल हायवे अँथॉरिटी ऑफ इंडियाने नॉलेज शेअरिंग प्लॅटफॉर्म सुरू करण्याची घोषणा केली आहे. राष्ट्रीय महामार्गांच्या सर्वसमावेशक विकासाला चालना देणे हे या व्यासपीठाचे उद्दिष्ट आहे. हे तज्ञ आणि नागरिकांसाठी रस्ते डिझाइन, सुरक्षा, बांधकाम, पर्यावरणीय स्थिरता आणि संबंधित क्षेत्रांसह विविध क्षेत्रातील कल्पना आणि ज्ञान सामायिक करण्यासाठी एक सहयोगी जागा म्हणून काम करेल.

दैनिक चालू घडामोडी: 22 जून 2023

आंतरराष्ट्रीय बातम्या

4. यूकेचे निव्वळ कर्ज 1961 नंतर प्रथमच GDP च्या 100% पार केला.

• युनायटेड किंगडमच्या सार्वजनिक क्षेत्रातील निव्वळ कर्जाने मे महिन्यात त्याच्या GDP च्या 100% ओलांडले आहे, 1961 नंतर न पाहिलेली पातळी, ऑफिस फॉर नॅशनल स्टॅटिस्टिक्स (ONS) नुसार. राज्य-नियंत्रित बँका वगळून वाढत्या कर्जाचे प्रमाण £2.567 ट्रिलियन ($3.28 ट्रिलियन) पर्यंत पोहोचले आहे, जे GDP च्या 100.1% चे प्रतिनिधित्व करते.

5. अणुऊर्जा प्रकल्प उभारण्यासाठी चीनने पाकिस्तानशी करार केला आहे.

• चीन आणि पाकिस्तानने 1,200 मेगावॅट अणुऊर्जा प्रकल्प स्थापन करण्यासाठी USD 4.8 अब्ज किमतीच्या महत्त्वपूर्ण करारावर स्वाक्षरी केली आहे. हा करार दोन्ही देशांमधील धोरणात्मक सहकार्याच्या दृढतेचे प्रतिबिंबित करतो आणि पाकिस्तानसाठी एक स्वागतार्ह विकास आहे.

साप्ताहिक चालू घडामोडी (11 ते 17 जून 2023)

नियुक्ती बातम्या

6. अलीबाबाने नवे सीईओ म्हणून एडी वू यांची नियुक्ती केली आहे.

• अलिबाबा ग्रुप होल्डिंग, एक चीनी ई-कॉमर्स कंपनी जी कोविड-19 साथीच्या रोगानंतर बाजारातील हिस्सा आणि वाढ पुनर्प्राप्ती या आव्हानांना तोंड देत आहे, नेतृत्व बदल करत आहे. कंपनीत आठ वर्षांपासून कार्यरत असलेले मुख्य कार्यकारी डॅनियल झांग यांच्या जागी कार्यकारी उपाध्यक्ष जोसेफ त्साई यांची नियुक्ती केली जाईल, जे मंडळाच्या अध्यक्षपदाची भूमिका स्वीकारतील.

7. SheAtWork च्या संस्थापक रुबी सिन्हा यांची BRICS CCI महिला वर्टिकलच्या अध्यक्षपदी नियुक्ती करण्यात आली आहे.

• रुबी सिन्हा यांची तीन वर्षांच्या कालावधीसाठी BRICS चेंबर ऑफ कॉमर्स अँड इंडस्ट्री वुमेन्स वर्टिकल (BRICS CCI WE) च्या अध्यक्षपदी नियुक्ती करण्यात आली आहे. SheAtWork आणि Kommune Brand Communications चे संस्थापक सिन्हा ही भूमिका स्वीकारतील.

अर्थव्यवस्था बातम्या

8. Fitch ने वित्तीय वर्ष 2024 साठी भारताचा GDP अंदाज 6.3% वर वाढवला.

• रेटिंग एजन्सी फिचने भारतासाठी आपला GDP अंदाज सुधारित केला आहे, आर्थिक वर्ष 2023-24 (FY24) साठी 6.3% वाढीचा अंदाज वर्तवला आहे. देशाच्या नजीकच्या कालावधीतील गती आणि पहिल्या तिमाहीत मजबूत कामगिरीचा परिणाम म्हणून 6% च्या पूर्वीच्या प्रक्षेपणातून ही वरची सुधारणा झाली आहे.

कराराच्या बातम्या

9. GE Aerospace आणि HAL यांच्यात फायटर जेट इंजिनचे संयुक्तपणे उत्पादन करण्यासाठी सामंजस्य करार करण्यात आला.

• पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या युनायटेड स्टेट्सच्या राज्य भेटीदरम्यान महत्त्वपूर्ण घडामोडींमध्ये, जनरल इलेक्ट्रिक (GE) एरोस्पेसने हिंदुस्तान एरोनॉटिक्स लिमिटेड (HAL) या सरकारी भारतीय एरोस्पेस कंपनीसोबत सामंजस्य करारावर स्वाक्षरी केली आहे. या सामंजस्य कराराने भारतीय हवाई दलासाठी (IAF) लढाऊ जेट इंजिनांच्या संयुक्त उत्पादनाचा मार्ग मोकळा केला आहे आणि भारत-अमेरिका भागीदारीतील एका नवीन युगाचे प्रतीक आहे

10. स्वच्छ ऊर्जा उपायांना चालना देण्यासाठी रेल्वेने यूएस एजन्सीसोबत करार केला.

• भारतातील रेल्वे मंत्रालयाने यूएस एजन्सी फॉर इंटरनॅशनल डेव्हलपमेंट (USAID) सोबत इको-फ्रेंडली ऊर्जा उपायांच्या प्रगतीला गती देण्यासाठी आणि इलेक्ट्रिक वाहनांच्या वापरास प्रोत्साहन देण्यासाठी करार केला आहे. सामंजस्य कराराचे उद्दिष्ट अक्षय ऊर्जा आणि ऊर्जा कार्यक्षमतेमध्ये सहकार्य वाढवणे आहे. भारतीय रेल्वेच्या कामकाजात स्वच्छ उर्जा स्त्रोतांचे एकत्रीकरण करणे हा यामागचा उद्देश आहे.

व्यवसाय बातम्या

11. Apple भारतात आपले क्रेडिट कार्ड लॉन्च करणार आहे.

• Apple Inc भारतात त्यांचे क्रेडिट कार्ड लॉन्च करण्याची योजना आखत आहे, ज्याला Apple कार्ड म्हणूनही ओळखले जाते. आयफोन निर्मात्याने आपल्या भारतीय ग्राहकांपर्यंत क्रेडिट कार्ड आणण्यासाठी HDFC बँकेशी करार करण्याची योजना आखली आहे. ऍपल कार्ड बद्दल प्राथमिक अवस्थेत आहे आणि अद्याप कोणताही ठोस निर्णय घेण्यात आलेला नाही.

विज्ञान आणि तंत्रज्ञान बातम्या

12. अंतराळ संशोधन आणि सेमीकंडक्टर उत्पादनातील सहयोगासह आर्टेमिस करारामध्ये भारताचा सहभागी झाला.

• पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी त्यांच्या युनायटेड स्टेट्स भेटीदरम्यान आर्टेमिस अॅकॉर्ड्सवर स्वाक्षरी केली, जागतिक अंतराळ सहकार्य आणि चंद्र संशोधनासाठी भारताची वचनबद्धता दर्शविते. NASA आणि यूएस डिपार्टमेंट ऑफ स्टेट यांनी सुरू केलेले करार, नागरी अंतराळ संशोधन आणि वापरामध्ये सहकार्यासाठी एक फ्रेमवर्क प्रदान करते, ज्यामध्ये मानवांना चंद्रावर परत आणणे आणि मंगळावर आणि त्यापलीकडे अंतराळ संशोधनाचा विस्तार करणे यावर लक्ष केंद्रित केले जाते.

अहवाल व निर्देशांक बातम्या

13. WEF ग्लोबल जेंडर गॅप रिपोर्टमध्ये भारत 8 स्थानांनी पुढे 127 वर पोहोचला आहे.

• वर्ल्ड इकॉनॉमिक फोरम (WEF) ने नुकताच 2023 चा वार्षिक लैंगिक अंतर अहवाल प्रसिद्ध केला , जो समाजाच्या विविध पैलूंमधील लैंगिक असमानतेचे मोजमाप करतो. लैंगिक समानतेच्या बाबतीत भारताने 146 देशांपैकी 127 क्रमांकावर आठ स्थानांनी प्रगती केली आहे.

ज्ञानकोश मासिक चालू घडामोडी – मे 2023

संरक्षण बातम्या

14. भारत-युनायटेड स्टेट्स डिफेन्स एक्सीलरेशन इकोसिस्टम (INDUS X) लाँच केले.

• भारत -युनायटेड स्टेट्स डिफेन्स एक्सलरेशन इकोसिस्टम (INDUS X) वॉशिंग्टन डीसी येथे 2-दिवसीय कार्यक्रमात लाँच करण्यात आले जे इनोव्हेशन्स फॉर डिफेन्स एक्सलन्स (iDEX), संरक्षण मंत्रालय आणि यूएस डिपार्टमेंट ऑफ डिफेन्स (DoD) यांनी सहआयोजित केले होते. विशेषत: स्पेस आणि आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स (AI) च्या डोमेनमध्ये डीपटेक इनोव्हेशन्समध्ये भारतीय आणि यूएस स्टार्ट-अप्समधील सहकार्य वाढवणे हा या कार्यक्रमाचा उद्देश आहे.

महत्वाचे दिवस

15. दरवर्षी 23 जून रोजी आंतरराष्ट्रीय विधवा दिन साजरा केल्या जातो.

• 23 जून रोजी साजरा केला जाणारा आंतरराष्ट्रीय विधवा दिवस, ज्या असंख्य विधवांना अनेकदा दारिद्र्यात सामोरे जावे लागते त्या आव्हानात्मक परिस्थितीबद्दल जागरुकता वाढवणे हे आहे. Innovation and Technology for Gender Equality ही आंतरराष्ट्रीय विधवा दिन 2023 ची थीम आहे.