दैनिक चालू घडामोडी: 07 जून 2023

राज्य बातम्या

2. KFON इंटरनेट कनेक्टिव्हिटी केरळ सरकारने सुरू केली.

• पिनाराई विजयन यांच्या नेतृत्वाखालील केरळ सरकारने 5 जून रोजी अधिकृतपणे केरळ फायबर ऑप्टिकल नेटवर्क (KFON) लाँच केले. आता केरळ सरकार, जे इंटरनेटचा हक्क मूलभूत अधिकार म्हणून घोषित करणारे पहिले राज्य होते, KFON सोबत डिजिटल विभाजन कमी करण्याचा विचार करत आहे.
• KFON हे 30,000 किमीचे ऑप्टिकल फायबर केबल नेटवर्क असून, राज्यभरात 375 पॉइंट्स-ऑफ-प्रेझेन्स आहेत. केबल ऑपरेटर्ससह, KFON पायाभूत सुविधा सर्व सेवा प्रदात्यांसह सामायिक केल्या जातील. तथापि, वैयक्तिक लाभार्थ्यांना खाजगी, स्थानिक इंटरनेट सेवा पुरवठादारांवर अवलंबून राहावे लागेल, तर इतर सरकारी कार्यालयांसाठी केबलचे काम करतील. सरकारने म्हटले आहे की KFON स्थानिक ISP/TSP/केबल टीव्ही प्रदात्यांद्वारे प्रदान केले जाईल.

सर्व स्पर्धात्मक परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे:

• केरळचे मुख्यमंत्री: पिनाराई विजयन;
• केरळ राजधानी: तिरुवनंतपुरम;
• केरळचे राज्यपाल: आरिफ मोहम्मद खान.

साप्ताहिक चालू घडामोडी (28 मे 2023 ते 03 जून 2023)

आंतरराष्ट्रीय बातम्या

3. नोव्हा काखोव्का धरणाचा नाश हा युक्रेनसाठी एक महत्त्वपूर्ण धक्का आहे.

• अलीकडील घटनांमध्ये, युक्रेनमधील नोव्हा काखोव्का धरणाला विनाशकारी धक्का बसला आहे, ज्यामुळे विनाशकारी पुराची चिंता निर्माण झाली आहे. युक्रेनच्या लष्करी कमांडने धरणाचे सामरिक महत्त्व पाहता हा स्फोट रशियावर केल्याचा आरोप केला आहे.

अर्थव्यवस्था बातम्या

4. जागतिक बँकेने जागतिक दृष्टीकोन वाढवताना FY24 साठी भारताचा GDP वाढीचा अंदाज 6.3% पर्यंत कमी केला.

• जागतिक बँकेने आपल्या ताज्या ग्लोबल इकॉनॉमिक प्रॉस्पेक्ट्स अहवालात जागतिक आर्थिक अंदाज सुधारित केले आहेत. 2023 मध्ये जागतिक GDP वाढीचा अंदाज वर्तवला असताना, 2024 च्या आर्थिक वर्षासाठी भारताच्या वाढीचा अंदाज कमी केला आहे.

5. बँक ऑफ बडोदाने ATM मध्ये UPI रोख काढण्याची सुविधा सुरू केली आहे.

• बँक ऑफ बडोदा या प्रख्यात सार्वजनिक कर्जदाराने अलीकडेच त्यांच्या ग्राहकांसाठी इंटरऑपरेबल कार्डलेस कॅश विथड्रॉल (ICCW) सुविधा सुरू केली आहे. ही नाविन्यपूर्ण सेवा ग्राहकांना युनायटेड पेमेंट इंटरफेस (UPI) वापरून एटीएममधून पैसे काढू देते, प्रत्यक्ष कार्डची गरज नाहीशी करते.

कराराच्या बातम्या

6. टाटा समूहाने गुजरातमध्ये $1.6 अब्ज EV बॅटरी प्लांटचा करार केला.

• भारतातील टाटा समूह, एक अग्रगण्य बहुराष्ट्रीय समूह, ने गुजरात, भारत येथे लिथियम-आयन सेल कारखाना बांधण्यासाठी बाह्यरेखा करार केला आहे. अंदाजे 130 अब्ज रुपयांच्या ($1.58 अब्ज) गुंतवणुकीसह, देशातील इलेक्ट्रिक वाहन (EV) पुरवठा साखळीला बळकटी देण्याचे आणि बॅटरी आयातीवरील त्याचे अवलंबित्व कमी करण्याचे या प्लांटचे उद्दिष्ट आहे. हा उपक्रम 2030 पर्यंत 100% इलेक्ट्रिक वाहनांचा अवलंब आणि कार्बन उत्सर्जन 50% कमी करण्याच्या भारताच्या उद्दिष्टाशी संरेखित आहे.

विज्ञान आणि तंत्रज्ञान बातम्या

7. भारताने हेलिकॉप्टरसाठी कामगिरी-आधारित नेव्हिगेशनचे आशियातील पहिले प्रात्यक्षिक आयोजित केले.

• हेलिकॉप्टरसाठी कामगिरी-आधारित नेव्हिगेशनचे आशियातील पहिले प्रात्यक्षिक आयोजित केल्यामुळे भारताने अलीकडेच विमानचालन क्षेत्रात महत्त्वपूर्ण टप्पा गाठला. जुहू ते पुणे यशस्वी उड्डाणाने भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (ISRO) आणि भारतीय विमानतळ प्राधिकरण (AAI) यांच्या संयुक्त विकास गगन उपग्रह तंत्रज्ञानाचा वापर दर्शविला.

ज्ञानकोश मासिक चालू घडामोडी – मे 2023

पुस्तके आणि लेखक बातम्या

8. हार्परकॉलिन्स इंडिया बीके शिवानी यांचे द पॉवर ऑफ वन थॉट प्रकाशित करणार आहे.

• हार्परकॉलिन्स इंडिया परिपूर्ण विचार बूस्टर आणताना आनंदित आहे, एक सशक्त पुस्तक जे मनाची शक्ती मुक्त करण्यासाठी एक आवश्यक मार्गदर्शक आहे.

9. प्रसिद्ध लेखक अभय के यांचे नालंदावरील नवीन पुस्तक पेंग्विनद्वारे प्रकाशित केले जाणार आहे.

• कवी-मुत्सद्दी अभय के यांचे ‘नालंदा’ हे पुस्तक, ज्याचे संपादन पेंग्विन रँडम हाऊस इंडियाने जाहीर केले आहे, ते बिहारमधील प्राचीन शिक्षणस्थानाच्या इतिहासाचा अभ्यास करते. पुरस्कारप्राप्त कवी आणि लेखक अभय के यांचे नवीन पुस्तक, नालंदा हे त्यांचे अत्यंत अपेक्षित पुस्तक आहे जे वाचकांना वेळ आणि इतिहासाच्या ज्ञानवर्धक प्रवासात घेऊन जाणार आहे. हे पुस्तक पुढील वर्षी ऑक्टोबरमध्ये 2024 मध्ये विंटेज छापातून रिलीज होणार आहे.

महत्वाचे दिवस

10. जागतिक अन्न सुरक्षा दिवस दरवर्षी 7 जून रोजी जगभरात साजरा केला जातो.

• अन्न मानके राखण्याचे महत्त्व अधोरेखित करण्यासाठी जागतिक अन्न सुरक्षा दिवस दरवर्षी 7 जून रोजी जगभरात साजरा केला जातो. UN सदस्य राष्ट्रांना अन्न सुरक्षा मानकांना प्राधान्य देण्यासाठी आणि ग्राहकांना अन्नजन्य रोगांपासून संरक्षण करण्यासाठी सहकार्याने कार्य करण्यासाठी प्रेरित करणे हा या दिवसाचा उद्देश होता.

11. प्रसिद्ध थिएटर अभिनेता आणि दिग्दर्शक आमिर रझा हुसैन यांचे निधन झाले.

• कारगिल युद्धापासून प्रेरित “द फिफ्टी डे वॉर” आणि “द लीजेंड ऑफ राम” सारख्या त्याच्या भव्य ओपन-एअर स्टेज निर्मितीसाठी प्रसिद्ध थिएटर अभिनेता आणि दिग्दर्शक आमिर रझा हुसेन यांचे वयाच्या 66 व्या वर्षी निधन झाले. ते 1974 मध्ये स्थापन झालेल्या स्टेजडोर थिएटर कंपनीचे क्रिएटिव्ह डायरेक्टर देखील होते,

विविध बातम्या

12. AIIMS नागपूरने NABH मान्यता प्राप्त केली.

• AIIMS नागपूर, भारतातील प्रमुख वैद्यकीय संस्थांपैकी एक, नॅशनल बोर्ड फॉर हॉस्पिटल्स (NABH) कडून प्रतिष्ठित मान्यता प्राप्त करून एक महत्त्वपूर्ण टप्पा गाठला आहे . या मान्यतेमुळे AIIMS नागपूर हा पुरस्कार मिळवणारी देशातील सर्व AIIMS संस्थांपैकी पहिली ठरली आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि केंद्रीय आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्री डॉ मनसुख मांडविया यांनी या उल्लेखनीय कामगिरीचे कौतुक केले आणि दर्जेदार आरोग्य सेवा देण्याच्या संस्थेच्या वचनबद्धतेची कबुली दिली. NABH मान्यता हे आरोग्य सेवा क्षेत्रातील गुणवत्ता आणि रुग्ण सुरक्षेसाठी सुवर्ण मानक म्हणून ओळखले जाते.