दैनिक चालू घडामोडी: 06 आणि 07 ऑगस्ट 2023

दैनिक चालू घडामोडी: 05 ऑगस्ट 2023

आंतरराष्ट्रीय बातम्या

5. इराक हा ट्रेकोमा दूर करण्यासाठी WHO द्वारे मान्यता प्राप्त 18 वा देश बनला आहे.

• सार्वजनिक आरोग्याची चिंता म्हणून ट्रॅकोमा यशस्वीपणे काढून टाकणारा 18 वा देश म्हणून इराकला जागतिक आरोग्य संघटनेने (WHO) अधिकृतपणे मान्यता दिली आहे. या यशामुळे इराक हे WHO च्या पूर्व भूमध्य प्रदेशातील पाचवे राष्ट्र म्हणून हा टप्पा गाठणारा आहे. याव्यतिरिक्त, जागतिक स्तरावर किमान एक दुर्लक्षित उष्णकटिबंधीय रोग (Neglected Tropical Disease- NTD) नष्ट करणारा 50 वा देश म्हणून WHO ने इराकला मान्यता दिली आहे.

सर्व स्पर्धात्मक परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे:

अर्थव्यवस्था बातम्या

6. HDFC बँकेचे जगदीशन सर्वाधिक कमाई करणारे बँकेचे सीईओ बनले आहेत.

• एचडीएफसी बँकेचे शशिधर जगदीशन हे गेल्या आर्थिक वर्षात (2022-23) 10.55 कोटी रुपये एवढा सर्वाधिक पगार घेणारे मुख्य कार्यकारी अधिकारी (CEO) म्हणून उदयास आले आहेत. वार्षिक अहवालानुसार, जगदीशनचे सहकारी आणि एचडीएफसी बँकेचे उपव्यवस्थापकीय संचालक (एमडी) कैझाद भरुचा यांना गेल्या आर्थिक वर्षात 10 कोटी रुपये दिले गेले, जे कदाचित देशातील दुसऱ्या क्रमांकाचे सर्वात जास्त वेतन देणारे बँक कर्मचारी आहेत.

साप्ताहिक चालू घडामोडी (23 ते 29 जुलै 2023)

अहवाल व निर्देशांक बातम्या

7. FAO च्या अहवालानुसार जागतिक तांदूळ किंमत निर्देशांक जुलैमध्ये जवळपास 12 वर्षांच्या उच्चांकावर गेला.

• अन्न आणि कृषी संघटना (FAO) च्या अहवालानुसार, FAO सर्व तांदूळ किंमत निर्देशांकात मागील महिन्याच्या तुलनेत जुलैमध्ये 2.8 टक्के वाढ झाली आहे, सरासरी मूल्य 129.7 पॉइंट्स आहे. हे मागील वर्षातील याच कालावधीत अंदाजे 20 टक्के वाढ दर्शवते आणि सप्टेंबर 2011 पासून पाहिलेली सर्वात उंच पातळी दर्शवते.
• तांदळाच्या वाढत्या किंमतीमुळे अनेक राष्ट्रांमधील अन्नसुरक्षेवर मोठा प्रभाव पडतो. जगभरातील लाखो लोकांसाठी तांदूळ हा एक मूलभूत आहारातील पदार्थ आहे आणि वाढलेल्या किमती या महत्त्वपूर्ण पोषणासाठी आव्हाने निर्माण करू शकतात.

ज्ञानकोश मासिक चालू घडामोडी – जुलै 2023

क्रीडा बातम्या

8. SAI ने ‘Cheer4India’ मोहिमेअंतर्गत ‘हल्ला बोल’ लघुपट मालिका सुरू केली.

• ‘Cheer4India’ या छत्री मोहिमेअंतर्गत भारतीय क्रीडा प्राधिकरणाने (SAI) आशियाई क्रीडा स्पर्धेत सहभागी झालेल्या खेळाडूंच्या प्रवासावर हँगझोऊ आशियाई खेळांसाठी प्रवृत्त करण्यासाठी आणि आगामी आशियाई खेळांबद्दल जनजागृती करण्यासाठी ‘हल्ला बोल’ ही लघुपट मालिका सुरू केली आहे.

सर्व स्पर्धात्मक परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे:

• SAI ची स्थापना: 1984;
• SAI मुख्यालय: जवाहरलाल नेहरू स्टेडियम (दिल्ली), लोधी रोड, दिल्ली, भारत.

9. चंद्रयान-3 ने तेवीस दिवसांच्या प्रवासानंतर चंद्राच्या कक्षेत यशस्वीरित्या प्रवेश केला.

• चंद्रयान-3 या देशाच्या चंद्र मोहिमेने तेवीस दिवसांच्या प्रवासानंतर चंद्राच्या कक्षेत यशस्वीपणे प्रवेश केला आहे. हा टप्पा चंद्रावर सॉफ्ट लँडिंग मिळवणारे पहिले राष्ट्र बनण्याच्या भारताच्या प्रयत्नातील एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. 05 ऑगस्ट 2023 रोजी चांद्रयान-3 ने चंद्राच्या कक्षेत यशस्वीपणे प्रवेश केला आणि मिशनच्या प्रवासात एक महत्त्वपूर्ण टप्पा गाठला. अंतराळ यानाने चंद्राभोवती प्रदक्षिणा घालण्यास सुरुवात केल्याने, ते इस्रो टेलिमेट्री, ट्रॅकिंग आणि कमांड नेटवर्क (ISTRAC) येथील मिशन ऑपरेटर कॉम्प्लेक्स (MOX) मध्ये सिग्नल पाठवू लागले. अंतराळयानाचा यशस्वी प्रवेश चंद्राच्या कक्षेत पुढील युक्ती आणि ऑपरेशनसाठी त्याची तयारी दर्शवितो.

महत्वाचे दिवस

10. 6 ऑगस्ट हा हिरोशिमा दिवस म्हणून साजरा केल्या जातो.

• 6 ऑगस्ट 1945 रोजी अमेरिकेने जपानच्या हिरोशिमा शहरावर अणुबॉम्ब टाकल्यावर मानवी इतिहासातील सर्वात विनाशकारी घटना जगाने पाहिली. या कृतीमुळे हजारो निष्पाप लोकांचे प्राण गेले आणि मानवतेचा मार्ग कायमचा बदलला. तेव्हापासून, 6 ऑगस्ट हा दिवस हिरोशिमा दिन म्हणून पाळला जातो, जो बळींच्या स्मरणार्थ आणि आण्विक युद्धाच्या भीषणतेवर चिंतन करण्याचा एक पवित्र प्रसंग आहे. 6 ऑगस्ट 2023, 78 वा हिरोशिमा दिन , इतिहासात महत्त्वपूर्ण स्थान आहे.

11. 07 ऑगस्ट 2023 रोजी रवींद्रनाथ टागोर यांची 82 वी पुण्यतिथी आहे.

• 7 ऑगस्ट रोजी नोबेल पारितोषिक विजेते रवींद्रनाथ टागोर यांची पुण्यतिथी आहे. ते बंगाली कवी, कादंबरीकार, संगीतकार, चित्रकार आणि नाटककार होते ज्यांनी बंगाली साहित्य आणि संगीतात लक्षणीय परिवर्तन केले. तीव्र युरेमिया आणि मूत्राशयातील अडथळ्यामुळे ग्रस्त, 7 ऑगस्ट 1941 रोजी वयाच्या 80 व्या वर्षी त्यांचे निधन झाले.

12. भारत 07 ऑगस्ट 2023 रोजी तिसरा ‘भालाफेक दिन’ साजरा करतो.

• 7 ऑगस्ट रोजी, भारतीय ऍथलेटिक्स इतिहासातील एक उल्लेखनीय अध्याय काळाच्या इतिहासात कोरला गेला. अँथलेटिक्स फेडरेशन ऑफ इंडियाने, देशातील अॅथलेटिक्सची सर्वोच्च प्रशासकीय संस्था, हा दिवस राष्ट्रीय भाला दिन म्हणून चिन्हांकित करण्याचा जबरदस्त निर्णय घेतला. हा शुभ प्रसंग नीरज चोप्राच्या विस्मयकारक कामगिरीचा उत्सव साजरा करण्यासाठी समर्पित आहे, एक खरा चॅम्पियन ज्याने जागतिक मंचावर अमिट छाप सोडली आहे. या वर्षी राष्ट्रांनी तिसरा भालाफेक दिन साजरा केला.

सर्व स्पर्धात्मक परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे:

13. दरवर्षी 07 ऑगस्ट रोजी राष्ट्रीय हातमाग दिवस साजरा केल्या जातो.

• हातमाग उद्योगाला चालना देण्याच्या आणि विणकाम करणार्‍या समुदायाच्या समर्पण आणि कौशल्याची ओळख करून देण्याच्या मुख्य उद्देशाने भारत सरकारने 7 ऑगस्ट हा वार्षिक राष्ट्रीय हातमाग दिवस म्हणून निवडला आहे. या क्षेत्रातील कारागीर, विणकर आणि उत्पादक राष्ट्राच्या समृद्ध सांस्कृतिक आणि पारंपारिक वारशाचे रक्षण करण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावत आहेत. याव्यतिरिक्त, या कार्यक्रमाचा उद्देश कारागीर आणि विणकरांच्या सक्रिय सहभागास आणि समर्थनास प्रोत्साहन देऊन त्यांची दृश्यमानता आणि आर्थिक कल्याण वाढवणे आहे. यावर्षी देश 9 वा राष्ट्रीय हातमाग दिन साजरा करत आहे.

निधन बातम्या

14. चेन्नई सर्किट येथे 13 वर्षीय रेसिंग प्रॉडिजी श्रेयस हरीशचा अपघाती मृत्यू झाला.

• 4 ऑगस्ट रोजी चेन्नई येथे MRF MMSC FMSCI इंडियन नॅशनल मोटरसायकल रेसिंग चॅम्पियनशिपच्या तिसर्‍या फेरीदरम्यान मद्रास इंटरनॅशनल सर्किटवर झालेल्या भीषण अपघातात कोपराम श्रेयस हरीश, बेंगळुरू येथील 13 वर्षीय रेसिंग प्रॉडिजी, गंभीर जखमी होऊन मरण पावला. श्रेयस, 26 जुलै 2010 रोजी जन्मला होता, तो केन्सरी शाळेतील 13 वर्षांचा विद्यार्थी होता, ज्याच्या मोटरसायकल रेसिंगमधील अपवादात्मक प्रतिभेने त्याला देशभरात मान्यता आणि प्रशंसा मिळवून दिली होती.

15. तेलंगणातील प्रसिद्ध लोकगायक गद्दर यांचे निधन झाले.

• तेलंगणातील प्रसिद्ध लोकगायक गद्दर यांचे 6 ऑगस्ट 2023 रोजी प्रकृती अस्वास्थ्यामुळे निधन झाले. ते 77 वर्षांचे होते. 1980 च्या दशकात क्रांतिकारी गाण्यांसाठी आणि नंतर तेलंगणा राज्याच्या चळवळीसाठी त्यांनी केलेल्या रचनांसाठी ते लोकप्रिय होते. 1980 च्या दशकात तेलंगणा राज्याच्या चळवळीदरम्यान आणि नंतर त्यांच्या क्रांतिकारी गाण्यांसाठी ते लोकप्रिय होते. त्यांच्या निधनाने संपूर्ण इंडस्ट्रीवर शोककळा पसरली आहे.