दैनिक चालू घडामोडी: 01 जुलै 2023

नियुक्ती बातम्या

2. ऑडीने व्यवस्थापन मंडळाचे नवीन सीईओ म्हणून गर्नॉट डॉलनर यांची नियुक्ती केली.

• जर्मन लक्झरी कार निर्माता ऑडी एजीने गेर्नॉट डॉलनर यांची नवीन सीईओ म्हणून नियुक्ती जाहीर केली आहे. डॉलनर, सध्या फोक्सवॅगन समूहाच्या उत्पादन आणि गट धोरणाचे प्रमुख आहेत, ते मॅनेजमेंट मंडळाचे अध्यक्ष म्हणून मार्कस ड्यूसमॅन यांच्यानंतर उत्तराधिकारी होतील. कंपनीचे उत्पादन धोरण आणि बाजारातील स्थिती आणखी मजबूत करण्याच्या उद्देशाने या हालचालीचा उद्देश आहे.

साप्ताहिक चालू घडामोडी (18 ते 24 जून 2023)

अर्थव्यवस्था बातम्या

3. जुलै-सप्टेंबर तिमाहीसाठी सरकारने निवडक बचत योजनांवर व्याजदर वाढवले.

• सरकारने जुलै-सप्टेंबर या तिमाहीसाठी निवडक बचत योजनांवरील व्याजदरात वाढ करण्याची घोषणा केली आहे. हा निर्णय बँकिंग व्यवस्थेतील उच्च-व्याजदरांच्या अनुषंगाने आहे. सुधारित दरांचे उद्दिष्ट गुंतवणूकदारांना जास्त परतावा देणे आणि बचतीला प्रोत्साहन देणे आहे. पाच वर्षांच्या आवर्ती ठेव (RD) साठी सर्वाधिक 0.3 टक्के वाढ लागू करण्यात आली आहे. आरडी धारकांना आता चालू आर्थिक वर्षाच्या दुसऱ्या तिमाहीत मागील 6.2 टक्क्यांच्या तुलनेत 6.5 टक्के व्याज मिळेल.

4. महिला सन्मान बचत प्रमाणपत्र ही योजना महिलांच्या आर्थिक समावेशन आणि स्वातंत्र्याला प्रोत्साहन देते.

• भारत सरकारने सर्व सार्वजनिक क्षेत्रातील बँका आणि पात्र खाजगी क्षेत्रातील बँकांना महिला सन्मान बचत प्रमाणपत्र, 2023 ची अंमलबजावणी आणि कार्यान्वित करण्यासाठी अधिकृत केले आहे . या योजनेचा उद्देश भारतातील प्रत्येक मुलगी आणि महिलेला आर्थिक सुरक्षा प्रदान करणे आहे. खाते उघडणे 31 मार्च 2025 पर्यंत दोन वर्षांच्या कार्यकाळासह उपलब्ध आहे. पोस्ट ऑफिस आणि पात्र अनुसूचित बँकांमध्ये या योजनेची सदस्यता घेतली जाऊ शकते.

व्यवसाय बातम्या

5. Visa चे $1 बिलियन Pismo चे संपादन हे लॅटिन अमेरिकन फिनटेक उद्योगासाठी एक महत्त्वपूर्ण मैलाचा दगड आहे.

• Visa, जगातील सर्वात मोठे पेमेंट प्रोसेसर, ने $1 अब्ज रोख मध्ये ब्राझिलियन फिनटेक प्लॅटफॉर्म Pismo चे संपादन जाहीर केले आहे. Visa चे Pismo चे संपादन हे 2021 मध्ये युरोपियन ओपन बँकिंग प्लॅटफॉर्म Tink आणि 2021 मध्ये ब्रिटीश क्रॉस-बॉर्डर पेमेंट प्रोव्हायडर Currencycloud खरेदी केल्यानंतर कंपनीचे पहिले मोठे अधिग्रहण आहे. 70 दशलक्षाहून अधिक खाती आणि वार्षिक $200 अब्जाहून अधिक व्यवहारांची सुविधा देते. या तंत्रज्ञानाद्वारे ग्राहक व्हिसा आणि मास्टरकार्ड कार्ड जारी करू शकतात.

क्रीडा बातम्या

6. दुबई महिला कबड्डी फायनलमध्ये कोलकाता संघ विजयी झाला.

• महिला कबड्डीसाठी महत्त्वाच्या क्षणी, दुबईने भारताच्या पहिल्या-वहिल्या महिला कबड्डी लीगचे यजमानपद भूषवले, ज्यामध्ये पंजाब पँथर्स आणि उमा कोलकाता यांच्यातील विजेतेपदाचा सामना होता. उमा कोलकाता संघाने 10,000,000 रुपयांचे भव्य बक्षीस मिळवून चॅम्पियन म्हणून उदयास आलेल्या या तीव्र सामन्याचा समारोप झाला. पंजाब संघाने प्रशंसनीय कौशल्य प्रदर्शित केले आणि ₹ 5,000,000 चे बक्षीस मिळवून दुसरे स्थान मिळवले.

स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे

• प्रदीप कुमार नेहरा महिला कबड्डी लीगचे संचालक आहेत.
• भारताने आतापर्यंत 7 आशियाई कबड्डी चॅम्पियनशिप जिंकली आहेत.
• विनोद कुमार तिवारी हे आंतरराष्ट्रीय कबड्डी महासंघाचे अध्यक्ष आहेत.

7. आशियाई कबड्डी चॅम्पियनशिप 2023 मध्ये भारताने अंतिम फेरीत इराणला हरवून विजेतेपद पटकावले.

• कोरिया प्रजासत्ताकमधील बुसान येथील डोंग-युई इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी सेओकडांग कल्चरल सेंटर येथे आयोजित आशियाई कबड्डी चॅम्पियनशिप 2023 च्या अंतिम फेरीत भारताने इराणचा 42-32 गुणांसह पराभव करत विजय मिळवला. गेल्या नऊ आवृत्त्यांमध्ये हे भारताचे आठवे विजेतेपद आहे.

8. ऑलिंपियन नीरज चोप्राने लॉसने डायमंड लीग 2023 जिंकली.

• ऑलिम्पिक सुवर्णपदक विजेता नीरज चोप्राने 87.66 मीटरच्या सर्वोत्तम थ्रोसह लॉसने डायमंड लीग 2023 मध्ये अव्वल स्थान मिळविले. प्रशिक्षणादरम्यान झालेल्या स्नायूंच्या दुखापतीतून हा स्टार भारतीय खेळाडू पुनरागमन करत आहे. या दुखापतीमुळे चोप्राला जून महिन्यात एफबीके गेम्स, पावो नुर्मी गेम्स आणि ऑस्ट्रावा गोल्डन स्पाइक या तीन स्पर्धांमधून माघार घ्यावी लागली.

9. ताज्या फिफा पुरुष फुटबॉल क्रमवारीत भारत 100 व्या स्थानावर पोहोचला आहे.

• भारतीय पुरूष राष्ट्रीय फुटबॉल संघाने FIFA च्या ताज्या जागतिक क्रमवारीत लेबनॉन आणि न्यूझीलंड सारख्या संघांना मागे टाकत 100 व्या क्रमांकावर झेप घेतली आहे. पाच वर्षांनंतर भारतीय पुरुष फुटबॉल संघाने 2018 मध्ये 96 व्या स्थानावरून घसरल्यानंतर अव्वल 100 क्लबमध्ये प्रवेश केला. भारतीय पुरुष फुटबॉल संघ एकूण 1204.90 गुणांसह 100 व्या क्रमांकावर पोहोचला. भारतीय पुरुष फुटबॉल संघाने इतिहासात मिळवलेले हे चौथे सर्वोत्तम रँकिंग आहे. संघाची क्रमवारी 1996 मध्ये 94व्या, 1993 मध्ये 99व्या आणि 2017 ते 2018 मध्ये 96व्या क्रमांकावर आली.

10. Dream11 आता भारतीय क्रिकेट संघाचा प्रमुख जर्सी प्रायोजक आहे.

• वृत्तानुसार, लोकप्रिय फँटसी गेमिंग प्लॅटफॉर्म Dream11 ने भारतीय क्रिकेट संघासाठी जुलै 2023 ते मार्च 2026 या कालावधीत Byju च्या जागी मुख्य जर्सी प्रायोजक म्हणून जबाबदारी स्वीकारली आहे. 358 कोटी रुपयांच्या मूळ किमतीवर हा करार झाला. ओप्पो या स्मार्टफोन ब्रँडने टीम इंडियाशी अडीच वर्षे संलग्न राहिल्यानंतर त्याच्या स्पॉन्सरशिप टर्मचा उर्वरित कालावधी हस्तांतरित करण्याचा निर्णय घेतल्यानंतर 2019 मध्ये Byju’s मुख्य प्रायोजक बनले होते.

ज्ञानकोश मासिक चालू घडामोडी – मे 2023

अहवाल व निर्देशांक बातम्या

11. भारताचा पहिला “क्रिटीकल मिनरल्स फॉर इंडिया” यादी जाहीर झाली.

• भारताने आपली पहिली क्रिटीकल मिनरल्स फॉर इंडिया यादी अधिकृतपणे प्रसिद्ध करून आपली धोरणात्मक संसाधन सुरक्षा वाढविण्याच्या दिशेने एक महत्त्वपूर्ण पाऊल उचलले आहे. भारताच्या आर्थिक वाढीसाठी, तांत्रिक विकासासाठी आणि निव्वळ-शून्य भविष्याचा पाठपुरावा करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण असलेल्या 30 प्रमुख खनिजांचा या यादीत समावेश आहे. आयात अवलंबित्व कमी करणे, पुरवठा-साखळीतील लवचिकता वाढवणे आणि आत्मनिर्भर भारत (आत्मनिर्भर भारत) च्या देशाच्या दृष्टीला समर्थन देणे हे या हालचालीचे उद्दिष्ट आहे.

संरक्षण बातम्या

12. भारतीय हवाई दल सर्वात मोठा बहुराष्ट्रीय हवाई सराव ‘तरंग शक्ती’ आयोजित करणार आहे.

• भारतीय हवाई दल (IAF) या वर्षी ऑक्टोबर-नोव्हेंबरमध्ये ‘तरंग शक्ती’ नावाचा पहिला बहु-राष्ट्रीय हवाई सराव आयोजित करणार आहे. युनायटेड स्टेट्स, युनायटेड किंगडम, फ्रान्स आणि ऑस्ट्रेलियासह अनेक राष्ट्रांच्या सहभागासह, या सरावाचे उद्दिष्ट लष्करी सहकार्य मजबूत करणे आणि धोरणात्मक युती वाढवणे आहे. ‘तरंग शक्ती’ हा भारताद्वारे आयोजित केलेला आतापर्यंतचा सर्वात मोठा बहु-राष्ट्रीय हवाई सराव असण्याची अपेक्षा आहे

स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाचे उपाय

• भारताचे चीफ ऑफ डिफेन्स स्टाफ जनरल अनिल चौहान आहेत
• विवेक राम चौधरी हे भारताचे हवाई दल प्रमुख आहेत
• भारताकडे जगातील चौथ्या क्रमांकाचे आणि तिसरे शक्तिशाली हवाई दल आहे.

13. भारतीय चार्टर्ड अकाउंटंट्स (ICAI) च्या स्थापनेच्या स्मरणार्थ 1 जुलै रोजी राष्ट्रीय चार्टर्ड अकाउंटंट्स डे साजरा केल्या जातो.

• भारतीय चार्टर्ड अकाउंटंट्स (ICAI) च्या स्थापनेच्या स्मरणार्थ 1 जुलै रोजी राष्ट्रीय चार्टर्ड अकाउंटंट्स डे, ज्याला CA दिवस म्हणूनही ओळखले जाते. हा महत्त्वपूर्ण दिवस भारतातील सर्वात जुनी आणि सर्वात प्रतिष्ठित आर्थिक आणि लेखा संस्था ICAI द्वारे केलेल्या योगदानाची कबुली देतो.

14. दरवर्षी 01 जुलै रोजी राष्ट्रीय पोस्टल कामगार दिन साजरा केल्या जातो.

• 1 जुलै रोजी, राष्ट्रीय पोस्टल कामगार दिन कृतज्ञता व्यक्त करण्याचा आणि पोस्टल कर्मचार्‍यांच्या अथक प्रयत्नांना ओळखण्याचा एक मार्ग म्हणून साजरा केला जातो. या अनेकदा दुर्लक्षित केलेल्या व्यक्ती त्यांच्या इच्छित प्राप्तकर्त्यांना मेलचे सुलभ वितरण सुनिश्चित करण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात, ज्यामुळे लोक आणि समुदाय यांच्यातील संबंध वाढतात. पत्रे किंवा पॅकेजेस वितरीत करणे किंवा अत्यावश्यक सेवा प्रदान करणे असो, टपाल कर्मचारी अनेक वर्षांपासून आपल्या समाजाचा एक अपरिहार्य घटक आहेत.

निधन बातम्या

15. पंजाबचे माजी उपसभापती बीर देविंदर सिंग यांचे निधन झाले.

• पंजाब विधानसभेचे माजी उपसभापती बीर देविंदर सिंग यांचे चंदीगड येथील पोस्ट ग्रॅज्युएट इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल एज्युकेशन अँड रिसर्च (PGIMER) येथे निधन झाले. ऑल इंडिया स्टुडंट्स फेडरेशन (AISSF) चे नेते म्हणून सुरुवात करून, बीर देविंदर 1980 मध्ये काँग्रेसच्या तिकिटावर पहिल्यांदाच सरहिंदमधून आमदार म्हणून निवडून आले. नंतर ते 2002 मध्ये खरार विधानसभा मतदारसंघातून विजयी झाले. पंजाबमधील अमरिंदर सिंग यांच्या नेतृत्वाखालील काँग्रेस सरकारच्या काळात त्यांनी 2003 ते 2004 दरम्यान विधानसभेचे उपसभापती म्हणून काम केले.

विविध बातम्या

16. जीएसआयने ओडिशामध्ये भारतातील सर्वात मोठी नैसर्गिक कमान (आर्च) शोधून काढली.

• भारतीय भूवैज्ञानिक सर्वेक्षण (GSI) राज्य युनिटने सुंदरगड वन विभागाच्या कनिका रेंजमध्ये स्थित एक भव्य “नैसर्गिक कमान” शोधून काढली आहे. या भूवैज्ञानिक चमत्काराची उत्पत्ती ज्युरासिक काळात झाली असे मानले जाते. GSI ने “नॅचरल आर्क” साठी जिओ हेरिटेज टॅग देखील प्रस्तावित केला आहे. ते पूर्ण झाल्यास, जिओ हेरिटेज टॅग असणारी ही देशातील सर्वात मोठी नैसर्गिक कमान बनेल. अंडाकृती आकाराच्या या कमानीची पायथ्याशी लांबी 30 मीटर आहे आणि ती 12 मीटर उंच आहे. नैसर्गिक कमानीच्या अल्कोव्हची कमाल उंची आणि रुंदी अनुक्रमे 7 मीटर आणि 15 मीटर आहे.