కేంద్ర బడ్జెట్ 2023 లో పేర్కొన్న శ్రీ అన్న పథకం ఏమిటి?, దాని ప్రయోజనాలు

చిరుధాన్యాలకు లేదా శ్రీ అన్నకు ప్రపంచ భారత్ ప్రపంచ కేంద్రంగా ఉందని, చిరుధాన్యాలకు ప్రాచుర్యం కల్పించడంలో భారత్ ముందంజలో ఉందని కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ అన్నారు. ఆసియా, ఆఫ్రికా ఖండాల్లో ప్రాచీన ఆహార ధాన్యాలుగా ఉన్న సూపర్ ఫుడ్, మ్యాజిక్ ధాన్యాల వైపు ప్రపంచం మొగ్గు చూపుతోంది. మిల్లెట్లలో శ్రీ అన్న లేదా సూపర్ ఫుడ్ అని పిలవబడేది ఏమిటి? మరియు అది అందరికీ ఎందుకు ప్రయోజనకరంగా ఉంటుంది? ఇవన్నీ ఈ వ్యాసంలో తెలుసుకుందాం.

కేంద్ర బడ్జెట్ 2023 లో శ్రీ అన్న పథకం

• 2023-24 యూనియన్ బడ్జెట్‌ను ప్రదర్శిస్తున్నప్పుడు, FM నిర్మలా సీతారామన్ మిల్లెట్‌లకు అంటే ముతక ధాన్యాలకు శ్రీ అన్నగా పేరు పెట్టారు. శ్రీ అన్నకు ప్రాచుర్యం కల్పించే కార్యక్రమాలలో భారతదేశం ముందంజలో ఉంది.
• భారతీయ మిల్లెట్స్ రీసెర్చ్ సెంటర్ హైదరాబాద్‌ను కూడా అంతర్జాతీయ స్థాయిలో రాణించేలా సెంటర్ ఆఫ్ ఎక్స్‌లెన్స్‌గా ప్రోత్సహిస్తామని నిర్మలా సీతారామన్ అన్నారు.

నేపథ్యం

• ఐక్యరాజ్యసమితి 2023 సంవత్సరాన్ని అంతర్జాతీయ మిల్లెట్స్ సంవత్సరంగా ప్రకటించింది.
• భారతదేశం శ్రీ అన్న యొక్క అతిపెద్ద ఉత్పత్తిదారు మరియు రెండవ అతిపెద్ద ఎగుమతిదారు.

APPSC/TSPSC Sure shot Selection Group

శ్రీ అన్న అంటే ఏమిటి?

• చరిత్ర: సింధు లోయ నాగరికత సమయంలో శ్రీ అన్న వినియోగానికి సంబంధించిన అనేక ఆధారాలు భారతదేశంలో పండించిన మొదటి పంటలలో ఇది ఒకటి అని సూచిస్తున్నాయి.
• పేదల ధాన్యం: దీనిని పేదల ధాన్యం అని కూడా అంటారు.
• అధిక పోషకాలు: చిరుధాన్యాలు కూడా ఆరోగ్యానికి ఎంతో మేలు చేస్తాయి. చిరుధాన్యాలు ప్రొటీన్లు మరియు పీచుపదార్థాలను అందించడమే కాకుండా, తినేవారి శరీరంలో ఉత్పన్నమయ్యే వ్యాధులను కూడా నయం చేస్తాయి.

శ్రీ అన్నను ఎందుకు సూపర్ ఫుడ్ అంటారు?

• శ్రీ అన్నలో ఎక్కువ పోషకాలు ఉన్నందున శ్రీ అన్నను సూపర్ ఫుడ్ అంటారు.
• దీనితో పాటు, ఈ ధాన్యాలలో బీటా-కెరోటిన్, నియాసిన్, విటమిన్-బి6, ఫోలిక్ యాసిడ్, పొటాషియం, మెగ్నీషియం, జింక్ మొదలైనవి పుష్కలంగా ఉంటాయి.దీనిలో ఫైబర్ ఉంటుంది, ఇది జీర్ణక్రియను మెరుగుపరుస్తుంది.
• ఈ విధంగా దీన్ని తినే వ్యక్తికి మలబద్ధకం సమస్య ఉండదు.
• వీటిని తీసుకోవడం వల్ల ఎముకలు బలపడతాయి.
• శ్రీ అన్న మధుమేహం మరియు గుండె హృద్రోగులకు కూడా ఉత్తమమైనదిగా పరిగణించబడుతుంది. ఈ కారణాల వల్ల శ్రీ అన్నను సూపర్ ఫుడ్ అని కూడా అంటారు.

శ్రీ అన్నలో ఏమీ ఉన్నాయి?

• జొన్న: ఇది గ్లూటెన్ లేనిది మరియు ప్రోటీన్ యొక్క మంచి మూలం. డయాబెటిక్ పేషెంట్లకు ఇది మంచి ఆహారం.
• సజ్జ: విటమిన్ బి6, ఫోలిక్ యాసిడ్ ఇందులో ఉంటాయి. ఇది రక్తహీనతను దూరం చేస్తుంది.
• రాగులు: ఇది సహజ కాల్షియం యొక్క మూలం. ఎదిగే పిల్లలు, పెద్దల ఎముకలు దృఢంగా ఉండేందుకు తోడ్పడుతుంది.
• సావా లేదా సమా: ఫైబర్ మరియు ఐరన్ పుష్కలంగా ఉంటుంది. అసిడిటీ, మలబద్ధకం మరియు రక్తహీనతను తొలగిస్తుంది.
• కంగ్ని: ఇది నిర్విషీకరణలో సహాయపడుతుంది. బీపీ, బెడ్ కొలెస్ట్రాల్‌ను నియంత్రిస్తుంది.
• కోడో: ఇందులో ఫైబర్ కూడా పుష్కలంగా ఉంటుంది. గాయిటర్, రోసేసియా మరియు పైల్స్‌కు సంబంధించిన వ్యాధులలో మేలు చేస్తుంది.
• కుట్కీ: ఇది యాంటీఆక్సిడెంట్లకు మంచి మూలం. ఇందులో ఉండే మెగ్నీషియం ఆరోగ్యకరమైన గుండె మరియు కొలెస్ట్రాల్‌ను నియంత్రిస్తుంది.
• కుట్టు/బుక్వీట్: ఇది ఆస్తమా రోగులకు మేలు చేస్తుంది. ఇందులో ఉండే అమినో యాసిడ్ జుట్టు రాలడాన్ని నివారిస్తుంది.

రైతులకు శ్రీ అన్న యొక్క ముఖ్య ప్రయోజనాలు

సాగు చేయడం సులభం

• ఆసియాలో 80 శాతం, ప్రపంచంలోని 20 శాతం ముతక ధాన్యాలు మన దేశంలోనే ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ముతక ధాన్యాల సాగు తక్కువ ఖర్చుతో మరియు తక్కువ నీటితో జరుగుతుంది.
• ఈ పంటలో వ్యాధులు కూడా తక్కువగా ఉంటాయి, దీని కారణంగా పురుగుమందుల వాడకం కూడా అంతంత మాత్రంగానే ఉంది. నీటిపారుదల లేని భూమిలో దీనిని సులభంగా పెంచవచ్చు కాబట్టి, డిమాండ్ పెరిగితే భారతదేశంలో దాని ఉత్పత్తిని అనేక రెట్లు పెంచవచ్చు.

రైతులకు మరింత ఆదాయం

• శ్రీ అన్న లేదా ముతక ధాన్యాల సాగుకు తక్కువ కూలీలు అవసరం మరియు తక్కువ నీరు అవసరం.
• ఇది నీటిపారుదల లేకుండా మరియు ఎరువులు లేకుండా ఉత్పత్తి చేయగల అటువంటి ధాన్యం.
• భారతదేశంలోని మొత్తం వ్యవసాయ భూమిలో 25-30 శాతం మాత్రమే నీటిపారుదల లేదా పాక్షిక నీటిపారుదల.
• శ్రీ అన్నకు ఎప్పుడు గిరాకీ పెరుగుతుందో, అప్పుడు మార్కెట్‌లో దాని ధర పెరుగుతుంది, అప్పుడే సాగు చేయని భూమి ఉన్న పేద రైతుల ఆదాయం కూడా పెరుగుతుంది.

శ్రీ అన్నను భారతదేశం ఎలా ప్రాచుర్యంలోకి తెస్తోంది?

• ముతక ధాన్యాల ప్రయోజనాలను ప్రపంచానికి తెలియజేయడంలో, వివరించడంలో భారతదేశం ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తోంది.
• భారత్ చిరుధాన్యాల ప్రపంచ కేంద్రంగా మారాలని కేంద్ర ప్రభుత్వం కోరుకుంటోంది. అంతర్జాతీయ చిరుధాన్యాల సంవత్సరం 2023ని ‘ప్రజా ఉద్యమం’గా మార్చాలని కోరుతోంది.
• భారతదేశం శ్రీ అన్న యొక్క అతిపెద్ద ఉత్పత్తిదారు మరియు రెండవ అతిపెద్ద ఎగుమతిదారు. ప్రస్తుతం మన దేశం నుంచి అత్యధికంగా మినుము, రాగులు, కనేరి, జొన్నలు, బక్‌వీట్‌లు ఎగుమతి అవుతున్నాయి. మేము వీటిని USA, UAE, UK, నేపాల్, సౌదీ అరేబియా, యెమెన్, లిబియా, ట్యునీషియా, ఒమన్ మరియు ఈజిప్ట్‌లకు సరఫరా చేస్తాము.
• అంతర్జాతీయ చిరుధాన్యాల సంవత్సరం (IYM) -2023 ద్వారా మరచిపోయిన ‘మిరాకిల్ మిల్లెట్స్’  వైభవాన్ని పునరుద్ధరించడానికి ప్రయత్నాలు జరుగుతున్నాయి.
• శ్రీ అన్నకు ప్రాచుర్యం కల్పించేందుకు కేంద్ర ప్రభుత్వం నిరంతరం ప్రయత్నాలు చేస్తోంది. ఫుడ్ ఫెస్టివల్ అయినా, కాన్ క్లేవ్ అయినా సరే విదేశీయులను ఆకర్షించి శ్రీ అన్న నుంచి తయారైన ఉత్పత్తుల నుంచి ఎగుమతులను ప్రోత్సహించే ప్రయత్నాలు జరుగుతున్నాయి.
• ఎంపీల కోసం ఏర్పాటు చేసిన మధ్యాహ్న భోజనమైనా, ఢిల్లీలో జి20 సమావేశమైనా.. అన్నింటిలోనూ శ్రీ అన్న వంటకాలు ప్రముఖంగా వడ్డిస్తున్నారు.

Sharing is caring!