వివిధ ప్రయాణీకులు మరియు ఇతర వనరుల ఖాతాల నుండి భారతదేశం యొక్క అపారమైన సంపద గురించి తెలుసుకున్న తరువాత, వివిధ యూరోపియన్ దేశాలు భారతదేశానికి చేరుకోవడానికి సముద్ర మార్గం కోసం వెతకడం ప్రారంభించాయి. ఈ విషయంలో మార్గదర్శకులు పోర్చుగీసువారు. 1498లో పోర్చుగీస్ నావికుడు వాస్కోడగామా కోజికోడ్‌లోని ప్రస్తుత కాలికట్ చేరుకోవడానికి సముద్ర మార్గాన్ని కనుగొన్నాడు. అతని ఆవిష్కరణ భారతదేశంతో వాణిజ్య సంబంధాలను నెలకొల్పడానికి మరియు తీర ప్రాంతాలను స్వాధీనం చేసుకున్న ఇతర యూరోపియన్ దేశాలలో పోర్చుగీసు వారిని మొదటి స్థానంలో నిలిపింది. తరువాత డచ్, ఇంగ్లీష్, డేన్స్ మరియు ఫ్రెంచ్ వచ్చాయి.
APPSC/TSPSC Sure shot Selection Group
యూరోపియన్ల ఆగమనం
షేక్స్పియర్ భారతదేశాన్ని ‘గొప్ప అవకాశాల భూమి’ అని పిలిచాడు. మళ్ళీ హెగెల్ ప్రకారం, భారతదేశం కోరికల భూమి. గత పదిహేనవ శతాబ్దం వరకు భారతదేశంతో కేవలం మూడు వాణిజ్య మార్గాలు మాత్రమే ఉండేవి, అన్నీ సముద్ర మార్గంలోనే ఉన్నాయి.
- మొదటిది మధ్య ఆసియా మధ్య ఉన్న కాస్పియన్ మరియు నల్ల సముద్రాల గుండా ఉంటుంది.
- రెండవది సిరియా గుండా మధ్యధరా సముద్రంలోకి చేరుతుంది.
- మూడవది, ఎర్ర సముద్రం ఈజిప్టు గుండా వెళుతుంది. కానీ 1453 లో కాన్స్టాంటినోపుల్ యుద్ధం తరువాత, టర్క్స్ అన్ని రహదారులను మూసివేశారు.
యూరోపియన్ల ఆగమనం అవలోకనం
| కంపెనీ | స్థాపించబడిన సంవత్సరం | ప్రధాన నగరం / రాజధాని |
| పోర్చుగీస్ ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ | 1498 | కొచ్చిన్ (1510 – 30), గోవా (1530 – 1961) |
| ఇంగ్లీష్ ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ | 1600 | పశ్చిమ తీరం : సూరత్ (1608 – 87), బొంబాయి (1687 నుండి) తూర్పు తీరం : కోరమండల్, మసులిపట్టణం (1611 – 41), మద్రాసు (1641 నుండి) బెంగాల్: మద్రాసు కింద (1700 వరకు) కలకత్తా (1700 నుండి) |
| డచ్ ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ | 1602 | తూర్పు తీరం : కోరమండల్, పులికాట్ (1690 వరకు), నాగపట్నం (1690 నుండి); బెంగాల్: హుగ్లీ (1655 నుండి) |
| డానిష్ ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ | 1616 | సెరంపూర్ (బెంగాల్) : 1676 – 1845 |
| ఫ్రెంచ్ ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ | 1664 | సురల్ (1668 – 73), పాండిచ్చేరి (1673 – 1954) |
పోర్చుగీస్
- వాస్కోడగామా యూరప్ నుండి భారతదేశానికి కేప్ మార్గాన్ని కనుగొన్నాడు. అతను మే 17, 1498న కాలికట్ నౌకాశ్రయానికి చేరుకున్నాడు.
- కాలికట్, కొచ్చిన్ మరియు కాననోర్లలో ట్రేడింగ్ స్టేషన్లు స్థాపించబడ్డాయి.
- భారతదేశంలో పోర్చుగీసు వారి మొదటి రాజధాని కొచ్చిన్. తర్వాత దాన్ని గోవా భర్తీ చేసింది.
- పోర్చుగీస్ మొదటి గవర్నర్ ఫ్రాన్సిస్కో డి అల్మేడా. అల్మేడా (1505-09) ‘నీలి నీటి విధానాన్ని’ ప్రవేశపెట్టాడు.
- పోర్చుగీస్ రెండవ గవర్నర్ అల్ఫోన్సో డి అల్బుకెర్కీ. అతను ‘సామ్రాజ్యవాద విధానాన్ని’ ప్రవేశపెట్టాడు మరియు 1510లో బీజాపూర్ పాలకుడి నుండి గోవాను స్వాధీనం చేసుకున్నాడు.
- నినో డా కున్హా 1530లో తన రాజధానిని కొచ్చిన్ నుండి గోవాకు మార్చాడు మరియు 1534లో గుజరాత్‌లోని బహదూర్ షా నుండి డయ్యూ మరియు బస్సేన్‌లను స్వాధీనం చేసుకున్నాడు.
- ప్రసిద్ధ జెస్యూట్ సెయింట్ ఫ్రాన్సిస్కో జేవియర్ మార్టిన్ అల్ఫోన్సో డి సౌజాతో కలిసి భారతదేశానికి చేరుకున్నారు.
- 16వ శతాబ్దం చివరి నాటికి, పోర్చుగీసు అధికారం క్షీణించింది.
- పోర్చుగీస్ 1631లో షాజహాన్ యొక్క మొఘల్ దొర ఖాసిం ఖాన్ చేత తరిమివేయబడిన తరువాత హుగ్లీని కోల్పోయారు.
- పోర్చుగల్ రాజు 1661లో మాజీ సోదరిని వివాహం చేసుకున్నప్పుడు బొంబాయిని ఇంగ్లండ్‌కు చెందిన చార్లెస్ IIకి కట్నంగా ఇచ్చాడు.
- 1739లో సల్సెట్ మరియు బస్సేన్‌లను మరాఠాలు స్వాధీనం చేసుకున్నారు. చివరికి వారు గోవా, డయ్యూ మరియు డామన్‌లను మాత్రమే 1961 వరకు ఉంచుకున్నారు.
డచ్
- డచ్ వారు 1595లో భారతదేశానికి వచ్చారు.
- 1602లో, డచ్ ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ యుద్ధం చేసే అధికారాలతో ఏర్పడింది మరియు ఈ అధికారాలు డచ్ పార్లమెంట్ యొక్క చార్టర్ ద్వారా మంజూరు చేయబడ్డాయి. అలాగే, కొత్తగా ఏర్పడిన ఈ కమిటీకి వివిధ ఒప్పందాలు కుదుర్చుకోవడానికి, భూభాగాలను స్వాధీనం చేసుకోవడానికి మరియు వివిధ నిర్మాణాలు చేయడానికి అనుమతి ఇవ్వబడింది.
- డచ్ వారు సూరత్, కాంబే మరియు అహ్మదాబాద్‌లలో వాణిజ్య నౌకాశ్రయాలను ఏర్పాటు చేశారు.
- ఒకానొక సమయంలో, డచ్‌లు పోర్చుగీసును పడగొట్టి ఉత్తమ యూరోపియన్లుగా వాణిజ్యంలో ఏకైక ఆధిపత్యాన్ని ఏర్పరచుకున్నారు.
- 1690 వరకు పులికాట్ వారి ప్రధాన కేంద్రంగా ఉంది, తర్వాత అది నాగపట్నంకు మారింది.
- పదిహేడవ శతాబ్దంలో, బ్రిటీష్ వారు భారతదేశంలో ప్రధాన వలస శక్తిగా ఉద్భవించారు.
- దాదాపు 70 సంవత్సరాల పాటు సాగిన అంగోలా-డచ్ యుద్ధంలో, డచ్ వారు బ్రిటిష్ వారికి స్వాధీనం చేసుకున్న ప్రాంతాలను క్రమంగా కోల్పోయారు.
- డచ్ ఈస్టిండియా కంపెనీ భారతదేశంలోని ముసలిపట్నం, పులికాట్, సూరత్‌లలో కర్మాగారాలను స్థాపించింది.
- డచ్ సామ్రాజ్యం 1759లో బెడర్ యుద్ధంలో బ్రిటిష్ వారి చేతిలో ఓడిపోయింది.
బ్రిటిష్ (ఇంగ్లిష్)
- జాన్ మిల్డెన్‌హాల్, ఒక వ్యాపారి సాహసికుడు, 1599లో ఓవర్ ల్యాండ్ మార్గం ద్వారా భారతదేశానికి వచ్చిన మొదటి ఆంగ్లేయుడు, భారతీయ వ్యాపారులతో వాణిజ్య ప్రయోజనం కోసం.
- ఇంగ్లీష్ ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీగా ప్రసిద్ధి చెందిన ‘గవర్నర్ అండ్ కంపెనీ ఆఫ్ మర్చంట్స్ ఆఫ్ లండన్ ట్రేడింగ్ ఇన్ ది ఈస్ట్ ఇండీస్’ 1600లో ఏర్పడింది.
- కెప్టెన్ విలియం హాకిన్స్ 1609లో సూరత్‌లో ఫ్యాక్టరీని తెరవడానికి అనుమతి కోసం జహంగీర్ కోర్టుకు వచ్చాడు. 1613లో సూరత్‌లో కర్మాగారాన్ని నిర్మించేందుకు ఆంగ్లేయులకు అనుమతినిస్తూ జహంగీర్ ఒక ఫార్మాన్ జారీ చేశాడు.
- సర్ థామస్ రో 1615లో జహంగీర్ ఆస్థానానికి జేమ్స్ I రాయబారిగా భారతదేశానికి వచ్చారు, సామ్రాజ్యంలోని వివిధ ప్రాంతాలలో కర్మాగారాలను వ్యాపారం చేయడానికి మరియు నిర్మించడానికి అనుమతి పొందారు.
- ఇంగ్లీష్ ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ బొంబాయిని చార్లెస్ II నుండి లీజుకు తీసుకుంది.
- జాబ్ చార్నాక్ 1690లో సుతానాటి వద్ద ఒక కర్మాగారాన్ని స్థాపించారు మరియు సుతానటి, కలికట మరియు గోవింద్‌పూర్ అనే మూడు గ్రామాల జమీందారీని 1698లో బ్రిటిష్ వారు స్వాధీనం చేసుకున్నారు. ఈ గ్రామాలు తరువాత నగరంగా అభివృద్ధి చెందాయి.
- 1696లో సుతానాతి వద్ద ఉన్న కర్మాగారాన్ని బలపరిచారు మరియు దీనికి 1700లో ఫోర్ట్ విలియమ్ అని పేరు పెట్టారు.
- బ్రిటీష్ పార్లమెంట్ 1694లో తూర్పులో వ్యాపారం చేసేందుకు ఆంగ్లేయులందరికీ సమాన హక్కులు కల్పిస్తూ ఒక తీర్మానాన్ని ఆమోదించింది.
- సంస్థ యొక్క చివరి సమ్మేళనం 1708లో ‘ది యునైటెడ్ కంపెనీ ఆఫ్ ఇంగ్లండ్ ట్రేడింగ్ టు ది ఈస్ట్ ఇండీస్’ పేరుతో వచ్చింది. ఇది 1858 వరకు ఉనికిలో ఉంది.
డేన్స్
- డేన్స్ 1616లో భారతదేశానికి వచ్చారు 1620లో వారు తమ ప్రధాన కార్యాలయాన్ని ట్రాంక్‌బార్‌లో,
- 1676లో పశ్చిమ బెంగాల్‌లోని శ్రీరాంపూర్‌లో మరియు 1756లో నికోబార్ దీవుల్లో స్థాపించారు.
- 1616లో డానిష్ ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీచే స్థాపించబడింది.
- డేన్స్ 1620లో ట్రాంక్‌బార్‌లో ఫోర్ట్ డాన్స్‌బర్గ్‌ను స్థాపించారు. కానీ భారతదేశంలో తమ ప్రతిష్టను నెలకొల్పడంలో విఫలమయ్యారు.
- 1845లో వారు బ్రిటీష్ వారికి అన్నీ అమ్మేశారు
ఫ్రెంచ్
- ఫ్రెంచ్ ఈస్టిండియా కంపెనీని 1664లో కోల్బర్ట్ స్థాపించాడు.
- ఫ్రాంకోయిస్ కారన్ 1668లో సూరత్‌లో మొదటి ఫ్రెంచ్ ఫ్యాక్టరీని స్థాపించాడు.
- 1669లో మసులిపటం వద్ద ఒక కర్మాగారం స్థాపించబడింది.
- భారతదేశంలో ఫ్రెంచ్ శక్తి 1720 మరియు 1742 మధ్య లెనోయిర్ మరియు డుమాస్ (గవర్నర్లు) ఆధ్వర్యంలో పునరుద్ధరించబడింది. వారు మలబార్‌లోని మాహే, కోరమండల్‌లోని యానాం మరియు
- 1739 తమిళనాడులోని కారైకల్‌లను ఆక్రమించారు.
- 1742లో భారతదేశంలో ఫ్రెంచ్ గవర్నర్‌గా డుప్లెక్స్ రాక ఆంగ్లో-ఫ్రెంచ్ వివాదం (కర్ణాటిక్ యుద్ధాలు) ప్రారంభమై భారతదేశంలో వారి చివరి ఓటమికి దారితీసింది.
| మరింత చదవండి |
|
| తాజా ఉద్యోగ ప్రకటనలు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
| ఉచిత స్టడీ మెటీరియల్ (APPSC, TSPSC) | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
| ఉచిత మాక్ టెస్టులు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
