Project Tiger | ప్రాజెక్ట్ టైగర్
భారతదేశంలో, ప్రాజెక్ట్ టైగర్ 1973 న ప్రారంభించబడింది. ఇది రాయల్ బెంగాల్ పులులకు ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద నివాసం మరియు ప్రపంచంలోని మొత్తం పులుల సంఖ్య లో 70% కంటే ఎక్కువ ఆతిథ్యమిస్తుంది. భారతదేశంలో కనిపించే పెద్ద సంఖ్యలో పులులు వేట మరియు వేటకు సులభమైన లక్ష్యంగా చేస్తాయి. ఈ చర్యలను నివారించడానికి మరియు పులులను రక్షించడానికి, ప్రాజెక్ట్ టైగర్ ప్రారంభించబడింది. టైగర్ ప్రొటెక్షన్ క్యాంపెయిన్ ను ప్రారంభించిన భారతదేశంలో ఈ తరహా ప్రాజెక్ట్ ల్లో ఇది మొదటిది.
Project Tiger: History | ప్రాజెక్ట్ టైగర్: చరిత్ర
ఉత్తరాఖండ్ లోని జిమ్ కార్బెట్ జాతీయ ఉద్యానవనం నుంచి ఇందిరాగాంధీ ఆధ్వర్యంలో 1973లో భారత ప్రభుత్వం టైగర్ ప్రాజెక్టును ప్రారంభించింది.
Project Tiger: Goals | ప్రాజెక్ట్ టైగర్: లక్ష్యాలు
- పులుల ఆవాసాలు తగ్గడానికి కారణమయ్యే కారకాలను గుర్తించడానికి
- శాస్త్రీయ, ఆర్థిక, సౌందర్య, సాంస్కృతిక మరియు పర్యావరణ విలువల కోసం భారతదేశంలో పులుల యొక్క ఆచరణీయ జనాభా నిర్వహణను నిర్ధారించడానికి.
- తగిన యాజమాన్య పద్ధతుల ద్వారా పులులను తరలించడానికి.
- సమయానికి దెబ్బతిన్న సహజ పర్యావరణ వ్యవస్థల పరిస్థితిని పరిష్కరించడానికి.
- ప్రజల ప్రయోజనం, విద్య మరియు ఆనందం కోసం జాతీయ వారసత్వంగా జీవసంబంధ ప్రాముఖ్యత కలిగిన ప్రాంతాలను అన్ని కాలాలకు సంరక్షించడం.
Project Tiger: Conservation Units | ప్రాజెక్ట్ టైగర్: కన్జర్వేషన్ యూనిట్లు
ప్రాజెక్టు నిర్వహణ కోసం, ప్రాజెక్ట్ టైగర్ కు సహాయపడటానికి అనేక సంరక్షణ యూనిట్లు ఏర్పాటు చేయబడ్డాయి. దిగువ జాబితా భారతదేశంలోని కన్జర్వేషన్ యూనిట్ లను చూపుతుంది.
- తూర్పు కనుమల పరిరక్షణ యూనిట్లు
- పశ్చిమ కనుమల పరిరక్షణ యూనిట్లు
- సెంట్రల్ ఇండియా కన్జర్వేషన్ యూనిట్లు
- ఈశాన్య పరిరక్షణ యూనిట్లు
- సరిస్కా కన్జర్వేషన్ యూనిట్లు
- కజిరంగా కన్జర్వేషన్ యూనిట్లు
- శివాలిక్ టెరై కన్జర్వేషన్ యూనిట్లు
- సుందర్బన్స్ కన్జర్వేషన్ యూనిట్లు
Project Tiger: Core Buffer Strategy | ప్రాజెక్ట్ టైగర్: కోర్ బఫర్ స్ట్రాటజీ
- పులుల అభయారణ్యాలు సమర్థవంతమైన నిర్వహణ మరియు పులుల సాంద్రత నిర్వహణ కోసం ‘కోర్-బఫర్’ వ్యూహం ఆధారంగా ఏర్పడతాయి.
- రిజర్వ్ యొక్క కోర్ ఏరియా అనేది ఒక నిర్ధిష్ట పార్టు ల్యాండ్ మార్క్ చేయబడింది మరియు కోర్ ఏరియాగా గుర్తించబడుతుంది.
- ప్రధాన ప్రాంతాలు ఎటువంటి మానవ కార్యకలాపాల నుండి ఉచితం మరియు ఇది జాతీయ ఉద్యానవనం లేదా వన్యప్రాణి అభయారణ్యం యొక్క చట్టబద్ధమైన స్థితిని కలిగి ఉంది.
- కోర్ ప్రాంతాలను చుట్టుముట్టడానికి ‘బఫర్’ ప్రాంతాలు మార్క్ చేయబడతాయి.
- ఈ ప్రాంతాలు తరచుగా వన్యప్రాణులచే ఆక్రమించబడవు.
- బఫర్ ప్రాంతాల్లో పరిమిత మానవ కార్యకలాపాలు అనుమతించబడతాయి.
- బఫర్ ప్రాంతాలు రెండు ప్రధాన ప్రయోజనాలను కలిగి ఉన్నాయి; ఒకటి ప్రధాన ప్రాంతాల నుండి అడవి జంతువులకు ఆవాస అనుబంధంగా పనిచేయడం మరియు మరొకటి చుట్టుపక్కల గ్రామాలకు జీవనోపాధి వనరుగా మారడం.
ప్రాజెక్ట్ టైగర్: భారతదేశంలో 10 మొట్టమొదటిగా స్థాపించబడిన పులుల సంరక్షణా కేంద్రాలు.
| పులుల సంరక్షణా కేంద్రాలు | రాష్ట్రం | స్థాపించబడిన సంవత్సరం |
| కార్బెట్ పులుల సంరక్షణా కేంద్రం | ఉత్తరాఖండ్ | 1973 |
| బండిపూర్ పులుల సంరక్షణా కేంద్రం | కర్ణాటక | 1973 |
| కన్హ పులుల సంరక్షణా కేంద్రం | మధ్యప్రదేశ్ | 1973 |
| మానస్ పులుల సంరక్షణా కేంద్రం | అస్సాం | 1973 |
| సుందర్బన్స్ పులుల సంరక్షణా కేంద్రం | పశ్చిమ బెంగాల్ | 1973 |
| మెల్ఘాట్ పులుల సంరక్షణా కేంద్రం | మహారాష్ట్ర | 1973 |
| రణతంబోర్ పులుల సంరక్షణా కేంద్రం | రాజస్థాన్ | 1973 |
| పలము పులుల సంరక్షణా కేంద్రం | జార్ఖండ్ | 1973 |
| సిమిలోపల్ పులుల సంరక్షణా కేంద్రం | ఒడిశా | 1973 |
| పెరియార్ పులుల సంరక్షణ కేంద్రం | కేరళ | 1978 |
Achievements of Project Tiger | ప్రాజెక్ట్ టైగర్ యొక్క విజయాలు
- పెరిగిన జనాభా: భారతదేశంలో పులుల సంఖ్య 1827 (1970లు) నుండి దాదాపు 2967కి పెరిగింది, గత ఎనిమిది సంవత్సరాలలో జనాభాలో 30% పెరుగుదల ఉంది.
- పెరిగిన కవరేజీ: 9 రాష్ట్రాలలో (1970లు) 18,278 చ.కి.మీ విస్తీర్ణంలో 9 టైగర్ రిజర్వ్‌లు ఉన్నాయి, ప్రస్తుతం 54 టైగర్ రిజర్వ్‌లు 18 టైగర్ రేంజ్ రాష్ట్రాల్లో 75,000 చ.కి.మీ కంటే ఎక్కువ విస్తరించి ఉన్నాయి.
- TX2 (2022 నాటికి అడవి పులుల జనాభాను రెట్టింపు చేయడం లక్ష్యం): భారతదేశం 2018లో తన లక్ష్యాన్ని చేరుకుంది (లక్ష్యం కంటే నాలుగు సంవత్సరాలు ముందుగా) (పులుల సంరక్షణపై సెయింట్ పీటర్స్‌బర్గ్ ప్రకటన)
- ఇతర జంతువుల రక్షణ: పులులను రక్షించడానికి వేట నిషేధించబడినందున, అనేక ఇతర జంతువుల జనాభా పెరగడం ప్రారంభమైంది.
- ప్రపంచ పులుల జనాభా: ప్రస్తుతం సుమారు 3,000 పులుల జనాభాతో, భారతదేశం ప్రపంచ పులుల జనాభాలో 70% కంటే ఎక్కువ నివాసంగా ఉంది.
| మరింత చదవండి: | |
| తాజా ఉద్యోగ ప్రకటనలు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
| ఉచిత స్టడీ మెటీరియల్ (APPSC, TSPSC) | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
| ఉచిత మాక్ టెస్టులు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
