Telugu govt jobs   »   Study Material   »   Planning Commission of India

Planning Commission of India, Chairman of the Planning Commission | భారత ప్రణాళిక సంఘం, ప్రణాళికా సంఘం ఛైర్మన్

Planning Commission | ప్రణాళికా సంఘం

The Planning Commission: ప్రణాళికా సంఘం భారతదేశంలోని ప్రభుత్వ సంస్థ, ఇది దేశం యొక్క ఆర్థిక మరియు సామాజిక అభివృద్ధిని పర్యవేక్షించడానికి స్థాపించబడింది. దేశంలోని వనరులను సమర్ధవంతంగా దోచుకోవడం, ఉత్పత్తిని పెంచడం మరియు సమాజ సేవలో అందరికీ పని చేసే అవకాశాలను కల్పించడం ద్వారా ప్రజల జీవన ప్రమాణాలు వేగంగా పెరగడానికి ప్రణాళికా సంఘం 1950లో ఏర్పాటు చేయబడింది.

Planning Commission of India | భారత ప్రణాళికా సంఘం

Planning Commission of India: భారత ప్రణాళికా సంఘం రాజ్యాంగేతర మరియు చట్టబద్ధత లేని సంస్థ, ఇది భారతదేశంలో సామాజిక మరియు ఆర్థిక అభివృద్ధికి భారతదేశం యొక్క ఐదు సంవత్సరాల ప్రణాళికలను రూపొందించడానికి బాధ్యత వహిస్తుంది. భారత ప్రధాని ప్రణాళికా సంఘం యొక్క ఎక్స్-అఫీషియో ఛైర్మన్. రాష్ట్ర విధాన నిర్దేశక సూత్రాలలో భాగమైన రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 39 ప్రకారం 15 మార్చి 1950న ప్రణాళికా సంఘం ఏర్పాటు చేయబడింది. ప్రణాళికా సంఘం స్థానంలో నీతి ఆయోగ్ ఏర్పాటు చేయబడింది, దీనిని మన ప్రస్తుత ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ స్థాపించారు.

Functions of the Planning Commission | ప్రణాళికా సంఘం విధులు

  • Functions of the Planning Commission:  దేశం యొక్క పదార్థం, మూలధనం మరియు మానవ వనరుల మూల్యాంకనం
  • దేశం యొక్క వనరులను అత్యంత ప్రభావవంతమైన మరియు సమతుల్య వినియోగం కోసం ఒక వ్యూహాన్ని రూపొందించడం
  • ప్రణాళికను నిర్వహించాల్సిన దశలను నిర్వచించడం, అలాగే ప్రతి దశను పూర్తి చేయడానికి వనరుల కేటాయింపు.
  • ప్రణాళిక పూర్తి అమలుకు అవసరమైన యంత్రాల స్వభావాన్ని నిర్ణయించడం
  • ప్రణాళిక యొక్క ప్రతి దశను అమలు చేయడంలో సాధించిన పురోగతి యొక్క కాలానుగుణ అంచనా.
  • జాతీయ అభివృద్ధిలో ప్రజా సహకారం
  • కొండ ప్రాంతాల అభివృద్ధి కార్యక్రమం
  • భవిష్యత్తు కోసం తయారీ
  • డైరెక్టరేట్ ఆఫ్ మ్యాన్‌పవర్

Planning Commission Chairman | ప్రణాళికా సంఘం చైర్మన్

Planning Commission Chairman: ఈ కమిషన్‌కు భారత ప్రధాని అధ్యక్షత వహిస్తారు మరియు డిప్యూటీ ఛైర్మన్‌తో పాటు పలువురు పూర్తికాల సభ్యులను కలిగి ఉంటారు. జాతీయ ఆర్థిక వ్యవస్థ మరియు సమాజంలోని విభాగాలకు అనుగుణంగా కమిషన్ యొక్క అనేక విభాగాల్లో ప్రతి ఒక్కటి సీనియర్ అధికారి నేతృత్వంలో ఉంటుంది. విభాగాల్లో విద్య, ఆరోగ్యం, మౌలిక సదుపాయాలు, సైన్స్, ఆర్థిక వనరులు, పరిశ్రమలు, సాంఘిక సంక్షేమం, గ్రామీణాభివృద్ధి మరియు నీటి వనరులు ఉన్నాయి.

Composition of the Planning Commission | ప్రణాళికా సంఘం యొక్క కూర్పు

  • ఛైర్మన్ – ప్రధాన మంత్రి; కమిషన్ సమావేశాలకు అధ్యక్షత వహించారు
  • డిప్యూటీ ఛైర్మన్ – వాస్తవ కార్యనిర్వాహక అధిపతి (పూర్తి సమయం ఫంక్షనల్ హెడ్);
    • పంచవర్ష ప్రణాళిక ముసాయిదా రూపకల్పన మరియు కేంద్ర కేబినెట్‌కు సమర్పించే బాధ్యత.
    • కేంద్ర క్యాబినెట్‌చే నిర్ణీత పదవీకాలం కోసం నియమించబడింది మరియు క్యాబినెట్ మంత్రి హోదాను అనుభవించారు.
    • ఓటు హక్కు లేకుండా కేబినెట్ సమావేశాలకు హాజరవుతారు.
  • పార్ట్ టైమ్ సభ్యులు – కొందరు కేంద్ర మంత్రులు
  • ఎక్స్-అఫీషియో సభ్యులు – ఆర్థిక మంత్రి మరియు ప్రణాళికా మంత్రి

Who is the chairman of the Planning Commission | ప్రణాళికా సంఘం చైర్మన్ ఎవరు?

Who is the chairman of the Planning Commission: జాతీయ అభివృద్ధి మండలి మొత్తం పర్యవేక్షణలో పనిచేసే ప్రణాళికా సంఘానికి ప్రధానమంత్రి చైర్మన్.

2014లో, ప్రణాళికా సంఘం స్థానంలో నీతి ఆయోగ్ లేదా నేషనల్ ఇన్స్టిట్యూషన్ ఫర్ ట్రాన్స్‌ఫార్మింగ్ ఇండియా వచ్చింది. నీతి ఆయోగ్ అనేది భారత ప్రభుత్వానికి సంబంధించిన విధాన థింక్ ట్యాంక్. NITI ఆయోగ్ మరియు ప్రణాళికా సంఘం యొక్క ప్రణాళికల మధ్య ఉన్న ప్రధాన వ్యత్యాసం ఏమిటంటే, మొదటిది రాష్ట్ర భాగస్వామ్యాన్ని పెంచడాన్ని ప్రోత్సహిస్తుంది, అయితే రెండోది ఒక-పరిమాణ-సరిపోయే-అన్ని ప్రణాళికతో టాప్-డౌన్ విధానాన్ని తీసుకుంటుంది.

శ్రీ సుమన్ బేరీ ప్రస్తుతం నీతి ఆయోగ్ వైస్ చైర్‌పర్సన్, క్యాబినెట్ మంత్రి హోదాలో ఉన్నారు.

Planning Commission is a constitutional body | ప్రణాళికా సంఘం ఒక రాజ్యాంగ సంస్థ

Planning Commission is a constitutional body: ప్రణాళికా సంఘం, ప్రణాళికా సంఘం స్థానంలో నీతి ఆయోగ్‌ని ప్రవేశపెట్టినప్పటి నుండి ఇప్పుడు క్రియాశీలంగా లేనప్పటికీ, ఇది రాజ్యాంగబద్ధమైన సంస్థ లేదా చట్టబద్ధమైన సంస్థ కాదు. ఇది రాజ్యాంగేతర లేదా రాజ్యాంగేతర సంస్థ ఎందుకంటే ఇది భారత రాజ్యాంగం ద్వారా సృష్టించబడలేదు మరియు పార్లమెంటు చట్టం ద్వారా సృష్టించబడనందున ఇది చట్టబద్ధత లేని సంస్థ.

K.C నియోగి అధ్యక్షతన 1946లో ఏర్పాటైన అడ్వైజరీ ప్లానింగ్ బోర్డు సిఫార్సులపై భారత ప్రభుత్వం యొక్క కార్యనిర్వాహక నిర్ణయం ద్వారా 1950లో ప్లానింగ్ కమిషన్ ఏర్పాటు చేయబడింది.

ప్రణాళికా సంఘం- తరచుగా అడిగే ప్రశ్నలు

Q1. ప్రణాళికా సంఘాన్ని ఎప్పుడు ఏర్పాటు చేశారు?
A. రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 39 ప్రకారం ప్రణాళికా సంఘం 15 మార్చి 1950న ఏర్పాటు చేయబడింది.

Q2. ప్రణాళికా సంఘం చైర్మన్ ఎవరు?
A. మన ప్రధానమంత్రి నరేంద్రమోడీ ప్రణాళికా సంఘం చైర్మన్.

Q3. ప్రణాళికా సంఘం రాజ్యాంగబద్ధమైన సంస్థా?
A. ప్రణాళికా సంఘం స్థానంలో NITI ఆయోగ్ ఉంది, ఇది రాజ్యాంగబద్ధమైన సంస్థ లేదా చట్టబద్ధమైన సంస్థ కాదు. అడ్వైజరీ ప్లానింగ్ బోర్డ్ యొక్క సిఫార్సులపై భారత ప్రభుత్వం యొక్క కార్యనిర్వాహక నిర్ణయం ద్వారా 1950లో ప్రణాళికా సంఘం ఏర్పాటు చేయబడినందున ఇది రాజ్యాంగేతర సంస్థ.

Q4. ప్రణాళికా సంఘం పాత్ర ఏమిటి?
A. 1950లో, ప్రభుత్వం ఆర్థికాభివృద్ధికి తగిన విధానాలను రూపొందించడానికి, సహాయం చేయడానికి ప్రణాళికా సంఘాన్ని ఏర్పాటు చేసింది. దేశంలోని వనరులను సమర్థవంతంగా దోపిడీ చేయడం, ఉత్పత్తిని పెంచడం మరియు సమాజ సేవలో అందరికీ ఉపాధి అవకాశాలను అందించడం ద్వారా ప్రజల జీవన ప్రమాణాలను వేగంగా పెంచడం దీని ప్రధాన లక్ష్యం.

Q5. ప్రణాళికా సంఘం అంటే మీ ఉద్దేశం ఏమిటి?
A. ప్రణాళికా సంఘంలు ప్రణాళిక మరియు అభివృద్ధి నిర్ణయాలు తీసుకునే ప్రభుత్వ సంస్థలు.

Q6. భారత ప్రణాళికా పితామహుడిగా ఎవరిని పిలుస్తారు?
A. సర్ మోక్షగుండం విశ్వేశ్వరయ్యను భారత ప్రణాళికా పితామహుడిగా పిలుస్తారు.

Q7. ప్రణాళికా సంఘం స్థానంలో నీతి ఆయోగ్ ఎందుకు వచ్చింది?
A. నీతి ఆయోగ్‌ను స్థాపించడం యొక్క లక్ష్యం అభివృద్ధి ప్రక్రియ కోసం సరైన మరియు క్లిష్టమైన వ్యూహాలు మరియు దిశలను అందించగల ఒక సంస్థను కలిగి ఉండటం. ఇది రాష్ట్ర మరియు సమాఖ్య ప్రభుత్వాలకు విధాన సలహాలను అందించగల ఒక సలహా సంస్థగా పరిగణించబడుతుంది.

Q8. ప్రణాళికా సంఘం మొదటి చైర్మన్ ఎవరు?
A. ప్లానింగ్ కమీషన్ అనేది భారత ప్రభుత్వ సంస్థ, ఇది పంచవర్ష ప్రణాళికలను రూపొందించడంతో పాటు అనేక ఇతర విధులను కూడా చేసింది. జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ ప్లానింగ్ కమిషన్‌కు మొదటి చైర్మన్. ఇప్పుడు, ప్రణాళికా సంఘం స్థానంలో నీతి ఆయోగ్ అనే కొత్త సంస్థ వచ్చింది.

Andhra Pradesh (APPSC) Prime Test Pack 2023-2024 | Complete Bilingual Online Test Series By Adda247

 

మరింత చదవండి: 
తాజా ఉద్యోగ ప్రకటనలు  క్కడ క్లిక్ చేయండి
ఉచిత స్టడీ మెటీరియల్ (APPSC, TSPSC) ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి
ఉచిత మాక్ టెస్టులు  ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి

 

Sharing is caring!

FAQs

When was the Planning Commission set up?

The Planning Commission was set up on 15 March 1950 in accordance with article 39 of the constitution.

Who is the chairman of the Planning Commission?

Our Prime Minister, Narendra Modi is the planning commission chairman.

Is Planning Commission a constitutional body?

Planning Commission is replaced by NITI Aayog, which is neither a constitutional body nor a statutory body. It is an extra-constitutional body, as the Planning Commission was set up in 1950 by an executive decision of the Government of India on the recommendations of the Advisory Planning Board.

What is the role of the Planning Commission?

In 1950, the Government set up a Planning Commission to help, design and execute suitable policies for economic development. Its main objective was to promote a rapid rise in the standard of living of the people by efficient exploitation of the resources of the country, increasing production and offering opportunities to all for employment in the service of the community.

What do you mean by the Planning Commission?

Planning commissions are governmental bodies that make planning and development decisions.

Who is known as the Father of Indian Planning?

Sir Mokshagundam Visvesvaraya is known as the Father of Indian Planning.

Why NITI Aayog replaced Planning Commission?

The goal of establishing NITI Aayog was to have a body that could provide proper and critical strategies and directions for the development process. It is considered to be an advisory institution capable of providing policy advice to the state and federal governments.

Who was the first chairman of the Planning Commission?

Planning Commission was an institution of the government of India which formulated five-year plans as well as did many other functions. Jawaharlal Nehru was the first chairman of the Planning Commission. Now, the Planning Commission is replaced by a new institution named NITI Aayog