Telugu govt jobs   »   Article   »   ఆంధ్రప్రదేశ్ లో పంచాయతీరాజ్ వ్యవస్థ

Panchayati Raj System in Andhra Pradesh APPSC Groups Special | ఆంధ్రప్రదేశ్ లో పంచాయతీరాజ్ వ్యవస్థ, APPSC గ్రూప్స్ ప్రత్యేకం

ఆంధ్రప్రదేశ్ లో పంచాయతీరాజ్ వ్యవస్థ

1953 లో ప్రస్తుత ఆంధ్రప్రదేశ్ స్థాపనకు ముందు, స్థానిక స్వపరిపాలన యొక్క చట్రం మద్రాసు మరియు హైదరాబాద్ రాష్ట్రాల వ్యవస్థలకు అద్దం పట్టింది, మద్రాసు జిల్లా బోర్డుల చట్టం, 1920, మద్రాసు గ్రామ పంచాయతీల చట్టం 1951, హైదరాబాద్ జిల్లా బోర్డు చట్టం 1951 వంటి చట్టాల ద్వారా పాలించబడింది. 1953 నాటికి, రాష్ట్రంలో మూడు రకాల గ్రామీణ స్థానిక స్వపరిపాలన సంస్థలు ఉన్నాయి: జిల్లా బోర్డులు, తాలూకా బోర్డులు మరియు గ్రామ పంచాయితీలు.

ఆంధ్రప్రదేశ్ లో పంచాయతీరాజ్ వ్యవస్థ: ప్రారంభం

ఆంధ్రప్రదేశ్ లో పంచాయతీరాజ్ పాలన 1959లో బాలవంత్ రాయ్ జి.మెహతా కమిటీ సిఫార్సులతో ప్రారంభమైంది. ఈ కమిటీ నివేదికను అనుసరించి ఆంధ్రప్రదేశ్ క్షేత్రస్థాయిలో గ్రామ పంచాయతీలు, ఇంటర్మీడియట్ స్థాయిలో పంచాయతీ సమితులు, అత్యున్నత స్థాయిలో జిల్లా పరిషత్ లతో కూడిన మూడంచెల పంచాయతీరాజ్ వ్యవస్థను ఆమోదించింది. ఆంధ్రప్రదేశ్ పంచాయితీ సమితులు, జిల్లా పరిషత్ ల చట్టం 1959 అమల్లోకి రావడంతో ఆ ఏడాది చివరికల్లా అన్ని జిల్లాల్లో ఈ ఎన్నికైన సంస్థలు ఏర్పాటయ్యాయి.

రాజ్యాంగ (73వ సవరణ) చట్టం, 1992 పంచాయతీరాజ్ సంస్థలను బలోపేతం చేయడం మరియు పునరుజ్జీవింపజేయడం, వాటిని గ్రామీణ ప్రజల అవసరాలకు మరింత దగ్గరగా అనుసంధానించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. ఈ రాజ్యాంగ సవరణకు ముందు, బి.పి.విఠల్ IAS అధ్యక్షతన పంచాయతీరాజ్ నిపుణుల కమిటీ, జిల్లా స్థాయి కంటే దిగువన ఉన్న పంచాయతీరాజ్ వ్యవస్థ మరియు రెవెన్యూ పరిపాలనలో సంస్కరణలను సమీక్షించి, ప్రతిపాదించే బాధ్యతను అప్పగించింది.

APPSC Group 4 Junior Assistant Hall Ticket 2022 |_60.1APPSC/TSPSC Sure shot Selection Group

తెలుగుదేశం ప్రభుత్వ హయాంలో ముఖ్యమంత్రి ఎన్.టి. రామారావు, మండల వ్యవస్థను ప్రవేశపెట్టడంతో పంచాయతీరాజ్ మరియు రెవెన్యూ పరిపాలనలో గణనీయమైన మార్పులు చేయబడ్డాయి. ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండల ప్రజా పరిషత్‌లు, జిల్లా ప్రజా పరిషత్‌లు మరియు జిల్లా ప్రణాళిక అభిరుద్ధి సమీక్ష మండలాల చట్టం, 1986, మునుపటి చట్టం స్థానంలో గ్రామ పంచాయతీలు, మండల ప్రజా పరిషత్‌లు మరియు జిల్లా ప్రజా పరిషత్‌లతో కూడిన మూడంచెల వ్యవస్థను ప్రవేశపెట్టింది.

ప్రస్తుతం, ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని పంచాయతీ రాజ్ వ్యవస్థ 73వ రాజ్యాంగ సవరణ చట్టం, 1993 ప్రకారం రూపొందించబడిన ఆంధ్రప్రదేశ్ పంచాయతీరాజ్ చట్టం, 1994 ప్రకారం అమలులో ఉంది. ఈ సమగ్ర చట్టం షెడ్యూల్డ్ కులాల ప్రాతినిధ్యానికి సంబంధించిన నిబంధనలతో సహా పంచాయతీరాజ్‌లోని అన్ని అంశాలు షెడ్యూల్డ్ తెగలు, మహిళలు మరియు వెనుకబడిన వర్గాల సభ్యులను కలిగి ఉంది.

ఇంటర్మీడియట్ స్థాయిలో, 1095 మండల పరిషత్‌లు ఉన్నాయి, ఒక్కొక్కటి 35,000 నుండి 55,000 వరకు జనాభాకు సేవలు అందిస్తున్నాయి. పంచాయితీ రాజ్ నిర్మాణం యొక్క శిఖరాగ్రంలో, 22 జిల్లా పరిషత్‌లు ఉన్నాయి, ఒక్కొక్కటి సగటున 50 మండలాలు మరియు సగటు జనాభా 22 లక్షలకు అందుబాటులో ఉంది.

జిల్లా పరిషత్‌లు
పంచాయితీ రాజ్ వ్యవస్థ యొక్క చివరి శ్రేణి జిల్లా పరిషత్ ప్రాదేశిక నియోజకవర్గాల నుండి ఎన్నికైన సభ్యులతో కూడిన జిల్లా కౌన్సిల్ (జిల్లా పరిషత్) (ఇవి మండల ప్రాంతానికి సమానంగా ఉంటాయి). ZP దాని సభ్యుల నుండి పరోక్షంగా అధ్యక్షుడిని ఎన్నుకుంటుంది. జిల్లా ప్రజా పరిషత్ సభ్యులలో ప్రాదేశిక నియోజకవర్గం నుండి ఎన్నికైన సభ్యుడు ఉంటారు.

మండల పరిషత్
దాదాపు 20 గ్రామ పంచాయితీలకు ఒక మండల పరిషత్ (ఉప-జిల్లా కమిటీ) ఉంటుంది. మండల పరిషత్ ప్రాదేశిక నియోజకవర్గాల నివాసితులు (MPTC) మండల పరిషత్ (MP)కి సభ్యులను ఎన్నుకుంటారు. ఎంపీ సభ్యులు తమలో నుంచి మండల పరిషత్ అధ్యక్షుడిని (MPP) ఎన్నుకుంటారు.

గ్రామ పంచాయితీ
గ్రామ పంచాయితీ, జిల్లా స్థాయిలో జిల్లా పరిషత్ మరియు ఇంటర్మీడియట్ స్థాయిలో మండల పరిషత్‌తో ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని గ్రామ పంచాయితీలు స్థానిక పాలన యొక్క మూడు అంచెల నిర్మాణం యొక్క పునాదిగా నిలుస్తాయి. ఆంధ్ర ప్రదేశ్ 1091 మండలాలను కలిగి ఉన్న ఒక అర్బన్ జిల్లాతో సహా 23 జిల్లాలను కలిగి ఉంది, అవి హైదరాబాద్. 22 జిల్లా పరిషత్‌లు, 1095 మండల పరిషత్‌లతో పాటు 21, 895 గ్రామ పంచాయతీలు ఉన్నాయి.

గ్రామ సభ
ఆంధ్రప్రదేశ్ పంచాయతీరాజ్ చట్టం, 1994 ప్రకారం, ప్రతి గ్రామ పంచాయతీలో ‘గ్రామసభ’ మరియు పంచాయతీ అని పిలువబడే రెండు విభాగాలు ఉంటాయి. గ్రామసభ యొక్క ఏవైనా సూచనలు ఉంటే గ్రామ పంచాయతీ తగిన పరిశీలనను ఇస్తుంది. గ్రామసభలో ఓటర్ల జాబితాలో పేర్లు చేర్చబడిన వ్యక్తులందరూ ఉంటారు. అకౌంట్స్ మరియు ఆడిట్ వార్షిక స్టేట్‌మెంట్, మునుపటి సంవత్సరం పరిపాలన నివేదిక, మున్ముందు పనుల కార్యక్రమం మరియు తాజా పన్నులు లేదా ప్రస్తుత పన్నుల పెంపుదల ప్రతిపాదనలను పరిగణనలోకి తీసుకోవడానికి గ్రామసభలు సంవత్సరానికి కనీసం రెండుసార్లు సమావేశమవుతాయి. సర్పంచ్ (అధ్యక్షుడు), లేదా ఆయన గైర్హాజరీలో గ్రామపంచాయతీలోని ఉప సర్పంచ్ (వైస్ ప్రెసిడెంట్) సమావేశానికి అధ్యక్షత వహిస్తారు.

ఆంధ్రప్రదేశ్ లో పంచాయతీరాజ్ కు సంబంధించి ముఖ్య మైలురాళ్ళు

  • ఆంధ్ర ప్రదేశ్ 1959 నవంబర్ 1 వ తేదిన శంషాబాద్ నందు పంచాయతీ వ్యవస్థను ప్రారంభించిన రెండవ రాష్ట్రంగా ఘనత సాదించింది.
  • 1959 లో మూడంచెల పంచాయతీరాజ్ వ్యవస్థ(బల్వంతరాయ్ మెహతా కమిటీ సిఫార్సులు)
  • ఆంధ్రప్రదేశ్ గ్రామ పంచాయతీల చట్టం 1964
  • సమీక్షా మండలి చట్టం 1986(అశోక్ మెహతా కమిటీ సిఫార్సులు)
  • ఆంధ్రప్రదేశ్ పంచాయతీరాజ్ చట్టం 1994
  • ఆంధ్రప్రదేశ్ PESA చట్టం 1998
  • ఆంధ్రప్రదేశ్ జిల్లా ప్రణాళిక కమిటీ చట్టం 2005
  • ఈ ప్రాంతంలో చిత్తూరు జిల్లాలో అత్యధికంగా గ్రామ పంచాయతీలు (1399)

APPSC GROUP-2 2023 Prelims and Mains Chapter wise and Subject Wise Practice Tests | Online Test Series in Telugu and English By Adda247

 మరింత చదవండి
తాజా ఉద్యోగ ప్రకటనలు ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి
ఉచిత స్టడీ మెటీరియల్ (APPSC, TSPSC) ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి
ఉచిత మాక్ టెస్టులు ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి
Adda247 తెలుగు APP ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి
Adda247 తెలుగు Youtube Official Channel ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి

Sharing is caring!

About the Author

Hi, I’m Venkat! Welcome to the ADDA247Exams blog. With 2 years of experience, including 1 year in EdTech, I create content on National and State-level exams, covering everything from notifications to results. My focus includes State PSCs, Banking, Insurance, SSC, and other exams. Having appeared for exams like APPSC Groups, IBPS, SBI, and SSC CHSL DV 2020, I bring hands-on expertise to guide you through your exam prep journey.