జాతీయ సైన్స్, టెక్నాలజీ మరియు ఆవిష్కరణ విధానం
నేషనల్ సైన్స్ టెక్నాలజీ అండ్ ఇన్నోవేషన్ పాలసీ (STIP)ని డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ (DST) రూపొందించింది. ఈ విధానం 2013 సైన్స్ టెక్నాలజీ మరియు ఇన్నోవేషన్ పాలసీని భర్తీ చేస్తుంది. STIP 2020 అనేది సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీలో మన జాతీయ పెట్టుబడుల ప్రయోజనాలను పొందేలా చూడాలనే సామూహిక ఆకాంక్ష. ఇది సైన్స్ & టెక్నాలజీలో పెట్టుబడిని మార్గనిర్దేశం చేస్తుంది. ఈ కధనంలో జాతీయ సైన్స్, టెక్నాలజీ మరియు ఆవిష్కరణ విధానం (STIP 2020) గురించి చర్చించాము.
APPSC/TSPSC Sure shot Selection Group
జాతీయ సైన్స్, టెక్నాలజీ మరియు ఆవిష్కరణ విధానం లక్ష్యం
- వ్యక్తులు మరియు సంస్థల నుండి పరిశోధన మరియు ఆవిష్కరణలను ప్రోత్సహించే పెంపొందించిన పర్యావరణ వ్యవస్థను నిర్మించడం ద్వారా స్వల్ప, మధ్యస్థ మరియు దీర్ఘకాలిక మిషన్ మోడ్ ప్రాజెక్ట్‌ల ద్వారా లోతైన మార్పులను తీసుకురావడం.
- దేశం యొక్క సామాజిక-ఆర్థిక అభివృద్ధిని ఉత్ప్రేరకపరచడానికి మరియు భారతీయ STI పర్యావరణ వ్యవస్థను ప్రపంచవ్యాప్తంగా పోటీగా చేయడానికి ఇండియన్ సైన్స్ టెక్నాలజీ మరియు ఇన్నోవేషన్ (STI) పర్యావరణ వ్యవస్థ యొక్క బలాలు మరియు బలహీనతలను గుర్తించడం మరియు పరిష్కరించడం.
STIP విధానం ముఖ్యాంశాలు
పరిశోధన మరియు ఆవిష్కరణలను ప్రోత్సహించడం
STIP 2020 పరిశోధనా సంస్థలకు నిధులను పెంచడం, ఇంటర్ డిసిప్లినరీ సహకారాన్ని ప్రోత్సహించడం మరియు పేటెంట్ దాఖలు మరియు సాంకేతిక వాణిజ్యీకరణకు ప్రోత్సాహకాలను అందించడం ద్వారా అత్యాధునిక పరిశోధన మరియు ఆవిష్కరణలకు అనుకూలమైన వాతావరణాన్ని సృష్టించడానికి ప్రయత్నిస్తుంది.
ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్‌ను బలోపేతం చేయడం
మౌలిక సదుపాయాల యొక్క కీలక పాత్రను గుర్తిస్తూ, ఈ విధానం అధునాతన పరిశోధనా సౌకర్యాలు మరియు సాంకేతిక మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధిని నొక్కి చెబుతుంది, పరిశోధకులు అత్యాధునిక సాధనాలు మరియు పరికరాలకు ప్రాప్యత కలిగి ఉండేలా చూస్తుంది.
ఎంటర్‌ప్రెన్యూర్‌షిప్‌ను ప్రోత్సహించడం
STIP 2020 ఆవిష్కరణ మరియు ఆర్థిక వృద్ధిని నడపడంలో స్టార్టప్‌ల పాత్రను గుర్తిస్తుంది. నియంత్రణ విధానాలను సులభతరం చేయడం, మూలధనానికి ప్రాప్యతను మెరుగుపరచడం మరియు మార్గదర్శకత్వం మరియు నెట్‌వర్కింగ్‌ను ప్రోత్సహించడం ద్వారా శక్తివంతమైన స్టార్టప్ పర్యావరణ వ్యవస్థ వృద్ధిని సులభతరం చేయడం ఈ విధానం లక్ష్యం.
విద్య మరియు నైపుణ్యాభివృద్ధి
- యాక్సెసిబిలిటీ సమస్యను పరిష్కరించడానికి మరియు అన్ని స్థాయిలలో పరిశోధన మరియు ఆవిష్కరణలను ప్రోత్సహించడానికి ఇన్ఫర్మేషన్ అండ్ కమ్యూనికేషన్ టెక్నాలజీ (ICT)ని ఉపయోగించి ఆన్లైన్ లెర్నింగ్ ప్లాట్‌ఫారమ్‌లు అభివృద్ధి చేయబడతాయి.
- బోధనా-అభ్యాస కేంద్రాలు (TLCs) అధ్యాపకులకు నైపుణ్యాన్ని పెంచడానికి స్థాపించబడతాయి, తద్వారా విద్య నాణ్యత మెరుగుపడుతుంది.
- కమ్యూనిటీ అవసరాలను పరిష్కరించడానికి ఇంటర్ డిసిప్లినరీ పరిశోధనలను ప్రోత్సహించడానికి ఎంగేజ్డ్ యూనివర్శిటీలు సృష్టించబడతాయి.
- విధాన రూపకర్తలకు పరిశోధన ఇన్‌పుట్‌లను అందించడానికి మరియు వాటాదారులను ఏకతాటిపైకి తీసుకురావడానికి ఉన్నత విద్యా పరిశోధనా కేంద్రాలు (HERC) మరియు సహకార పరిశోధన కేంద్రాలు (CRC) స్థాపించబడతాయి.
పెట్టుబడులను పెంచడం
- STI పర్యావరణ వ్యవస్థ యొక్క ఆర్థిక ప్రకృతి దృశ్యాన్ని విస్తరించే లక్ష్యంతో, కేంద్ర, రాష్ట్ర మరియు స్థానిక ప్రభుత్వాలలోని ప్రతి విభాగం/ మంత్రిత్వ శాఖ, PSUలు, ప్రైవేట్ రంగ సంస్థలు మరియు స్టార్టప్‌లు STI కార్యకలాపాలను కొనసాగించేందుకు కనీస బడ్జెట్‌తో STI యూనిట్‌ను ఏర్పాటు చేస్తాయి.
- ప్రతి రాష్ట్రం ప్రత్యేక బడ్జెట్ హెడ్ కింద STI-సంబంధిత కార్యకలాపాల కోసం రాష్ట్ర కేటాయింపులో కొంత శాతాన్ని కేటాయిస్తుంది.
- ఆర్థిక ప్రోత్సాహకాలను పెంపొందించడం, పరిశ్రమలకు, ప్రత్యేకించి మధ్యస్థ చిన్న చిన్న పరిశ్రమలకు (MSMEలు) మద్దతును పెంపొందించడం ద్వారా, ఆవిష్కరణ మద్దతు పథకాలు మరియు ఇతర సంబంధిత మార్గాల ద్వారా అవసరమైన ప్రాతిపదికన పరిశోధనలను కొనసాగించడం ద్వారా STI పెట్టుబడులు పెరుగుతాయి.
- విస్తరించిన STI ఫైనాన్సింగ్ ల్యాండ్‌స్కేప్ యొక్క క్రమబద్ధమైన పాలనను నిర్ధారించడానికి, ఎంచుకున్న వ్యూహాత్మక ప్రాంతాలలో ప్రత్యక్ష దీర్ఘకాలిక పెట్టుబడులలో పెట్టుబడి పెట్టడానికి కార్పస్ ఫండ్‌ను సులభతరం చేయడానికి STI డెవలప్‌మెంట్ బ్యాంక్ ఏర్పాటు చేయబడుతుంది.
సాంకేతికత స్వావలంబన మరియు స్వదేశీకరణ
- సుస్థిరత మరియు సామాజిక ప్రయోజనం మరియు వనరుల వంటి జాతీయ ప్రాధాన్యతలకు అనుగుణంగా సాంకేతికత స్వదేశీ అభివృద్ధి మరియు సాంకేతికత స్వదేశీకరణ యొక్క రెండు-మార్గం విధానం అవలంబించబడుతుంది మరియు వాటిపై దృష్టి పెట్టబడుతుంది.
- ఈ అభివృద్ధిని సులభతరం చేయడానికి సాంకేతిక మద్దతు ఫ్రేమ్వర్క్ సృష్టించబడుతుంది. వివిధ వ్యూహాత్మక విభాగాలను అనుసంధానించే లింక్‌గా పనిచేయడానికి వ్యూహాత్మక సాంకేతిక బోర్డు (STB) ఏర్పాటు చేయబడుతుంది.
అంతర్జాతీయ సహకారం
- ఫెలోషిప్‌లు, ఇంటర్న్‌షిప్‌ల పథకాలు మరియు వివిధ మంత్రిత్వ శాఖల్లో విస్తృతంగా ప్రచారం చేయబడిన పరిశోధన అవకాశాల ద్వారా ఉత్తమ ప్రతిభను స్వదేశానికి తిరిగి ఆకర్షిస్తుంది.
- రిమోట్ సహకారం కోసం కూడా సముచితమైన సులభతరం చేసే ఛానెల్‌లు సృష్టించబడతాయి.
- భారతీయ సైంటిఫిక్ డయాస్పోరా కోసం ప్రత్యేకంగా ఎంగేజ్‌మెంట్ పోర్టల్ సృష్టించబడుతుంది. ‘S&T ఫర్ డిప్లమసీ’ అనేది S&T కోసం డిప్లమసీతో అనుబంధించబడుతుంది.
STIP 2020 – 4 ట్రాక్‌లు
- ట్రాక్ I డ్రాఫ్టింగ్ ప్రక్రియకు మార్గదర్శక శక్తిగా పని చేసే పబ్లిక్ వాయిస్‌ల రిపోజిటరీని సృష్టించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.
- ట్రాక్ II సంప్రదింపులు పాలసీ ముసాయిదా ప్రక్రియలో సాక్ష్యం ఆధారిత సిఫార్సులను అందించడానికి 21 నిపుణులచే నడిచే నేపథ్య సముదాయాలను కలిగి ఉంటాయి.
- ట్రాక్ III నామినేటెడ్ నోడల్ అధికారుల ద్వారా మంత్రిత్వ శాఖలు మరియు రాష్ట్రాలను ఒకచోట చేర్చుతుంది
- ట్రాక్ IV అనేది జాతీయ మరియు ప్రపంచ స్థాయిలలో అపెక్స్ లెవల్ బహుళ-స్టేక్ హోల్డర్ ఎంగేజ్‌మెంట్‌ను ఆకర్షించే బైండింగ్ ఫోర్స్. ఈ విస్తృత-స్థాయి చర్చల నుండి వచ్చే ఇన్‌పుట్‌లు చివరకు STIP 2020కి దారి తీస్తాయి.
జాతీయ సైన్స్, టెక్నాలజీ మరియు ఆవిష్కరణ విధానం, డౌన్లోడ్ PDF
సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ స్టడీ మెటీరీయల్
| మరింత చదవండి: | |
| తాజా ఉద్యోగ ప్రకటనలు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
| ఉచిత స్టడీ మెటీరియల్ (APPSC, TSPSC) | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
| ఉచిత మాక్ టెస్టులు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
