G20 శిఖరాగ్ర సమావేశాలు: G20ని గ్రూప్ ఆఫ్ 20 అని కూడా పిలుస్తారు, ఇది 19 దేశాలు మరియు యూరోపియన్ యూనియన్ (EU)తో కూడిన ఒక అంతర్ ప్రభుత్వ సమావేశం. ఈ సంవత్సరానికి, భారతదేశం అధ్యక్షతన అంటే G20 సదస్సు సమావేశం 9, 10 సెప్టెంబర్ 2023న భారతదేశంలో జరుగుతుంది. G20 అనేది అంతర్జాతీయ ఆర్థిక సహకారం యొక్క ప్రధాన వేదిక మరియు అన్ని ప్రధాన అంతర్జాతీయ ఆర్థిక సమస్యలపై ప్రపంచ నిర్మాణాన్ని మరియు పాలనను బలోపేతం చేయడంలో ఇది ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తుంది.
మరో మాటలో చెప్పాలంటే, అంతర్జాతీయ ఆర్థిక స్థిరత్వం, వాతావరణ మార్పుల ఉపశమనం మరియు సుస్థిర అభివృద్ధిని ప్రోత్సహించడం వంటి విషయాలతో సహా గణనీయమైన ప్రపంచ ఆర్థిక సవాళ్లను ఎదుర్కోవడం G20 సమూహం యొక్క ప్రాధమిక దృష్టి.
2023లో G20 సదస్సు ఎక్కడ జరగనుంది & ఎవరు అధ్యక్షత వహిస్తున్నారు?
G20 సదస్సు 2023
G20 సదస్సు 2023 అనేది ప్రపంచ ఆర్థిక విధానాలను చర్చించడానికి మరియు సమన్వయం చేయడానికి ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థల నాయకుల వార్షిక సమావేశం. 2022లో G20 సదస్సుకు భారత్ ఆతిథ్యమివ్వాల్సి ఉండగా, కరోనా మహమ్మారి కారణంగా అది 2023కి వాయిదా పడింది. G20 అనేది ఇతర సంస్థలకు భిన్నంగా ఉంటుంది మరియు అవి అనధికారిక స్వభావం కలిగి ఉంటాయి, దీనికి బదులుగా శాశ్వత సిబ్బంది లేదా ప్రధాన కార్యాలయాలు లేవు. ప్రతి సభ్యుడు ఒక సంవత్సరం అధ్యక్ష పదవిని కలిగి ఉంటారు మరియు ఆ ఒక సంవత్సరం ఎజెండా, థీమ్, హోల్డింగ్ వెబ్సైట్ మొదలైనవాటిని సెట్ చేయడానికి ఆ దేశం ఇంఛార్జ్గా ఉంటుంది.
G20 చరిత్ర
G20 లేదా గ్రూప్ ఆఫ్ ట్వంటీ అనేది ప్రపంచంలోని ప్రధాన ఆర్థిక వ్యవస్థలతో కూడిన అంతర్జాతీయ వేదిక. ప్రపంచ ఆర్థిక సుస్థిరత, సహకారాన్ని పెంపొందించే లక్ష్యంతో 1999లో ప్రపంచ ఆర్థిక సంక్షోభానికి ప్రతిస్పందనగా దీన్ని స్థాపించారు.
ఆసియా ఆర్థిక సంక్షోభం తర్వాత 1999లో ప్రధాన ఆర్థిక వ్యవస్థలకు ఆర్థిక విధానాలను చర్చించడానికి, సమన్వయం చేయడానికి ఒక వేదికను అందించడానికి G20 సృష్టించబడింది.
ప్రారంభంలో, ఇది యూరోపియన్ యూనియన్తో పాటు 19 దేశాల ఆర్థిక మంత్రులు మరియు సెంట్రల్ బ్యాంక్ గవర్నర్లను కలిగి ఉంది. కాలక్రమేణా, ఇది ఈ దేశాల నాయకులను కూడా చేర్చడానికి విస్తరించింది. ప్రపంచ జనాభాలో మూడింట రెండొంతుల మందికి, ప్రపంచ జీడీపీలో 85 శాతానికి, అంతర్జాతీయ వాణిజ్యానికి 75 శాతానికి పైగా G20 ప్రాతినిధ్యం వహిస్తోంది.
దీని సభ్యత్వంలో యునైటెడ్ స్టేట్స్, చైనా, జపాన్, జర్మనీ మరియు భారతదేశం వంటి ప్రధాన ఆర్థిక వ్యవస్థలు ఉన్నాయి. వాణిజ్యం, ఆర్థికం, అభివృద్ధి, వాతావరణ మార్పులు వంటి కీలక ఆర్థిక, అంతర్జాతీయ అంశాలపై చర్చించేందుకు జీ-20 వార్షిక సదస్సులు జరుగుతాయి. అంతర్జాతీయ సహకారాన్ని పెంపొందించడం, ఆర్థిక అసమతుల్యతను పరిష్కరించడం, ఆర్థిక స్థిరత్వాన్ని ప్రోత్సహించడం, అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలు ఎదుర్కొంటున్న సవాళ్లను పరిష్కరించడంపై ఫోరం దృష్టి సారించింది.
G20 సమ్మిట్కు సంబంధించిన కీలక అజెండాలు ఏమిటి?
G20 సభ్య దేశాల జాబితా
గ్రూప్ ఆఫ్ ట్వంటీ అని కూడా పిలువబడే G20 19 దేశాలు మరియు యూరోపియన్ యూనియన్తో కూడిన అంతర్జాతీయ ఆర్థిక సహకారానికి వేదిక. అర్జెంటీనా, ఆస్ట్రేలియా, బ్రెజిల్, కెనడా, చైనా, ఫ్రాన్స్, జర్మనీ, భారత్, ఇండోనేషియా, ఇటలీ, జపాన్, మెక్సికో, రష్యా, సౌదీ అరేబియా, దక్షిణాఫ్రికా, దక్షిణ కొరియా, టర్కీ, యునైటెడ్ కింగ్డమ్, అమెరికా సభ్యదేశాలు. ఈ దేశాలు కలిసి ప్రపంచ GDPలో 80% మరియు దాని జనాభాలో మూడింట రెండు వంతుల ప్రాతినిధ్యం వహిస్తాయి.
ప్రతి సంవత్సరం, అధ్యక్షుడు G20 శిఖరాగ్ర సమావేశానికి అధ్యక్ష దేశాన్ని సందర్శించడానికి అతిథి దేశాలను ఆహ్వానిస్తాడు. 2023లో భారత చరిత్రలోనే తొలిసారిగా G20 సదస్సు జరగనుంది. G20 గ్రూపులో 19 దేశాలు, యూరోపియన్ యూనియన్ (ఈయూ) ఉన్నాయి. G20 కూటమిలో భారత్ కీలక సభ్యదేశాల్లో ఒకటి. G20 సభ్య దేశాల జాబితా ఈ క్రింది విధంగా ఉంది-
G20 సభ్య దేశాల జాబితా |
|
అర్జెంటీనా | ఆస్ట్రేలియా |
బ్రెజిల్ | కెనడా |
చైనా | ఫ్రాన్స్ |
జర్మనీ | భారతదేశం |
ఇండోనేషియా | ఇటలీ |
జపాన్ | మెక్సికో |
రిపబ్లిక్ ఆఫ్ కొరియా | రష్యా |
దక్షిణ ఆఫ్రికా | సౌదీ అరేబియా |
అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలు | యునైటెడ్ కింగ్డమ్ |
ఐరోపా యూనియన్ | టర్కీ |
G20 ఆతిథ్య దేశాల జాబితా 2008 నుండి 2024
15వ G20 శిఖరాగ్ర సదస్సులో భారత ప్రతినిధి బృందానికి ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ నేతృత్వం వహించనున్నారు. సెప్టెంబర్ 9 నుంచి 10వ తేదీ వరకు ఢిల్లీలో G20 సదస్సు జరగనుంది. G20 ఆతిథ్య దేశాల సమగ్ర జాబితా ఇలా ఉంది.
G20 సమ్మిట్ సభ్యుల జాబితా 2008 నుండి 2024 | ||||
G20 సమ్మిట్ | తేదీలు | ఆతిథ్య దేశాలు | వేదిక & హోస్ట్ సిటీ | హోస్ట్ లీడర్ |
1వ | నవంబర్ 14-15, 2008 | సంయుక్త రాష్ట్రాలు | నేషనల్ బిల్డింగ్ మ్యూజియం, వాషింగ్టన్, D.C. | జార్జ్ W. బుష్ |
2వ | ఏప్రిల్ 2, 2009 | యునైటెడ్ కింగ్డమ్ | ExCeL లండన్, లండన్ | గోర్డాన్ బ్రౌన్ |
3వ | సెప్టెంబర్ 24-25, 2009 | సంయుక్త రాష్ట్రాలు | డేవిడ్ L. లారెన్స్ కన్వెన్షన్ సెంటర్, పిట్స్బర్గ్ | బారక్ ఒబామా |
4వ | జూన్ 26-27, 2010 | కెనడా | మెట్రో టొరంటో కన్వెన్షన్ సెంటర్, టొరంటో | స్టీఫెన్ హార్పర్ |
5వ | నవంబర్ 11–12, 2010 | దక్షిణ కొరియా | COEX కన్వెన్షన్ & ఎగ్జిబిషన్ సెంటర్, సియోల్ | లీ మ్యుంగ్-బాక్ |
6వ | నవంబర్ 3–4, 2011 | ఫ్రాన్స్ | పలైస్ డెస్ ఫెస్టివల్స్, కేన్స్ | నికోలస్ సర్కోజీ |
7వ | జూన్ 18–19, 2012 | మెక్సికో | లాస్ కాబోస్ కన్వెన్షన్ సెంటర్, శాన్ జోస్ డెల్ కాబో, లాస్ కాబోస్ | ఫెలిపే కాల్డెరాన్ |
8వ | సెప్టెంబర్ 5–6, 2013 | రష్యా | కాన్స్టాంటైన్ ప్యాలెస్, సెయింట్ పీటర్స్బర్గ్ | వ్లాదిమిర్ పుతిన్ |
9వ | నవంబర్ 15–16, 2014 | ఆస్ట్రేలియా | బ్రిస్బేన్ కన్వెన్షన్ & ఎగ్జిబిషన్ సెంటర్, బ్రిస్బేన్ | టోనీ అబాట్ |
10వ | నవంబర్ 15–16, 2015 | టర్కీ | రెగ్నమ్ కార్య హోటల్ కన్వెన్షన్ సెంటర్, సెరిక్, అంటాల్య | రెసెప్ తయ్యిప్ ఎర్డోగన్ |
11వ | సెప్టెంబర్ 4–5, 2016 | చైనా | హాంగ్జౌ ఇంటర్నేషనల్ ఎగ్జిబిషన్ సెంటర్, హాంగ్జౌ | జి జిన్పింగ్ |
12వ | జూలై 7–8, 2017 | జర్మనీ | హాంబర్గ్ మెస్సే, హాంబర్గ్ | ఏంజెలా మెర్కెల్ |
13వ | నవంబర్ 30 – డిసెంబర్ 1, 2018 | అర్జెంటీనా | కోస్టా సాల్గురో సెంటర్, బ్యూనస్ ఎయిర్స్ | మారిసియో మాక్రి |
14వ | జూన్ 28-29, 2019 | జపాన్ | ఇంటెక్స్ ఒసాకా, ఒసాకా | షింజో అబే |
15వ | నవంబర్ 21–22, 2020 | సౌదీ అరేబియా | కింగ్ అబ్దుల్లా ఫైనాన్షియల్ డిస్ట్రిక్ట్, రియాద్ | సల్మాన్ |
16వ | అక్టోబర్ 30-31, 2021 | ఇటలీ | రోమ్ | గియుసేప్ కాంటే |
17వ | నవంబర్ 15-16, 2022 | ఇండోనేషియా | అపూర్వ కెంపిన్స్కి, బాలి | జోకో విడోడో |
18వ | సెప్టెంబర్ 9-10, 2023 | భారతదేశం | ప్రగతి మైదాన్ కన్వెన్షన్ సెంటర్, న్యూఢిల్లీ | నరేంద్ర మోదీ |
19వ | 2024 [తేదీ ప్రకటించాలి] | బ్రెజిల్ | – | లూయిజ్ ఇనాసియో లులా డా సిల్వా |
G20 స్థాపన, నేపథ్యం & చరిత్ర
G20 స్థాపన: 1990వ దశకం చివరిలో ఆర్థిక సంక్షోభాలకు ప్రతిస్పందనగా G20 1999లో స్థాపించబడింది. అంతర్జాతీయ ఆర్థిక మరియు ఆర్థిక సమస్యలకు సంబంధించిన విధానాలను చర్చించడానికి మరియు సమన్వయం చేయడానికి ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థలను ఒకచోట చేర్చడానికి ఇది సృష్టించబడింది. ప్రతి ఏటా సభ్యదేశాల్లో ఏదో ఒక దేశం ఆతిథ్యమిచ్చే శిఖరాగ్ర సదస్సులో జీ-20 సమావేశాలు జరుగుతాయి. ఈ సదస్సుతో పాటు, G20 ఆర్థిక మంత్రులు మరియు సెంట్రల్ బ్యాంక్ గవర్నర్లు కూడా ఆర్థిక మరియు ఆర్థిక సమస్యలపై చర్చించడానికి సంవత్సరానికి రెండుసార్లు సమావేశమవుతారు.
G20లో సంస్థ రకం:
G20 ఐక్యరాజ్యసమితి వంటి అధికారిక అంతర్జాతీయ సంస్థ కాదు, దాని సభ్యుల మధ్య సహకారం మరియు సమన్వయం కోసం ఒక వేదిక. G20 యొక్క ప్రాధమిక దృష్టి ఆర్థిక మరియు ఆర్థిక సమస్యలపై ఉంది, అయితే ఇది వాతావరణ మార్పు, అభివృద్ధి మరియు ఆరోగ్యం వంటి ఇతర ప్రపంచ సమస్యలను కూడా పరిష్కరిస్తుంది. G20 యొక్క నిర్ణయాత్మక ప్రక్రియ ఏకాభిప్రాయంపై ఆధారపడి ఉంటుంది, అంటే గ్రూప్ తీసుకున్న ఏదైనా నిర్ణయం లేదా చర్యపై సభ్యులందరూ తప్పనిసరిగా అంగీకరించాలి.
G20 నేపథ్యం:
- 1990ల చివరలో తూర్పు ఆసియా మరియు ఆగ్నేయాసియాను తాకిన ఆర్థిక సంక్షోభం నేపథ్యంలో 1999లో G20 ఏర్పడింది.
- మొదటి G20 సమ్మిట్ 2008లో USలోని వాషింగ్టన్ DCలో జరిగింది.
- G20 సెక్రటేరియట్: G20కి శాశ్వత సెక్రటేరియట్ లేదు.
G20 యొక్క ప్రాముఖ్యత
G20 దేశాలలో ప్రపంచ జనాభాలో 60 శాతం, ప్రపంచ GDPలో 80 శాతం మరియు ప్రపంచ వాణిజ్యంలో 75 శాతం ఉన్నాయి.
G20 సాధించిన విజయాలు
- 2008-2009 ప్రపంచ ఆర్థిక సంక్షోభాన్ని ఎదుర్కోవడం జీ20 సాధించిన కీలక విజయాల్లో ఒకటి.
- ఆర్థిక మార్కెట్లను స్థిరీకరించడానికి, ఆర్థిక వృద్ధిని ఉత్తేజపరిచే చర్యలతో సహా సంక్షోభానికి ప్రపంచ ప్రతిస్పందనను సమన్వయం చేయడంలో జి 20 కీలక పాత్ర పోషించింది.
- జి 20 చర్యలు ప్రపంచ మాంద్యం నివారించడానికి సహాయపడ్డాయి మరియు మరింత స్థిరమైన మరియు స్థిరమైన ప్రపంచ ఆర్థిక వ్యవస్థకు పునాది వేశాయి.
- ఆర్థిక సంక్షోభంపై ప్రతిస్పందనతో పాటు, ఇతర ముఖ్యమైన ఆర్థిక అంశాలపై కూడా జి 20 పురోగతి సాధించింది.
- ఉదాహరణకు, అంతర్జాతీయ వాణిజ్యం మరియు పెట్టుబడులను ప్రోత్సహించడానికి, వాణిజ్యం మరియు పెట్టుబడులకు అడ్డంకులను తగ్గించడానికి మరియు ప్రపంచ ఆర్థిక వ్యవస్థను బలోపేతం చేయడానికి జి 20 పనిచేసింది.
- అసమానతలు, పేదరికానికి సంబంధించిన సమస్యలను పరిష్కరించడానికి జి 20 చర్యలు తీసుకుంది, ఇందులో సమ్మిళిత వృద్ధిని ప్రోత్సహించడానికి మరియు తక్కువ ఆదాయ దేశాలలో అభివృద్ధికి మద్దతు ఇచ్చే ప్రయత్నాలు ఉన్నాయి.
G20 సమ్మిట్ ఆదేశం ఏమిటి?
- G20 అనేది మధ్య-ఆదాయ దేశాలను చేర్చుకోవడం ద్వారా ప్రపంచ ఆర్థిక స్థిరత్వాన్ని పొందే లక్ష్యంతో కూడిన గ్లోబల్ గ్రూప్.
- G20 శిఖరాగ్ర సమావేశాలతో పాటు, షెర్పా సమావేశాలు (చర్చలు మరియు ఏకాభిప్రాయాన్ని పెంపొందించడంలో సహాయపడతాయి) మరియు ఇతర కార్యక్రమాలు కూడా ఏడాది పొడవునా నిర్వహించబడతాయి.
మరింత చదవండి | |
తాజా ఉద్యోగ ప్రకటనలు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
ఉచిత స్టడీ మెటీరియల్ (APPSC, TSPSC) | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
ఉచిత మాక్ టెస్టులు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
Adda247 తెలుగు APP | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |