ISRO పూర్తి రూపం, ISRO గురించి తెలుసుకోవాల్సిన విషయాలు

ISRO పూర్తి రూపం

ISRO పూర్తి రూపం ఇండియన్ స్పేస్ రీసెర్చ్ ఆర్గనైజేషన్. ISRO అనేది స్వదేశీ భారతీయ అంతరిక్ష కార్యక్రమాన్ని అభివృద్ధి చేయడంలో సహాయపడటానికి 1969లో స్థాపించబడిన భారతదేశ అంతరిక్ష సంస్థ. ప్రస్తుతం ప్రపంచంలోని 6 అతిపెద్ద అంతరిక్ష సంస్థల్లో ఇది ఒకటి. ISRO దేశంలోని వివిధ ప్రాంతాలలోని కేంద్రాలు, కార్యాలయాలు మరియు పరిశోధనా సంస్థల నెట్‌వర్క్ ద్వారా దేశ అవసరాలను తీర్చే రిమోట్ సెన్సింగ్ (IRS) మరియు కమ్యూనికేషన్ (INSAT) ఉపగ్రహాల అతిపెద్ద ఫ్లీట్‌లలో ఒకటిగా నిర్వహిస్తోంది. ISRO కింది రంగాలలో పనిచేస్తుంది: ప్రసారం, వాతావరణ సూచన, విపత్తు నిర్వహణ, భౌగోళిక సమాచార వ్యవస్థలు, నావిగేషన్, కార్టోగ్రఫీ (మ్యాప్స్), టెలిమెడిసిన్, దూర విద్య ఉపగ్రహాలు మొదలైనవి.

ఇస్రో ప్రధాన కార్యాలయం బెంగళూరులో ఉంది.

ఇస్రో చైర్మన్: డాక్టర్ కె శివన్ (ఇతను అంతరిక్ష శాఖ కార్యదర్శి, GOI)

ISRO గురించి:

• ఇండియన్ నేషనల్ కమిటీ ఫర్ స్పేస్ రీసెర్చ్ (INCOSPAR)ని డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ అటామిక్ ఎనర్జీ (DAE) కింద 1962లో జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ స్థాపించారు.
• ప్రముఖ శాస్త్రవేత్త డాక్టర్ విక్రమ్ సారాభాయ్ ఈ అభివృద్ధిలో పెద్ద పాత్ర పోషించారు. అతను అంతరిక్ష పరిశోధన యొక్క ఆవశ్యకతను అర్థం చేసుకున్నాడు మరియు ఒక దేశం అభివృద్ధి చెందడంలో అది పోషించగల పాత్రను ఒప్పించాడు.
• INCOSPAR భారతదేశం యొక్క దక్షిణ కొన వద్ద తిరువనంతపురం సమీపంలోని తుంబ వద్ద తుంబా ఈక్వటోరియల్ రాకెట్ లాంచింగ్ స్టేషన్ (TERLS)ని ఏర్పాటు చేసింది. TERLS అనేది రాకెట్లను ప్రయోగించడానికి ఉపయోగించే ఒక స్పేస్ పోర్ట్.
• డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ స్పేస్ 1972లో సృష్టించబడింది మరియు ISRO దానిలో భాగమైంది మరియు ఇప్పటి వరకు అలాగే ఉంది. అంతరిక్ష శాఖ నేరుగా దేశ ప్రధానికి నివేదిస్తుంది. 1975-76 సమయంలో, శాటిలైట్ ఇన్‌స్ట్రక్షన్ టెలివిజన్ ప్రయోగం (SITE) నిర్వహించబడింది. ఇది ‘ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద సామాజిక శాస్త్ర ప్రయోగం’ అని ప్రశంసించారు. ఈ దశలో, మొట్టమొదటి భారతీయ అంతరిక్ష నౌక ‘ఆర్యభట్ట’ అభివృద్ధి చేయబడింది మరియు సోవియట్ లాంచర్‌ని ఉపయోగించి ప్రయోగించబడింది.
• 1980లో మొదటి విజయవంతమైన విమానాన్ని కలిగి ఉన్న లో ఎర్త్ ఆర్బిట్ (LEO)లో 40 కిలోల బరువును ఉంచగల సామర్థ్యంతో మొదటి ప్రయోగ వాహనం SLV-3 అభివృద్ధి చేయడం మరో ప్రధాన మైలురాయి.
• 80వ దశకం ప్రయోగాత్మక దశ, ఇందులో భాస్కర-I & II మిషన్‌లు రిమోట్ సెన్సింగ్ ప్రాంతంలో మార్గదర్శకంగా ఉన్నాయి, అయితే ‘ఏరియన్ ప్యాసింజర్ పేలోడ్ ఎక్స్‌పెరిమెంట్ (APPLE)’ భవిష్యత్ కమ్యూనికేషన్ శాటిలైట్ సిస్టమ్‌లకు ముందుంది.
• యాంట్రిక్స్ కార్పొరేషన్ లిమిటెడ్ (ACL) అనేది ISRO అభివృద్ధి చేసిన అంతరిక్ష ఉత్పత్తులు, సాంకేతిక కన్సల్టెన్సీ సేవలు మరియు సాంకేతిక పరిజ్ఞానాల బదిలీకి ప్రచారం మరియు వాణిజ్యపరమైన దోపిడీ కోసం ISRO యొక్క మార్కెటింగ్ విభాగం.

ISRO భారతదేశానికి ఎందుకు గర్వకారణం?

భారతదేశానికి కీర్తి మరియు గర్వం తీసుకురావడంలో మరియు అంతరిక్ష సాంకేతికతలో భారతదేశం యొక్క ఔన్నత్యాన్ని నిరూపించడంలో ఇస్రో ఎన్నడూ విఫలం కాలేదనే వాస్తవాన్ని తిరస్కరించడం లేదు. ఇస్రో మనకు అందించిన కొన్ని మరపురాని అనుభవాలు క్రింద ఇవ్వబడ్డాయి.

ఆర్యభట్ట: ఇది ISRO యొక్క విజయాల కథకు నాంది, 1975 సంవత్సరంలో అంతరిక్షంలో మానవ నిర్మిత ఉపగ్రహాలను ప్రయోగించిన కొన్ని దేశాలలో భారతదేశం ఒకటిగా నిలిచింది.

బెలూన్ ప్రయోగం: స్ట్రాటో ఆవరణలో కనిపించే మూడు బాక్టీరియాల ఆవిష్కరణకు దారితీసినందున బెలూన్ ప్రయోగం ప్రజాదరణ పొందింది.

మార్స్ ఆర్బిటర్ మిషన్: 5 నవంబర్ 2013న భారతదేశం మొదటి ప్రయత్నంలోనే తన ఆర్బిటర్ క్రాఫ్ట్‌ను విజయవంతంగా ప్రారంభించిన మొదటి దేశంగా చరిత్ర సృష్టించింది మరియు అది కూడా హాలీవుడ్ సినిమా బడ్జెట్‌తో.

104 ఉపగ్రహాలను ప్రయోగించడం: ఫిబ్రవరి 2017లో భారతదేశం ఒకే రాకెట్‌లో గరిష్ట సంఖ్యలో ఉపగ్రహాలను ప్రయోగించిన రికార్డును నెలకొల్పింది, అయితే ఆ తర్వాత ఆ రికార్డును వేరే దేశం బద్దలు కొట్టింది.

ISRO కార్యకలాపాలు వివిధ కేంద్రాలు మరియు యూనిట్లలో విస్తరించి ఉన్నాయి.

ఇస్రోలో అనేక సౌకర్యాలు ఉన్నాయి, ప్రతి ఒక్కటి అంతరిక్షంలో ప్రత్యేక అధ్యయన రంగానికి అంకితం చేయబడింది. వాటిలో కొన్ని క్రింది విధంగా ఉన్నాయి:

• విక్రమ్ సారాభాయ్ స్పేస్ సెంటర్ (VSSC), తిరువనంతపురం – 1960లలో భారత అంతరిక్ష కార్యక్రమ వ్యవస్థాపక పితామహుడు డాక్టర్ విక్రమ్ సారాభాయ్ ఆధ్వర్యంలో భారతదేశంలో అంతరిక్ష పరిశోధన కార్యకలాపాలు ప్రారంభించబడ్డాయి.
• లిక్విడ్ ప్రొపల్షన్ సిస్టమ్స్ సెంటర్ (LPSC), తిరువనంతపురం
• సతీష్ ధావన్ స్పేస్ సెంటర్ (SDSC-SHAR), శ్రీహరికోట
• స్పేస్ అప్లికేషన్స్ సెంటర్ (SAC), అహ్మదాబాద్
• నేషనల్ రిమోట్ సెన్సింగ్ సెంటర్ (NRSC), హైదరాబాద్

ISRO విజయాలు

• భారతదేశం తయారు చేసిన మొట్టమొదటి సౌండింగ్ రాకెట్ RH-75 (రోహిణి-75). ఇది 1967లో TERLS నుండి ప్రారంభించబడింది. దీని బరువు కేవలం 32 కిలోలు. రోహిణి సౌండింగ్ రాకెట్ల శ్రేణిని ఇస్రో వాతావరణ మరియు వాతావరణ అధ్యయనాల కోసం అభివృద్ధి చేసింది.
• ISRO తన మొదటి ఉపగ్రహాన్ని 1975లో నిర్మించింది మరియు దానికి ఆర్యభట అని పేరు పెట్టింది. దీనిని సోవియట్ యూనియన్ ప్రారంభించింది.
• భారతదేశం-నిర్మించిన మొదటి ప్రయోగ వాహనం SLV-3 మరియు ఇది 1980లో రోహిణి ఉపగ్రహాన్ని ప్రయోగించడానికి ఉపయోగించబడింది.
• ఇస్రో తన మొదటి ఇన్సాట్ ఉపగ్రహాన్ని 1982లో ప్రయోగించింది. ఇది కమ్యూనికేషన్ ఉపగ్రహం. కక్ష్యలో విఫలమైన దీనికి ఇన్సాట్-1ఏ అని పేరు పెట్టారు. తదుపరి కమ్యూనికేషన్ ఉపగ్రహం INSAT-1B 1983లో ప్రయోగించబడింది.
• 1983లో INSAT-1B కమీషన్‌తో ఏర్పాటైన ఇండియన్ నేషనల్ శాటిలైట్ (INSAT) వ్యవస్థ ఆసియా-పసిఫిక్ ప్రాంతంలో జియోస్టేషనరీ కక్ష్యలో తొమ్మిది ఆపరేషనల్ కమ్యూనికేషన్ శాటిలైట్‌లతో అతిపెద్ద దేశీయ కమ్యూనికేషన్ శాటిలైట్ సిస్టమ్‌లలో ఒకటి. INSAT – 1Bకి సంబంధించిన వివరాలు లింక్ చేయబడిన పేజీలో అందుబాటులో ఉన్నాయి. INSAT వ్యవస్థ టెలికమ్యూనికేషన్స్, టెలివిజన్ ప్రసారం, ఉపగ్రహ వార్తల సేకరణ, సామాజిక అనువర్తనాలు, వాతావరణ సూచన, విపత్తు హెచ్చరిక మరియు శోధన మరియు రెస్క్యూ కార్యకలాపాలకు సేవలను అందిస్తుంది.
•  ISRO 1988లో మొదటి IRS (రిమోట్ సెన్సింగ్ శాటిలైట్)ను కూడా ప్రయోగించింది.
• ఇస్రో మూడు రకాల ప్రయోగ వాహనాలను (లేదా రాకెట్లు) అభివృద్ధి చేసింది, అవి PSLV (పోలార్ శాటిలైట్ లాంచ్ వెహికల్), GSLV (జియోసింక్రోనస్ శాటిలైట్ లాంచ్ వెహికల్) మరియు జియోసింక్రోనస్ శాటిలైట్ లాంచ్ వెహికల్ మార్క్ III (GSLV మార్క్ III లేదా LVM). GSLV MK III గురించిన మరిన్ని వివరాలు ఇక్కడ అందించబడిన లింక్‌లో అందుబాటులో ఉన్నాయి.
• ఇస్రో 2008లో తన మొదటి చంద్ర మిషన్ చంద్రయాన్ Iని ప్రారంభించింది.
•  ఇది 2014లో మార్స్ ఆర్బిటర్ మిషన్ (MOM) లేదా మంగళయాన్‌ను కూడా ప్రారంభించింది. దీనితో, భారతదేశం తన తొలి ప్రయత్నంలో మార్స్ కక్ష్యలో ఉపగ్రహాన్ని ఉంచడంలో విజయం సాధించిన మొదటి దేశంగా మరియు నాల్గవ అంతరిక్ష సంస్థ మరియు మొదటి అంతరిక్ష ఆసియాగా అవతరించింది.
• INS-1C, Aryabhatta, APPLE, Rohini Technology Payload, YOUTHSAT మొదలైన ప్రయోగాత్మక ప్రయోజనాల కోసం ISRO అనేక చిన్న ఉపగ్రహాలను ప్రయోగించింది. ఈ ప్రయోగంలో రిమోట్ సెన్సింగ్, అట్మాస్ఫియరిక్ స్టడీస్, పేలోడ్ డెవలప్‌మెంట్, ఆర్బిట్ కంట్రోల్స్, రికవరీ టెక్నాలజీ మరియు మరిన్ని ఉన్నాయి.
•  స్క్రామ్‌జెట్ (సూపర్‌సోనిక్ కంబషన్ రామ్‌జెట్) ఇంజన్ – ఆగస్ట్ 2016లో, ISRO విజయవంతంగా స్క్రామ్‌జెట్ (సూపర్సోనిక్ కంబషన్ రామ్‌జెట్) ఇంజిన్ పరీక్షను నిర్వహించింది. ఇది హైడ్రోజన్‌ను ఇంధనంగా మరియు వాతావరణ గాలి నుండి ఆక్సిజన్‌ను ఆక్సిడైజర్‌గా ఉపయోగిస్తుంది. ISRO యొక్క అడ్వాన్స్‌డ్ టెక్నాలజీ వెహికల్ (ATV), ఇది అధునాతన సౌండింగ్ రాకెట్, ఇది సూపర్‌సోనిక్ పరిస్థితులలో స్క్రామ్‌జెట్ ఇంజిన్‌ల పరీక్ష కోసం ఉపయోగించే ఘన రాకెట్ బూస్టర్. ఈ పరీక్ష మాక్ 6 వద్ద హైపర్‌సోనిక్ ఫ్లైట్‌తో ISRO యొక్క స్క్రామ్‌జెట్ ఇంజిన్‌కు మొదటి స్వల్ప వ్యవధి ప్రయోగాత్మక పరీక్ష. కొత్త ప్రొపల్షన్ సిస్టమ్ ఇస్రో యొక్క పునర్వినియోగ ప్రయోగ వాహనాన్ని పూర్తి చేస్తుంది, ఇది ఎక్కువ విమాన వ్యవధిని కలిగి ఉంటుంది.
• 2017లో ఒకే రాకెట్‌లో 104 ఉపగ్రహాలను ప్రయోగించి ఇస్రో మరో ప్రపంచ రికార్డు సృష్టించింది. ఇది ఇంకా దాని అత్యంత బరువైన రాకెట్, జియోసింక్రోనస్ శాటిలైట్ లాంచ్ వెహికల్-మార్క్ III మరియు GSAT 19ని కక్ష్యలో ఉంచింది.
•  భారతదేశం యొక్క మానవసహిత మిషన్ టు స్పేస్‌ని గగన్‌యాన్ అని కూడా పిలుస్తారు, ఈ ప్రాజెక్ట్ భారతదేశాన్ని అంతరిక్షంలో తక్కువ-ధర సేవలను అందించే గ్లోబల్ ప్రొవైడర్‌గా మార్చాలనే ప్రభుత్వ ఆశయంలో భాగం. ఈ మిషన్ కోసం ప్రయోగ వాహనం భారీ పేలోడ్‌లను అంతరిక్షంలోకి తీసుకువెళుతుంది. ఇందుకోసం క్రయోజెనిక్ ఇంజన్‌తో జీఎస్‌ఎల్‌వీ ఎంకె-IIIని అభివృద్ధి చేస్తున్నారు. ఇస్రో ఇప్పటికే ప్రయోగాత్మక క్రూ మాడ్యూల్ (రీ-ఎంట్రీ & రికవరీ టెక్నాలజీ) మరియు క్రూ ఎస్కేప్ సిస్టమ్ (CES)తో GSLV Mk-IIIని పరీక్షించింది.

***************************************************************************

Sharing is caring!