భారతదేశ జనాభా గణన 2011, చరిత్ర మరియు ముఖ్యాంశాలు & AP & TS జనాభా గణన

భారతదేశ జనాభా గణన 2011

భారతదేశ జనాభా గణన అనేది దేశంలోని మొత్తం జనాభా నుండి జనాభా మరియు సామాజిక-ఆర్థిక డేటాను సేకరించడానికి ప్రతి పదేళ్లకు ఒకసారి  దేశవ్యాప్తంగా నిర్వహించబడుతుంది. సేకరించిన డేటా భారతదేశ జనాభా యొక్క మారుతున్న డైనమిక్స్‌పై కీలకమైన అంతర్దృష్టులను అందిస్తుంది మరియు విధాన రూపకర్తలు సమర్థవంతమైన అభివృద్ధి వ్యూహాలను రూపొందించడంలో సహాయపడుతుంది. 2011 జనాభా గణన, జనాభా, పంపిణీ మరియు వైవిధ్యం యొక్క అవగాహనను రూపొందించింది. ఈ కథనంలో భారతదేశ జనాభా గణన 2011తో పాటు ఆంధ్ర ప్రదేశ్ (AP) 2011 జనాభా లెక్కల చరిత్ర, ముఖ్య ముఖ్యాంశాలు వివరించాము. తెలంగాణ రాష్ట్రం అప్పటికి ఇంకా ఏర్పాటు కాలేదు కాబట్టి ఇక్కడ ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్ర జనాభా గణన ముఖ్య అంశాలను వివరించాము.

APPSC/TSPSC Sure shot Selection Group

భారతదేశ జనాభా గణన 2011వివరాలు

భారత జనాభా గణన 2011: 2011లో నిర్వహించిన 15వ భారత జనాభా గణనను రెండు దశల్లో నిర్వహించారు: ఇళ్ల జాబితా మరియు జనాభా గణన. ఇంటి జాబితా దశ 1 ఏప్రిల్ 2010న ప్రారంభమైంది మరియు జాతీయ జనాభా రిజిస్టర్ (NPR) కోసం సమాచారంతో సహా అన్ని భవనాల గురించిన డేటాను సేకరిస్తుంది. NPR భారత విశిష్ట గుర్తింపు అథారిటీ ద్వారా నమోదిత భారతీయ నివాసితులకు ప్రత్యేకమైన 12-అంకెల గుర్తింపు సంఖ్యను కేటాయించాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.

జనాభా గణన దశ 9 నుండి 28 ఫిబ్రవరి 2011 వరకు జరిగింది మరియు బయోమెట్రిక్ సమాచారాన్ని సేకరించిన మొదటి భారతీయ జనాభా గణనగా ఇది ఒక ముఖ్యమైన మైలురాయిగా గుర్తించబడింది. 31 మార్చి 2011న విడుదల చేసిన తాత్కాలిక నివేదికల ప్రకారం, భారతదేశ జనాభా 1.21 బిలియన్లకు చేరుకుంది, ఇది గత దశాబ్దంలో 17.70% వృద్ధి రేటును చూపుతోంది.

2021 జనాభా లెక్కలు ఎందుకు ఆలస్యమయ్యాయి?

కోవిడ్-19 మహమ్మారి వ్యాప్తి కారణంగా, జనాభా గణన 2021 ఆలస్యమైంది. అయితే, ఇది మొదటి డిజిటల్ సెన్సస్ మరియు స్వీయ-గణన ఎంపికను కలిగి ఉంటుంది.

భారతదేశ జనాభా గణన 2011 ముఖ్యాంశాలు

జనాభా

• 2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం భారతదేశ జనాభా 1,210,854,977, ఇది 2001 జనాభా లెక్కల కంటే 181.5 మిలియన్లు పెరిగింది. ఉత్తరప్రదేశ్ 199,812,341 మందితో అత్యధిక జనాభా కలిగిన రాష్ట్రంగా ఉంది, తర్వాత మహారాష్ట్ర (112,374,333), బీహార్ (104,099,210), పశ్చిమ బెంగాల్ (91,347,736), ఆంధ్రప్రదేశ్ (84,665,297), మరియు మధ్యప్రదేశ్ (72,626,199,199,199) ఉన్నాయి.
• భారతదేశం ఇప్పుడు మొత్తం జనాభా 1.21 బిలియన్లు, గత పదేళ్లతో పోలిస్తే 17.7% పెరిగింది. స్త్రీ జనాభా పెరుగుదల పురుషుల వృద్ధిని మించిపోయింది.
• బాలికల వృద్ధి రేటు 18.3%, ఇది పురుషుల వృద్ధి రేటు కంటే ఎక్కువ, ఇది 17.1%.
• బీహార్ ప్రధాన రాష్ట్రాలలో (25.4%) అతిపెద్ద దశాబ్ధ జనాభా వృద్ధిని చవిచూసింది, అయితే 14 ఇతర రాష్ట్రాలు మరియు కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు 20% కంటే ఎక్కువ వృద్ధి రేటును చవిచూశాయి.

గ్రామీణ మరియు పట్టణ జనాభా

• మొత్తంగా, 2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామీణ ప్రాంతంలో 833.5 మిలియన్ల మంది నివసిస్తున్నారు, ఇది మొత్తం జనాభాలో మూడింట రెండు వంతుల కంటే ఎక్కువ, అయితే 377.1 మిలియన్ల మంది పట్టణ ప్రాంతాల్లో నివసిస్తున్నారు. పట్టణ నిష్పత్తి 1951లో 17.3 శాతం నుండి 2011లో 31.2 శాతానికి పెరిగింది.
• పట్టణ జనాభాలో అత్యధిక నిష్పత్తి NCT ఢిల్లీలో ఉంది (97.5 శాతం). పట్టణ జనాభాలో మొదటి ఐదు రాష్ట్రాలు గోవా (62.2 శాతం), మిజోరం (52.1 శాతం), తమిళనాడు (48.4 శాతం), కేరళ (47.7 శాతం) మరియు మహారాష్ట్ర (45.2 శాతం).

అక్షరాస్యత

• భారతదేశంలో అక్షరాస్యత రేటు 2001లో 64.8% నుండి 2011లో 73%కి పెరిగింది, ఇది 8% పెరిగింది.
• పురుషుల అక్షరాస్యత రేటు ప్రస్తుతం 80.9% వద్ద ఉంది, ఇది మునుపటి జనాభా లెక్కల కంటే 5.6% పెరిగింది, అయితే స్త్రీల రేటు ప్రస్తుతం 64.6% వద్ద ఉంది, 2001 నుండి 10.9% పెరిగింది.
• దాద్రా మరియు నగర్ హవేలీలో అతిపెద్ద లాభం 18.6 పాయింట్లు (57.6 నుండి 76.2%), బీహార్ (14.8 పాయింట్లు (47.0 నుండి 61.8%) మరియు త్రిపుర (14.0 పాయింట్లు) (73.2 శాతం నుండి 87.2 శాతానికి) పెరిగాయి.

జనాభా సాంద్రత

• దేశంలో జనాభా సాంద్రత 2001లో 325 నుండి 2011 నాటికి 382కి చ.కి.మీ.కి పెరిగింది. ప్రధాన రాష్ట్రాలలో, బీహార్ 1106 సాంద్రతతో మొదటి స్థానాన్ని ఆక్రమించింది, 2001లో మొదటి స్థానాన్ని ఆక్రమించిన పశ్చిమ బెంగాల్‌ను అధిగమించింది.
• 2001 మరియు 2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం, ఢిల్లీ (11,320) అన్ని రాష్ట్రాలు మరియు UTలలో చండీగఢ్ (9,258) తర్వాత అత్యధిక జనసాంద్రత కలిగిన ప్రాంతంగా మారింది. 2001 మరియు 2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం కనిష్ట జనాభా సాంద్రత అరుణాచల్ ప్రదేశ్ (17)లో ఉంది.

లింగ నిష్పత్తి

• 2011లో, దేశంలో 1000 మంది పురుషులకు వ్యతిరేకంగా 940 మంది మహిళలు ఉన్నారు, ఇది మునుపటి జనాభా లెక్కల కంటే 10% ఎక్కువ, 1,000 మంది పురుషులకు వ్యతిరేకంగా 933 మంది మహిళలు ఉన్నారు.
• హర్యానాలో 2011 నాటికి ప్రతి 1000 మంది పురుషులకు 879 మంది బాలికలు ఉన్నారు, జమ్మూ & కాశ్మీర్ (889 మంది మహిళలు) మరియు పంజాబ్ (895 మంది మహిళలు) తర్వాతి స్థానాల్లో ఉన్నారు. బీహార్ (912 స్త్రీలు) మరియు ఉత్తరప్రదేశ్ (912 స్త్రీలు) ఇతర రెండు రాష్ట్రాలు వక్రీకృత లింగ నిష్పత్తి (918 స్త్రీలు) పరంగా పేలవంగా ఉన్నాయి.

పిల్లల జనాభా

• 0 నుండి 6 సంవత్సరాల వయస్సు గల పిల్లల సంఖ్యలో 0.4% పెరుగుదల ఉంది.
• 0 నుండి 6 సంవత్సరాల వయస్సు గల పిల్లలలో లింగ నిష్పత్తి 8% తగ్గింది. 2001లో 927 మంది స్త్రీలతో పోలిస్తే, 2011లో పిల్లల లింగ నిష్పత్తి (0–6) 1000 మంది పురుషులకు 919 మంది స్త్రీలు.
• 2001 నుండి 2011 సంవత్సరాలలో, మగ పిల్లల సంఖ్య (0 నుండి 6) పెరిగింది మరియు ఆడ పిల్లల సంఖ్య తగ్గింది.

SC/ST సమాచారం

• జనాభా లెక్కల ప్రకారం, 31 రాష్ట్రాల్లో షెడ్యూల్డ్ కులాలు మరియు 30 రాష్ట్రాల్లో UTలు మరియు షెడ్యూల్డ్ తెగలు నోటిఫై చేయబడ్డాయి. వివిధ రాష్ట్రాలు మరియు UTలలో మొత్తం 1,241 వ్యక్తిగత జాతి సమూహాలు ఉన్నాయి.
• STలుగా నోటిఫై చేయబడిన వ్యక్తిగత జాతి సమూహాల సంఖ్య, మొదలైనవి 705.
• భారతదేశంలో SC జనాభా ఇప్పుడు 201.4 మిలియన్లుగా ఉంది, ఇది గత జనాభా లెక్కల కంటే 20 శాతం ఎక్కువ. ST జనాభా 2011లో 104.3 మిలియన్లు – 2001 కంటే 23.7 శాతం ఎక్కువ.

రిలిజియస్ డెమోగ్రాఫిక్స్

• ఆగస్టు 25, 2015న, భారత ప్రభుత్వం 2011 జనాభా లెక్కల నుండి మతపరమైన సమాచారాన్ని అందుబాటులోకి తెచ్చింది.
• జనాభాలో హిందువులు 79.8% (966.3 మిలియన్లు), ముస్లింలు 14.23% (172.2 మిలియన్లు) ఉన్నారు.
• 2011 జనాభా లెక్కల్లో, మొదటిసారిగా “మతం లేదు” వర్గం జోడించబడింది. భారతదేశంలో, 2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం 2.87 మిలియన్ల మంది ప్రజలు “మతం లేదు” విభాగంలో లెక్కించబడ్డారు.

ఆంధ్రప్రదేశ్ జనాభా గణన 2011

• జనాభా పెరుగుదల: AP జనాభా 2001 మరియు 2011 మధ్య సుమారుగా 10.98% పెరిగింది, దాదాపు 49 మిలియన్లకు చేరుకుంది.
• లింగ నిష్పత్తి: రాష్ట్ర లింగ నిష్పత్తి కొద్దిగా మెరుగుపడింది, ప్రతి 1,000 మంది పురుషులకు 992 మంది మహిళలు ఉన్నారు.
• పట్టణీకరణ: APలో పట్టణ జనాభా సుమారు 30.5%కి పెరిగింది, ఇది కొనసాగుతున్న పట్టణ అభివృద్ధిని సూచిస్తుంది.
• అక్షరాస్యత: ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో అక్షరాస్యత రేటు మునుపటి జనాభా లెక్కల కంటే గణనీయమైన అభివృద్ధిని కనబరిచింది. 2011లో, రాష్ట్ర అక్షరాస్యత రేటు 67.66%గా నమోదైంది, ఇది 2001లో 60.47% అక్షరాస్యత రేటు నుండి పెరుగుదలను సూచిస్తుంది.

భారత దేశ జనాభా గణన 2011 PDF

మరింత చదవండి:

Sharing is caring!