పోలిటీ స్టడీ మెటీరియల్ – భారత రాజ్యాంగంలోని 44వ సవరణ చట్టం 

భారత రాజ్యాంగంలోని 44వ సవరణ చట్టం

1978 నాటి 44వ సవరణ చట్టం భారత రాజ్యాంగ చరిత్రలో ఒక ముఖ్యమైన మైలురాయిని సూచిస్తుంది. భారతదేశ ప్రజాస్వామ్య ప్రయాణంలో కీలకమైన సమయంలో అమలులోకి వచ్చిన సవరణ, ప్రాథమిక హక్కుల సారాన్ని పునరుద్ధరించడం మరియు ప్రభుత్వ అధికారం మరియు వ్యక్తిగత స్వేచ్ఛల మధ్య బలమైన సమతుల్యతను నిర్ధారించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. ఈ కథనంలో, భారతదేశ ప్రజాస్వామ్య పునాదులను పటిష్టం చేయడంలో 44వ సవరణ చట్టం పాత్ర వివరాలను అందించాము.

మారుతున్న కాలానికి అనుగుణంగా ఉండేలా చూసుకోవడానికి భారత రాజ్యాంగం రాజ్యాంగాన్ని సవరించే అవకాశాన్ని ఇచ్చింది. అందుకే కొన్నిసార్లు భారత రాజ్యాంగాన్ని ‘లివింగ్ డాక్యుమెంట్’ అని కూడా అంటారు. రాజ్యాంగంలోని పార్ట్ XXలోని ఆర్టికల్ 268: ఇది రాజ్యాంగాన్ని మరియు దాని విధానాన్ని సవరించడానికి భారత పార్లమెంటు అధికారాలతో వ్యవహరిస్తుంది. పార్లమెంటు రాజ్యాంగాన్ని ఏదయినా చేర్చడం ద్వారా సవరించవచ్చు లేదా ప్రయోజనం కోసం నిర్దేశించిన విధానానికి అనుగుణంగా ఏదైనా నిబంధనను రద్దు చేయవచ్చని ఇది పేర్కొంది.

APPSC/TSPSC Sure shot Selection Group

44వ రాజ్యాంగ సవరణ చట్టం 1978- నేపథ్యం

1978లో, జనతా ప్రభుత్వం 42వ రాజ్యాంగ సవరణ చట్టం 1976 ద్వారా తీసుకువచ్చిన వివిధ సందేహాస్పద సవరణలను తిప్పికొట్టేందుకు 45వ సవరణ బిల్లు ద్వారా 44వ సవరణల చట్టాన్ని రూపొందించాలని నిర్ణయించింది. ఉదాహరణకు, 44వ సవరణ చట్టం రాజ్యాంగం ప్రకారం జాతీయ అత్యవసర పరిస్థితిలో పాలక ప్రభుత్వం యొక్క జవాబుదారీతనాన్ని మరింత పారదర్శకంగా మరియు పెంచడానికి ఆర్టికల్ 352ని సవరించింది. 44వ రాజ్యాంగ సవరణ చట్టం ద్వారా రాజ్యాంగానికి అనేక ఇతర సవరణలు జరిగాయి. అవి క్రింద ఇవ్వబడ్డాయి

44వ సవరణ చట్టం- కీలక సవరణలు

పార్లమెంట్ మరియు రాష్ట్ర శాసనసభలకు సంబంధించి

• లోక్‌సభ మరియు రాజ్యసభ పదవీకాలపు పునరుద్ధరణ: 44వ సవరణ చట్టం లోక్‌సభ మరియు రాష్ట్ర శాసనసభల అసలు పదవీకాలాన్ని 5 సంవత్సరాలు పునరుద్ధరించింది.
• కోరం: 44వ సవరణ చట్టం పార్లమెంటు మరియు రాష్ట్ర శాసనసభలలో కోరమ్‌కు సంబంధించిన నిబంధనలను పునరుద్ధరించింది.
• పార్లమెంటరీ అధికారాలు: 44వ సవరణ చట్టం పార్లమెంటరీ అధికారాలకు సంబంధించిన నిబంధనలలో బ్రిటిష్ హౌస్ ఆఫ్ కామన్స్ ప్రస్తావనను కూడా విస్మరించింది.
• నివేదించే హక్కు: 44వ సవరణ చట్టం పార్లమెంటు మరియు రాష్ట్ర శాసనసభల కార్యకలాపాలకు సంబంధించిన నిజమైన నివేదికలను వార్తాపత్రికలో ప్రచురించడానికి రాజ్యాంగ రక్షణ కల్పించింది.

పోలిటీ స్టడీ మెటీరియల్ – రాష్ట్ర విధాన ఆదేశిక సూత్రాలు 

భారత రాష్ట్రపతి మరియు రాష్ట్రాల గవర్నర్ గురించి

• 44వ సవరణ చట్టం రాష్ట్రపతికి ఒకసారి మంత్రివర్గం సలహాను పునఃపరిశీలనకు పంపే అధికారం ఇచ్చింది.
• ఇది అధ్యక్షుడిపై కట్టుబడి ఉండాలనే పునరాలోచన సలహాను కూడా చేసింది.
• 44వ సవరణ చట్టం ఆర్డినెన్స్‌లు జారీ చేయడంలో రాష్ట్రపతి, గవర్నర్ మరియు నిర్వాహకుల సంతృప్తిని అంతిమంగా చేసే నిబంధనను తొలగించింది.

సుప్రీంకోర్టు మరియు హైకోర్టులకు సంబంధించి

• 44వ సవరణ చట్టం సుప్రీంకోర్టు మరియు హైకోర్టులకు కొన్ని అధికారాలను పునరుద్ధరించింది.
• 44వ సవరణ చట్టం రాష్ట్రపతి, ఉపరాష్ట్రపతి, ప్రధానమంత్రి, లోక్‌సభ స్పీకర్‌ల ఎన్నికల వివాదాలను పరిష్కరించేందుకు కోర్టుకు ఉన్న అధికారాన్ని తొలగించే నిబంధనలను కూడా తొలగించింది.

జాతీయ అత్యవసర పరిస్థితి మరియు రాష్ట్రపతి పాలనకు సంబంధించి

• సాయుధ తిరుగుబాటు: 44వ సవరణ చట్టం జాతీయ అత్యవసర పరిస్థితికి సంబంధించి ‘అంతర్గత భంగం’ అనే పదాన్ని ‘సాయుధ తిరుగుబాటు’తో భర్తీ చేసింది.
• క్యాబినెట్ పాత్ర: 44వ సవరణ చట్టం ప్రకారం కేబినెట్ వ్రాతపూర్వక సిఫార్సుపై మాత్రమే రాష్ట్రపతి జాతీయ అత్యవసర పరిస్థితిని ప్రకటించవచ్చు.
• విధానపరమైన భద్రతలు: 44వ సవరణ చట్టం జాతీయ అత్యవసర పరిస్థితి మరియు రాష్ట్రపతి పాలనకు సంబంధించి కొన్ని విధానపరమైన రక్షణలను చేసింది.
• ప్రాథమిక హక్కుల సస్పెన్షన్: ఆర్టికల్ 20 మరియు 21 ద్వారా హామీ ఇవ్వబడిన ప్రాథమిక హక్కులను జాతీయ ఎమర్జెన్సీ సమయంలో సస్పెండ్ చేయలేమని 44వ సవరణ చట్టం అందించింది.

ఆస్తి హక్కు

44వ సవరణ ద్వారా తీసుకువచ్చిన అత్యంత ముఖ్యమైన మార్పు రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 31, ఆస్తి హక్కుకు సంబంధించిన మార్పు. ఈ సవరణ ఆస్తిపై హక్కును ప్రాథమిక హక్కుగా కాకుండా చట్టబద్ధమైన హక్కుగా మళ్లీ వర్గీకరించింది. నష్టపరిహారం అందించే బాధ్యత లేకుండా ప్రభుత్వ ప్రయోజనాల కోసం ప్రైవేట్ ఆస్తిని పొందేందుకు ప్రభుత్వం అనుమతించినందున ఈ మార్పు కీలకమైంది.

పోలిటీ స్టడీ మెటీరియల్ – భారత రాజ్యాంగం యొక్క చారిత్రక నేపథ్యం

ఆర్టికల్ 19

సవరణ పౌరులకు ఆరు స్వేచ్ఛలకు హామీ ఇచ్చే ఆర్టికల్ 19కి అనేక మార్పులను ప్రవేశపెట్టింది. ఎమర్జెన్సీ సమయంలో, ఈ స్వేచ్ఛలు గణనీయంగా పరిమితం చేయబడ్డాయి. 44వ సవరణ చట్టం ఈ స్వేచ్ఛలపై సహేతుకమైన ఆంక్షలు విధించే ప్రభుత్వ అధికారాన్ని తగ్గించింది మరియు పౌరుల ప్రసంగం, సభ, ఉద్యమం మొదలైన వాటికి మెరుగైన రక్షణ కల్పించేలా చేసింది.

న్యాయ సమీక్ష

ఈ సవరణ న్యాయ సమీక్ష సూత్రాన్ని బలపరిచింది. ఇది రాజ్యాంగం యొక్క “ప్రాథమిక నిర్మాణాన్ని” మార్చకుండా పార్లమెంటును నిరోధించింది, తద్వారా రాజ్యాంగం యొక్క ప్రధాన సూత్రాలు మరియు ఫ్రేమ్‌వర్క్‌ను ఏకపక్ష మార్పుల నుండి కాపాడుతుంది.

44వ సవరణ చట్టం ప్రాముఖ్యత

• ప్రాథమిక హక్కుల పరిరక్షణ: ఈ సవరణ రాజ్యాంగంలోని ప్రాథమిక హక్కుల యొక్క ప్రాముఖ్యతను బలపరిచింది, వాటిని ఉల్లంఘించే ఏ ప్రయత్నమైనా కఠినమైన న్యాయపరమైన పరిశీలనకు లోబడి ఉంటుంది.
• న్యాయవ్యవస్థ స్వతంత్రతను బలోపేతం చేయడం: రాజ్యాంగం యొక్క “ప్రాథమిక నిర్మాణం” యొక్క సూత్రాన్ని బలోపేతం చేయడం ద్వారా మరియు దానిని సవరించడానికి పార్లమెంటు అధికారాన్ని పరిమితం చేయడం ద్వారా, ఈ సవరణ న్యాయవ్యవస్థ యొక్క స్వతంత్రతను బలపరిచింది, ఇది రాజ్యాంగం యొక్క పవిత్రతకు సంరక్షకునిగా చేసింది.

 పోలిటీ స్టడీ మెటీరియల్ తెలుగులో

మరింత చదవండి: 

Sharing is caring!