Table of Contents
हिंदी महासागर | Indian Ocean
हिंदी महासागर | Indian Ocean : जगातील तिसरा सर्वात मोठा पाण्याचा भाग, हिंद महासागर ग्रहाच्या पाण्याच्या पृष्ठभागाच्या 20% भाग व्यापतो. त्याचे नाव उत्तरेकडील भारतीय उपखंडाचा समावेश असलेल्या दक्षिण आशियाच्या सीमेवर आहे यावरून आले आहे; अरबी द्वीपकल्प आणि पश्चिमेकडील आफ्रिका; पूर्वेला मलय द्वीपकल्प, सुंडा बेटे आणि ऑस्ट्रेलिया; आणि दक्षिणेला दक्षिणी महासागर.
|
Title |
Link | Link |
|
महाराष्ट्र पोलीस कॉन्स्टेबल भरती 2024 : अभ्यास योजना Maharashtra Police Constable Recruitment 2024 : Study Plan |
अँप लिंक | वेब लिंक |
| Police Bharti 2024 Shorts | पोलीस भरती 2024 शॉर्ट्स | Subject Wise Plan
|
अँप लिंक | वेब लिंक |
हिंदी महासागर | Indian Ocean : विहंगावलोकन
| हिंदी महासागर | Indian Ocean : विहंगावलोकन | |
| श्रेणी | अभ्यास साहित्य |
| उपयोगिता | महाराष्ट्र पोलीस कॉन्स्टेबल भरती 2024 आणि इतर सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी उपयुक्त |
| विषय | भूगोल |
| लेखाचे नाव | हिंदी महासागर | Indian Ocean |
| लेखातील प्रमुख मुद्दे |
|
हिंदी महासागर | Indian Ocean
147° पूर्व मेरिडियन आणि 20° पूर्व मेरिडियन, जे केप अगुल्हासपासून दक्षिणेकडे विस्तारित आहेत, ते अनुक्रमे प्रशांत महासागर आणि अटलांटिक महासागरापासून विभागतात. पर्शियन गल्फ सुमारे 30° उत्तर अक्षांशावर स्थित आहे, जो हिंदी महासागराचा सर्वात उत्तरेकडील बिंदू आहे. हा महासागर 73,556,000 चौरस किलोमीटर (28,400,000) मध्ये पसरलेला आहे, त्यात लाल समुद्र आणि पर्शियन गल्फ समाविष्ट आहे आणि आफ्रिका आणि ऑस्ट्रेलियाच्या दक्षिणेकडील बिंदूंवर जवळजवळ 10,000 किलोमीटर (6,200 मैल) रुंद आहे.
अंदाजानुसार, महासागराचे परिमाण 292,131,000 घन किलोमीटर (70,086,000 mi3) आहे. लहान बेटे महाद्वीपांच्या कडांवर बिंदू करतात. कोमोरोस, सेशेल्स, मालदीव, मॉरिशस आणि श्रीलंका यांच्यासह, मादागास्कर (पूर्वीचे मालागासी प्रजासत्ताक) हे जगातील चौथ्या क्रमांकाचे बेट आहे. इंडोनेशिया ही त्याची सीमा आहे.
आशिया आणि आफ्रिकेतील एक मार्ग म्हणून त्याच्या महत्त्वामुळे, महासागर हे भांडणाचे ठिकाण बनले आहे. तथापि, त्याच्या अफाटतेमुळे, 1800 च्या दशकाच्या सुरुवातीपर्यंत, जेव्हा ब्रिटनने जवळपासच्या बहुतेक भूभागावर राज्य केले तेव्हापर्यंत कोणताही देश यशस्वीरित्या जिंकू शकला नव्हता. दुसऱ्या महायुद्धापासून भारत आणि ऑस्ट्रेलियाने महासागरावर राज्य केले आहे.
हिंदी महासागर बेटे
हिंदी महासागर (मादागास्कर) मधील विविध बेटांच्या संग्रहामध्ये अनेक लहान राष्ट्रे आणि सर्वात मोठ्या बेट राष्ट्रांपैकी एक आढळू शकते. काही इतर कोणत्याही भूमीपासून शेकडो मैल दूर आहेत, तर काही खंडांच्या किनाऱ्याला चिकटून आहेत.
दोन घटनांमध्ये एकच गोष्ट साम्य होती ती म्हणजे त्सुनामीचा परिणाम दोघांवर झाला, एक 1880 च्या दशकात क्रकाटोआ येथे आणि दुसरा बॉक्सिंग डे 2004 रोजी. ही वेबसाइट 45° अक्षांशाच्या दक्षिणेकडील सबअंटार्क्टिक बेटांना दक्षिण महासागरातील बेटे म्हणून वर्गीकृत करते. हिंदी महासागरातील बेटांपेक्षा.
पूर्व हिंदी महासागर बेटे
- ॲशमोर आणि कार्टियर बेटे (ऑस्ट्रेलिया)
- ख्रिसमस बेट (ऑस्ट्रेलिया)
- कोकोस (कीलिंग) बेटे (ऑस्ट्रेलिया)
- लँगकावी बेटे (मलेशिया)
- मेंतावाई बेटे (इंडोनेशिया)
- मेरगुई द्वीपसमूह (म्यानमार)
- नियास बेट (इंडोनेशिया)
- पेनांग (मलेशिया)
- फि फि बेटे (थायलंड)
- फुकेत (थायलंड)
- सिम्युल्यू बेट (इंडोनेशिया)
- वेह बेट (इंडोनेशिया)
पश्चिम हिंदी महासागर बेटे
- अगालेगा (मॉरिशस)
- बाजारुतो द्वीपसमूह (मोझांबिक)
- जुआन डी नोव्हा बेट (फ्रान्स)
- लामू द्वीपसमूह (केनिया)
- माफिया बेट (टांझानिया)
- उंगुजा बेट (टांझानिया)
- पेम्बा (टांझानिया)
- क्विरिम्बास द्वीपसमूह (मोझांबिक)
- रॉड्रिग्स (मॉरिशस)
- तंजोना वोहिमेना (मादागास्कर)
- वामिझी बेट (मोझांबिक)
दक्षिण हिंदी महासागर बेटे
- आम्सटरडॅम बेट (फ्रान्स)
- क्रोझेट बेटे (फ्रान्स)
- हर्ड आयलंड आणि मॅकडोनाल्ड बेटे (ऑस्ट्रेलिया)
- केरगुलेन (फ्रान्स)
- प्रिन्स एडवर्ड बेटे (दक्षिण आफ्रिका)
उत्तर हिंदी महासागर बेटे
- बाबा आणि भीत बेटे (कराची)
- बुडो बेट (कराची)
- बुंदल बेट (कराची)
- क्लिफ्टन ऑयस्टर रॉक्स (कराची)
- खिपरियनवाला बेट (कराची)
- मानोरा बेट (कराची)
- शम्स पीर बेट (कराची)
- अस्टोला बेट (बलुचिस्तान)
- चुर्णा बेट (बलुचिस्तान)
- मालन बेट (बलुचिस्तान)
- झलझाला कोह (ग्वादर)
- निर्जन किंवा प्रतिबंधित बेटे
- डर्क हार्टॉग बेट (ऑस्ट्रेलिया) – निर्जन
- Houtman Abrolhos (ऑस्ट्रेलिया) – निर्जन
- Cargados Carajos (मॉरीशस) – निर्जन किंवा खाजगी
- सेंट-पॉल बेट (फ्रान्स)
हिंदी महासागर सर्वात खोल बिंदू
हिंद महासागरातील सर्वात खोल बिंदू जावा ट्रेंचमध्ये 7187 मीटर खोलीवर आहे आणि दक्षिण महासागरातील सर्वात खोल बिंदू दक्षिण सँडविच ट्रेंचमध्ये 7432 मीटर खोलीवर आहे.
हिंदी महासागरातील सर्वात मोठे बेट
मादागास्कर
सर्वात मोठे बेट मादागास्कर आहे, ज्याचा पृष्ठभाग आकार सुमारे 226,658 चौरस मैल आहे. बोर्निओ, न्यू गिनी आणि ग्रीनलँड नंतर, हा जगातील चौथा सर्वात मोठा खंड आहे. दक्षिण आफ्रिकेच्या पूर्व किनाऱ्यापासून 250 मैल अंतरावर मादागास्कर बेट आहे. सुमारे 26 दशलक्ष लोकसंख्या असलेले हे एक सार्वभौम राष्ट्र आहे. आफ्रिकन युनियन आणि संयुक्त राष्ट्र या दोन्ही देशांचा मेडागास्कर सदस्य आहे. 26 जून 1960 रोजी स्वातंत्र्य मिळेपर्यंत फ्रान्सने त्याची वसाहत केली होती. एक लोकप्रिय पर्यटन स्थळ असूनही, मादागास्कर हा जगातील सर्वात गरीब देशांपैकी एक आहे.
हिंदी महासागराला भारताचे नाव का दिले गेले?
प्राचीन काळापासून महासागराच्या माथ्यावर भारताचे महत्त्वाचे स्थान आणि हिंद महासागराच्या किनारी असलेल्या इतर कोणत्याही देशापेक्षा लांब असलेली त्याची विस्तृत किनारपट्टी, हिंद महासागराला त्याचे नाव धारण करण्याची कारणे आहेत.
महाराष्ट्रातील सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी ऑनलाईन क्लास, व्हिडिओ कोर्स, टेस्ट सिरीज, पुस्तके आणि इतर अभ्यास साहित्य खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करून मिळावा.
