Marathi govt jobs   »   Study Materials   »   भारतातील प्रसिद्ध मंदिरे

भारतातील प्रसिद्ध मंदिरे | Famous Temples in India : महानगरपालिका भरती परीक्षा 2024 अभ्यास साहित्य

भारतातील प्रसिद्ध मंदिरे

आपल्या संविधानात भारताला सार्वभौम समाजवादी, धर्मनिरपेक्ष, लोकशाही, प्रजासत्ताक देश म्हणून संबोधण्यात आले आहे. आम्ही एका धर्मनिरपेक्ष राष्ट्रात राहतो जिथे विविध धर्माचे लोक शांततेने आणि बंधुभावाने एकत्र राहतात.

मानवी संस्कृतीच्या इतिहासानुसार भारत ही जगातील सर्वात प्राचीन संस्कृतींपैकी एक आहे. हिंदू धर्म, जैन, बौद्ध आणि शीख धर्म हे अनेक धर्म आणि परंपरांपैकी काही आहेत ज्यांचे मूळ भारतामध्ये आहे, हा देश त्याच्या समृद्ध संस्कृती आणि विश्वासांसाठी ओळखला जातो. सैद्धांतिकदृष्ट्या, हिंदू धर्म हा जगातील सर्वात जुना धर्म आहे. इतर धर्मांच्या विपरीत, हिंदू धर्माचा विकास अनेक परंपरांच्या मिश्रणातून झाला. असंख्य ऐतिहासिक खाती आणि विद्वत्तापूर्ण अभ्यासांचा असा दावा आहे की धर्म ही पारंपारिक जीवनपद्धती आहे ज्याची सुरुवात किंवा शेवट नाही.

हिंदू भक्ती आणि प्रार्थनेसाठी “मंदिर” किंवा “मंदिर” नावाच्या मंदिरांना भेट देत असत कारण त्यांचा असा विश्वास होता की सर्वशक्तिमान देव तेथेच राहतो. या विश्वासाच्या आधारावर, प्राचीन भारतीय राजांनी देशभरात असंख्य भव्य मंदिरे बांधली. भारतामध्ये तुम्ही जिकडे पहाल तेथे जवळपास सुंदर मंदिरे आहेत. जवळजवळ प्रत्येक मंदिर विविध इतिहासाने वेढलेले आहे किंवा अधिक अचूकपणे सांगायचे तर, रहस्ये आहेत.

Title 

Link  Link 

महानगरपालिका भरती परीक्षा 2024 अभ्यास योजना

अँप लिंक वेब लिंक 

भारतातील प्रसिद्ध मंदिरांची यादी

भारतातील सर्व प्रसिद्ध मंदिरांची संपूर्ण यादी येथे आहे-

भारतातील प्रसिद्ध मंदिरे | Famous Temples in India : महानगरपालिका भरती परीक्षा 2024 अभ्यास साहित्य_3.1

भारतातील प्रसिद्ध मंदिरे | Famous Temples in India : महानगरपालिका भरती परीक्षा 2024 अभ्यास साहित्य_4.1

भारतातील शीर्ष 10 प्रसिद्ध मंदिरे

1. सोमनाथ मंदिर, गुजरात
सोमनाथ मंदिर हे सर्वात प्रसिद्ध तीर्थक्षेत्रांपैकी एक आहे. या मंदिराचा उल्लेख ऋग्वेद, शिवपुराण आणि श्रीमद्भागवत यासह अनेक प्राचीन साहित्यात आढळतो. या मंदिराचे स्थान गुजरातच्या पश्चिम किनाऱ्यावर आहे. 12 ज्योतिर्लिंगांपैकी एक म्हणून, भारतातील पवित्र स्थळे भगवान शिवाच्या देखाव्याची स्थाने मानली जातात, श्री सोमनाथ ज्योतिर्लिंग मंदिर हे भगवान शिवाच्या भक्तांद्वारे मोठ्या प्रमाणात पूजनीय आहे.

2. श्री काशी विश्वनाथ मंदिर, वाराणसी
भगवान शिव विश्वनाथ किंवा विश्वेश्वर काशी या नावांनी ओळखले जातात, ज्याचा अर्थ विश्वाचा शासक असा होतो. विश्वनाथ मंदिर हे भगवान शिवाला समर्पित सर्वात प्रसिद्ध हिंदू मंदिरांपैकी एक आहे. येथे १२ ज्योतिर्लिंगांपैकी एक मंदिर आहे. हे भारतातील वाराणसी, उत्तर प्रदेश येथे आहे. हे मंदिर प्रसिद्ध गंगा नदीच्या पश्चिम तीरावर आहे.

हे प्राचीन शिवमंदिर यापूर्वी अनेक मुस्लिम राजांनी पाडले होते, अगदी अलीकडे सहावा मुघल सम्राट औरंगजेब याने. सध्याची रचना 1780 च्या आसपास इंदूरच्या मराठा शासक अहिल्याबाई होळकर यांनी शेजारच्या ठिकाणी बांधली होती. भारत आणि उत्तर प्रदेश सरकारने अलीकडेच मंदिराचा मेकओव्हर केला आहे.

3. तिरुपती बालाजी मंदिर, आंध्र प्रदेश
हिंदू यात्रेकरूंसाठी सर्वात प्रसिद्ध ठिकाणांपैकी एक म्हणजे तिरुपती बालाजी मंदिर, ज्याला श्री व्यंकटेश्वर स्वामी वारी मंदिर असेही म्हणतात. श्री व्यंकटेश्वर स्वामी वारी मंदिर हे भारताच्या आंध्र प्रदेश राज्यातील तिरुमला या डोंगरी शहराच्या तिरुपती जिल्ह्यात आहे. वेंकटेश्वर नावाचे विष्णूचे प्रकटीकरण हा मंदिराचा विषय आहे. कलियुगातील संकटे आणि संकटांपासून मानवाला वाचवण्यासाठी धर्मानुसार भगवान विष्णू पृथ्वीवर आले असे म्हटले जाते.

4. श्री पद्मनाभस्वामी मंदिर, केरळ
श्री पद्मनाभस्वामी मंदिर 5000 वर्षांपासून अस्तित्वात असल्याचे हिंदू भाविक मानतात. केरळच्या तिरुवनंतपुरममध्ये श्री पद्मनाभस्वामी मंदिर आहे. 108 दिव्य देसमांपैकी एक हे मंदिर आहे. वैष्णव धर्माच्या धर्मानुसार, वैष्णव भक्तीच्या मुख्य स्थळांपैकी एक म्हणजे पद्मनाभस्वामी मंदिर, जे भगवान विष्णूच्या अवतारांपैकी एक असलेल्या पद्मनाभ यांना समर्पित आहे. भगवद्गीतेत पद्मनाभस्वामी मंदिराचा उल्लेख आहे.

5. श्री जगन्नाथ मंदिर, पुरी
ओडिशा, भगवान जगन्नाथाची जन्मभूमी. जगन्नाथ मंदिर पुरी, ओडिशात आढळते. पुरी जगनाथ मंदिर हे चार धाम यात्रेचा थांबा आहे. पुरी मंदिरातील वार्षिक रथयात्रा उत्सवामध्ये तीन प्रमुख देवतांना मोठ्या, सुशोभित केलेल्या मंदिराच्या वाहनांवर ओढून नेले जाते.

6. द्वारकाधीश मंदिर
कृष्णाचे मूळ शहर द्वारका आहे. द्वारका गुजराती शहर हे जगत मंदिराचे घर आहे, सामान्यतः दावरलादीश मंदिर म्हणून ओळखले जाते. हे हिंदू मंदिर कृष्णाला समर्पित आहे, ज्याला या ठिकाणी “द्वारकेचा राजा” किंवा द्वारकाधीश म्हणून पूज्य केले जाते आणि चार धाम यात्रेचा एक थांबा आहे. ७२ खांब असलेल्या, पाच मजली संरचनेचे मुख्य मंदिर जगत मंदिर किंवा निज मंदिर म्हणून ओळखले जाते. पुरातत्वशास्त्रीय शोध सूचित करतात की मूळ मंदिर कदाचित 2,200 वर्षांपूर्वी बांधले गेले असावे.

7. अमरनाथ गुहा मंदिर
अमरनाथ मंदिर, एक हिंदू मंदिर, भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्याच्या अनंतनाग भागात आहे. या मंदिराच्या अभयारण्यात स्वयंभू लिंग हे शिवलिंग म्हणून काम करते. ही गुहा अनंतनाग शहरापासून 168 किलोमीटर अंतरावर आहे आणि लिडर व्हॅलीमध्ये समुद्रसपाटीपासून 3,888 मीटर उंचीवर आहे. उन्हाळ्यात ती यात्रेकरूंसाठी प्रवेशयोग्य असते तेव्हा एक छोटी खिडकी वगळता, ते साधारणपणे वर्षभर बर्फाने झाकलेले असते. गुहेभोवती बर्फ आणि हिमनद्याने आच्छादलेले पर्वत.

8. केदारनाथ मंदिर
केदारनाथ मंदिर हे भारताच्या उत्तराखंड राज्यातील रुद्रप्रयाग प्रदेशात केदारनाथ शहरात वसलेले आहे. हे मंदिर भगवान शिवाला समर्पित आहे. स्कंद पुराणात केदारनाथचा पहिला संदर्भ देण्यात आला आहे, ज्यात भगवान शिवाने गंगा नदीचे पवित्र पाणी आपल्या मॅट केलेल्या केसांमधून सोडले होते असे केदाराचे (केदारनाथ) वर्णन केले आहे.

9. बद्रीनाथ मंदिर
चार धाम जत्रेतील एक थांबा बद्रीनाथ मंदिर आहे कारण ते हिंदू यात्रेकरूंसाठी एक पवित्र ठिकाण आहे. हे मंदिर उत्तराखंड राज्यातील चमोली जिल्हा आणि बद्रीनाथ शहरात वसलेले आहे. बद्रीनाथ मंदिर हे शहरातील मुख्य आकर्षण आहे. आदि शंकराचार्यांनी अलकनंदा नदीत भगवान बद्रीनारायण यांची काळ्या शालिग्राम दगडी मूर्ती शोधून काढल्याचे सांगितले जाते. त्याने ते मूलतः तप्त कुंडाच्या गरम पाण्याच्या झऱ्यापासून दूर असलेल्या गुहेत लपवले होते. सोळाव्या शतकात गढवालच्या राजाने ही मूर्ती सध्याच्या मंदिरात हलवली.

10. गंगोत्री धाम
धाम छोटा चार धाम यात्रेसाठी गंगोत्री धामला जातो. हे मंदिर भारताच्या उत्तराखंड राज्यातील उत्तरकाशी जिल्ह्यातील गंगोत्री शहरात वसलेले आहे. हे असे मंदिर आहे जिथे गंगा देवीला सर्वोच्च सन्मान दिला जातो. शेजारील गंगोत्री हिमनदी हे आदरणीय गंगा नदीचे उगमस्थान म्हणून काम करते, जिला भागीरथी असेही म्हणतात. गंगोत्रीमधील मुख्य आकर्षण म्हणजे गंगोत्री मंदिर, जिथे गंगा देवीची पूजा केली जाते. भव्य मंदिर 20 फूट उंच पांढऱ्या ग्रॅनाइटने बनवलेले आहे.

महाराष्ट्रातील सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी ऑनलाईन क्लास, व्हिडिओ कोर्स, टेस्ट सिरीज, पुस्तके आणि इतर अभ्यास साहित्य खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करून मिळावा.

MAHARASHTRA MAHA PACK

महाराष्ट्र अभ्यास साहित्य

अड्डा 247 मराठीचे युट्युब चॅनल

अड्डा 247 मराठी अँप

Sharing is caring!

FAQs

भारतातील सर्वात प्रसिद्ध मंदिरे कोणती आहेत?

लिंगराज मंदिर, खजुराहो मंदिर, कोणार्क सूर्य मंदिर, रामनाथस्वामी मंदिर, श्री पद्मनाभस्वामी मंदिर, श्री काशी विश्वनाथ मंदिर, सोमनाथ मंदिर आणि इतर ही भारतातील काही प्रसिद्ध मंदिरे आहेत.

युनेस्कोच्या जागतिक वारसा स्थळांनी मान्यता दिलेल्या दोन भारतीय मंदिरांची नावे लिहा.

सूर्य मंदिर, कोनारक आणि खजुराहो ग्रुप ऑफ मोन्युमेंट्स ही दोन मंदिरे आहेत ज्यांना युनेस्को जागतिक वारसा स्थळे म्हणून नियुक्त केले आहेत.