Table of Contents
सर्वनाम व सर्वनामाचे प्रकार
सर्वनाम व सर्वनामाचे प्रकार: महाराष्ट्रातील बहुतेक स्पर्धा परीक्षेमध्ये मराठी भाषा हा विषय असतोच. मराठी भाषेत सर्वात महत्वाचे म्हणजे मराठी व्याकरण. बऱ्याच स्पर्धा परीक्षेमध्ये मराठी विषयात मराठी व्याकरणावर प्रश्न विचारले जातात. आगामी काळातील WRD जलसंपदा विभाग भरती 2023 व इतर स्पर्धा परीक्षांमध्ये मराठी व्याकरणाला अनन्यसाधारण महत्त्व आहे. मराठी व्याकरण हा कमी वेळेमध्ये जास्त गुण मिळवून देणारा विषय आहे थोड्याशा सरावाने या विषयांमध्ये जास्त गुण मिळवता येतात. आज आपण या लेखात सर्वनामाबद्दल थोडक्यात माहिती पाहणार आहे.
सर्वनाम व सर्वनामाचे प्रकार: विहंगावलोकन | |
श्रेणी | अभ्यास साहित्य |
उपयोगिता | WRD जलसंपदा विभाग आणि इतर सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी उपयुक्त |
विषय | मराठी व्याकरण |
लेखाचे नाव | सर्वनाम व सर्वनामाचे प्रकार |
लेखातील प्रमुख मुद्दे |
|
सर्वनाम
सर्वनाम: वाक्यातील नामाचा वारंवार होणारा उच्चार टाळावा म्हणून नामाच्या ऐवजी येणार्या शब्दाला सर्वनाम असे म्हणतात. उदा. तो, तु, मी, आम्ही, आपण इ. मराठीमध्ये एकूण 9 सर्वनामे आहेत जी खाली दिलेली आहेत.
- मी
- तु
- तो/ती/त्या/ते
- जो/जी/ज्या/जे
- हा/ही/ह्या/हे
- कोण
- आपण
- काय
- स्वतः
सर्वनामाचे प्रकार
सर्वनामाचे प्रकार खालीलप्रमाणे आहे.
- पुरुषवाचक सर्वनाम
- दर्शक सर्वनाम
- संबंधी सर्वनाम
- प्रश्नार्थक सर्वनाम
- सामान्य / अनिश्चित सर्वनाम
- आत्मवाचक सर्वनाम
पुरुषवाचक सर्वनाम: पुरुषवाचक सर्वनामाचे तीन प्रकार पडतात.
- प्रथम पुरुषवाचक : स्वतः चा उल्लेख करणे (मी, आम्ही, आपण)
- द्वितीय पुरुषवाचक : समोरच्या व्यक्तीचा उल्लेख करणे (तू, तुम्ही)
- तृतीय पुरुषवाचक : तिसर्या व्यक्तींचा उल्लेख करणे (तो, ती, ते)
दर्शक सर्वनाम: जवळची किंवा दूरची वस्तू दाखविण्याकरीता जे सर्वनाम वापरले जाते. त्यास दर्शक सर्वनाम म्हणतात. उदा. हा, ही, हे, तो, ती, ते.
संबंधी सर्वनाम: वाक्यात पुढे येणार्या दर्शक सर्वनामांशी संबंध दाखविणार्या सर्वनामाला संबंधी सर्वनाम असे म्हणतात. उदा.जो, जी, जे, ज्या
प्रश्नार्थक सर्वनाम: ज्या सर्वनामाचा उपयोग वाक्यात प्रश्न विचारण्यासाठी केला जातो त्या सर्वनामास प्रश्नार्थक सर्वनाम असे म्हणतात. उदा. कोण, कुणास, काय, कोणी
सामान्य / अनिश्चित सर्वनाम: कोण, काय, कोणी, कोणास, कोणाला, ही सर्वनामे वाक्यात प्रश्न विचारण्यासाठी न येता ती कोणत्या नामाबद्दल आली आहे ते निश्चित सांगता येत नाही तेव्हा त्यांना अनिश्चित सर्वनाम म्हणतात. उदा. कोणी कोणास चीडवू नये.
आत्मवाचक सर्वनाम: एकाच वाक्यात आधी आलेल्या नामाचा किंवा सर्वनामाचा पुन्हा उल्लेख करतांना ज्या सर्वनामाचा उपयोग होतो. त्याला आत्मवाचक सर्वनाम असे म्हणतात. उदा. स्वतः, नीज.
सर्वनाम व सर्वनामाचे प्रकार: नमुना प्रश्न
प्रश्न 1. जे पेराल ते उगवेल या वाक्यातील सर्वनामाचा प्रकार ओळखा.
(a) प्रश्नार्थक सर्वनाम
(b) सामान्य / अनिश्चित सर्वनाम
(c) संबंधी सर्वनाम
(d) आत्मवाचक सर्वनाम
उत्तर- (c)
प्रश्न 2. तो आपणहून गावाला गेला या वाक्यातील सर्वनामाचा प्रकार ओळखा.
(a) प्रथम पुरुषवाचक
(b) द्वितीय पुरुषवाचक
(c) संबंधी सर्वनाम
(d) आत्मवाचक सर्वनाम
उत्तर- (d)
प्रश्न 3. जवळची किंवा दूरची वस्तू दाखविण्याकरीता जे सर्वनाम वापरले जाते. त्यास ——- सर्वनाम म्हणतात
(a) दर्शक
(b) द्वितीय पुरुषवाचक
(c) संबंधी
(d) आत्मवाचक
उत्तर- (a)
प्रश्न 4. लिंगानुसार बदलणारी सर्वनामे मराठीत किती आहेत?
(a) 4
(b) 3
(c) 2
(d) 5
उत्तर- (b)
प्रश्न 5. कोणत्या वाक्यात ‘द्वितीय पुरुषवाचक सर्वनाम’ वापरले आहे?
(a) आपण खाली बसुया.
(b) तो म्हणे पास झाला.
(c) आम्ही तुला मदत करू
(d) आपण खाली बसावे.
उत्तर- (d)
महाराष्ट्रातील सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी ऑनलाईन क्लास, व्हिडिओ कोर्स, टेस्ट सिरीज, पुस्तके आणि इतर अभ्यास साहित्य खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करून मिळावा.