वेन आकृतीचे किती प्रकार आहेत?

वेन आकृती तीन प्रकारचे असतात म्हणजे दोन घटक, तीन घटक आणि चार घटक वेन आकृती.

वेन आकृती, संकल्पना, उदाहरणे, अन्न व नागरी पुरवठा भरतीसाठी अभ्याससाहित्य

Table of Contents

वेन आकृत्या

वेन आकृती (व्हेन आकृत्या) हे विविध संच किंवा वस्तू, घटक किंवा संकल्पनांच्या गटांमधील संबंध आणि समानता दर्शविण्यासाठी वापरले जाणारे ग्राफिकल प्रतिनिधित्व आहे. यात परस्परव्यापी वर्तुळ किंवा इतर आकार असतात जे तुलना केल्या जात असलेल्या संचांचे प्रतिनिधित्व करतात. प्रत्येक वर्तुळ एका संचाचे प्रतिनिधित्व करते आणि परस्परव्यापी भाग त्या संचाद्वारे सामायिक केलेले घटक किंवा गुणधर्म दर्शवतात. वेन आकृती ज्यांना सेट आकृत्या किंवा लॉजिक आकृत्या देखील म्हणतात, हे गणित, सांख्यिकी, तर्कशास्त्र, अध्यापन, भाषाशास्त्र, संगणक विज्ञान आणि व्यवसायात डेटा सचित्र स्वरूपात दर्शविण्यासाठी मोठ्या प्रमाणावर वापरले जातात. आम्ही येथे वेन आकृतीच्या उदाहरणांवर तपशीलवार प्रश्नांसह चर्चा करणार आहोत.

वेन आकृती
श्रेणी	अभ्यास साहित्य
साठी उपयुक्त	स्पर्धा परीक्षा
विषय	तर्कशास्त्र
लेखाचे नाव	वेन आकृती

तर्कशास्त्र वेन आकृती

व्हेन डायग्राम (वेन आकृती) हा सामान्य बुद्धिमत्ता किंवा तर्कशास्त्र विभागातील एक महत्त्वाचा विषय आहे जो जवळजवळ सर्व परीक्षांमध्ये विचारला जातो. तर्कातील वेन आकृतीचा वापर आकृत्या किंवा चित्रांद्वारे डेटा किंवा संकल्पना दर्शवण्यासाठी केला जातो. या लेखात आपण वेन डायग्रामचे प्रश्न आणि उदाहरणे यावर चर्चा करणार आहोत. त्यामुळे वेन आकृती आणि त्यांच्याशी संबंधित संकल्पनांचे सर्व तपशील मिळविण्यासाठी या लेखाचा संदर्भ घ्या.

वेन आकृत्यांचे प्रकार

सर्वसाधारणपणे, दिलेल्या स्थितीनुसार वेन आकृत्या तीन प्रकारचे असतात जसे की दोन-घटक वेन आकृती, तीन-घटक वेन आकृती आणि चार घटक वेन आकृती. लेखात दिलेल्या वेन डायग्राम प्रश्नांद्वारे आपण सर्व प्रकार समजून घेऊ शकता.

वेन आकृती चिन्हे

वेन आकृती चिन्हे दिलेल्या घटकांमधील संबंध दर्शवण्यासाठी वापरली जातात. उदाहरणांसह वेन आकृती चिन्हांची खाली चर्चा केली आहे.

संचाचे संयोग (युनियन) (∪) : हे सर्व संचांचे संयोग दाखवते – म्हणजे X आणि Y संचातील सर्व घटकांचे विश्व दर्शवते.
संचाचे छेद (इंटरसेक्शन) (∩) : संचाचे छेद निवडलेल्या संच किंवा गटांमध्ये सामायिक केलेले किंवा सामायिक सर्व घटकांचे प्रतिनिधित्व करते. हे X आणि Y या संचांमध्ये सामायिक किंवा सामान्य घटक (मध्यभागी) दर्शवते.
संचाचे पूरक (कॉम्प्लिमन्ट्) (X^C किंवा X’) : विशिष्ट संचामध्ये जे काही दर्शवले जात नाही ते पूरक संच आहे; या प्रकरणात, सर्व काही X संचामध्ये नसते. X च्या पूरकतेचे वर्णन करण्यासाठी एक समीकरण X^C = U/A आहे, जेथे U घटकांच्या दिलेल्या विश्वाचे वर्णन (विश्वसंच) करतो. खालील आकृती U मध्ये A चे परिपूर्ण पूरक (A^C किंवा A’) दर्शवते.

वेन आकृती सूत्रे

वेन डायग्राम्स फॉर्म्युले वेन डायग्रामवर आधारित समस्या सहजपणे सोडवण्यासाठी वापरली जातात. 2 आणि 3 संचांसाठी वेन आकृती सूत्रांची येथे चर्चा केली आहे.

n ( A ∪ B) = n (A ) + n ( B ) – n ( A ∩ B)
n (A ∪ B ∪ C) = n(A ) + n ( B ) + n (C) – n ( A ∩ B) – n ( B ∩ C) – n ( C ∩ A) + n (A ∩ B) ∩ C)

जेथे n(A) = संच A मधील घटकांची संख्या.

संचांसाठी वेन आकृती

संच म्हणजे चित्रांद्वारे दर्शविलेल्या गोष्टी किंवा घटकांचा संग्रह. सेटसाठी वेन आकृत्या उदाहरणांसह येथे दिल्या आहेत. विषय तपशीलवार समजून घेण्यासाठी या प्रश्नांचा संदर्भ घ्या.

वेन आकृती प्रश्न

वेन आकृती प्रश्नांना सराव आणि तार्किक क्षमता आवश्यक असते ते सहजपणे सोडवण्याची. संकल्पना चांगल्या प्रकारे समजून घेण्यासाठी आम्ही येथे काही महत्त्वाच्या वेन आकृती प्रश्नांची चर्चा करणार आहोत. त्यामुळे तुमच्या आगामी परीक्षांसाठी या प्रश्नांचा सराव करा.

उत्तर: पर्याय (b) टेबल, खुर्ची आणि फर्निचरचे चित्रित प्रतिनिधित्व येथे दाखवले आहे.

टेबल आणि खुर्ची पूर्णपणे भिन्न आहेत. पण, दोन्ही फर्निचरच्या वस्तू आहेत.

उत्तर:

Wife आणि Husband पूर्णपणे भिन्न आहेत. पण, दोघेही Family चे घटक आहेत.

Q3.

उत्तर:

सर्व Mother आणि सर्व Widow हे Women आहेत. त्यामुळे काही Mother या Widow असू शकतात.

उत्तर:

काही Professor, Scientist किंवा Researcher असू शकतात. त्यामुळे काही Scientist, Researcher असू शकतात.

उत्तर:

सर्व Rhombus, Quadrilaterals आहेत.

सर्व Quadrilaterals, Polygons आहेत.

Q6 खालील प्रश्नांमध्ये, उत्तरे खाली दिलेल्या आकृतीवर आधारित आहेत, जेथे त्रिकोण डॉक्टरांचे प्रतिनिधित्व करतो, वर्तुळ खेळाडूंचे प्रतिनिधित्व करतो आणि आयत कलाकारांचे प्रतिनिधित्व करतो.

I. आकृतीमधील कोणती क्रमांकित जागा डॉक्टरांचे प्रतिनिधित्व करते जे खेळाडू आणि कलाकार देखील आहेत?

(a) 2

(b) 3

(d) 5

उ. (d)

उत्तर. आवश्यक जागेतील संख्या म्हणजे त्रिकोण, वर्तुळ आणि आयताकृती अश्या तिघांमध्ये येईल असा संख्या म्हणजेच 5.

II. कोणती संख्या केवळ खेळाडू असलेल्या कलाकारांचे प्रतिनिधित्व करते?

(a) 4

(b) 6

(d) 8

उ. (b)

उत्तर: आवश्यक प्रदेश हा एक आहे जो आयत आणि वर्तुळात सामाईक आहे परंतु त्रिकोणाच्या बाहेर आहे म्हणजेच 6.

III. खेळाडू किंवा डॉक्टर नसलेल्या कलाकारांना कोणती संख्या दर्शवते?

(a) 1

(b) 2

(d) 4

उ. (a)

उत्तर. आवश्यक प्रदेश म्हणजे आयताच्या आत असलेला परंतु वर्तुळाच्या आणि त्रिकोणाच्या बाहेर म्हणजेच 1.

Q (7-8)खालील आकृतीत, चौकोन शिक्षकांचे प्रतिनिधित्व करतो, त्रिकोण जलतरणपटूंचे प्रतिनिधित्व करतो, वर्तुळ परिचारिकांचे प्रतिनिधित्व करतो आणि आयत महिलांचे प्रतिनिधित्व करतो.

वेन आकृती, संकल्पना, उदाहरणे, अन्न व नागरी पुरवठा भरतीसाठी अभ्याससाहित्य_15.1