Table of Contents
2022-23 मार्केटिंग वर्षात तांदूळ अनुदान विहित मर्यादेपेक्षा जास्त असल्याचे कारण देत भारताने पुन्हा एकदा जागतिक व्यापार संघटना (WTO) मधील शांतता कलमाचा सलग पाचव्यांदा वापर केला आहे. 10% देशांतर्गत समर्थन कमाल मर्यादेचे उल्लंघन करूनही, 2013 च्या बाली मंत्रिमंडळात मान्य केलेल्या शांतता कलम तरतुदीमुळे भारताला कोणत्याही तत्काळ परिणामांना सामोरे जावे लागणार नाही.
अनुदान मर्यादेचा भंग
2022-23 मध्ये भारताचे तांदूळ उत्पादन $52.8 अब्ज होते, एकूण $6.39 अब्ज अनुदानांसह, 10% देशांतर्गत समर्थन मर्यादा 2% ने ओलांडली. हे उल्लंघन मान्य केले असले तरी, शांतता कलम करारानुसार दंड आकारत नाही.
संरक्षण आणि वकिली
देशांतर्गत अन्न सुरक्षेच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी, विशेषतः गरीब आणि असुरक्षित लोकसंख्येसाठी सबसिडी आवश्यक असल्याचे स्पष्ट करून भारताने WTO कडे केलेल्या आपल्या कृतींचे समर्थन केले. सरकारने यावर जोर दिला की या अनुदानांचा व्यापार विकृत करण्याचा किंवा इतर WTO सदस्यांवर विपरित परिणाम करण्याचा हेतू नव्हता.
कायमस्वरूपी तोडगा काढण्याची दीर्घकाळापासूनची मागणी
भारताने अन्न सबसिडी कॅप्स निर्धारित करणाऱ्या फॉर्म्युलामध्ये सुधारणा करण्यासाठी सातत्याने वकिली केली आहे आणि सार्वजनिक स्टॉक होल्डिंगच्या मुद्द्यावर जलद निराकरणासाठी आग्रह केला आहे. 1986-88 च्या संदर्भ किमतीवर आधारित सध्याची सबसिडी कमाल मर्यादा गणना भारताने जुनी मानली आहे, सध्याच्या आर्थिक वास्तविकता प्रतिबिंबित करण्यासाठी अद्यतनाची आवश्यकता आहे.
कायमस्वरूपी समाधानाचे महत्त्व
कायमस्वरूपी तोडगा काढणे अत्यावश्यक आहे कारण काही विकसित राष्ट्रांनी भारताच्या किमान आधारभूत किंमत कार्यक्रमाबाबत, विशेषतः तांदळासाठी चिंता व्यक्त केली आहे. भारताने सुचविलेल्या सबसिडीच्या मर्यादेचे वारंवार उल्लंघन केल्याने WTO व्यापार नियमांनुसार छाननी झाली आहे, ज्यामुळे भविष्यातील व्यापार वाटाघाटी आणि स्थिरतेसाठी एक चिरस्थायी ठराव महत्त्वपूर्ण ठरतो.
WTO बद्दल
• जागतिक व्यापार संघटना (WTO) ही एक आंतर-सरकारी संस्था आहे जी आंतरराष्ट्रीय व्यापाराचे नियमन करते.
• 1 जानेवारी 1995 रोजी टॅरिफ आणि ट्रेड (GATT) वरील सामान्य करारानंतर त्याची स्थापना करण्यात आली.
• WTO व्यापार वाटाघाटींवर देखरेख करते, सदस्य देशांमधील विवाद सोडवते आणि जागतिक व्यापार नियम सेट करते.
• त्याचे मुख्यालय जिनिव्हा, स्वित्झर्लंड येथे आहे.
• जानेवारी 2022 पर्यंत संस्थेचे 164 सदस्य देश आहेत.
• WTO करारांमध्ये वस्तू, सेवा, बौद्धिक संपदा आणि विवाद निपटारा यासह व्यापार-संबंधित क्षेत्रांची विस्तृत श्रेणी समाविष्ट आहे.
• भेदभाव न करण्याचे तत्व, विशेषतः मोस्ट-फेव्हर्ड-नेशन (MFN) उपचार आणि राष्ट्रीय उपचार, हे WTO नियमांचे मूलभूत आहे.
• WTO त्याच्या सदस्य राष्ट्रांमधील एकमताच्या आधारे कार्य करते.
• मुख्य व्यापार समस्यांवर चर्चा करण्यासाठी आणि संस्थेसाठी प्राधान्यक्रम निश्चित करण्यासाठी दर दोन वर्षांनी नियमित मंत्रिस्तरीय परिषदा आयोजित केल्या जातात.
अड्डापिडीया चालू घडामोडी PDF डाउनलोड लिंक – 10 एप्रिल 2024 | ||
भाषा | अड्डापिडीया राष्ट्रीय आणि अंतरराष्ट्रीय चालू घडामोडी | अड्डापिडीया महाराष्ट्र चालू घडामोडी |
इंग्लिश PDF | येथे क्लिक करा | येथे क्लिक करा |
मराठी PDF | येथे क्लिक करा | येथे क्लिक करा |
महाराष्ट्रातील सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी ऑनलाईन क्लास, व्हिडिओ कोर्स, टेस्ट सिरीज, पुस्तके आणि इतर अभ्यास साहित्य खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करून मिळावा.