Table of Contents
बैठक व्यवस्था
बैठक व्यवस्था युक्त्या-
- विद्यार्थ्यांनी परीक्षा उत्तीर्ण होण्यासाठी बैठक व्यवस्थेचे प्रश्न सहज आणि त्वरीत सोडवण्यासाठी प्रभावी बैठक व्यवस्थेच्या युक्त्या आणि टिपांचे पालन करणे आवश्यक आहे.
- बैठक व्यवस्थेच्या प्रश्नांसाठी दिशा आणि कोडे सोडवण्याचे कौशल्य चांगले समजणे आवश्यक आहे.
- बैठक व्यवस्था युक्त्या तुम्हाला तुमच्या तयारीच्या स्तरावर जोर देण्यास आणि तुमचा स्कोअर वाढवण्यास मदत करतात.
- बैठक व्यवस्थेचे प्रश्न लवकर आणि अचूकपणे सोडवण्यासाठी उमेदवारांनी या युक्त्या अवलंबणे आवश्यक आहे.
काही बैठक व्यवस्थेच्या युक्त्या येथे दिलेल्या आहेत-
- प्रथम प्रश्न काळजीपूर्वक वाचा.
- दिलेल्या सर्व अटी आणि सूचना नीट समजून घ्या.
- दिलेल्या स्थितीनुसार सामान्य आकृती काढा.
- प्रश्नात विचारलेल्या एखाद्या विशिष्ट व्यक्तीची किंवा वस्तूची दिशा ओळखा.
बैठक व्यवस्था सूत्र-
सरळ रेषा, वर्तुळाकार, चौरस, आयताकृती किंवा इतर कोणत्याही पद्धतींसह विविध प्रकारच्या बैठकांवर बैठक व्यवस्थेचे प्रश्न तयार केले जातात. बैठक व्यवस्थेचे सूत्र सर्व प्रकारचे बैठक व्यवस्थेचे प्रश्न लवकर सोडवण्यास मदत करेल.
नातेसंबंध
नातेसंबंध तपशील | संबंध |
आईचा किंवा वडिलांचा मुलगा | भाऊ |
आईची किंवा वडिलांची मुलगी | बहीण |
वडिलांचा भाऊ | काका |
बाबांची बहीण | आत्या |
वडिलांचे वडील | आजोबा |
वडिलांची आई | आजी |
आईचा भाऊ | मामा |
आईची बहीण | मावशी |
मुलाची पत्नी | सून |
मुलीचा नवरा | जावई |
पती किंवा पत्नीची बहीण | मेहुणी |
पती किंवा पत्नीचा भाऊ | मेहुणा |
भावाचा मुलगा | पुतण्या |
भावाची मुलगी | पुतणी |
बहिणीचा नवरा | मेहुणा |
भावाची बायको | वहिनी |
आईचे वडील | आजोबा |
आईची आई | आजी |
पती किंवा पत्नीची आई | सासू |
पती किंवा पत्नीचे वडील | सासरा |
काका किंवा मावशीचे मूल | चुलत भाऊ |
मूल | एकतर मुलगा किंवा मुलगी |
पालक | एकतर आई किंवा वडील |
जीवनसाथी | एकतर पत्नी किंवा पती |
प्रश्न सोडवण्यासाठी आवश्यक युक्त्या
- रक्ताच्या नात्याचे प्रश्न सोडवण्यासाठी नात्यांचे योग्य आकलन होणे गरजेचे आहे. विद्यार्थ्याला गोंधळात टाकण्यासाठी काही शब्द किंवा संबंध हेतुपुरस्सर उद्धृत केले जातात. हे शब्द म्हणजे जोडीदार, भावंड, मावशी, काका इ. प्रथम या सर्व संकल्पना स्पष्ट करण्याचा प्रयत्न करा.
- नेहमी लक्षात ठेवा की तुम्ही प्रश्नात दिलेल्या नावावर आधारित व्यक्तीचे लिंग गृहीत धरू शकत नाही.
- जर विधान A हा B चा मुलगा आहे असे म्हणत असेल, तर B चे लिंग प्रश्नात नमूद केल्याशिवाय ठरवता येणार नाही.
- कोडिंग-डिकोडिंग रक्त संबंधांच्या प्रश्नांच्या बाबतीत, प्रश्न सोडवण्यासाठी सचित्र वर्णन वापरा. यामुळे चिन्हे आणि संबंध स्पष्ट होतील.
- “तो”, “ती” बद्दल नेहमी सावधगिरी बाळगा कारण यावरून आपण लिंग निश्चित करू शकता.
- पती – पत्नीच्या नात्यासाठी, दुहेरी आडवे ओळ वापरा (=) उदा. म्हणजे A हा ‘B’ चा पती आहे किंवा ‘B’ ही ‘A’ची पत्नी आहे.
- भाऊ – बहिणीच्या नात्यासाठी, एक आडवी ओळ वापरा (-) उदा. म्हणजे A हा B चा भाऊ आहे किंवा B ही A ची बहीण आहे
तर्क – अनुमान
तर्कशास्त्रातील सिलोजिझमचे प्रकार
मूलभूत सिलोजिझम – या प्रकारच्या सिलोजिझम तर्कामध्ये, निष्कर्ष नेहमी 100% खरे असले पाहिजेत. जे निष्कर्ष 99% खरे असतील ते खोटे मानले जातील.
Either OR Case Syllogism – तर्कशास्त्रातील या प्रकारच्या सिलोजिझममध्ये, जेव्हा निष्कर्ष 100% सत्य नसतात, परंतु दिलेले दोन निष्कर्ष 50% सत्य असतात तेव्हा एकतर-किंवा केस तयार होईल. त्यामध्ये, दोन्ही विधानांमध्ये समान घटक असणे आवश्यक आहे.
कोडेड सिलोजिझम – कोडेड प्रकारातील सिलोजिझममध्ये विधाने आणि निष्कर्ष कोडेड स्वरूपात दिले जातात. उत्तर शोधण्यासाठी उमेदवारांनी विधाने आणि निष्कर्ष डीकोड करणे आवश्यक आहे.
अनुक्रमिक सिलोजिझम – अनुक्रमिक प्रकारातील सिलोजिझममध्ये, पर्यायांनंतर विधाने दिली जातात. उमेदवारांना पहिल्या दोन विधानांमधून तिसरे विधान तार्किकदृष्ट्या काढता येईल असा संच निवडणे आवश्यक आहे.
तर्क युक्त्या
- सिलॉजिझम रिझनिंग प्रश्न सोडवताना तुमचा शाब्दिक तर्क पुन्हा तपासण्यासाठी नेहमी व्हेन आकृती तयार करा. सिलॉजिझम प्रश्न सोडवण्याचा हा सर्वात प्रभावी मार्ग आहे.
- संभाव्य वेन आकृत्यांपैकी कोणत्याही एकामध्ये संभाव्य निष्कर्ष खरा असल्यास ती शक्यता खरी मानली जाते.
- नकारात्मक विधानाचा नेहमीच नकारात्मक निष्कर्ष असतो आणि सकारात्मक विधानाचा निश्चित प्रकरणात नेहमीच सकारात्मक निष्कर्ष असतो.
- सर्व विधाने 100% सत्य नेहमी विचारात घ्या.
- तुमच्या सोयीसाठी आकृती काढा.
- प्रश्न लवकर सोडवण्यासाठी सर्व परिस्थितींचे चांगले विश्लेषण करा.
- दोन विशिष्ट विधानांसह सिलोजिझम प्रश्नामध्ये, कोणताही वैश्विक निष्कर्ष शक्य नाही.
- सिलॉजिझम तर्क प्रश्न सोडवताना काही, कमीत कमी, नाही आणि सर्व यासारख्या शब्दांकडे योग्य लक्ष द्या. असे प्रश्न समजून घेण्यासाठी आणि सोडवण्यासाठी या मूलभूत गोष्टी आहेत.
- सराव ही परिपूर्ण बनण्याची गुरुकिल्ली आहे.
- तुमचे कार्यप्रदर्शन नियमितपणे तपासा आणि कमकुवत विभागांसह अधिक तपासा.
ज्या उमेदवारांना व्हेन आकृतीच्या मदतीने सिलॉजिझम रिजनिंग प्रश्न सोडवण्यात अडचण येते ते खालील तक्त्यामध्ये दिलेल्या शॉर्ट ट्रिकचा अवलंब करू शकतात.
खालील तक्त्यामध्ये उमेदवार विधानांचे निकाल तपासू शकतात.
Note: महाराष्ट्रातील सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी ऑनलाईन क्लास, व्हिडिओ कोर्स, टेस्ट सिरीज, पुस्तके आणि इतर अभ्यास साहित्य खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करून मिळावा.