15 मे 2021 चे दैनिक चालू घडामोडी पुढील आहेतः दैनिक चालू घडामोडी महत्त्वपूर्ण बातम्या एकत्रित केली जातात ज्यामुळे स्पर्धात्मक परीक्षांसाठी चालू घडामोडी हा मुख्य भाग बनला आहे. दैनिक चालू घडामोडी अपडेट ही संपूर्ण दिवसभरातील महत्वाच्या बातम्यांची संपूर्ण बॅग आहे. चालूघडामोडींची माहिती ही MPSC State Service, MPSC Group B, MPSC Group C, Saral Seva Bharati, Talathi, UPSC, SSC, RRB आणि बाकी सर्व महाराष्ट्र राज्यातील परीक्षांसाठी उपयोग होतो. त्यामुळे चालू घडामोडीचा भाग तयार करण्यास मदत करण्यासाठी 15 मे 2021 चे दैनिक चालू घडामोडी अपडेट येथे आहे.
आंतरराष्ट्रीय बातम्या
1. सिंथेटिक कॅनाबिनोइड्सवर बंदी घालणारा चीन जगातील पहिला देश
- सर्व सिंथेटिक कॅनाबिनोइड पदार्थांवर बंदी घालणारा चीन जगातील पहिला देश बनेल. ही बंदी 1 जुलैपासून लागू होण्याची शक्यता आहे. चीनने औषधांच्या निर्मिती आणि तस्करीला आळा घालण्याचा प्रयत्न करताना हे पाऊल घेतले आहे.
- सिंथेटिक कॅनाबिनोइड्स अत्यंत स्तरयुक्त असतात. काही ई-सिगारेट तेलामध्ये आढळतात आणि काही फुलांच्या पाकळ्या, किंवा झाडाच्या खोडात व पानापासून बनवलेल्या तंबाखूमध्ये सापडतात. झिनजियांगमध्ये, याला “नताशा” हे सामान्य नाव आहे.
- सिंथेटिक कॅनाबिनोइड्स अत्यंत स्तरयुक्त असतात कारण काही ई-सिगरेट तेलात आढळतात आणि काही पाने, फुलांच्या पाकळ्या इत्यादीपासून बनवलेल्या तंबाखूमध्ये आढळतात.
- सिंथेटिक कॅनाबिनोइड सर्वात गैरवापर करणार्‍या नवीन सायकोएक्टिव्ह पदार्थांपैकी एक बनला आहे.
- कॅनाबिनोइड पदार्थ समाजासाठी एक गंभीर धोका आहे, अशा पदार्थांचा दुखापत हेतूने गैरवापर आणि दृष्टीदोषासह गाडी चालविणे यासारख्या घटनांना जन्म देते.
सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे:
- चीन राजधानी: बीजिंग.
- चीन चलन: रेन्मिन्बी.
- चीनचे अध्यक्ष: शी जिनपिंग.
2. न्यूझीलंडच्या पंतप्रधान जॅकिंडा आर्डर्न 2021 मध्ये फॉर्च्युनच्या जगातील 50 महान नेत्यांच्या यादीत
- फॉर्च्युन मॅगझिनने जाहीर केलेल्या 2021 साठी न्यूझीलंडचे पंतप्रधान जॅकिंडा आर्डर्न यांनी ‘ जगतील ‘ 50 महान नेत्यांच्या यादीमध्ये अव्वल स्थान मिळवले आहे. 2021 साठी ‘जगातील महान नेते‘ यादी ही वार्षिक यादीची आठवी आवृत्ती आहे ज्यात नेते, काही सुप्रसिद्ध आणि इतर इतके परिचित नसलेले लोक, ज्यांनी कोविड च्या “खरोखरच्या अभूतपूर्व काळात” खूप बदल केला.
- भारतातील, सीरम इन्स्टिट्यूट ऑफ इंडिया (एसआयआय) चे मुख्य कार्यकारी अधिकारी (मुख्य कार्यकारी अधिकारी) आदर पूनावाला पहिल्या दहापैकी एक नाव आहे. त्यांना दहावे स्थान देण्यात आले आहे.
फॉर्च्यूनच्या जगातील 50 सर्वोत्कृष्ट नेत्यांच्या यादी 2021 मधील अव्वल 10
- जसिंडा आर्डर्न, न्यूझीलंडचे पंतप्रधान
- एमआरएनए पायनियर्स
- डॅन शुल्मन, पेपल सीईओ
- डॉ जॉन नेकेनसोंग, आफ्रिका रोग नियंत्रण व प्रतिबंधक केंद्रांचे संचालक
- अ‍ॅडम सिल्व्हर; मिशेल रॉबर्ट्स; ख्रिस पॉल, एनबीए बचावकर्ते
- जेसिका टॅन, पिंग अॅन ग्रुपची संस्थापक
- जस्टिन वेल्बी, चर्च ऑफ इंग्लंड / अॅंग्लिकन चर्च फॉर कँटरबरीचे मुख्य बिशप
- स्टेसी अब्राम, फेअर फाइटचे संस्थापक
- रेशोर्ना फिट्झपॅट्रिक, प्रोसीडिंग वर्ड चर्च, शिकागोचे पास्टर
- आदर पूनावाला, सीरम इन्स्टिट्यूट ऑफ इंडियाचे सीईओ
राष्ट्रीय बातम्या
3. डब्ल्यूएचओने भारतीय कोरोनाव्हायरस प्रकाराला जागतिक पातळीवरील चिंता म्हणून वर्गीकृत केले
- जागतिक आरोग्य संघटनेने जागतिक स्तरावरील “चिंतेचे रूप” म्हणून सापडलेल्या कोरोनाव्हायरस प्रकाराचे वर्गीकरण केले आहे. या प्रकाराला B.1.617 असे नाव देण्यात आले आहे.
- जागतिक आरोग्य संघटनेच्या मते, हा प्रकार आधीपासूनच 30 हून अधिक देशांमध्ये पसरला आहे. हे इतर प्रकारांपेक्षा अधिक संक्रमित आहे. या व्हेरिएंटला “डबल म्युटंट व्हेरिएंट” असेही म्हणतात. युनायटेड किंगडमच्या आरोग्य अधिकाऱ्यांनी पहिल्यांदा हे ओळखले.
- बी.1.617 व्हेरिएंट डब्ल्यूएचओने वर्गीकृत केलेला कोरोनाव्हायरसचा चौथा प्रकार आहे. यात दोन उत्परिवर्तन आहेत जे E484Q आणि L452R म्हणून संदर्भित आहेत.
- व्हायरस स्वत: ला बदलवून एक किंवा अधिक प्रकार तयार करतात. व्हायरस स्वत: ला उत्परिवर्तित करतात जेणेकरुन ते मानवांमध्ये सहवास बाळगू शकतील.
- जगभरातील शास्त्रज्ञ अद्याप बी.1.617 व्हेरिएंटच्या विरूद्ध लस प्रभावीपणाचा अभ्यास करीत आहेत.
सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे:
- 7 एप्रिल 1948 रोजी डब्ल्यूएचओ ची स्थापना झाली.
- डब्ल्यूएचओ ही आंतरराष्ट्रीय सार्वजनिक आरोग्यासाठी जबाबदार असलेल्या संयुक्त राष्ट्रांची एक विशेष एजन्सी आहे.
- डब्ल्यूएचओचे मुख्यालय जिनेव्हा, स्वित्झर्लंडमध्ये आहे.
- डब्ल्यूएचओचे सध्याचे अध्यक्ष डॉ टेड्रॉस अ‍ॅडॅनॉम घ्हेबेरियस आहेत.
4. पंतप्रधान किसान सन्मान निधी: आठवा हप्ता जाहीर
- पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी नुकताच पंतप्रधान किसान सन्मान निधीचा आठवा हप्ता जाहीर केला. भारत सरकार लघु व सीमांत शेतकर्‍यांच्या खात्यात सहा हजार रुपये हस्तांतरित करते. हे फंड तीन हप्त्यांमध्ये वर्ग केले जातात.
- एप्रिल ते जून या कालावधीत 2 हजार रुपयांचा पहिला हप्ता देण्यात आला आहे. दुसरा हप्ता ऑगस्ट ते नोव्हेंबर दरम्यान केली जाते. तिसरा हप्ता डिसेंबर ते मार्च दरम्यान केला जातो.
- या योजनेची सुरूवात 2018 मध्ये झाली होती.
- दोन हेक्टरपर्यंत जमीन मालकी असणार्‍या शेतकर्‍यांना ही योजना आर्थिक सहाय्य करते.
- स्थापनेपासून, भारत सरकारने 75,000 कोटी रुपये प्रदान केले आहेत.
- 125 दशलक्ष शेतकर्‍यांच्या जमिनीचा आकार विचारात न घेता त्यांचे संरक्षण करण्याचे उद्दिष्ट आहे.
राज्य बातम्या
5. उत्तराखंड पोलिसांनी ‘मिशन हौसला’ सुरू केले
- कोविड -19 रुग्णांना ऑक्सिजन, बेड, व्हेंटिलेटर आणि प्लाझ्मा मिळावेत म्हणून उत्तराखंड पोलिसांनी “मिशन हौसला” नावाची मोहीम सुरू केली आहे. याशिवाय मिशन आणि रेशनचा एक भाग म्हणून पोलिस कोविड -19 मॅनेजमेंटसाठी लोकांना औषधे मिळविण्यात मदत करतील.
- कोरोना व्हायरसशी झुंज देणाऱ्या कुटुंबांच्या दारात औषधं, ऑक्सिजन आणि रेशन पुरविणे आणि प्लाझ्मा देणगीदार आणि त्यांची गरज असलेल्या लोकांमध्ये समन्वय साधणे ही या मोहिमेचा भाग म्हणून पोलिसांकडून हाती घेतलेली काही कामेही असतील.
- बाजारपेठेत गर्दी सांभाळण्यासाठी आणि सार्वजनिक ठिकाणी मास्क घालणे आणि सामाजिक अंतर ठेवणे यासारख्या लोकांकडून योग्य वागणूक सुनिश्चित करण्यासाठी पोलिस ठाणे नोडल सेंटर म्हणून काम करतील. निकषांचे उल्लंघन करणार्‍यांवर कठोर कारवाई केली जाईल.
सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे:
- उत्तराखंडचे मुख्यमंत्री: तीरथसिंग रावत;
- उत्तराखंडचे राज्यपाल: बेबी राणी मौर्य.
6. पंजाबचे मुख्यमंत्री अमरिंदर सिंग यांनी मालेरकोटला यांना 23 वा जिल्हा म्हणून घोषित केले
- पंजाबचे मुख्यमंत्री अमरिंदर सिंग यांनी ईद-उल-फितरनिमित्त 14 मे 2021 रोजी मलेरकोटलाला राज्यातील 23 वा जिल्हा म्हणून घोषित केले.
- मालेरकोटला हा मुस्लिमबहुल भाग असून राज्याच्या संगरूर जिल्ह्यात आहे. 2017 मध्ये मालेरकोटला लवकरच जिल्हा घोषित केला जाईल, असे सरकारने आश्वासन दिले होते.
सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे:
- पंजाबचे मुख्यमंत्रीः कॅप्टन अमरिंदर सिंग.
- पंजाबचे राज्यपाल: व्ही.पी.सिंह बदनोरे.
नियुक्ती बातम्या
7. सर डेव्हिड अटनबरो यांची सीओपी 26 पीपल्स अडव्होकेट म्हणून निवड
- सर-डेव्हिड अटनबरो, जगप्रसिद्ध प्रसारक आणि नैसर्गिक इतिहासकार यांना या नोव्हेंबर महिन्यात ग्लासगो येथे यू.के. च्या प्रेसिडेंसी ऑफ यु.एन. च्या हवामान बदल परिषदेवर पीपल्स अ‍ॅडव्होकेट म्हणून नियुक्त करण्यात आले.
- अ‍ॅटेनबरोने यापूर्वीच यू.के. आणि जगातील कोट्यावधी लोकांना हवामान बदलावर कार्य करण्यासाठी आणि भविष्यातील पिढ्यांसाठी या ग्रहाचे रक्षण करण्यासाठी आपल्या उत्कटतेने आणि ज्ञानाने प्रेरित केले आहे.
सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे:
- सीओपी 26: – देशांची 26 वी यूएन हवामान बदल परिषद
8. नेपाळच्या पंतप्रधानपदी के पी शर्मा ओली यांची पुन्हा नियुक्ती
- नेपाळमध्ये के.पी. शर्मा ओली यांची राष्ट्रपती बिध्या देवी भंडारी यांनी पुन्हा देशाच्या पंतप्रधानपदी नियुक्ती केली. ओली यांना 14 मे 2021 रोजी राष्ट्रपतींनी शपथ दिली. आता, त्यांनी हे सिद्ध केले पाहिजे की 30 दिवसांत त्यांना सभागृहात बहुमताचा पाठिंबा आहे.
- पंतप्रधान म्हणून त्यांचा हा तिसरा कार्यकाळ असेल. प्रथम ते 12 ऑक्टोबर 2015 ते 4 ऑगस्ट 2016 या काळात पंतप्रधान म्हणून नियुक्त झाले आणि त्यानंतर पुन्हा 15 फेब्रुवारी 2018 ते 13 मे 2021 पर्यंत पंतप्रधान म्हणून नियुक्त झाले.
9. रमेश पोवार यांची भारतीय महिला क्रिकेट संघाचे प्रमुख प्रशिक्षक म्हणून नियुक्ती
- भारतीय क्रिकेट नियामक मंडळाने (बीसीसीआय) रमेश पोवार यांची टीम इंडियाचे वरिष्ठ प्रशिक्षक (ज्येष्ठ महिला) म्हणून नियुक्ती जाहीर केली आहे.
- सुलक्षणा नाईक, मदन लाल आणि रुद्र प्रताप सिंह यांच्या तीन सदस्यीय क्रिकेट सल्लागार समितीने अर्जदारांची मुलाखत घेतली आणि पोवार यांच्या उमेदवारीवर एकमताने सहमती दर्शविली.
- माजी आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटपटू, पोवारने भारताकडून 2 कसोटी आणि 31 एकदिवसीय सामने खेळले आहेत.
सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे:
- बीसीसीआयचे अध्यक्ष: सौरव गांगुली.
- बीसीसीआयचे सचिव: जय शाह.
- बीसीसीआयचे मुख्यालय: मुंबई, महाराष्ट्र;
- बीसीसीआय स्थापना: डिसेंबर 1928
बँकिंग बातम्या
9. एअरटेल पेमेंट्स बँकेने डिजीगोल्ड सुरू केले
- एअरटेल पेमेंट्स बँकेने ग्राहकांना सोन्यात गुंतवणूक करण्यासाठी डिजिटल प्लॅटफॉर्म “डिजीगोल्ड” बाजारात आणला आहे. डिजिटल सोन्याचे पुरवठा करणारे सेफगोल्ड यांच्या भागीदारीत हे आणले गेले आहे.
- डिजीगोल्ड सह, एअरटेल पेमेंट्स बँकेचे बचत खाते ग्राहक एअरटेल थँक्स अॅपचा वापर करुन 24 के सोन्यात गुंतवणूक करु शकतात. एअरटेल पेमेंट्स बँकेत बचत खाते असलेले ग्राहक त्यांच्या कुटुंबियांना आणि मित्रांनाही डिजीगोल्ड भेट देऊ शकतात.
- ग्राहकांकडून खरेदी केलेले सोने सेफगोल्डने कोणत्याही अतिरिक्त किंमतीशिवाय सुरक्षितपणे संग्रहित केले आहे आणि काही क्लिक्सच्या द्वारे एअरटेल थँक्स अ‍ॅपद्वारे कधीही विकले जाऊ शकते.
- कोणतीही किमान गुंतवणूक मूल्याची आवश्यकता नाही आणि ग्राहक एका रुपयापेक्षा कमी प्रारंभ करू शकतात. एअरटेल पेमेंट्स बँकेने नुकतीच आरबीआयच्या मार्गदर्शक सूचनांच्या अनुषंगाने आपली बचत ठेव मर्यादा 2 लाख पर्यंत वाढविली आहे. ते आता 1-2 लाखांच्या ठेवींवर 6% वाढीव व्याज दर देईल.
सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे:
- एअरटेल पेमेंट्स बँकेचे एमडी आणि मुख्य कार्यकारी अधिकारी: नुब्रता बिस्वास.
- एअरटेल पेमेंट्स बँक मुख्यालय: नवी दिल्ली.
- एअरटेल पेमेंट्स बँक स्थापना: जानेवारी 2017
10. आरबीआयने युनायटेड सहकारी बँकेचा परवाना रद्द केला
- रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने (आरबीआय) अपुरे भांडवल, नियामक तत्त्वांचे पालन न केल्याने पश्चिम बंगालमधील बागानमध्ये स्थित युनायटेड को-ऑपरेटिव्ह बँक लिमिटेडचा परवाना रद्द केला आहे. 10 मे 2021 रोजीच्या आदेशाद्वारे मध्यवर्ती बँकेने सहकारी कर्जदाराला बँकिंग व्यवसाय करण्यास मनाई केली आहे. याचा परिणाम 13 मे 2021 रोजी सहकारी बँक बंद झाल्यापासून झाला आहे.
- रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने म्हटले आहे की युनायटेड सहकारी बँकेकडे पुरेसे भांडवल आणि कमाईची संभावना नसल्याने परवाना रद्द केला. “तसेच, हे बँकिंग रेग्युलेशन अॅक्ट 1949 च्या कलम 56 सह असलेले कलम 11 (1) आणि कलम 22 (3) (डी) च्या तरतुदींचे पालन करीत नाही.
सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे:
- आरबीआय 25 वे गव्हर्नर: शक्तीकांत दास;
- आरबीआय मुख्यालय: मुंबई;
- आरबीआय स्थापना: 1 एप्रिल 1935, कोलकाता
महत्वाचे दिवस
12. आंतरराष्ट्रीय कुटुंबांचा दिवस: 15 मे
- आंतरराष्ट्रीय स्तरावर कुटुंबांना किती महत्त्व आहे हे प्रतिबिंबित करण्यासाठी दरवर्षी 15 मे रोजी आंतरराष्ट्रीय कुटुंबांचा दिवस साजरा केला जातो.
- हा दिवस कुटुंबांशी संबंधित मुद्द्यांविषयी जागरूकता वाढविण्याची आणि कुटुंबांना प्रभावित करणाऱ्या सामाजिक, आर्थिक आणि लोकसंख्याशास्त्रीय प्रक्रियांचे ज्ञान वाढविण्याची संधी प्रदान करतो. 2021 ची थीम “कुटुंबे आणि नवीन तंत्रज्ञान” आहे.
- 1993 मध्ये, यूएन जनरल असेंब्लीने ठराव करून निर्णय घेतला की दरवर्षी 15 मे हा आंतरराष्ट्रीय कुटुंब दिन म्हणून पाळावा.
निधन बातम्या
13. माजी सीबीआय अधिकारी के रागोथमन यांचे निधन
- सीबीआयचे माजी अधिकारी के रागोठमण यांचे निधन झाले आहे. ते राजीव गांधी हत्याकांडातील विशेष तपास पथकाचे (एसआयटी) मुख्य तपास अधिकारी होते. त्यांना 1988 मध्ये पोलिस पदक आणि 1994 मध्ये राष्ट्रपती पदक देण्यात आले.
- रागोथमन यांनी कॉन्सपीरेसी टू किल राजीव गांधी, थर्ड डिग्री क्राइम इन्व्हेस्टिगेशन मॅनेजमेंट, क्राईम अँड क्रिमिनल या प्रकारची अनेक पुस्तके लिहिली आहेत. ते 1968 मध्ये पोलिस उपनिरीक्षक म्हणून सीबीआयमध्ये दाखल झाले.
14. टाईम्स ग्रुपच्या अध्यक्षा इंदू जैन यांचे निधन
- अग्रणी समाजसेवी आणि टाइम्स ग्रुपच्या अध्यक्षा इंदू जैन यांचे कोविडशी संबंधित आजारामुळे निधन झाले आहे. प्रसिद्ध भारतीय माध्यम व्यक्तिमत्त्व, इंदू जैन या टाइम्स ऑफ इंडिया आणि इतर मोठ्या वर्तमानपत्रांचे मालक असलेल्या टाईम्स ग्रुप म्हणून प्रसिद्ध असलेल्या ‘बेनेट, कोलमन अँड कंपनी लिमिटेड‘ या भारतातील सर्वात मोठ्या मीडिया ग्रुपच्या अध्यक्षा होत्या.
- अध्यात्मवादी असल्याने जैन यांना प्राचीन शास्त्रांचे सखोल ज्ञान होते आणि त्या श्री श्री रविशंकर आणि सद्गुरु जग्गी वासुदेव यांच्या अनुयायी होत्या. याशिवाय जैन स्त्रियांच्या हक्कांबद्दलही उत्कट होत्या आणि फिक्की लेडीज ऑर्गनायझेशन (एफएलओ) च्या संस्थापक अध्यक्षा होत्या.
विविध बातम्या
15. एअरलाइन कंपनी गोएअरने ‘गो फर्स्ट’ म्हणून केला स्वतःच्या नावात बदल
- वाडिया समूहाच्या मालकीच्या, गोएयरने “तुम्ही प्रथम या” या नवीन उद्दीष्टेसह स्वत: ला ‘गो फर्स्ट’ असे म्हटले आहे. 15 वर्षानंतर स्वतःच्या नावात केलेला बदल हा कोविड -19 या साथीच्या आजाराचा व्यवसायातील परिणामावर उपाय म्हणून कंपनीने यूएलसीसी (अल्ट्रा-कम-किंमतीचे वाहक) विमान मॉडेलमध्ये कॅरियर चालविण्याच्या केलेल्या प्रयत्नाचा एक भाग आहे.
- यूएलसीसी योजनेंतर्गत एअरबस ए 320 आणि ए 320 निओस (नवीन इंजिन पर्याय) विमाने समाविष्ट करून गो फर्स्ट आपल्या ताफ्यावरील अरुंद-बॉडी विमानांचे संचालन करेल. हे केवळ प्रवाश्यांसाठी सुरक्षितता, आराम आणि वेळेची बचत सुनिश्चित करणार नाही तर पुढील-पिढ्यांतील ताफ्यातून कमी किमतीच्या भाड्याने घेण्यास देखील मदत करेल जेणेकरून त्यांच्या प्रवासाच्या योजना कधीही अडथळा आणू शकणार नाहीत.
सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे:
- GoAir संस्थापक: जहांगीर वाडिया;
- GoAir ची स्थापना: 2005;
- GoAir मुख्यालय: मुंबई.
