विधाने – निष्कर्ष : आदिवासी विकास विभाग भरतीसाठी अभ्याससाहित्य

विधाने – निष्कर्ष- निष्कर्ष म्हणजे एखाद्या गोष्टीचा शेवटचा भाग, परिणाम किंवा त्याचा शेवट. याचा अर्थ दिलेल्या वाक्याच्या किंवा उतार्‍याच्या मजकुरावरून खऱ्या अर्थाने अनुमान काढता येईल अशी वस्तुस्थिती.

या विषयात विधान दिलेले आहे आणि या विधानाखाली दोन किंवा तीन निष्कर्ष दिले आहेत. विधानाचा निकाल निष्कर्षात आहे की नाही हे तपासणे तुमच्याकडून अपेक्षित आहे.

या प्रकारच्या प्रश्नांमध्ये निष्कर्ष कोणत्या मार्गाने दिला जातो हे समजून घेणे सर्वात महत्त्वाचे आहे. काही निष्कर्ष इतके सोपे आहेत की आपण ते पहिल्या नजरेत सोडवू शकतो, तर काही इतके गुंतागुंतीचे आहेत की त्यांना विशेष निरीक्षणाची आवश्यकता आहे.

विधानाची माहिती युक्तिवाद इत्यादीशी सहमत असल्यास कोणताही निष्कर्ष स्वीकार्य आहे.

कोणताही निष्कर्ष काढण्यासाठी लक्षात ठेवण्याचे मुद्दे-

(1) निष्कर्ष हा एक परिणाम आहे ज्याची पुष्टी करणे आवश्यक आहे.

(2) निष्कर्ष विधान माहितीशी संबंधित असणे आवश्यक आहे.

(3) तो नेहमी संबंधित, अंतर्निहित आणि दिलेल्या माहितीशी जोडलेला असतो.

(4) निष्कर्षासाठी कधीही कोणतेही गृहितक वापरू नका.

(5) एक परिपूर्ण निष्कर्ष वस्तुस्थितीवर, दिलेल्या विधानावर आणि इतर लपविलेल्या माहितीवर आधारित असतो.

विधाने – निष्कर्ष प्रश्न व उत्तरे :

Q1. खालील प्रश्नामध्ये दोन विधाने दिली आहेत, त्यानंतर दोन निष्कर्ष, I आणि II दिले आहेत. तुम्हाला विधाने सत्य मानावी लागतील जरी ती सामान्यतः ज्ञात तथ्यांपेक्षा भिन्न वाटत असली तरीही. दिलेल्या विधानांपैकी कोणता निष्कर्ष, जर असेल तर, दिलेल्या विधानांवरून  अनुसरण करतो ते ठरवा.

विधान I→ सर्व अरुण राजन आहेत.

विधान II→ काही अरुण ही पाने आहेत.

निष्कर्ष I→ काही राजन ही पाने आहेत.

निष्कर्ष II→ सर्व राजन ही पाने आहेत.

(a) फक्त निष्कर्ष I अनुसरण करतो

(b) फक्त निष्कर्ष II अनुसरण करतो

(c) दोन्ही निष्कर्ष I आणि II अनुसरण करतात

(d) निष्कर्ष I किंवा निष्कर्ष II कोणीही अनुसरण करत नाही

Q2. प्रश्नामध्ये काही विधाने दिली आहेत, त्यानंतर दोन निष्कर्ष, I आणि II दिले आहेत. तुम्हाला विधाने सत्य मानावी लागतील जरी ती सामान्यतः ज्ञात तथ्यांपेक्षा भिन्न वाटत असली तरीही. दिलेल्या विधानांपैकी कोणता निष्कर्ष, जर असेल तर, दिलेल्या विधानांवरून अनुसरण करतो ते ठरवा.

विधान I→ काही पूर्ण आकृती आहेत.

विधान II→ काही आकृती दिल्या आहेत.

विधान III→ सर्व दिलेले आहेत.

निष्कर्ष I→ सर्व दिलेल्या आकृत्या आहेत.

निष्कर्ष II→ त्यातील काही पूर्ण आहेत.

(a) फक्त निष्कर्ष I अनुसरण करतो

(b) फक्त निष्कर्ष II अनुसरण करतो

(c) दोन्ही निष्कर्ष I आणि II अनुसरण करतात

(d) निष्कर्ष I किंवा निष्कर्ष II अनुसरण करत नाही

Q3. दोन विधानांनंतर I, II आणि III क्रमांकाचे तीन निष्कर्ष खाली दिलेले आहेत. विधाने सत्य असल्याचे गृहीत धरून, जरी ते सामान्यतः ज्ञात तथ्यांशी भिन्न असल्याचेही दिसते, विधानातून कोणते निष्कर्ष तार्किकदृष्ट्या पाळायचे ते ठरवा.

विधाने:

काही भाज्या फळे आहेत.

कोणतेही फळ आंबा नाही.

निष्कर्ष:

I. काही भाज्या आंबे आहेत.

II.काही फळे भाज्या आहेत.

III.एकही भाजी आंबा नाही.

(a) फक्त निष्कर्ष III अनुसरण करतो.

(b) फक्त निष्कर्ष II अनुसरण करतो.

(c) फक्त निष्कर्ष I आणि III अनुसरण करतो.

(d)फक्त निष्कर्ष I अनुसरण करतो.

Q4. प्रश्नात काही विधाने आणि त्यानंतर काही निष्कर्ष दिले आहेत. विधानांमध्ये दिलेली माहिती सत्य आहे असे गृहीत धरा, जरी ती सामान्यतः ज्ञात तथ्यांशी भिन्न असल्याचे दिसत असले तरीही, विधानांमधून दिलेल्या निष्कर्षांपैकी कोणते निष्कर्ष तार्किकपणे अनुसरण करतात ते ठरवा.

विधान 1: सर्व कॉम्प्युटर्स प्रोसेसर आहेत.

विधान 2: काही प्रोसेसर एक्सपेन्सिव्ह आहेत.

निष्कर्ष:

(I) सर्व एक्सपेन्सिव्ह उपकरणे कॉम्प्युटर्स आहेत.

(II) काही कॉम्प्युटर्स एक्सपेन्सिव्ह नाहीत.

(III) सर्व प्रोसेसर कॉम्प्युटर्स आहेत.

(IV) काही प्रोसेसर कॉम्प्युटर्स नाहीत.

(a) फक्त निष्कर्ष II अनुसरण करत आहे.

(b) कोणताही निष्कर्ष अनुसरण करत नाही

(c) फक्त निष्कर्ष I ,IV आणि III अनुसरण करत आहेत.

(d) फक्त निष्कर्ष II ,IV आणि I अनुसरण करत आहेत.

Solutions-

अड्डा 247 मराठीचे युट्युब चॅनल

अड्डा 247 मराठी अँप | अड्डा 247 मराठी टेलिग्राम ग्रुप

Sharing is caring!